Morgunblaðið - 16.12.1977, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 1977
JMtogtmlrliifrft
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavik.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthias Johannessen,
Sty rmir G unnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6. simi 10100.
Auglýsingar Aðalstræti 6, simi 22480.
Áskriftargjald 1500.00 kr. á mánuði innanlands.
f lausasölu 80.00 kr. eintakið
Niðurskurður
Ríkisstjórnin hefur valið niðurskurðarleiðina
að hluta til vegna fjárlagavandans. Þetta er skyn-
samleg ákvörðun og í samræmi við almannahagsmuni.
Ríkisumsvif hafa þanizt út og erfiðlega hefur gengið að
hemja þann óskapnað. Niðurskurður um 3.7 milljarða
veldur engum þáttaskilum í þeim efnum, en sýnir þó, að
stjórnmálamennirnir gera sér grein fyrir því, að öllu
lengra verður ekki gengið í þróun velferðarþjóðfélagsins
með sífellt aukinni skattheimtu.
Þegar niðurskurðarleið er valin rekast ráðherrar og
þingmenn á ótal hindranir. Verulegur hluti'framlaga á
fjárlögum er bundinn með lögum, en það þýðir, að með
annarri löggjöf er ákveðið að ríkissjóður skuli leggja
fram svo og svo mikla fjármuni til ákveðinnar starfsemi
og síðan er það fjármálaráðherrans, ríkisstjórnarinnar
og þingsins að sjá um aö afla tekna til þeirra útgjalda.
Um 70% fjárlaga eru bundin með þessum hætti. Til þess
að skerða framlög til þessara tilteknu þarfa, þarf því
lagabreytingu á öðrum sviðum, sem krefst mikils undir-
búnings og þegar af þessari ástæðu er augljóst, að
niðurskurðarleiðin er ekki auðfarin.
Þá er auðvitað sýnt, að inn í stjórnkerfi okkar eru
innbyggðir hagsmunir, sem leggjast gegn niðurskurði á
ýmsum sviðum. Embættismenn kunna að vera tilbúnir
til þess að standa aö niðurskurði á útgjaldaþáttum, sem
ekki snerta beint þeirra starfssvið en bregðast öðru vísi
við, ef höggvið er of nærri þeirra umráðasviði. Ráðherr-
ar, sem ábyrgð bera á svokölluðum fagráðuneytum eru
tilbúnir til þess að tala um niðurskurð, en um leið og
skerða á framlög til starfsemi, sem heyrir undir þeirra
ráðuneyti kann að heyrast hljóð úr horni. Þingmenn eru
tilbúnir til þess að tala um niðurskurð og mæla með
honum, en um leið og skerða á framlög til málefna, sem
þeir hafa sérstakan áhuga á eða framlög til framkvæmda
í kjördæmum þeirra snúast þeir til andstöðu. Þetta er
ekki sagt embættismönnum, ráðherrum og þingmönnum
til lasts, heldur aðeins til þess að benda á staðreyndir.
Einstaklingar og félagasamtök, sem berjast fyrir sérstök-
um málefnum eða hafa sérstök áhugamál bregðast við
hart, ef skerða á framlög til þeirra mála eða áhugaefna
og leggja þrýsting á þingmenn og stjórnvöld að skera
frekar niður eitthvað annað. Þannig eru innbyggðar
hindranir í allri þjóðfélagsbyggingu okkar gegn niður-
skurði á ríkisútgjöldum og þess vegna hefur sú leið
sjaldnar verið farin en ástæða væri til og þess vegna
hefur hún ekki gefizt betur en raun ber vitni um.
Þrátt fyrir þetta hefur ríkisstjórnin gert sér ljóst, að
skattgreióendur mundu ekki sætta sig alfarið við skatta-
hækkanir til þess að standa undir þeim kjarasamningum,
sem gerðir voru vió opinbera starfsmenn nú í haust og
fyrst og fremst valda þeim fjárhagsvanda, sem við hefur
verið aö etja. Þess vegna hefur ekki verið tekið til hendi
og skorið niður hér og þar og má um niðurskurðartillög-
ur ríkisstjórnarinnar segja, að margt smátt gerir eitt
stórt. Æskilegra hefði verið, að lengra yrði gengið í
þessum efnum, en eins og að framan er rakið var það
engan veginn auðvelt. í rauninni má segja, að auðveld-
asta lausn fyrir þing og ríkisstjórn hefði verið skatta-
hækkun, en erfiðasta niðurskurður. Hér hefur verið
farið bil beggja. Nauðsynlegt er að tryggja, að þessi
niðurskurður komi að fullu til framkvæmda og jafnframt
er æskilegt, að áfram verði haldið á sömu braut og
vaxandi áherzla verði á það lögð í starfsemi fjármála-
ráöuneytisins og þá sérstaklega fjárlaga- og hagsýslu-
stofnunar að undirbúa áframhaldandi niðurskurð á ríkis-
útgjöldum. Þessir aðilar vinna ár hvert í kyrrþey mikið
starf á þessum vettvangi og áður en fjárlag'afrumvarpið
er lagt fram hafa margvísleg útgjöld sem einstök ráðu-
neyti og ríkisstjórn fara fram á verið skorin niður,
þannig að hér er raunverulega um viðbótarniðurskurð
að ræða frá þeim, sem áður hefur farið fram innan
fjármálaráðuneytisins. En kjarni málsins er sá, að rétt er
stefnt og áfram verður að halda á þessari braut.
Spassky
hélt jöfnu
Hinn umdeildi 41. leikur
Spasskys í niundu skákinni
reyndist bezti möguleiki hans i
stöðunni þegar allt kom til alls.
