Morgunblaðið - 07.09.1977, Blaðsíða 18

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. SEPTEMBER 1977
18
— BSRB
Framhald af hls. 2
er kjaradeilda þeirra nú að fara
fyrir Kjaradóm. Það kom fram að
það væri ekki stefna BSRB að
lama öryggisgæzlu og heilbrigðis-
þjónustu og samkvæmt lögum um
kjarasamning BSRB er sérstök
nefnd, sem fjalla á um hvaða und-
anþágur eigi að veita og hvaða
einstaklingum sé veitt vinnuleyfi.
I þessari nefnd eiga sæti 3 fulltrú-
ar BSRB, 3 fulltrúar fjármála-
ráðuneytis, 2 fulltrúar sem AI-
þingi kýs og einn, formaður, sem
skipaður er af Hæstarétti. Hann
er Helgi V. Jónsson, endurskoð-
andi. Nefndin hefur þegar hafið
störf, en ekki enn tekið neinar
ákvarðanir.
Fram kom á fundinum að toll-
stjóraskrifstofan myndi lamast í
verkfalli BSRB og ennfremur fyr-
irtæki eins og Gjaldheimtan. Flug
myndi að öllum líkindum lamast,
vegna tengsla þess við Gufunes,
en þar leggja menn niður vinnu
að öðru leyti en því er lýtur að
öryggisþjónustu. Utvarp og sjón-
varp myndi lamast að öðru leyti
en lýtur að öryggisþjónustu, póst-
þjónustan og simaþjónustan að
öðru leyti en lýtur að öryggi. Þá
myndu hafnarverðir og hafnsögu-
menn á flestum höfnum landsins
fara í verkfall. Myndu menn þó
lóðsa skip inn í hafnir, en ekki út.
Skólar myndu stöðvast og barna-
heimili, þar sem fóstrur eru félag-
ar BSRB. Þá myndu að öllum lik-
indum lokast fjarritar dag-
blaðanna, sem eru í sambandi við
Gufunesradió, og því verða fátt
um erlendar fréttir.
Eins og áður sagði verður sátta-
semjari að hafa lagt fram sáttatil-
lögu fyrir 21. september og verð-
ur siðan að fara fram 2ja daga
allsherjaratkvæðagreiðsla um
land allt. Ef ekki næst 50% þátt-
taka félagsmanna BSRB, skoðast
sáttatillagan samþykkt. Hún skoð-
ast hins vegar felld ef 50% af-
neita henni og ákvæðum um kjör-
sókn er fullnægt. Kristján Thor-
lacius kvaðst ekki óttast að kjör-
sókn yrði dræm. Hér fyrr á árum
hafði BSRB atkvæðagreiðslu um
uppsögn samninga og náðist þá 70
tíl 80% þátttaka. Þá væri mjög
aukinn áhugi á kjaramálum inn-
an bandalagsins frá því er þá var
og sagði Haraldur Steinþórsson
að hann óttaðist það jafnvel frek-
ar að fleiri vildu greiða atkvæði
en hefðu til þess rétt.
BSRB hefur komið á fót sér-
stakri verkfallsnefnd, sem annast
framkvæmd verkfallsins. Jafn-
fraint hafa sérfélög innan sam-
bandsins öll sínar eigin verkfalls-
nefndir og komið hefur verið upp
víðtæku trúnaðarmannakerfi,
sem er tengiliður forystunnar við
félagsmennina sjálfa. Mun for-
ysta BSRB veita félagsmönnum
sinum upplýsingar í fréttabréfi,
sem gefið verður út um gang
samningamálanna. BSRB mun
hvetja menn til þátttöku i at-
kvæðagreiðslunni, en ekki verður
um neina smölun á kjörstað að
ræða — sögðu þeir félagar. Að
lokum sögðu þeir að það væri
ekki fámennur hópur, sem hefði
ákvörðunarrétt um það, hvort
verkfall BSRB skylli á eða ekki.
Það væri hínn almenni félags-
maður, sem ákvæði það á lýðræð-
islegan hátt.
