Morgunblaðið - 23.01.1977, Blaðsíða 13

12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. JANUAR 1977
KR ÞAÐ rélt, að drukknandi mað-
ur sjái aIII líf sitl fvrir hugskot-
sjónum sínum — að maður, som
fcllur úr mikilli hæð, missi mcð-
\itund í fallinu cða að líf cftir
dauðann bvrji jafnskjótt og hjart-
að hættir að slá, jafnvcl þótt það
bvrji síðan aftur að starfa?
B.'KKja slíkar gctKátur á rcynslu
cða cru þær uppspuni? Sjö mcnn
og konur, scm staðið hafa á
þröskuldi lífs og dauða, scgja hcr
frá sinni rcynslu .. .
Átta dagar milli
heims og heljar
Erncst Griffin cr 56 ára gamall
prcstur í Suður-Englandi. Hann
fckk hjartaslag árið 1973. ,.Það cr
alltaf vcrið að spyrja mig hvort ég
hafi orðið fyrir cinhvcrs konar
rcynslu af þcssu tagi, cn sannlcik-
urinn cr sá, að cf svo var, þá
hrcinlcga man cg það ckkí. Ég
missti gjörsamlcga af 8 dögum,"
scgir klcrkur.
„Mcr hcfur stundum dottið í
hug, hvort La/arusi hafi ckki liðið
svona líka. Hann var dauður í
fjóra daga og rcis þá upp aftur.
Engar sögur fara af því að hann
hafi scð nokkuð.
— Nci, það skiptir mig ckki
máli að cg skyldi ckki upplifa
ncitt á mcðan þcssu stóð. Ég trúi
því, að við scum a-vinlcga í hönd-
um Guðs almáttugs, ha'ði í þcssu
lífi og því scm á cftir fcr. kin
líklcga cr það frcistandi að
írnynda scr að maður hafi scð cða
hcyrt citthvað.
Þött cg muni alls ckki ncitt, cr
cg viss um að þcssi rcynsla þurkk-
aði út alla hra'ðslu við dauðann.
E.t.v. var cg aldrei hræddur við
að dcyja, cn nú vcit cg þö, að cg cr
það alls ckki. Eg hcfi vcrið við
mörg dánarhcð að sjálfsögðu og
cg vclt að margir óttast dauðann,
cn daginn áður cn hann hcr að
höndum hcfur það fölk oft, orðið
undursamlcga sátt við tilhugsun-
ina og enginn þeirra, scm ég hcf
verið hjá, hefur verið hra'ddur
þegar hinzta stund rcnnur upp
hcldur dáið í frið og ró. Nú gct cg
sjálfur sagt, cg hcf staðið í hliðinu
og cg varð þcss aldrci var. Það er
cngin ástæða til ótta."
„Það er sársaukalaust
að drukkna“
David Joncs cr 22 ára gamall
verzlunarmaður. Hann var dreg-
inn meðvitundarlaus úr sjónum.
„Ég minmst þess að munnurinn
fylltist af vatni og síðan einskis
fyrr en ég vaknaði á sjúkrahús-
inu. Ég hefði ekki trúað því að
þetta gæti verið svona sársauka-
laust.
Ég fékk krampa í magann, var
aðcins u;þ.b. 100 mctra frá
bryggjusporðinum. Krampinn var
ekki svo sla'mur cn ég gat ckki
rétt út handlcggina tíl að synda.
Mér datt aldrei í hug að ég væri
að drukkna eða að vera hræddur.
Ég hugsaði bara sem svo, að ég
yrði að troða marvaðann þangað
til krampinn hyrfi svo ég ga'ti
byrjað að synda aftur. Eg reyndi
að halda höfðinu íyrir ofan vatns-
borðið eíns og mtður gerir og þá
fékk ég vatnið í munninn. Ekkert
mál. bara svolítið vatn. Næsta
sem ég vissi, var að ég lá í bælinu
á spítalanum, tengdur við ein-
hverjar véiar. Ég vissi ekki einu
sinni að ég væri á spítala og mér
var eiginlega alveg sama. Það var
eins og ég væri í draumi og ég lá
bara og horfði upp í loítið. Það
var ekki fyrr enn nokkru seinna
að ég skildi hversu nálægt dauð-
anum ég hafði komizt. Og löngu á
eftir þegar ég hugsaði til þess, var
eíns og hrollur færi um mig. Ef ég
hefði verið hræddur á meðan á
HVAÐ
GERIST,
ÞEGAR
VIÐ
DEYJUM
þvi stóð, va'ri líklega rosalegt að
reyna að gleyma.
