Morgunblaðið - 05.11.1977, Page 18

18
MORGUNBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 5. NÓVEMBER 1977
Prófkjör Alþýðuflokksins í Reykjavík:
Þessu berjast
f ramb j ódend-
urnir fyrir
PRÓFKJÖR Alþýðuflokksins til næstu alþingiskosninga í Reykjavík fer fram
dagana 12. og 13. nóvember n.k. Til fyrsta sætis bjóða sig fram Benedikt Gröndal,
formaður Alþýðuflokksins, Eggert G. Þorsteinsson, alþingismaður, Sigurður E.
Guðmundsson, framkvæmdastjóri og Vilmundur Gylfason, menntaskólakennari.
Þeir Eggert, Sigurður og Viimundur bjóða sig og fram til annars sætis og einnig
dr. Bragi Jósepsson, námsráðgjafi. Þeir Bragi og Sigurður bjóða sig einnig fram
til þriðja sætis og það gerir líka Jóhanna Sigurðardóttir, skrifstofumaður. Mbl.
hefur snúið sér til frambjóðendanna sex og beðið þá að svara spurningunni: Á
hvaða málefni leggur þú mesta áherzlu í kosningabaráttunni? Svör þeirra fara
hér á eftir, en fyrirsagnirnar eru Morgunblaðsins.
Megin-
áherzlan
á viðtækt
endur-
reisnar-
starf
— segir Benedikt
Gröndal
„Ég legg megináherslu á það víð-
tæka endurreisnarstarf, sem unnið
hefur verið undanfarið til að gera
Alþýðuflokkinn að þróttmiklum,
óháðum jafnaðarmannaflokki Við
höfum sett okkur ný lög og nýja
stefnuskrá Víðtækt fræðslustarf er
hafið og skipulagsstarf aukið Gaml-
ar óreiðuskuldir hafa verið lækkaðar
og Alþýðuflokkurinn hefur, fyrstur
íslenskra stjórnmálaflokka, skýrt
opinberlega frá eignum sínum og
rekstri — starfar fyrir opnum tjöld-
um. Þá legg ég áherslu á, að flokk-
urinn haldi áfram að gefa Alþýðu-
blaðið út, en leggi það ekki niður
Prófkjörið í Reykjavík ræður úrslit-
um um, hver eigi að hafa forustu
fyrir þessu starfi Þetta varðar allt
landið, því hér í Reykjavík eru fjöl-
miðlarnir, sjónvarp, útvarp og dag-
blöðin.
Það er mikið í húfi fyrir Alþýðu-
flokkinn, að prófkjörið takist vel
Sjálfur hef ég lagt pólitíska framtíð
mína að veði og sett það á vald
kjósenda, hvort ég eða einhver
hinna frambjóðendanna í fyrsta sæti
eiga að hafa forustu fyrir flokknum í
stórátökum næsta árs."
Mennta-
mál
í algeru
Eyrirrúmi
— segir
Bragi, Jósepsson
„I mínum huga eru menntamálin í
algeru fyrirrúmi, einnig barnavernd-
armál og uppeldismál almennt Ég
tel að núverandi stefna í þessum
málum sé alröng og þar þurfi að
taka rösklega til hendi. bæði að því
er varðar lagasetningu og fram-
kvæmd þessara mála í einu og öllu
Lög um Kennaraháskóla íslands þarf
að endurskoða og stefna ber að því
að Kennaraháskólinn verði stórefld-
ur, þannig að hann standist fyllilega
samanburð við hliðstæðar mennta-
stofnanir i nágrannalöndunum
Vegna margvíslegra breytmga
sem orðið hafa á starfsháttum og
högum fjölskyldunnar í seinni tíð er
nauðsynlegt að gera tilteknar ráð-
stafanir til þess að leysa þau vanda-
mál sem breytingunum eru samfara.
í þessum efnum legg ég ríka áherslu
á málefm einstæðra foreldra, endur-
skoðun á löggjöf um uppeldi og
forræði barna og stóraukinn rekstur
leikskóla og dagvistunarheimila
í sambandi við málefni aldraðra
þarf að gera róttækar aðgerðir Elli-
.•eimilin í núverandi mynd þarf að
afmá með öllu, og skapa þarf mann-
sæmandi aðstöðu fyrir fólk sem
komið er á efri ár Einnig er aðkall-
andi að fólk sem komið er yfir venju-
legan starfsaldur og hefur enn mikið
starfsþrek fái starf við sitt hæfi Um
þetta mál þarf að setja löggjöf sem
hrynda þarf í framkvæmd án tafar
Auka þarf alla almenna fræðslu
um áfengismál, sem miði að þvi að
einstaklingurmn öðlist skilning á
þessu félagslega vandamáli án for-
dóma í framhaldi af því ber að
endurskoða áfengislöggjöfina í heild
með það fyrir augum að draga úr
vandamálum vegna ofneyslu áfeng-
is, og stuðla um leið að breyttum og
siðaðri neysluháttum
í réttarfars- og dómsmálum þarf
að gera ýmsar ráðstafamr Gera þarf
breytmgar á meðferð minniháttar
mála í héraði, sem stuðla að því að
draga úr skriffinnsku og hraða með-
ferð dómsmála Þá tel ég nauðsyn-
legt að fjölga dómurum hæstaréttar
þannig að dómurinn geti starfað
tviskiptur
Litilmagninn í þjóðfélaginu hefur
mjög takmarkaða aðstöðu til að
gæta réttar síns Því tel ég brýnt að
samþykkt verði lög um umboðs-
mann, sem almenningur getur leyt-
að til Þá tel ég knýjandi nauðsyn á
þvi að sett verði lög um upplýsing-
skyldu stjórnvalda og um aukið að-
hald í opmberum rekstri."