Eins og fram kom I Morgun-
blaðinu I gær eru bæjarstarfs-
mannafélög enn ekki búin að
boða verkföll, en þau hafa sjálf-
stæðan samningsrétt við sveitar-
stjórnir sínar. Félögin munu á
næstu dögum halda fundi vegna
þessara mála, enda var svo ákveð-
ið við verkfallsákvörðun BSRB að
tóm gæfist fyrir þau að ákveða
verkfallsdag i samræmi við verk-
fall ríkisstarfsmanna — svo að
allir opinberir starfsmenn gætu
þannig fylgzt að í verkfallsaðgerð-
um. I BSRB eru um 10 þúsund
rikisstarfsmenn og 3 þúsund bæj-
arstarfsmenn.
— BÚR
Framhald af bls. 32.
það algjörlega óeðlilegt að
Reykjavíkurborg sæi þessari rík-
isstofnun fyrir húsnæði.
Ragnar kvað nú viðræður í
gangi um Iausn á þessu máli og
kvaðst Ragnar vongóður um að
það tækist, enda væri formaður
hafnarnefndar Bæjarútgerðinni
mjög hliðhollur i þessu efni.
Þá sneri Morgunblaðið sér einn-
ig til Sigurjóns Stefánssonar, for-
stöðumanns Togaraafgreiðslunn-
ar, og spurðist fyrir um hvað liði
áformum fyrirtækisins um að
flytja starfsemi sina yfir í Vestur-
höfnina. Sigurjón kvað þetta allt í
deiglunni enn sem komið væri, en
manna á meðal væri rætt um að
þessi flutningur yrði i kringum
áramótin. Hins vegar liði timinn
án þess að mikið væri aðhafzt í að
ganga frá kæligeymslum i Bakka-
skemmu en hvað Togaraafgreiðsl-
una snerti væri það ekki mikið
fyrirtæki að flytja starfsemina yf-
ir í Vesturhöfnina.
— Miðblik
Framhald af bls. 32.
síðastliðinn til þess að kanna
launagreiðslur rikisins, leiddu i
ljós, að iðnaðarmenn BSRB þurfa
um 20% hækkun til að ná þeim
launum, er ríkið greiðir iðnaðar-
mönnum samkvæmt öðrum samn-
ingum en samningum BSRB.
Þessar tölur sýna meðallaun iðn-
aðarmanna fyrir sex fyrstu mán-
uði ársins 1977, þ.e.a.s. fyrir sið-
ustu kjarasamninga á almenna
vinnumarkaðinum. Þá bentu full-
trúar BSRB á, að Kjararann-
sóknanefnd mæti tekjuáhrif sið-
ustu kjarasamninga um 25 til
26%, ef gert væri ráð fyrir að
yfirborganir hafi haldizt og þyrfti
þvi að semja um áhrif þessarar
hækkunar til viðbótar þeim leið-
réttingum, sem hér hefur verið
skýrt frá.
Þá beindu fulltrúar BSRB sér-
stakri athygli að þeim samning-
um, sem fjármálaráðherra gerði
við rikisverksmiðjurnar nýlega.
Hækkun launa samkvæmt þeim
samningum var 26% eða um 29%
ef sumarfólk er undanskilið.
Samanburður við þessa samninga
er sagður leiða i Ijós, að iðnaðar-
maður í B9 hjá BSRB þyrfti að fá
rúmlega 44% hækkun á laun sin í
dag til þess að fá sömu laun og
hann fengi fyrir dagvinnu sína
hjá rikisverksmiðjunum. Verk-
stjórn iðnaðarmanna er raðað í
Bll hjá BSRB og þar þyrfti að
hækka launin um 66% til að ná
launum aðstoðarverkstjóra og um
75% til að ná launum verkstjóra
iðnaðarmanna hjá ríkisverksmiðj-
unum.
Þeir félagar í BSRB sögðu þetta
aðeins vera litið brot af þeim upp-
lýsingum, sem safnað hefði verið,
en upplýsingarnar sýndu eindreg-
ið að tilboð ríkisins um 7,5%
hækkun júlílauna, væri langt frá
þvi að vera umræðugrundvöllur
um kjör félaga BSRB.
