Morgunblaðið - 10.12.1977, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 1977
21
Kristján Albertsson:
Athugasemd við ritdóm
Vitaskuld er ekkert viö þvf að
segja þótt ritdómarar hreyfi að-
finnslum um smámuni í orðalagi,
því allt skiptir máli í þeim efnum,
og því fremur ef um er að ræða
meiriháttar skáldverk. Yfir hinu
mætti kvarta þegar gagnrýnend-
ur hengja sig í smámuni eina til
að varpa rýrð á verk sem að öðru
leyti er með ágætum.
Þetta finnst mér vini vorum Er-
lendi Jónssyni verða á í Morgun-
blaðinu í gær í dómi hans um
þýðingu Jóhanns S. Hannessonar
á amerísku skáldsögunni Ragtime
eftir E.L. Doctorow. Ég sakna
þess mjög að hann skuli ekkert
gott um þýðinguna segja. Hún
hefur verið mikið vandaverk, og
að mínum dómi tekist svo að af-
rek má teljast, og ber vott um
óvenjuleg tök á íslenzku máli og
listrænni frásögn. Ég efa stórlega
að yfirleitt hefði verið hægt að
snúa þessari miklu skáldsögu bet-
ur á íslenzka tungu.
Eitt fellur mér þó ekki. Sagan
er látin halda sínu ameríska heiti
óbreyttu: Ragtime. Orðið time
hefði verið hægt að þýða á ís-
lenzku. Mér finnst sagan hefði átt
að kallast á voru máli: Ragtími.
Samanber Laxness: Skáldatími.
En umfram allt ber að þakka
Jóhanni S. Hannessyni frábær
vinnubrögð — og vona að hann
eigi eftir margt að þýða mikilla
bókmennta á íslenzku. Þeir eru
ekki of margir sem við slfkt ráða.
K.A.
Starfsfólk bókabúðarinnar, frá vinstri: Pálína Eggertsdóttir, María
Finnsdóttir, Edda Þorvaldsdóttir og Lárus Blöndal. Ljósm.: Friðþjófur.
Bókabúð Lárusar
Blöndals stækkuð
Þriðja hljómplötu-
verzlun Fálkans
BÓKABÚÐ Lárusar Blön-
dal í Vesturveri hefur nú
verið stækkuð allmikið
henni hreytt en Lárus
Blöndal hefur starfrækt
bókahúðir sínar í fjölmörg
ár, þá fyrri að Skólavörðu-
stíg 2 frá árinu 1943 og
verzlunina í Vesturveri frá
1955.
Lárus Blöndal sagði í samtali
við Mbl. að verzlunin í Vesturveri
hefði alla tið starfað i þröngum
húsakynnum, en nú hefði sú
breyting orðið á að rými hefði
þrefaldazt og þjónusta við við-
skiptavini verið stóraukin. Sagði
Lárus að þessar breytingar gæfu
það langþráða tækifæri að geta
sýnt á einum stað öll helztu verk
íslenzk sem til væru, en stefna
fyrirtækisins hefur verið að gefa
íslenzkum bókum allt það rými,
serii mögulegt væri. Þá er nú
einnig mjög aukið rými fyrir
Kaupmenn áminnt-
ir um að fylgja
reglum um
verðmerkingar
NÖKKUR misbrestur hefur orðið
á því að undanförnu að kaup-
menn verðmerki vörur í verzlun-
argluggum eins og þeim er skylt
samkvæmt reglugerð. Nú fer í
hönd sá tími, þegar mikilvægast
er fyrir neytandann að vörur séu
vel verðmerktar og hefur Verð-
lagsskrifstofan að undanförnu
hert mjög eftirlit með því að
kaupmenn fari eftir settum regl-
um í þessu efnf.
barnabækur, en þeim er nú komið
fyrir i sérstakri deild og þjónusta
verzlunarinnar með ritföng og
skólavörur hefur stóraukizt, sagði
Lárus ennfremur.
í bókabúð Lárusar Blöndals í
Vesturveri vinna nú þrjár af-
greiðslustúlkur, tvær í fullustarfi
og ein í hálfu starfi,
Fálkinn á nýjunt staö
Þá hefur Fálkinn, hljómplötu-
deild, opnað þriðju verzlun sína í
Reykjavik í húsakynnum þeim í
Vesturveri er Hljóðfæraverzlun
Sigríðar Helgadóttur var áður til
húsa i. Ólafur Haraldsson for-
stjóri Fálkans, sagði í samtali við
Mbl. að þetta væri þriðja hljóni-
plötuverzlun fyrirtækisins, sem
hefði hafið að verzla með hljóm-
plötur á árunum 1927—1928 og þá
einnig hafið útgáfu á hljómplöt-
um. Fálkinn var hins vegar
stofnaður mun fyrr, eða árið 1904
og var þá aðallega með reiðhjóla-
verkstæði og sölu, en deildir fyr-
irtækisins eru nú orðnar 4, véla-
deild og heimilistækjadeild, auk
tveggja hinna fyrrgreindu. Með
þessari nýju verzlun sinni.hyggst
Fálkinn auka enn þjónustu stna
og sagði Ólafur að það sem helzt
yrði lögð áherzla á í henni væri
popptónlist, djass og svonefnd
millitónlist yrði þarna fyrst og
fremst Þau verk sem væru vinsæl
og vel þekkt. Erfitt væri aó hafa
mjög mikið úrval af sígildri tón-
list þar sem hún læki mjög mikið
rúm, en ekki er nema takmárkað
rúm í þessari nýju verzlun.