Nci, ég sá lífið ckki fyrir mér,
ckkert. En cinu sinni lenti ég í
árckstri á mótorhjölinu mínu og
þá hafði ég þcss háttar rcynslu.
Þá flaug ég gcgnum loftið, yfir
bílinn scm ók á mig og mér fannst
ég vera 20 mínútur i loftinu. Þá sá
ég fyrir mér götu sem ég bjó við
scm krakki og var búinn að stein-
gleyma. En þá var eins og ég vissi
það allan tímann að ég myndi
ckki slasast illa. Og það gerði ég
hcldur ckki. Eg lýsti götunni fyrir
mömmu og hún sagði að lýsingin
passaði nákva'mlcga. Ég var fimm
ára, þcgar ég flutti þaðan."
Féll áttatíu metra
Tcrry Taylor, 32 ára gamall
fjallafcrðastjöri: Hann hrapaði
um 80 m, lifði fallið af cn félagi
hans lét lífið.
„Ég var að leiða fjallgöngu og
var staddur á mjög erfiðum kafla
þar sem klettanös gekk út úr
berginu. Hafði reynt við klettinn
en snúið við. Ég féll án nokkurrar
viðvörunar, allt i einu var ég í
lausu loftinu. Ég var í reipi og
hélt það myndi stöðva fallið en
hnykkurinn sem ég beið eftir kom
bara aldrei. Ég man að ég sagði
við sjálfan mig, b ég að öskra? og
ákvað að gera það ekki, því ég
bjóst við að reipið héldi, en það
var aftur bundið i íélaga minn,
Greg. Allt í einu sá ég Grég íyrir
neðan mig og gerði mér grein
fyrir að hann hafði dregizt með
mér. Þá hugsaði ég, nú deyjum
við báðir, og þá ákvað ég að öskra.
En þá missti ég meðvitund. Gat
rétt eins vel verið dauður, vissi
ekkert. Fann aldrei til, hefði ver-
ið allt í lagi að fara svona.
Þegar ég rankaði aftur við mér,
vissi ég ekki hvar ég var. Ég hélt
ég væri dauður. Svo fann ég til.
Ég hafði kjálkabrotnað, hrygg- og
mjaðmagrindarbrotnað, tann-
brotnað og fótbrotnað.

% §Pi: ..
*
f. * - /1

Eg ætlaði aldrei að fást til að
klífa fjöll aftur en gerði það þó.
Ég hef m.a.s. lagt í sömu kletta og
þar sem óhappið gerðist. en aldrei
sem leiðsögumaður, nei, ég myndi
líklega aldrei gera það aftur.
Dauði hafði aldrei hvarflað að
mér áður. Dauði henti annað fólk,
ekki mig, eldra fólk. Nú veit ég af
honum. En ég hræðist ekki dauð-
ann, mér finnst eins og ég hafi
svona eins og heilsað upp á
hann."
Lifði af rafmagnslost
Gerald Le Cheminant, 48 ára og
vinnur við raftæki: Hann lifði af
450 volta rafmagnslost.
„Ég tók upp tvo tengla og fékk
straum — það var eins og æðis-
genginn náladofi, alls staðar í í
brjóstholinu líka. Ég kom aðeins
við tenglana með fjórum fingrum
en það var eins og þeir væru
límdir við allan skrokkinn.
Ég vissi að ég varð að sparka í
roíann, sem var rétt við löppina á
mér. Allt gerðist eins og í kvik-
mynd sem er sýnd hægt. Það tók
eilífð að lyfta fætinum og sparka.
Eins og martröð, þegar maður er
að flýja frá einhverju og getur
ekki hreyft sig. En mér tókst það.