A fundinum bentu fulltrúar
BSRB á að könnun Hagstofunnar
væri gerð af hlutlausri stofnun og
önnur gagnasöfnun hefði farið
fram á vegum sameiginlegrar
nefndar beggja deiluaðila. Þeir
kváðu rikisvaldið hafa lagt fram
annan samanburð á þeim tölulegu
upplýsingum, sem safnað hefði
verið. Um skiptingu félaga innan
BSRB eftir launastiganum kom
fram að í 4. til 15. flokki launa-
stigans eru 86% opinberra starfs-
manna og voru laun þeirra á bil-
inu 77 þúsund til 125 þúsund í
marz siðastliðnum. 10% félaga
BSRB eru i næstu 5 flokkum eða í
flokkunum 16 til 20. Þeir flokkar
báru í marz launin 115 til 150
þúsund krónur. Þar fyrir ofan eru
3% félaga BSRB, _____
— Smábáta-
sjómenn
Framhald af bls. 32.
gæzlunnar er óánægja smábáta-
eigenda á Seyðisfirði af sama toga
og hjá þeim í Höfnunum, þ.e. að
breytt hefur verið viðmiðunarlín-
um dragnótabáta. Morgunblaðið
snéri sér til dr. Jakobs Magnús-
sonar hjá Hafrannsóknastofnun
og spurði hann hvaða afgreiðslu
þessar rýmkuðu veiðiheimildir til
handa dragnótabátum hefðu
fengið hjá stofnuninni. Sagði
Jakob að ákvörðun Hafrann-
sóknastofnunar í þessu efni hefði
byggzt á því að kolastofninn væri
vannýttur en stofninn yrði hins
vegar ekki nýttur með góðu móti
nema með dragnót. Þess vegna
hefði stofnunim ekki talið stætt á
öðru en leggja til svæðarýmkun
handa drdragnótabátum en jafn-
framt sett ákvæði um mjög stóra
möskva á pokanum eða 170 milli-
metra möskva til að fyrirbyggja
að smár bolfiskur slæddist þarna
með.
— Iðnkynning
Framhald af bls. 17
Alberts Guðmundssonar mun sú
áætlun ein ná til um 5 þúsund
reykvískra ungmenna.
Alls hefur undirbúningur Iðn-
kynningar í Reykjavík staðið í
tæpa þrjá mánuði, og að sögn
Alberts Guðmundssonar hefur
Iðnkynningarnefnd hvergi kom-
izt í vanda varðandi samvinnu
hinna ýmsu aðila, sem allir hafa
verið jákvæðir fyrir þvi átaki sem
framundan er.
— Vatnsból
Framhald af bls. 15
landinu. Einnig mundi það
hjálpa til við lausn á fólksfjölg-
unarvandamáli Egypta, þar
sem landsmenn, sem eru um 40
milljónir að tölu, hafa flestir
safnazt til stórborganna Kaíró
og Alexandríu, og á þröngt
svæði sitt hvoru megin á bökk-
um Nílarfljóts. Fyrirsjáanlegt
er, að fólksfjöldinn muni tvö-
faldast næstu 30 árin, og er því
ljóst að ræktun nýs landssvæðis
kæmi að gagni í baráttunni
gegn offjölgun í stórborgum
landsins.
— Fjórðungsþing
Framhald af bls. 5.
þinganefndum, m.a. Gerð sé út-
tekt á gildi landbúnaðar fyrir
þéttbýlisþróun á Norðurlandi.
Aukið verði atvinnuval í sveitum.
Kannað með hvaða hætti koma
megi á afleysingarþjónustu í
sveitum. Stutt verði að almennri
iðnþróun með eflingu úrvinnslu-
iðnaðar úr innlendum hráefnum.
Iðnaður standi jafnfætis og verði
að taka við vinnuaflsaukning-
unni. Iðnþróunarstefna og orku-
öflunarstefna verði samræmdar.