Verzlunarstjóri er Hulda
Baldursdóltir og auk hennar
starfar Hilmar Agnarsson við af-
greiöslu o.fl. og sagði Ólafur að
ekki yrðu starfsmenn fleiri nema
nú fyrir jólin meðan mest væri að
gera. s
Kosið í Ástralíu í dag:
ÞEGAR kosningabf rátt-
an í Astralíu hófst fyrir
einum mánuði bentu
skoðanakannanir til þess
að Verkatnannaflokkur-
inn undir forystu Gough
Whitlanis hefði góða
niöguleika á því aö sigra
í kosningunum í dag.
Síðan hefur flokkasam-
teypa Malcolm Frasers
forsætisráðherra, Frjáls-
lyndi þjóðarflokkurinn,
stöðugt aukið fylgi sitt.
Samkvæmt síðustu skoð-
anakönnun, sem hefur
verið gerð, ætti stjórn
Frasers að vinna tiltölu-
lega auðveldan sigur og
fá 53 af hundraði at-
Whitlam á kosningafundi í
óperuhúsinu í Sydney
og Verkamannaflokkurinn hef-
ur notað það til að ráðast á
stjórnina.
Whitlam og stuðningsmenn
hans hafa haldið því fram, að
kyrrstaða í efnahagsmálum
landsins og ríkjandi atvinnu-
Ieysi eigi rætur að rekja til
sparnaðarráðstafana Frasers.
Fraser hefur einnig verið
sakaður um að hafa stuðlað að
nýrri dreifingu þjóöartekna,
frá láglaunafólki og atvinnu-
lausum til þeirra sem betur
mega sín.
En kosningarbaráttai, hefur
fyrst og fremst einkennzt af
persónulegum ásökunum á
báða bóga. Whitlam reyndi að
gera sé mat úr því að fjármála-
ráðherra Frasers og varaleið-
togi frjálslyndra, Phillip
Lynch, sagði af sér út af deilum
um hagnað, sem fjölskyldusjóð-
Ræður smáflokk-
ur úrslitum?
kvæða, en Verkamanna-
flokkurinn 47%.
En verið getur að nýr
flokkur, hinn svokallaði
ástralski demókrata-
flokkur, setji strik í
reikninginn og ráði úr-
slitum í kosningunum.
Hann er undir forvstu
Don Chipp, fyrrverandi
ráðherra úr flokki frjáls-
lyndra. seni heldur því
fram að sá flokkur hafi
færzt of langt til hægri.
Chipps sagði sig úr
stjórninni í marz eftir
langvinnar deilur við
Fraser og stofnaði flokk
sinn tveimur mánuðum
síðar.
Þótt Chipp og stuðnings-
menn hans, sem ýmsir kalla
,,chippokrata“, hafi svo að segja
engan fjárhagslegan bakhjall
og skipulagsmál hins nýja
flokks séu ekki komin á fastan
grundvöll, getur verið að flokk-
urinn komist í oddaaðstöðu á
næsta þingi.
Skoðanakannanir benda til
þess að Cnipp geti unnið fjögur
eða fleiri sæti í öldungadeild-
inni og fengið allt að 10% at-
kvæða í landinu öllu. Endanleg
úrslit í kosningunum til full-
trúadeildarinnar verða ef tii
vill ekki kunn fyrr en eftir
nokkra daga og úrslitin í kosn-
ingunum til öldungadeildarinn-
ar ekki fýrr en í janúar vegna
flókins kosningakerfis.
Þetta eru fjórðu kosningarn-
ar í Ástralíu á fimm árum og
leiðtogar flokkanna eru sam-
mála um að eins lágkúruleg og
óþverraleg kosningabarátta
hafi aldrei verið háð f Ástralíu.
Verðbólga og atvinnuleysi eru
alvarleg vandamál í Ástraliu,
en þrátt fyrir það segja ýmsir
sérfræðingar að kosningabar-
áttan hafi ekki snúizt um mál-
efni.
Fraser og Whitlam njóta tak-
markaðs trausts kjósenda sam-
kvæmt nýlegum skoöanakönn-
unum því 39%. segjast treysta
Fraser en 40% Whitlam. í réttu
iagi áttu kosningarnar ekki aö
fara fram fvrr en að ári liðnu,
en Fraser ákvað að flýta þeim
þar sem hann taldi að staða sin
mundi versna ef kosningarnar
færu fram á réttu.m tíma.