Svo varð allt svart, en ég gat heyrt
raddir, sem ég þekkti. Svo sá ég
andlit vinnufélaganna. Það var
farið með mig á sjúkahús og það
var ckki fyrr cn daginn eftir, þeg-'
ar ég var kominn hcim aftur og
við lórum að tala um þetta, að ég
skildi hversu ta'pt þetta var. Ég
hafði ha>tt að anda, líklega stanz-
aði hjartað og þeir fengu mig til
að anda aítur með blástursaðíerð-
inni. Ég get ekki að því gert að
hugsa um örlög, því það er eins og
einhver röð tilviljana hafi bjarg-
að mér, að vinnuborðið mitt skuli
hafa haft rofa niðri við gólf.
Næsta borð við mitt heíur aðeins
handrofa. Annað, vinnufélagi
hafðí verið á leiðinni til mín með
kaffibolla, sem hann gerir sjaldan
og var viðstaddur. Og hann kunni
blástursaðferðina, hvilík tilvilj-
un. Ég trúi á örlög meira nú en ég
gerði áður, að það séu einhver
tengsl milli fólks og atburða,
óskiljanleg tengls. Ég hugsa sem
svo, hvers vegna var ég svona
heppinn?"

DAVID JONES — Bjargað meðvitundarlausum úr sjónum
Fallhlífin opnaðist
ekki
Norman Hoffman, 52 ára kenn-
ari i fallhlífarslökki hjá brezka
flughernum. Hann lenti fall-
hlífarlaus á jörðina á 60 km hraða
eftir 1600 m íall. í hvert sinn er
hann reiðist eða verður óþolin-
móður, stillir tilhugsunin um
hcppnina hann.
„Þetta gerðist í Afríku árið
1966. Ég stökk úr vélinni í rúnt-
lega 1600 m hæð og ætlaði að opna
hlílina eftir 600 m. Hún opnaðist
ekki — eða ekki að öllu leyti. Ég
varð ekkert hræddur þá, ég var
með vara-fallhlíf og ég hugsaði
með mér, bölvaður gallagripurinn
eða eitthvað þess háttar og kippti
í varahlífina, en hún féll saman,
virkaði alls ekki. Ég varð hrædd-
ur, en ekki við dauðann, heldur
við að lamast. Það var hræóileg
tilhugsun og eins og isklaki væri
kominn í magann og brjóstið. Ég
hugsaði skýrt þó — að ég yrði að
halda fótleggjunum saman,
beygja þá svolítið. Ef ég hefði
glennt þá út, eins og fyrstu ósjálf-
ráðu viðbrögðin eru að gera — þá
hefði ég hreinlega rifnað upp úr.
— Og ég bað til Guðs. Ég man
ekki hvað, guð hjálpaðu mér eða
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUD AGUR 23. JANUAR 1977
13
Ég var feginn eftir á. Ég er ekki
trúaður maður þótt ég hafi fengið
kristilegt uppeldi. Ég veit ekki
um líf eftir dauðann, þó finnst
mér eins og eilifð af einhverju
tagi hljóti að vera til. Ég upplifði
ekkert slíkt, líklega var ég ekki
nógu lengi að berjast þarna úti.
Þessi atburður breytti hugsana-
gangi mínum og viðhorfum, litlir
hlutir gerðu mér ekki gramt í
geði. En það stóð ekki lengi, að-
eins sex mánuði eða svo, ekki
lengur."
Dó og vaknaði aftur
John Hunt, 54 ára gamall lektor
i viðskiptafræðum, fékk hjarta-
slag og var talinn af.
„Ég man að ég heyrði lækninn
segja við konuna mína, það er
hjartað. Ég hafði fallið á gólfið,
hjartastingurinn var sársauka-
fullur, það var eins og verið væri
að snúa hníf i brjóstholinu. Þá
man ég eftir mönnum í svefnher-
berginu okkar, þeir voru að koma
mér fyrir á sjúkrabörum. Svo
man ég ekki eftir neinu fyrr en
þegar hjartað staðnæmdist.
Ég var á gjörgæzludeild og
tengdur alls kyns vélum og línu-
ritum og þegar hjartað stanzar
hringir sjálfvirk bjalla sem kallar
á alla sérfræðinga sjúkrahússins.