Komið verði á reglulegu sam-
starfi félagsheimili. Ekki verði
sett lög um skipan framhalds-
skóla fyrr en náðst hefur sam-
komulag um fjármál skólans. Ut-
tekt verði gerð á safnamálum i
fjórðungnum. Gerð sé regluleg út-
tekt á stöðu sjávarútvegs á Norð-
urlandi. Ekki verði samið við er-
lendar þjóðir um veiðiheimildir.
Akveðin útgáfa ferðamálabækl-
inga. Nauðsyn stefnubreytingar í
meðferð vegamála og nauðsyn
sérstakra landshlutaáætlana.
Uppbygging stjórnsýslustofnana.
Dreifing almennrar þjónustu.
Áætlanagerð í heilbrigðismálum.
Útgekt og samstarf um þjónustu-
starfsemi innan Norðurlands.
Varað við lögboðum i sveitar-
stjórnarmálum. Reglum Jöfnun-
arsjóðs sveitarfélaga verði breytt.
Uttekt á stöðu byggðaþróunar og
mótun byggðastefnu. Raunhæf
áætlanagerð. Samræmd lána-
stefna Byggðasjóða. Samstarfs-
nefndir heimaaðila. Aukið sam-
starf sveitarféiaga á héraðsgrund-
velli. Sambúðin við Reykjavíkur-
borg út af skólakostnaði. Framtíð-
arstefnan um framhaldsskóla.
Lokaniðurstöður um Norður-
landsvirkjun.
— Fagna
Framhald af bls. 2
með mig sem þingmann. Enginn
getur alltaf gert svo öllum líki og
til þess langar mig ekki heldur,
þvi ég hef mínar ákveðnu skoðan-
ir á hinum ýmsu málum og þeim
skoðunum fylgi ég eftir. Það er
svo auðvitað rétt að þingmenn
eiga eins og aðrir menn að standa
umbjóðendum sínum reiknings-
skil og þá standa og falla með
sinum gjörðum“.
Þegar Mbl. spurði Pál, hvort
Blönduvirkjun væri slikt hitamál,
að hún gæti skipt mönnum í hópa,
svaraði hann, að enda þótt skiptar
skoðanir væru um það mál sem
svo mörg önnur, þá teldi hann
ekki að hitinn væri slíkur, sem
spurningin gengi út á.
Þá innti Mbl. Pál eftir því, að
hann hefði ekki náð kjöri á fund
Stéttarsambands bænda og sagði
hann það rétt, að hann hefði þar
tapað á hlutkesti, en hann hefur
verið fulltrúi á slíkum fundum.
„Hins vegar lít ég svo á þetta mál,
sem það sé faglegt frekar en póli-
tiskt“, sagði Páll, „en það var
formaður Búnaðarfélagsins sem
vann á hlutkestinum“.
Þá sagði Páll, að hann hefði
ekki að undanförnu merkt slíkar
pólitískar hræringar i Húnavatns-
sýslum, sem lesa hefði mátt um í
sumum dagblaðanna. „Aðalfund-
ur Framsóknarfélagsins í A-
Húnavatnssýslu var fjölsóttur og
friðsamlegur og ég er mjög
ánægður með þann fund,“ sagði
Páll Pétursson.
— Minning Olga
Framhald af bls. 19
geymslu í kjallara. Fólkið bjarg-
aðist naumlega út, en allt innbú
brann.
Kynni mín við þessa fjölskyldu,
foreldra Olgu og Elsu, sem einnig
var kjördóttir þeirra hjóna, hófst
haustið áður, þegar ég kom til
Magnúsar, sem „búðarpiltur", af-’
greiðslumaður við verzlun hans,
en Helga var föðursystir min. Ég
hefi því, sem einn af fjölskyld-
unni, fylgst með uppvexti og
þroska systranna. Milli Olgu og
Elsu gat ekki verið elskulegra, né
eðlilegra samband, þótt fæddar
hefðu verið systur.