Ástæðail er sú að spár segja aö
verðbólga og atvinnuleysi muni
enn aukast. Verðbólgan nemur
nú 13 af hundraði og 6% vinnu-
færra manna eru atvinnulausir.
Fraser biður um stuöning
kjósenda á þeirri forsendu að
stjórn hans hafi sýnl að hún
kunni til verka, en Whitlam og
Verkamannaflokkurinn hafa
lagt áherzlu á atvinnuleysið.
Athygli vakti í upphafi kosn-
ingabaráttunnar að samkvæmt
skoðanakönnun, sem þá var
gerö, taldi 51 af hundraði kjós-
enda að atvinnuleysi væri höf-
uðvandi þjóðarinnar, en 36%
verðbólgan, sem stjórnin legg-
ur meiri áherzlu á.
Almenningur hefur raunar
sýnt kosningabaráttunni lítinn
áhuga og stjórnmálaþreyta og
vantraust kjósenda á Fraser og
Whitlam hefur verið áberandi.
Samkvæmt nýlegri skoðana-
könnun hafa 46% Ástralíu-
manna lítinn eða engan áhuga á
stjórnmálum.
í kosningabáráttunm hefur
Fraser lagt áherzlu á hættu,
sem hann telur þjóðfélaginu og
reglu innanlands stafa frá óbil-
gjarnri verkalýðshreyfingu og
kröfuhörku, sem hann segir að
hafi leitt til ríkjandi atvinnu-
leysis. Rétt áður en kosninga-
baráttan* hófst lauk þriggja
mánaða verkfalli starfsmanna
orkuvera í fylkinu Victoria.
Hundruð þúsunda misstu at-
vinnuna og framleiðslutapið
nam milljörðum dollara.
Jafnframt hefur Fraser sýnt
það í kosningabaráttunni, að
hann er staðráðinn í því að
hrinda í framkvæmd áætlunum
unt úraníum-gröft og útflutning
á úranium. Þetta mál hefur
vakið miklar deilur í Ástralíu
Fraser
ur hafði af jarðasölu og kom
konu hans og börnum til góða.
Whitlam sakaði Lynch um að
hafa komið sér undan því að
greiða skatta. sem venjulegt
fólk heföi þurft að borga og að
fjölskyldusjóðurinn hefði grætt
að minnsta kosti 20.000
ástralska dollara, sem hefðu átt
að renna til fjármálaráöu-
neytisins.
Fraser lýsti þvi yfir að hann
sæi ekkert athugavert við við-
skipti Lynch. Hann kvað gagn-
rýni Whitlams koma úr hörð-
ustu átt, þar sem hann hefði
reynt að fá láriað fé frá erlendri
ríkisstjórn til aó kosta
kosningabaráttu sína, að hann
hefði reynl að stjórna með því
að virða þingið að vettugi þegar
hann var forsætisráðherra og
að hann væri eini forsætisráð-
herra í sögu Ástraliu sem hefði
verið vikið úr starfi.
Jafnframt hefur Fraser auk-
ið árásir sínar á verkalýðs-
hreyfinguna. Hann segir að
samkvæmt stefnu Verka-
ntannaflokksins sé verkalýðs-
hreyfingin hafin yfir lög, hún
sjái flokknum fyrir peningum,
hafi mikil áhrif á rnótun stefnu
flokksins og þess vegna hafi
Verkamannaflokkurinn stutt
verkfallið í Victoria sem varð
til þess að hundruð þúsunda
misstu atvinnuna. Hneykslis-
mál getúleysi og ábyrgðarleysi
hafi einkennt síðustu stjórn
Verkamannaflokksins sem nú
grundvalli kosningabaráttu
sína á rógsherferð.
I kosningunum í dag getur
verið að úrslitin verði ráðin í
Vietoria, þar sem verkfallið var
háð og þar sem Lynch keypti
jarðirnar. Stjórnarflokkurinn
hefur 24 þingsæti af 33, sem
kosið er um í fylkinu, en Lynch-
málið hefur rýrt tiltrú margra á
frjálslyndum. Nú er talið að
Verkamannaflokkurinn geti
unnið yfir helming þingsæt-
anna í Victoria.
Athygli vekur að í nýlegum
fylkískosningum í Vietoria
hlaut hinn nýi flokkur Don
Chipps, Ástralski demókrata-
flokkurinn, 18% atkvæða
(flokkurinn hlaut 10% í
kosningunt um svipað leyti i
Queensland, þar sem frjáls
lyndir hafa verið sterkir).
Flokkur Chipps er orðinn sam
einingartákn þeirra kjósenda
sem eru öánægðir með stóru
flokkana. Því er ekki ótrúlegt
að Chipps komist i oddaaöstöðu
eftir kosningarnar. jafnveí þótt
hann vinni aðeins sæti í öld
ungadeildinni.