Þegar hjartað í mér hætti að slá,
var fyrst eins og ég væri á uppleið
i lyftu. Og skyndileg tilfinning
um að allt væri úr mínum eigin
höndum. Mér leið dásamlega, eins
og laus úr böndum og ég flaut í
annarri vídd. Ský og tré. Trén
höfðu engin lauf, eins og að vetri
til. Mér fannst ég á ferð, á leiðinni
eitthvert, og trén voru á leiðinni
og skýin líka. En mér leið stór-
kostlega, ég var hamingjusamur,
frjáls. Þar til þetta gerðist, held
ég að ást og ástatíf hafi verið
sterkustu tilfinningar sem ég
þekkti. En þessi tilfinning sem ég
fann til, gerði ást og kynferðis-
lega reynslu svo smávægilega og
ómerkilega að mér virtist hún
einskis virði. Eg fann aðeins til
fangaðar, fann ekkert líkamanum
skylt, ekki hlýju eða kulda eða
taugaviðbrögð, aðeins andlega
vellíðan.
Mér fundust trén og skýin
stundum renna saman, ég sá það.
Ég sá líka mig sjálfan, þar sem ég
lá í rúrninu og um 12 manns i
kring um mig að vinna við að
bjarga lífi mínu. Þetta var eins og
að sjá það á ljósmynd.
Svo kom eins og sprenging, ég
fæ ekki lýst því nánar. Sprenging
það voldug að hún gat splundrað
líkamanum en ég vissi hún gat þó
ekki skaðað mig. Svo allt í einu
var ég aftur í rúminu og horfði á
andlit læknanna. Fyrst voru and-
litin full af einbeitni að vinnunni,
en svo urðu þau undrandi, hissa
að ég skyldi vera á lífi. Þá hugsaði
ég: Ekki þetta, mig langar aftur
„þangað". Ég var aftur á lífi og ég
kærði mig ekki urn það, mér hafði
liðið svo vel og ég vildi hafa það
þannig áfram.
Ég skil ekki þessa reynslu
mína. Ég velti því fyrir mér hvort
ég hefði verið í einhverju milli-
bilsástandi. Það mætti halda að
slík reynsla gerði rnann að spirit-
ista, en hún hefur ekki gert það.
En þó hugsa ég um það daglega,
velti því fyrir mér. Mcr er klcift
að halda þvi fram að til sé önnur
tilveruvídd, annað svið — ég
þckki það. Allt mitt gildismat hef-
ur gjörbrcytzt síðan. Efnishyggja
er mér andstyggð. Ég finn ekki til
snefils af virðingu fyrir pening-
um, fyrir margra milljón króna
bíl. Rolts Royce er orðið tómt i
mínu mati. Eg nýt náttúrunnar,
trjánna og hafsins — það gerði ég
ekki áður. Klaska af góðu víni
með helgarmatnum er ntunaður,
sem nægir mér. Ég þarf ekki rneir
til að gleðjast.
Ég finn alls ekki til hræðslu við
dauðann. Mér linnst ég hafa
kynnzt honum nægilega vel til að
vita að það cr til annar tilgangur
cn lífið sjálft — cn þó ckki nægi-
lega vel til að vita hver sá tilgang-
ur er."
Ms.
Þýtt úr The Observor
GERALD LE CHEMINANT
eitthvað þess háttar. Ég er ka-
þólskur og við höfum tilhneig-
ingu til að krossa okkur og það
hefði ég áreiðanlega gert ef ég
hefði ekki verið svona upptekinn
við að reyna að leysa mig úr fall-
hlifarlinunum, sem flæktust um
mig.
Furðulegt hvað sjálfsbjargar-
hvötin tekur til bragðs í svona
tilfellum. Mig langaði næstum því
til að fara að klifra upp i línurn-
ar! Það var api sem gerði það,
þegar hann var látinn falla í til-
raun!
Svo sá ég jörðina bókstaflega
koma upp á móti mér, ofboðslega
hratt og þetta hljóð, þegar ég
skall niður, það var undarlegt.
Svo kom algjör þögn, sem mér
fannst skrýtin eftir að hafa heyrt
vindinn í eyrunum og þetta fall-
hljóð. Ég missti aldrei meðvitund
og fann strax til sársauka. Hrygg-
urinn brotnaði, fótleggurinn lika
ög ég marðist svo illa á bakinu að
ég gat varla setið í heilt ár á eftir.
