Morgunblaðið - 03.04.1977, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. APRÍL 1977
25
i TT
GBvS » Iflf
iim. • Friri

Eftir árásina á albingishúsið i qær
ISLAND GENGUR I ATLANTSHAFSBANDALAGID.
Þingsályktunartillaga ríkisstjórn-
arinnar var samþykkt með 37:13
Allar brertingarilllögur roru felldar með
yfirgnæfandi meirihlula alkvæða
. . ÞINGSÁLYKTUNARTILLAGA RlKIS-
STJÓRNARINNAR um að Island skuli
gerast stofnaðili að Atlantshafsbanda-
laginu var samþykkt af sameinuðu þingi
á þriðja timanum siðdegis i gær með 37
atkvæð.um gegn 13; 2 sátu hjá.
Með þir.gíályktunartillögunni greiddu atkvæði
alllir þingmcr.n lyðræðisflokkanna að fimm undan-
skrldum. Gegn tillögunni greiddu atkvæði kommún-
istar og ásamt þeim Gylfi Þ. Gislason. Hannibal Valdi
marsscn og PáU Zóphóniasson. Hjá sátu Hermann
Jónassan o" Skúli Guðmundsson. I
Oður kommúnistaskríll réðisl með
grjólkasti á alþingishúsið
| Berin og Spuk Rúður voru brotfwr og grjóti og
komu tu New glerbrotum rigndi yfir aibingis- Ef.”
VtBk í gr | mennina inni í þingsalnum 1““'"
Forsfða Alþýðublaðsins 31. marz 1949, þegar „óður I
kommúnistaskrfll réðist með grjótkasti á alþingishúsið“, eins I
og blaðið segir réttilega. Nú bendlar vöggustofan leiðtoga |
Alþýðuflokksins við „landsölu“.
Ulanríkismálaráð-
herra flaug vestur
um haf í nóH
Undirritar sátt-
málann á mánu-
dag.
naHlumél frá Ketlavikur
luffveUi vestur nm ha( i
lerkveldi til þcw aft und
e™ ■"nmwwBUtÐm
! Ræða Emils Jónssonar viðskiptamálaráðherra á alþingi á mánudagskvöldið:
Atlantshafsbandalagið og sérstaða og öryggi Islands
UNDANFARNAR VIKUR OG ' pólittk hiá þelm.

t-cgar félagsskapur
stofnaður | Hlutverk kommún-
ista.
sls
Mvað þýðir aðild
fslands?
j Stefna Alþýðu-
j flokksins.
Ræða Emils þegar hann gerir grein fyrir stuðningi Alþýðu-|
flokksins við aðild að NATO f marz 1949.
OiiE

Ræ8a Stefáns Jóh. SlefógsMrtí'iwsæfcjghRHÍaQlfitf f fjgjibðtf «;j
ISLAND 06 AUAfrTSHAFSftAtDALAGIÐ.
SÍÐUSTU UANUÐI hatur
:álum þjööarinnar.
•i um framtlðaroryggl (
ingaMnutAðu þjóðarlnnai
Ófriðarárin.
rlrt, aknlð 0« metlð, atntMu
lahUMU.. ana nrtehtonr
þlóðar. tmt alla akki vUI né
fyltita hátt vlðurkennt og lull
komlaea Ut grelna takld, aem
ófrávlkjanlecl iktlyrðl tilend-
Sérstaða Islands
viðurkennd.
vamarakynl. atti þafl að vera
uflamtt. afl það er vifl. fjarrt
ð tlland taverfl frá Iriðarhug-
lón alnnl. taeldur aé þátttak.n
. bandaleglnp þvert á móU
[ tll þeea._ ef U1 étriflar k«ml.
ð öryggja landlð og (rambóðar
láUataeflt þeaa og frelal.
Barátta fimmtu
herdeildarinnar.
Vjfl lifum 4 elnkennllegum
mum fal&aðra hugtaka. skefja
■usra blekkinga og ofitaekla-
Ræða Stefáns Jóhanns íslendingar gengu f A birtist f Alþýóublaðinu. Stefánssonar forsætisráðherra, þegar tlantshafsbandalagið — eins og hún
[ 6 STJORNMAL Miðvíkudagur 30. marz 1977 SSSÍF
Frá SUJ
Samband ungra iafnaðarmanna
sjén:
Trytt'i Jéntsga. Bjarni P. Mngnissnn,
Gninnndir /krni Stefánsson, Öéinn Jénssnn
STEFNUMIÐ
SORGARDAGUR
■Ju
Island úr NATO og herinn burt hefur nú hljömað \ 30ár.« .