Ótví^eð
og hisp-
urslaus
samstaða
með vest
rænum ríkjum
— segir Eggert G.
Þorsteinsson
Mitt mat á þessari spurningu er,
hvaða afstöðu ég hefi til þeirra mála,
sem hæst ber í þjóðmálum í dag
Þar verður vart greint á milli hvort
um framboð er að ræða til prófkjörs
(á framboðslista) eða framboð í al-
mennum kosningum. Hugðarefnin
hljóta að verða hin sömu, ef maður
nær trausti og fylgi til slíkra starfa
í örfáum orðum, svo sem hér er til
ætlast, eru skoðanir mínar þessar
1 Ég hefi frá 16 ára aldri unnið í
verkalýðshreyfingunni og Alþýðu-
flokknum og helgað því starfi krafta
mína af fremsta megni. Oftast hafa
skoðanir mínar samsýmst meirihluta
skoðunum á þessum vettvangi, en
ekki alltaf, svo sem eðlilegt er þar
sem lýðræði á að rýkja
2 í innanlandsmálum tel ég barátt-
una gegn verðbólgu veigamesta við-
fangsefnið Höfuðnauðsyn er þó, að
almenningi sé sagður nakinn sann-
leikur um ástand þessara mála, fyrir
þjóðarheildina Það þarf í raun og
sannleika að draga úr þeim hugsun-
arhætti og eyða þeirri blekkingu, að
nokkur íslendingur hagnist í raun á
verðbólgu, hvað þá þjóðarheildin.
3 Að í raun verði efnd 8—10 ára
gömul loforð um staðgreiðslu opin-
berra gjalda
4 í félagslegri samhjálp verði af
hálfu þess opinbera efld og styrkt öll
hin frjálsu samtök fólks, sem mynd-
uð hafa verið til styrktar sjúku fólki
og fólki með skerta starfsorku í
röðum þessa fólks býr óendanlegur
kraftur og orka, sem ekki má dvína
eða draga úr, heldur hvetja og
styrkja í starfi, sem frekast er kostur
Þetta afl mun ekki leyst úr læðingi,
nema til komi skylningur þess opin-
bera í raun
5. í utanríkismálum vil ég vinna á
ótvíræðri og hispurslausri samstöðu
íslands, með vestrænum ríkjum í
þeim efnum duga engar kjarkleysis-
og vandræðalausnir, eins og að
færa varnarliðið úr hermannafötum í
„civilklæðnað" Hér verður að vera
eða vera ekki. Við verðum að eigin
ákvörðun, að hafa kjark til að segja
umheiminum umbúðarlausa afstöðu
okkar Það er þjóðarnauðsyn
Til þess að mér auðnist að vinna
áfram að þessum hugðarefnum
mínum, er svo sem fyrr er greint
grundvöllurinn fyrst og fremst sá að
mér takist að ná kosningu í 1. sæti í
prófkjöri flokksins í þeim efnum
treysti ég á flokkssystkini mín og
velunnara flokksins, ásamt persónu-
legri velvild mér og hugðarefnum
mínum til handa Hér undir legg ég
pólitíska framtíð mína.
EggertG. Þorsteinsson.