Þau 25 ár, sem ég var á Blöndu-
ósi, þótt starfsaðstaða mín breytt-
ist og það eftir að ég stofnaði eigið
heimili, var ætíð náið samband í
milli fjölskyldna okkar. Vorið eft-
ir brunann flutti Magnús með
fjölskyldu sína að Flögu og bjó
þar á meðan hann lifði. Hann
hafði þó verzlun áfram og siðar í
hinu nýbyggða húsi, er hann
byggði á grunni hins brunna húss.
Magnús dó í september 1940.
Báðar systurnar uxu og þroskuð-
ust i skjóli gáfaðra og ástríkra
foreldra, sem allt lif sitt miðuðu
við það að skapa þeim farsæla
framtíð.
En, enginn má sköpum renna.
Fermingarvor Olgu, eða 29. júní
1935, veiktist hún af hinni ógur-
legu „mænusótt". Hún lamaðist
fyrst alveg og leið hinar sárustu
þrautir og kvalir, sem aðeins þeir
þekkja er reynt hafa, en við ger-
um okkur óljósa hugmynd um.
Fyrst var Olga flutt i sjúkraskýl-
ið, sem þá var á Blönduósi. Þar
var allt gert fyrir hana, sem í
mannlegu valdi stóð, til að lina
kvalir hennar. Eftir nokkurra
vikna dvöl þar var Olga flutt til
Reykjavikur í Landsspítalann.
Þar var hún nokkuð á annað ár.
Hafði hún þá fengið nokkurn bata
og líkamsþrótt, en vinstri fótur
hennar var alveg lamaður. And-
legt þrek og þolgæði Olgu var svo
mikið, að sérstaka aðdáum vakti.
Hún naut, ekki aðeins umhyggju
foreldra og systur, sem ekkert
létu ógert er hugsanlega gæti
bætt líðan hennar og einnig
lækna- og hjúkrunarfólks. Skap-
gerð Olgu var þannig, að jafnvel í
þrautum og erfiðleikum vakti
hinn bjarti, heiði og mildi svipur
hennar hlýju allra og ástúð, sem
hana umgengust. Hjónin Magnús
og Helga áttu íbúð við Tjarnar-
götu í Reykjavík og á öðru ári
eftir lát Magnúsar fluttu mæðg-
urnar, Helga og Olga þangað. Þeg-
ar próf. Snorri Hallgrímsson kom
heim í styrjaldar lokin var leitað
til hans með sjúkdóm Olgu. Það
varð til þess, að hann hjálpaði
henni til að komast til Svíþjóðar
og fá þar smíðaðar umbúðir um
vinstri fótinn. Hafði hann sam-
band við vin sinn þar og bað hann
að taka á móti henni og sjá um
hana meðan hún dveldist þar.
Sjálfur var svo próf. Snorri stadd-
ur þar og tók á móti Olgu. Þegar
heim kom var aðstaða hennar
mikið betri. Hún þjálfaðist fljótt í
að nota umbúðirnar. Þegar próf.
Snorri kom svo alkominn heim og
stofnaði lækningastofu sina að
Sóleyjargötu 5, taldi hann hana á
að koma til sín sem aðstoðar-
stúlka. Honum var ljóst, að slíkt
myndi veita henni lífsfyllingu og
sjálfstraust, sem nú þyrfti að
byggja upp. Sannarlega varð það
svo og töldu Olga og ástvinir
hennar að próf. Snorri hefði með
þessum aðgerðum orðið bjarg-
vættur hennar. Á læknastofunni
vann Olga svo á meðan próf.
Snorri hélt henni opinni.
Nú hafði Olga fengið starfsþrek
og unnið sjálfstraust sitt aftur.
Hún vann því næst nokkur ár við
heildverzlun Ottó Michelsen og
siðari árin hjá Búnaðarfélagi ís-
lands. Þetta voru allt hliðstæð
störf, sem henni hentuðu. Meðan
Olga vann hjá próf. Snorra,
braust hún sjálf í að kaupa bif-
reið, sem framleidd er fyrir fólk
með sjúkdóm eins og Olgu. Þess
vegna gat hún nú farið á ný út í
lífið til starfa. Viljakraftinn
skorti hana aldrei, áhuga né sam-
vizkusemi í starfi. Það munu
vinnuveitendur hennar staðfesta.