Þann 30. marz eru liftin 30 ár frá þvl, aft fyrsti landsðltaamnipgyr
tslendinga ^rfr^g, frá því er landift varft sjálfstætt. Þessa dags
mætti þvl ætlaaö Islendingar upp til hópa minntust meft hrærftu
hjarta, þvi er nú ekki aft heilsa. Stærsti stjómmálaflokkur landsins,
hefur þaft sem yfirlýst markmift, aft herinn verfti hér áfram og ls-
land i hernaftarbandalagi vesturveldanna.
t hugum okkar sem andvigir erum veru hersins hér og aftild ts-
landsaft NATOer betta einnmesti sorpardagur ársinst Hann minnir
okkur á einhver óhugnan^egustu mistök „landsfeftranna", og ekki
*'»ft, heldur alla þá frelsisbaráttu kúgaftra og arftrændra
- -usendarar „hins frelsis unnandi Bandarfkjanna”
Gunnlaugur Stef
HERINN
RÍSKUM
Allt frá þvi aft erient herlift
steig hér fyrst á land, hafa farift
fram miklar og stundum harft-
vitugar umræftur um hersetuna.
Þannig var komift sérstaklega á
viftreisnar og vinstri-stjórnar
árunum seinni, aft herstöftvar og
NATO-málift voru einu áþreif
anlegu málefnin, sem flokkar
landsins greindu á um, þannig
aft herstöftvarmálift þjónafti
nokkurs konar flokkaskiftinga-
hlutverki I islenskum stjóm-
máium. Þá var illt I efni I bar-
áttunni fyrir brottför hersins og
úrsögn úr NATO, þvl aft
stjórnmálamenn voru I mörgum
tílfelium sammála um, aft ef
herinn fær og tsland hyrfi úr
NATO, þá væri mikilvægri
"• 1 islenskum stjóm-
Sorgarsfða ungkratadeildar Alþýðubandalagsins f vöggustof-
unni, birt f Afþýðublaðinu 30. marz s.l
Áskorun til
Alþýðuflokks-
forystunnar
Morgunblaðið væntir þess, að
því verði ekki talið það til hroka
eða stærilætis, eins og oft vill
brenna við hjá Alþýðublaðinu, þó
að það skjóti þeirri hugmynd að
málgagni íslenzka Alþýðuflokks-
ins, að það taki sig til og safni
saman tilvitnunum úr ummæla-
safni kommúnista og málgagna
þeirra um leiðtoga Alþýðuflokks-
ins og flokkinn sjálfan á síðustu
þremur áratugum. Eitt er víst: þá
kæmi í ljós svart á hvítu, að um-
mælin yrðu svipuð eða nákvæm-
lega þau sömu og Alþýðubanda-
lagsdeild ungkratanna notar um
þessa sömu menn og samherja
þeirra í öryggis- og sjálfstæðis-
málum í öðrum flokkum. Slðan
gæti Alþýðublaðið prentað þessi
ummæli, ef það hefur þá bolmagn
til þess fyrir vöggustofunni. En ef
þessi ummæli kommúnista um af-
stöðu Alþýðuflokksmanna til
öryggis- og utanríkismála fást
af einhverjum ástæðum ekki birt
í Alþýðublaðinu, er því hér með
lýst yfir, að Morgunblaðið mundi
góðfúslega birta þau á síðum sfn-
um alþýðuflokksfólki og öðrum til
upprifjunar. Ef Alþýðublaðið hef-
ur ekki áhuga á þvi né leiðtogar
Alþýðuflokksins, gæti vel svo far-
ið, að Morgunblaðið gerði sjálft
úttekt á þessu -og sýndi með
samanburði, að munnsöfnuður
hernámsandstæðingadéildar
vöggustofu Alþýðuflokksins um
leiðtoga flokksins, eins og þá
Ingólfur Guðbrandsson:
Að smíða hljóðfœri
Þótt byggjendur þessa lands séu
enn ei fleiri en ibuðar einhvers þess
próvinsþorps í útlöndum, sem aldrei
er að neinu getið, nema þar gerist
hörmungar og voveiflegir atburðir,
vilja þeir á flestum sviðum vera jafn-
okar stórþjóða. Ekki verður það f
krafti auðs né valds, heldur fyrir þá
sök, að stærð einstaklingsins er
óháð smæð þjóðfélagsins. Á alþjóða-
vettvangi liggur styrkur jslendinga i
þvf, að ! heimi andans er ekkert
mælt eftir höfðatölu.