Að taka
verð-
bólgu-
vandann
föstum
og ábyrgum
tökum
— segir Jóhanna
Sigurðardóttir
1 „Þeir málaflokkar sem mér eru
hugleiknastir og ég mun leggja
höfuðáherzlu á, ef ég kemst í þá
aðstöðu að hafa áhrif á gang þjóð-
mála eru að það verðbólgumál, sem
við höfum við að etja verði tekið
föstum ábyrgum tökum, og þar
verði ekki flokkssjónarmið eða
gróðahyggja fyrirgreiðslukerfisins
látin ráða ferðinni, heldur hagsmun-
ir og framtið alls almennings látnir
i sitja í fyrirrúmi. Ég geri mér grein
fyrir að þetta tekur langan tíma, og i
því sambandí þarf að stöðva alla
óarðbæra fjárfestingu og til þarf að
koma skynsamlegur samdráttur i
ríkisbúskapnum
Kafli út af fyrir sig er svo það
siðleysi og spilling sem rikir i fyrir-
greiðslukerfinu, sem ber umsvifa-
laust að stöðva
Málefni aldraðra verða skilyrðis-
laust að hafa meiri forgang en verið
hefur Þó elliheimili séu góð út af
fyrir sig, og byggingar íbúða fyrir
aldraða nauðsynlegar, þá verða
mannleg sjónarmið þar líka að sitja i
fyrirrúmi og hef ég þá t d i huga
byggingu dagvistunarheimila fyrir
aldraða
Þegar óðaverðbólga itir konum
meira og meira út i atvinnulifið er
það samfélagsvandamál en ekki
bara vandamál kvenna, að þeim sé
sköpuð sú félagslega aðstaða að
vöntun á dagvistunarheimilum sé
þeim ekki sifellt áhyggjuefni
Þá eru skattamálin og fram-
kvæmd þeirra eitthvert mesta órétt-
lætið sem rikir i þessu þjóðfélagi og
þolir leiðrétting þeirra mála enga
bið.
Nauðsyn ber til að endurskoða
Iífeyrissjóðí landsmanna og verður
umfram allt að verðtryggja greiðslur
þeirra.
Síðast en ekki sízt er mér það
mikið áhyggjuefni hvað vandamál-
um þroskaheftra hefur verið sýndur
of litill skilningur af hálfu stjórn-
valda
Þetta er mál sem ekki á aðeins að
vera vandamál þroskaheftra og fjöl-
skyldna þeirra, heldur alls sam-
félagsins
Þjóðfélagið á að skapa þeim þá
aðstöðu að þeir þroskaheftu geti
haft jafna aðstöðu og þeir heil-
brigðu, eftir þvi sem geta þeirra og
þroski leyfir."
Sam-
ræmd
byggða-
áætlun
fyrir
Reykjavík
— segir Sigurður
| E. Guðmundsson
„Þótt fjölmargt megi gagnrýna er
þó hugur minn einkum bundinn víð
úrbætur og framfarir á ýmsum svið-
um. í svipinn ber þar hæst nauðsyn
þess, að styrkt verði staða Reykja-
vikur Þingmenn hennar hafa um
langt skeið lítið á sig sem landsfeður
fremur en kjöfdæmisþingmenn með
þeirri afleiðingu, að hagur hennar
og Reykvíkinga almennt hefur
versnað Reykvikingum hefur fækk-
að, meðaltekjur þeirra hafa lækkað,
meðalaldur þeirra hefur hækkað, at-
vinnufyrirtækin flýja borgina og
eldri borgarhverfum hnignar. Hvorki
borgarstjórn né þingmenn borgar-
innar hafa béitt sér fyrir neinum
áþreifanlegum ráðstöfunum til að
snúa þessari þróun við Ég tel, að
með samræmdri byggðaráætlun fyr-
ir Reykjavík væri unnt að reisa merki
hennar á ný og tel brýna nauðsyn
bera til þess.
Sú merka og mikla félagsmálalög-
gjöf, sem Alþýðuflokkurinn hefur
beitt sér fyrir og fengið setta, allt frá
upphafi, er mér afar hugstæð og
hefur reynzt ómetanleg fyrir vinn-
andi fólk og þjóðina alla. Af þeim
toga spunnin eru vökulögin fyrir
togarasjómennina, lögin um bygg-
ingu verkamannabústaða, almanna-
tryggingalögin, lögin um launajafn-
rétti karla og kvenna og fjölmörg
önnur. Þeim er öllum það þrennt
sameiginlegt, að vera félagsleg rétt-
læsimál, ómetanleg kjarabót fyrir
vinnandi fólk og stór spor í átt til
þjóðfélags jafnaðarstefnunnar Enn
oerst Alþýðuflokkurinn fyrir slíkum
málum — meðal þeirra eru laga-
frumvörpin um umhverfisvernd á
vinnustöðum, atvinnulýðræði og
þjóðareign á landinu Það er mikíl
þörf á að efla og herða þessa bar-
áttu, enda skilar hún ríkum og sýni-
legum árangri Meðal margs annars
er mér einna efst í huga umbætur á
húsnæðislöggjöfinni I félagslega átt,
eins og raunar verkalýðshreyfingin
og ríkisstjórnin hafa samið um Ég
tel, að efla þurfi stórlega byggingu
verkamannabústaða fyrir allan al-
menning og jafnframt þurfi að gera
margvíslegar ráðstafanir á sam-
ræmdum grundvelli til þess að
fjölga á ný yngra fólki í eldri hverf-
um Reykjavíkurborgar.