Það kom strax í ljós þegar tekið
var til við níundu skákina að
útreikningar hans höfðu reynst
réttir. Korchnoi reyndi þó
ótrauður að kreista út vinning í
stöðunni i þrjátíu leiki, en án
árangurs. Hann getur samt sem
áður unað glaður við sitt, hann
hefur hlotið sex og halfan vinn-
ing gegn tveimur og hálfum
vinning Spasskys og með
hverju jafntefli færist hann
nær þeim 10!4 vinningi sem
hann þarf til þess að tryggja sér
sigur í einvíginu. Framhald
níundu skákarinnar var
þannig:
Svart: Boris Spassky
Hvítt: Viktor Korchnoi
Skák
eftir MARGEIR
PÉTURSSON
42. hxg5 — hxg5 43. exd4 —
Hc3— 44. Kg2 — Hc4!
(Eftir 44. ... Hf3? 45. d5!
hefur hvítur vinningsstöðu).
45. Ha7+ — Kd6 46. Hf7 — Rd5
47. Hd7 + — Kc6 48. Hg7 —
Hxd4 49. Hg6+ — Kc7 50. Hxg5
— e3 51. fxe3 — Rxe3+ 52. Kf3
— Rd5
(Það er athyglisvert að
Spassky sættir sig ekki við tafl-
lok með hrók gegn hrók og
biskup Korchnois. Sú staða er
reyndar jafntefli, en krefst
mjög nákvæmrar taflmennsku
frá hendi varnaraðilans, svo
sem kom í ljós í skák þeirra
Vasjuková og Anderssonar á
Minningarmóti Capablanca
1973, en þá tókst Vasjukov ekki
að halda slíku endatafli)
53. Hg7+ — Kd6 54. Hg6+ —
Kc7 55. Be4 —Re7
(Hvítur hótaði að leika 56.
Bxd5 — Hxd5 57. He6 með
unnu hróksendatafli)
56. Ha6 — Kd7 57. g5 — Hd6
58. Ha8 — Ke6 59. Kf4 — Hdl
60. Ha6+ — Kf7 61. Ha7 — Ke6
62. Bc2 — Hfl + 63. Ke4 —
Hel+ 64. Kf3 — Hfl+ 65. Ke2
— Hgl 66. Bb3+ — Kd6 67.
Ha6+ — Kc7 68. Ha5 — Kb6 69.
He5 — Rc6 70. Hd5
Hxg5! Jafntefli
Hvítur á enga möguleika á
sigri eftir 71. Hxg5 — Rd4+.
Tíunda skákin í einvíginu
verður tefld 1 dag. Þá hefur
Spassky hvitt.
Friðrik Olafsson, stórmeistari;
Kortsnoj hefur teflt svo
sterkt í einvígmu að Spassky
virðist alltaf vera í vörn
„KORTSNOJ hefur á þessu
ári teflt það vel mióað við
Spassky, að ég var ekki í
neinum fafa um það, að
hann yrði sá harðari í
þessu einvígi. En samt átti
ég nú einhvern veginn
ekki von á þeim yfirburð-
um, sem hann hefur sýnt
til þessa,“ sagði Friðrik
Ólafsson, stórmeistari,
þegar Mbl. spurði hann
álits á einvígi þeirra
Kortsnojs og Spasskys.
„Kortsnoj hefur teflt svo
sterkt í þessu einvígi, að
Spassky hefur aldrei náð
því að sýna sínar beztu
hliðar. Hann virðist alltaf
vera í vörn. Kortsnoj er
miklu skarpari og ákveðn-
ari og það er varla hægt að
segja annað en að hann
hafi teflt allar skákirnar
mjög vel, nema ef til vill þá
áttundu. En það er þá líka í
eina skiptið, sem hann hef-
ur ekki sýnt heilsteypta
taflmennsku út í gegn. Og
ein skák af átta í einvígi
sem þessu er varla tiltöku-
mál."
Vestfirðir:
872 lestir af rækju
fengust í nóvember
RÆKJUAFLI báta á Vestfjörð-
um hefur verið góður frá því að
veiðar hófust í haust. Segir í yfir-
liti Isafjarðarskrifstofu Fiski-
félags Islands, að 58 bátar hafi
stundað rækjuveiðar f nóvember
og heildaraflinn í mánuðinum
verið 872 lestir, en í fyrra hafi
afli 65 báta verið 750 lestir.
Frá Bíldudal hafa róið 7 bátar
og var afli þeirra 1 nóvember 93
lestir, en í fyrra var afli 10 Bíldu-
dalsbáta 64 lestir. Aflahæstir
voru Vísir með 23.7 lestir og Helgi
Magnússon með 19.0 lestir.
Frá verstöðvum við Isafjarðar-
djúp reru nú 40 bátar og fengu
alls 653 lestir, en í fyrra var afli
42 báta í nóvember 528 lestir.
Aflahæstu bátarnir voru nú með
20—22 lestir, sem er mjög svipað
og var í sama mánuði í fyrra.
Þá segir að frá Hólmavík hafi
nú róið 11 bátar í nóvember og
aflað 126 lestir, en í fyrra hafi 13
bátar fengið 156 lestir. Afli báta
frá Hólmavík var einstaklega jafn
í mánuðinum, en þeir voru allir
með 11.4 lestir eftir mánuðinn.
Þegar Mbl. spurði Frið-
rik, hverju hann vildi spá
varðandi einvígi milli
Karpovs og Kortsnojs,
svaraði hann: „Það er eng-
inn vafi á því, að Karpov er
miklu erfiðari andstæðing-
ur en Spassky.
Ég hugsa að einvígi milli
Karpovs og Kortsnojs yrði
gífurlega jöfn og hörð
keppni og reyndar treysti
ég mér ekki til að gera
þannig upp á milli þeirra
að segja annan öruggari
um sigurinn en hinn.“