Það er mér óþrotlegt undrunar-
efni, hve mikið leynist af listrænum
hæfileikum meðal svo fárra einstak-
linga. Á engu sviði hafa jafnmiklir
hæfileikar verið svo lítils metnir í
sönglistinni. Hér er fullt af frábærum
söngvurum, sem stæðu jafnfætis
beztu atvinnulistamönnum erlendis,
ef þeir hlutu þroska gegnum þá
menntun, skólun og ögun, sem öll
æðri list krefst. jslendingar gætu
verið mesta söngþjóð veraldar. Þráin
til að syngja er öllum ! brjóst borin,
en söngmennt er hornreka í íslenzku
þjóðfélagi.
í Cremona á ítalíu voru uppi á 1 7.
öld þeir hæfileikamenn, sem mestri
fullkomnun hafa náð í að smlða
hljóðfæri úr tré. Fiðlur þeirra og
önnur strokhljóðfæri, sem varðveizt
hafa, eru nú íhöndumfárra útvaldra
Enginn, sem komið hefur höndum
yfir þau, vill glata þeim, en verð
þeirra hleypur á tugum milljóna, þá
sjaldan þau ganga kaupum og söl-
um. Verðmæti þau, sem þessir fá-
tæku handverksmenn í Cremona
skópu af frábærri snilli huga og
handa við gerð þeirra dýrgripa, sem
nú þykja mestir, voru fáum Ijós um
þeirra daga, en með elju sinni öfluðu
þeir sér brauðs og húsaskjóls.
íslendingar eru bókmenntaþjóð og
telja sig öðrum fremur skáldlega
sinnaða. Það hefur farið fram hjá
þeim, að skáldlegasta og fegursta
tjáning mannshugarins birtist f söng.
Mannsröddin er miklu forgengilegra
hljóðfæri en fiðlurnar frá Cremona,
samt jafnast ekkert hljóðfæri á við
mannsröddina. þegar henni er beitt
af kunnáttu og fegurð hennar opnast
i túlkun sannrar listar. Hljóðfæra-
smfð hefur lítt verið sinnt á íslandi,
og hér virðist það hvorki teljast iðn
Ingólfur Guðbrandsson.
eða kúnst að smíða hljóðfæri ur
mannsröddum. í Pólýfónkórnum
hafa margar fagrar raddir hlotið sína
fyrstu mótun, en einu launin, sem
mér hafa hlotnazt af opinberri hálfu
fyrir 20 ára þjálfun kórsins voru 75
þúsund króna listamannalaun árið
1976. Ég þakka heiðurinn, en þessa
upphæð ætla ég að leyfa mér að
endurgreiða við tækifæri um leið og
afþakkaður verður styrkur til Pólý-
fónkórsins á afmælisárinu að upp-
hæð kr. 100 þúsund frá ríkissjóði og
kr. 200 þúsund frá Reykjavíkurborg.
Þessar fjárhæðir koma sjálfsagt að
meiri notum annars staðar.
Framkvæmdir Pólýfónkórsins á
þessu ári kosta um 30 milljónir
króna. Sú tala segir þó litið um þau
verðmæti, sem felast að baki starfi
sem þessu. KóHélagar leysa allt sitt
staH án launa. Bein fjárútlát vegna
hljómleika þeirra, sem hér fara fram,
eru um 5 milljónir króna. Hver söng-
æfing í Pólýfónkórnum mundi kosta
um hálfa milljón króna, ef virt væri
til fjár.
Undirtektir almennings við fram-
tak Pólýfónkórsins hin sfðari ár hef-
ur verið mikil lyftistöng, kórinn hef-
ur hlotið metaðsókn að tónleikum
sinum, og nokkrir hafa sýnt þá
rausn, að láta fé af hendi rakna úr
eigin vasa til þessa staHs.
