Morgunblaðið - 27.11.1976, Qupperneq 1

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. NÓVEMBER 1976
25
Leynisjúkdómur
Pompidous
r r
Alslandi blasti hann fyrst
við öllum
FRANSKA blaðið l'Expres hefur að
undanförnu birt greinaflokk, úr-
drætti úr nýútkominni bók eftir
Pierre Accoce og dr. Pierre
Rentchnick, sem nefnist ..Sjúkling-
arnir, sem stjórna okkur". Fjallaði
fyrsti úrdrátturinn um Píus páfa 6.,
sem mun hafa verið sjúkur mestall-
an þann tíma sem hann var páfi, en
önnur greinin er um Frakklandsfor-
seta og nefnist „Leyndardómurinn
um veikindi Georges Pompidous."
Þar segir að þau fimm ár, sem
Pompidous var forseti Frakklands,
hafi hann ekki gengið heill til skógar
og fengið meðferð við öðrum sjúk-
leika en hrjáði hann. Segir í formála
í l'Expres, að þessi skrif séu særandi
og óþægileg, en óhjákvæmileg,
þegar litið sé á hina miklu ábyrgð,
sem stjórnendur beri í nútíma þjóð-
félögum.
í greininni, sem ekki verður rekin
hér, segir að Pompodous hafi byrjað
að finna til þreytu, sem var upphaf
veikindanna í árslok 1968, þegar
hann þurfti mest á öllu sínu að
halda eða um þær mundir sem hann
var að búa sig undir átökin til að
verða eftirmaður de Gaulles. Næstu
ár ágerist lasleikinn, sem ekki er þó
tekinn alvarlega. Um jólin 1972 er
orðið áberandi, að forsetinn þarf að
setjast og hvíla sig í móttöku, og er
kennt um eftirstöðvum af flensu, og
reynt að fela veikindin fyrir almenn-
ingi. Þaðersvoekkifyrrenáfundin-
um, sem Pompidous forseti átti með
Nixon forseta í Reykjavík 30. mal til
1. júní'1 972, að við öllum blasir að
Pompidous forseti er sjúkur maður.
Það sér öll heimspressan, þegar
hann gengur út úr flugvélinni I
Keflavik. Frá þvi segir í greininni á
eftirfarandi hátt:
Þann 24. maí hættir Pompidous
forseti við að opna flugsýninguna á
Bourget flugvelli og afboðar mót-
töku gesta á mæðradaginn. Tals-
maður stjórnarinnar, Monsieur Le-
cat, fer hálfgert hjá sér þegar hann
afsakaði það enn einu sinni með
flensu. En auðvitað var þetta miklu
alvarlegra. Meðalið kortison, sem
forsetinn fær, setur sífellt í ríkara
mæli merki sitt á útlit líkamans, sem
það er að grafa um sig í. Varnir
líkamans láta sig smám saman og
sýking af bakterium og veirum verð-
ur sífellt tíðari.
28. mai fær forsetinn hitasótt.
Myndatökutæki eru flutt með hraði
til Elysée hallar. Þrátt fyrir leyndina,
fer orðrómurinn sem elding um
Paris, ýktur og afbakaður. Tækin
verða þar að geislunartækjum til að
vinna á illkynjuðu æxli, að því er
haft er eftir þeim, sem gerst eiga
um að vita. Lungnamyndirnar sýna
læknunum í raun einhvern tor-
tryggilegan upphleyptan roða neðst
við vinstra lungað. Berklar? Brjóst-
himnubólga? Læknarnir telja skyn-
samlegast að láta Georges Pompi-
dous hvíla sig og hætta um skeið
öllum störfum. Því neitar hann al-
veg. Hann á stefnumót við Richard
Nixon eftir tvo daga í Reykjavík á
Pompidous forseti við
komuna til íslands, þeg-
ar menn sáu hve veikur
hann var, stirður i gangi,
brúnn af kortisonnotkun
og þrútinn af bjúgi.