Síðari árin sem móðir Olgu lifði
var hún mjög vanheil og gafst
Olgu nú tækifæri til að endur-
gjalda henni ástríki og umhyggju,
sem hún hafði af henni notið. Ég
geri ráð fyrir, að hvorki ég né
aðrir, að undanskilinni systir
hennar, hafi gert sér grein fyrir
þeim þunga, sem á henni hvildi
síðari misserin, þegar hægri fót-
urinn var einnig að gefa sig. Þrátt
fyrir að lífið væri henni oft
strangt, fann maður sig ætíð sem
þiggjanda í návist hennar, en
hana veitandann, þvi af svip
hennar lýsti hinn hlýi, bjarti
andi.
Elsu veittist sú náð, að vera hjá
Olgu þegar hún varð þess vör að
breyting varð á henni, þar sem
þær sátu i íbúð hennar. Gat hún
brugðið við og forðað þvi, að hún
félli niður. Þetta var siðari hluta
sunnudags. Var þá strax fengin
sjúkrabifreið og þeim ekið í
sjúkrahús. Olga missti þegar með-
vitund og fékk hana ekki aftur
áður en hún lézt á þriðja degi.
Við hjónin minnumst Olgu sem
hinnar ljúfu, elskulegu stúlku og
skiljum hinn djúpa söknuð Elsu.
Þær systur voru hvor annarri svo
mikið. Nú á kveðjustund þökkum
við það sem við nutum frá Olgu og
fjölskyldu hennar og biðjum þeim
og ættingjum blessunar.
„Vort líf sem svo stutt
og stopult er,
það stefnir að æðri leiðir.
Og upphiminn fegri en
augað sér
mót öllum oss fuðminn
breiðir."
Þetla sagði Einar skáld Bene-
diktsson, í einum sinna fögru
sálma. Sá faðmur mun nú hafa
breiózl á móti Olgu.
Karl Helgason.
-Staksteinar
Framhald af bls. 7
forsendu var samstarfi við
21. ágúst-nefndina hafn-
að en nefndinni boðið að
eiga ,. samvinnu" við SH á
grundvelli SH, sem her-
stöðvaandstæðingar og
án þess að nafn 21.
ágúst-nefndarinnar væri
nefnt á nafn. Um samstarf
á jafnréttisgrundvelli var
ekki að ræða. Þetta hefði
þýtt, að 21. ágúst-nefndin
1977 hefði lagt sjálfa sig
niður og sá kjami málsins.
sem gerði nefndina nauð-
synlega en SH gátu ekki
kyngt — nefnilega and-
staða gegn heimsvalda-
stefnu Sovétrikjanna —
hann hefði farið forgörð-
um En hvers vegna voru
Sovétríkin ekki nefnd á
nafn I kröfum SH 21.
ágúst sl? Það eru þó
Sovétrlkin, sem hersitja
Tékkóslóvakiu og það
voru sovézkar hersveittr
sem voru i fararbroddi
1968, þegar Tékkó-
slóvakia var hernumin.
Miðnefnd Samtaka her-
stöðvaandstæðinga túlkar
grundvöll SH á þann veg.
að ekki sé hægt að berjast
gegn Scvétrikjunum sem
risaveldi, hættulegu al
þýðunni um allan heim.
Og miðnefndin hefur lýst
þvi yfir, að ekki sé hægt
að eiga samvinnu við bar-
áttuhreyfingar eða nefnd-
ir nema á grundvelli SH.
Miðnefndin óskar ekki
eftir samstarfi á jafnréttis-
grundvelli heldur setur
afarkosti."
Frekari umsögn er
óþörf. Þessi orðaskipti
skýra sig sjálf. Samtök
he rstöðvaa ndstæðinga
sitja uppi með samtök
sem ekki geta hugsað sér
að gagnrýna Sovétrikin
með nafni fyrir innrás
þeirra i Tékkóslóvakiu
1968.