Útlendingar, sem gist hafa ísland
og hlýtt á söng Pólýfónkórsins, telja
staH hans til hámenningar á borð við
þá, sem rfkir á þessu sviði með
rótgrónum menningarþjóðum. ís-
lendingar, sem dvalizt hafa langdvöl-
um erlendis, telja sig ekki hafa heyrt
stórverk Bachs og Hándels betur
sungin í Rómaborg, Parlseða Vín, en
hér í Reykjavik í túlkun þessa fá-
tæka kórs.
Um leið og ég læt af verkstjórn f
þvi verkstæði, sem smfðað hefur
rnargar góðar söngraddir til að flytja
Íslendingum perlur pólýfónskrar
raddlistar, vil ég flytja öllum þeim,
sem lagt hafa mér lið á einn eða
annan hátt og Ijáð hafa þessum tón
eyra. beztu þakkir. Launin hafa ekki
hrokkiðfyrir brauði né húsaskjóli, en
staHið hefur verið unnið í þeirri trú,
að hinn hreini tónn eigi erindi til
Islendinga og að hlutdeild ! fögru
mannlífi sé hið eina sanna ríkidæmi
á þessari jörð.
Stefán Jóhann Stefánsson, Guð-
mund I. Guðmundsson, Eggert
Þorsteinsson, Gylfa Þ. Gíslason og
Benedikt Gröndal, er hinn sami,
eða a.m.k. svipaður, og
kommúnistum í Alþýðubandalag-
inu hefur verið tiltækastur. Það
er áreiðanlega enginn skortur á
tilvitnunum, þar sem fjallað er
um „landsölumennina“ og aðildin
að NATO sé hin „óhugnanlegustu
mistök“, „her (alþýðuflokks-
foringjanna m.a.) (sé) fyrst og
fremst til að vernda hið
kapítalíska hagkerfi á íslandi “ og
þar fram eftir götunum.
Sögulegar
staðreyndir um
ábyrgð
jafnaðarmanna
t raun og veru eru ungkomm-
arnir í röðum ungkratanna komn-
ir vinstra megin við leiðtoga
kommúnista í sumum lýðræðis-
ríkjum eins og t.a.m. ítaliu, þar
sem forystumaður kommúnista
hefur lýst yfir því að hann sé
andvigur því, að ítalía gangi úr
Atlantshafsbandalaginu og telji
aðildina að NATO m.a. tryggingu
fyrir öryggi og sjálfstæði lands
síns — og þá ekki sízt tryggingu
gegn sovézkum þrýstingi og gegn
þvi að valdajafnvægi raskist i
heiminum. Jafnvel leiðtogi
spánskra kommúnista hefur talið
það sjálfsagt, að Spánn eignist
aðild að Atlantshafsbandalaginu
og taki þátt í vörnum vestrænna
þjóða til þess að halda við þessu
sama jafnvægi og tryggja öryggi
lýðræðislegs stjórnarfars á Spáni
í framtiðinni.
Áðan var minnzt á jafnaðar-
mannaforingja á Norðurlöndum
— og hvað mætti þá ekki segja
um afstöðu jafnaðarmannafor-
ingja í Þýzkalandi, Bretlandi, Hol-
landi, Belgíu, Frakklandi og öðr-
um löndum, þar sem jafnaðar-
menn hvöttu á sínum tíma ein-
dregið til þess, að Atlantshafs-
bandalagið yrði stofnað til að
tryggja frið i Evrópu og öryggi
lýðræðis í þessum löndum — og
höfðu raunar viða forystu um
það. Engir hafa verið betri tals-
menn aðildar að Atlantshafs-
bandalaginu og öflugum vörnum
þess gegn ásókn kommúnismans
en einmitt leiðtogar jafnaðar-
mannaflokka í þessum löndum —
og fremstur í þeirri fylkingu stóð
Crosland, sem formaður Alþýðu-
flokksins minntist fagurlega i
blaði sínu ekki alls fyrir löngu.