íslandi. Læknarnir leggja hart að
honum, og stinga upp á að fundi
forsetanna verði aflýst. Það er til
einskis. Hlaðinn antibíótiskum með-
ulum og skjálfandi af kuldahrolli
stígur forseti Frakklands upp í flug-
vélina og leggur af stað til íslands.
Frá 30. mai til 1. júni elta menn
Pompidous með augunum. Hann
kemst ekki undan. Menn virða hann
fyrir sér. Piskra. Velta málinu fyrir
sér. Samt sem áður gengur hann til
móts við Nixon dúðaður, bólginn af
bjúg, með afmyndaða andlitsdrætti,
brúnn i framan af kortisonnotkun-
inni og óöruggur í spori. Og engin
lausn fæst á mismunandi túlkum
Bandaríkjamanna og Frakka á sam-
bandi þjóðanna beggja megin Atl-
antshafsins. „Þessi forseti á hvort
sem er ekki langt eftir", segir banda-
ríski forsetinn í trúnaði við sina
menn, þegar hann kemur til
Washington.
Pompidous heldur samt áfram að
standa á móti, en varla að vinna eða
stjórna. Og hver getur undrast það?
Maður furðar sig mest á því hvernig
hann hefur getað þrjóskast við að
falla saman, eftir þetta siðasta áfall
og vel vitandi um sjúkdóminn".
Með sífellt lengri hvíldum heldur
Pompidous samt áfram að gegna
skyldustörfum sínum. Hann tekur á
móti Bresneff í Rambouillerhöll 26.
og 27. júní 1973 Og 10—17
september fer hann í opinbera
heimsókn til Kína. Ferð sem búið
var að ákveða fyrir löngu og hann
komst ekki hjá að fara, en um þá
ferð talaði hann m.a. við blaðamenn
á (slandi í lokaræðu sinni þar, lofaði
þeim betri flugfarkosti en þeir hefðu
fengið til íslands. í Kína getur for-
setinn næstum ekkert farið gang-
andi. Þó hann skoði Musteri hins
himneska friðar, Lokuðu borgina,
Buddahellana og fleira út um bíl-
glugga, þá verður að fella niður
ferðina til Kínverska múrsins.
4.— 1 1. marz verður hann að aflýsa
opinberum athöfnum heima, en
þann 12. heldur hann samt af stað
til Georgíu, til móts við Bresneff. í
flugvélinni getur hann varla af sér
borið. Þó skelfing sé að sjá hann,
þegar hann stigur út úr flugvélinni,
þá ræðir hann við Bresneff í 36
tíma. Hann gerir sér ástand sitt þó
Ijóst og segir við nðerstadda: „Ég var
hræddur um að ég mundi deyja til
einskis. í fjarlægu landi". 21. marz
er efnt til hinnar árlegu forsetaveizlu
i Elysée höll fyrir erlenda sendi-
herra, en þeir verða að setjast að
borðum án forsetans, sem gefur sig
læknunum á vald uppí á annarri
hæð. Og seinna boðinu fyrir sendi-
ráðsfólkið 24. marz 1974 verður
hann að aflýsa, svo og ferð til
Tokyo. 2. apríl deyr Georges
Pompidous. Það kemur í Ijós, að
hann hefur gert stutta erfðaskrá,
þegar læknarnir sögðu honum í
ágústmánuði 1972, að hann hefði
alvarlegan blóðsjúkdóm. Þar sagði:
„Ég vil verða jarðaður í Orvilliers. Ég
yil hvorki blóm, kórónur eða nokkur
jarðarfarartákn. Á gröfinni á að vera
látlaus steinn með nafni minu, fæð-
ingardegi og dánardægri. Messú á
að syngja i Saint-Louis-enl'lle. Það á
aðvera gregoriönsk messa".
Pompidous forseti
1967, áðurenn hann
tók að finna til sjúk-
leika