En þrátt fyrir sársaukann
reyndi ég að komast úr flækjunni.
Ég hugsaði að einhver myndi
koma og hjálpa mér, eða þeir
myndu velta mér og brjóta mæn-
una og ég myndi deyja þá.
Tveir hlutir sitja i mér síðan
þetta gerðist. Annar er, að ég held
ekki það sé hræðsla sem drepur
mann í svona aðstöðu, það var
einmitt hræðslan sem bjargaði
mér, því hún kom mér til að
hugsa og einbeita mér. Og hinn,
þegar ég er svekktur á einhverju,
minnist ég þessa og þá bráir strax
af mér. Konan mín sagði einu
sinni við mig þegar ég var eltt-
hvað þunglyndur: Vertu feginn,
Lifði af 450 volta raflost
þú ert hér enn. Það virkar, að
minna sig á þetta. Eins og kveikj-
ari, galdrakveikjari!"
Nærri drukknaður
Alan Miller, 63 ára skrifstofu-
naður, drukknaði næstum því í
sjónum við Krit, þegar hann
dvaldi á eynni í sumarfríi.
„Ég var að synda og þáð var
mjög heitt og hafgolan sérlega
sterk, mikill öldugangur. Ég hafði
verið í sjónum í unt 20 mínútur og
var að synda aftur upp að strönd-
inni þegar ég allt í einu fann mér
til mikillar skelfingar að mér mið-
aði ekkert áfram, að undiraldan
var aö draga mig út."
Fyrst varð ég mjög hræddur,
svo hvarf hræðslan og ég tók að
berjast i orðsins fyllstu merkingu,
líkamlegri baráttu. Svo fór ég að
hugsa að kannski væri alls ekki
svo slæmt að drukkna, að líklega
væri það bara ágætt. E.t.v. var
það þreyta ög uppgjöf fyrir öldun-
um sem fengu mig til að hugsa
svona. En mér fannst ég vera í
draumi. Einkennilegt var hversu
sterk tilfinningin var að hafa gert
þetta áöur, að vera að sökkva, á
sama tíma dags, á sama stað, á
sama hátt.
Mér var bjargað af snaggara-
legri telpuhnátu, hún var ekki
nema 16 ára og hún átti sjálf i
erfiðleikum. Ég man þann dásam-
lega feginleika sem ég fann til
þegar hún kom til min, ég vissi að
ég myndi bjargast og svo var bara
gott til þess að vita að vera ekki
aleinn.
Gullleitin
Nú verdur dregið úr réttum
iausnum í Gullgetrauninni
Sigurvegarar eru Edda Garðarsdóttir, Hamra-
hlíð 33, R og Biðskýlið við Bústaðaveg Reykja-
vík. Aukavinningar verða sendir heim til vinn-
ingshafa.
meriólzci f
Tunguhálsi 7, stmi 82700.

HÖG FASTEIGNAMIE i á UN )LUN
Fasteignam Búnaðarbankahúsinu v/ H Templarasund 3, (v/ Kirkju síminn er eins og áður 1 552z iðlun lemm er flutt í hvol) 2. hæð og —
TEMPLARASUNDI 3(2.hæð)
SÍM115522
Óskar Mikaelsson sölustjóri
heimasími 44800
Árni Stefánsson viöskfr.
Vesturbær —
einstakt tækifæri
Höfum verið beðnir að selja tvær 3ja—4ra
herb. íbúðir á 1 og 2. hæð í húsi, sem er í
smíðum á einum bezta stað í Vesturborginni.
íbúðirnar eru hvor um sig á sérstigapalli og
skiptast í stofu, borðstofu, 2 svefnherbergi
eldhús og bað. Tvennar svalir á hvorri íbúð.
Gott útsýni. Gert ráð fyrir sérhita. íbúðirnar
afhendast tilbúnar undir tréverk eða fullfrá-
gengin eða eftir samkomulagi. Áætlaður
afhendingartimi janúar 1978. Fast verð.
Traustur byggingaraðili.
Teikningar og allar nánari upplýsingar aðeins á
skrifstofunni.
TEMPLARASUNDI 3(2.hæð)
SÍM115522
Óskar Mikaelsson sölustjóri
, heimasími 44800
Árni Stefánsson vióskfr.