Að lokum vil ég leggja áherzlu á
nauðsyn þess, að (sland treysti sam-
stöðu sna í öryggis- og varnarmál-
um með öðrum þjóðum Vestur-
landa. Þar má hvergi hvika
Ég vil beita mér fyrir því, að i
stefnu Alþýðuflokksins sameinist
hið bezta frá liðnum áratugum,
merkustu baráttumál erlendra
bræðraflokka okkar nú til dags og
barátta fyrir stórfelldum breytingum
á núverandi þjóðfélagi hérlendis í átt
til jafnaðarstefnunnar, hins lýð-
ræðislega sósíalisma "
Nýtt afl
— óháð
hefð-
bundn-
um hags
munafrum skógi
samfélagsins
— segir Vilmundur
Gglfason
„Morgunblaðið spyr um mál, sem
ég leggi áherzlu á t prófkjöri Alþýðu-
flokksins i Reykjavik, er fram á að
fara eftir rétta viku
Það er ógerlegt að setja fram
einhvers konar stefnuskrá í svo
knöppu formi — upptalning slag-
orða hentar auk þess málflutningi
mínum illa.
Það er hugmynd mín, að með
tilstyrk vina, félaga, flokks og hug-
sjónalegra samherja geti ég fylgt
eftir á Alþingi þeim málum, sem ég
hefi rekið i fjölmiðlum Að nýtt afl
verði til sem sé óháð hefðbundnum
hagsmunafrumskógi samfélagsins
Að það unga fólk, og þeir eldri
borgarar, sem hafa hugmyndir
svipaðar mínum, megi sjá drauma
sína um reisnarmeira og réttlátara
stjórnkerfi og samfélag rætast
— Verðlækkana
Framhald af bls. 40
mótaöa tillðgu frá nefndinni en
gat þess að Alþingi, heföi síðasta
orðíö.
Skattur á innflutt kjarnfóöur
sagði Gunnar aö þætti líklegt svar
við þeim framleiösluvanda, sem
bændur sæju nú fram á og mætti
þá nota hann til að stjórna fram-
leiðslunni og hafa hamlandi áhrif
á hana. Þegar Mhl. sþurði
Gunnar. hvort hændur teldu aö-
stiiðu sína slíka að þeir mættu við
því að draga úr framleiðslunni,
sagði hann, að af tvennu illu væri
það skárri kostur að draga við sig
kaup á rekstrarvörum heldur en
að fá á sig verðiækkun eftir að
lagt hefði verið út í framleiðslu-
kostnaðinn.
— Hegningar-
húsinu
Framhald af bls. 40
Mál þetta var tekið fyrir á
borgarráðsfundi fyrr í þessari
viku en síðan sent bórgarverk-
fræðingi til umsagnar. I sam-
tali við Morgunblaöiö sagði
Þórður Þorbjarnarson, borgar-
verkfræðingur, að strax vió
gerð gamla aðalskipulagsins
hafi menn verið farnir að ræða
um það hvernig bjarga mætti
hegningarhúsinu en í skipu-
laginu sjálfu hafi verið gert
ráð fyrir mikilii umferðaræð
um Túngötu, Kirkjustræti,
Amtmannsstíg og Grettisgötu,
en þessi æð hafi einmitt legið
þvert í gegnum gamla hegning-
arhúsið.
Þórður sagði, að samkvæmt
því aðalskipulagi sem nú væri
aó fæðast, væri hins vegar al-
gerlega fallið frá hugmyndinni
um þessa umferöaræö og þar
með værí hegningarhúsiny
borgið, það fengi að standa
óhaggað við Skólavörðustfg
enn um sinn.
— Kjötgjaldið
Framhald af bls. 40
og kvaðst hann telja hana nærri
lagi miðað við núverandi horfur.
Hins vegar mæltu engar gengis-
breytingar koma til svo þetla
breyttist ekki, þannig að sér segöi
svo hugur um, að skortur á út-
flutningsuppbólum yrði verulega
meiri á næsta ári en hann er nú,
ef ekkert yrði að gerl.
Gunnar sagði að einu sinni
áður hefði það gerzt, aó bændur
hefðu tekiö á sig gjald sem að
framan er lýst. Það var 1966,
þegar smjörfjall hlóðst upp. „Þá
var smjörið sett á útsölu og tekið
50 aura gjald af hverjum mjólkur-
litra. Hins vegar endurgreiddi
ríkissjóður bændunum þetta
gjald síðar.“ Gunnar sagði að
engar viðræður í þá átl að bænd-
um yrði endurgreitt kjötgjaldið
nú hefðu átt sér stað, en hins
vegar hefðu farið fram viðræður
við landbúnaðarráðherra vegna
þeirra framleiðsluerfiðleika, sem
bændur eiga nú viö að glírna.