Eða hvað um Soares, forsætisráð-
herra Portúgals og leiðtoga
portúgalskra jafnaðarmanna, sem
tók við stjórn lands sins eftir ára-
tuga einræði fasista? Að sjálf-
sögðu hefur hann og flokkur hans
talið Portúgölum nauðsynlegt að
halda áfram öflugri aðild að At-
lantshafsbandalaginu, enda láta
jafnaðarmenn hvergi bilbug á sér
finna í þeim efnum. Þeir hafa
haft forystu um utanrikismál í
mörgum vestrænum löndum, sem
er þeim sjálfum og flokkum
þeirra til mikils sóma. Þeir hafa
tekið höndum saman við aöra lýð-
ræðisflokka um að hefta út-
þenslustefnu Sovétríkjanna og
kommúnismans í Evrópu — og
þaö hefur tekizt. ísland er hlekk-
ur í þessari varnarkeðju, það hef-
ur Alþýðuflokkurinn og leiðtogar
hans alltaf vitað og hagað stefnu
sinni samkvæmt því. Það hefur
verið gæfa flokksins.
Svör óskast
um vöggustofuna
En nú mætti spyrja: er einhver
breyting að verða á þessu?
Alþýðuflokksmenn vilja fá svar
við því. Kjósendur krefjast svara.
Morgunblaðið skorar á Alþýðu-
blaðið að svara þessu í forystu-
grein og einnig þvi, hvort sá andi
og þau ummæli um varnarsam-
starf vestrænna ríkja, aðildina að
Atlantshafsbandalaginu og varnir
Íslands, sem vitnað er til hér að
framan og birtist á siðum ungra
jafnaðarmanna í Alþýðublaðinu,
er í samræmi við stefnu Alþýðu-
flokksins og skoðanir forystu-
manna hans. Ef þessu verður ekki
svarað skýrt og skorinort, mun
Morgunblaðið telja það skyldu
sína að varpa þessum spurningum
fram aftur — og þess verður
a.m.k. krafizt, að skýr svör liggi
fyrir, áður en gengið verður til
kosninga. Meirihluti kjósenda
Alþýðuflokksins styður aðild að
Atlantshafsbandalaginu og dvöl
varnarliðs á íslandi til að tryggja
öryggi landsins og aðildarríkja
bandalagsins, eins og nú er ástatt
i heiminum, og það hvarflaði ekki
einu sinni að þessu fólki að styðja
flokk, þar sem skoðanir hernáms-
deildar vöggustofu Alþýðuflokks-
ins væru i fyrirrúmi. Þetta vita
forystumenn Alþýðuflokksins að
sjálfsögðu. Hvernig ætla þeir að
bregðast við? Hvað er þessi deild
vöggustofunnar valdamikil innan
Alþýðuflokksins? Er hún að ryðja
sér til rúms? Eða samanstendur
hún aðeins af 15 — 20 óþekktar-
ormum, sem leitað hafa í Alþýðu-
flokkinn af misskilningi? Margir
halda því fram. Svör við öllu
þessu vilja menn fá, a.m.k. áður
en þeir ganga að kjörborðinu.
Morgunblaðið lýsir því yfir hér
með, að það er reiðubúið að ljá
forystumönnum Alþýðuflokksins
rúm á siðum blaðsins,. þar sem
þeir geta gert grein fyrir afstöðu
sinni og Alþýðuflokksins og þá
fyrst og siðast þvi, hverjum
augum þeir líta á þau skrif, sem
hér hefur verið vitnað til og birzt
hafa á* síðum ungra jafnaðar-
manna. Kannski þeir hafi ekki
einu sinni haft fyrir þvi að kynna
sér athyglisverða bók Benedikts
Gröndals, formanns Alþýðu-
flokksins, um utanríkis- og
öryggismál islenzku þjóðarinnar
frá stofnun lýðveldis, hvað þá
minningar gamalla foringja eins
og Emils Jónssonar eða Stefáns
Jóhanns Stefánssonar, sem höfðu
margvíslega forystu urn mótun
þeirrar stefnu, sem óþekktarang-
arnir í vöggustofunni væla nú
yfir hver i kapp við annan. Stefán
Jóhann hefur ekki sizt lýst mjög
vel afstöðu sinni og Alþýðuflokks-
ins og því, hvernig kommúnistar
sátu á fleti fyrir.
Og gera enn.