Alþýðublaðið - 11.11.1958, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 11. nóv. 1958
AlþýðublaSiS
5
ÍÞAKA, félagsHciiriiIi Mennfa-
skólanema í Reykjavík var vfgt
sl. laugardag.
..Hús Menntaskolans í Reykja
vík er 112 ára gamalt og var í
cndverðu ætlað eitt hundrað
remsndum í heimavist. Heima-
vistin var síðan lögð niður til
|>ess að auka rúm fj'rir kennslu
stofui- í húsinu. í vetur eru í
skólanum 518 nemendur. DeiL
Wr um það hvar og hvernig
iskyldi byggt, hafa tafið bygging
aífnál skólans. Til þess að að-
foúnaður þeirra, sem í Mennta-
gkólanum nema og starfa yrði
að nokkru bættur, var á síðast-
liðnu súmri hafizt handa um
endurbætur á skólahúsinu og
foókasafni skólans íþöku. Gerð-
Sr hafa verið breytingar á kenn
arastofu og skrifstofu rektors
óg innréttaðar í rishæð stofur
til eðlis- og náttúrúfræði-
kennslu. Éinnig hefur verið
foætt við snyrtihérbergjum.
Þá hefur íþöku verið breytt
í félagsheimili fyrir nemendur
skóians, og lögð áherzla á, að
gera húsakynni svo úr garði,
að nemendur fengju góð'á að-
stöðu til félagsstarfsemi sinn-
ar. Hafa umibætur þessar ver-
ið framkværr.dar í samráði við
rektor og kennara skólans, svo
<Dg fulltrúa nemenda. Skrif-
stofa húsameistara ríkisins hef-
Ur haft framkvæmdir á hendi,
og margir lagt hönd á plóginn,
en aðaj umsjón með verkinu
foefur Björn Rögnvaldsson, —
fcyggingarmeistari, annast.
Með framkvæmdum þessum
er að nokkru bætt í bili að-
staöa kennara og nemenda skól
ans. Einkum hefur aðsíaða nem
enda til félagsstarfsemi ýmis
konar verið stórlega bætt.
. Við þesar umfoætur er nú
einkum: sú von bundin, að bær
Megi verða hinum ungu náms
rmönnum. til gleði og aukins
þroska.“
Vígsluáthöfnin í gær hófst
með því, að formaður féiags-
heimilisnefndar, Sigurður
Helgason, bauð gesti velkomna.
Þá tók til máls menntamálaráð
herra, Gylfi Þ. Gíslason. Hann
sagðist með glöðu geði hafa
veitt þessu máli allan sinn
stuðning, þar eð honum findist
foann enn standa í þakkarskuid
við sinn aldna skóla. Hans
bezta ósk nemendum til handa
væri, að þeir kynntust hér hvor
ir öðrum og einnig sjálfum sér,
en sú þekking væri dýrmætari
en bækur °g kennarar gætu
látið í té.
Þá tók til máls Kristinn Ár-
mannsson, rektor. Hann þakk-
aði fyrir hönd skólans öllum
þeim, sem hér hefðu lagt hönd
á plóginn. Einkum þó mennta-
málaráðherra, sem hefði ætíð
sýnt einstakan skilning og á-
huga á þassu máíi. Sömuleið
is þakkaði rekstor húsameist-
ara ríkisins, Herði Bjarnasyni,
umsjónarmanni smíðanna Birni
Rögnvaldssyni og fleirum.
Nemendum bæri einnig að
bakka, sagði rektor, þeir hefðu
margir hverjir unnið ósérplæg
ið að þessu máli, en ýmsir for-
vígismenn væru nú horfnir úr
'kóla. Þeir gætu þó glaðzt yfi
því, að starf þeirra hefði ekki
verið til einskið unnið. ,,Þótt
áríðandi sé að búa vel um bæk
ur er þó meira virði að búa vel
um upprennandi kynslóð, og
bað er von mín og trú. að hið
fragra umhverfi hér verði nem
sndum hvöt til góðrar um-
göngni og aukins þroska”.
Loks tók til máls Jakob Ár
mannsson, inspector skólans.
Hann þakkaði fyrir hönd nem-
enda. Sérstaklega bæri að
þakka Gylfa Þ. Gíslasyni,
menntamálaráðherra. Félags-
heimilið íþaka væri glæsileg-
•asta gjöf, sem nemenlur hefðu
fengið, nemendum væri því
skylt að sýna að þeir væru henn
'v verðir.
Að síðustu bauð Sigurður
Helgason gesti að þiggja þær
góðgérðir, sem á borð yrðu
bornar.
Það er sannarlega ástæða fil
að óska Menntaskólanum til
hamingju með þetta . gæsilega
félagsfeaimili. Þótt „þeir njóti
sjaldnast eldanna, sém fyrstir
kynda þá“, og ýtnsir þeirra
nemeiida, sem harðast börðust
hafi nú kvatt skólánn, skiptir
hó mestu máli, að draumurinn
hefur rætzt tíg nemendur þurfa
nú ekki lengur, að vera á hrak-
hólum með félágsstarfsemi
sína.
FramhaM af 12. síðu.
þá sé þeim greitt kvenmannS
kaup. Það jafnframÆ fráíri
tekið, að óheimllt sé að börn
vinni slíka vinnu naœa
brýna nauðsyn beri til eg
fullgildir verkamenn ófáán-
legir til starfsins.
* Nýtt ákvæði þess cfnis, að ef
mjjnn starfa í frystikléfum
(niatvælageymslum) o-g í
frystilestum skipa og vinti-
an stendur yfir í 4 klvtkku--
síundir samfleytt, þá sé húri
greidd með hærra katipi en
áður var. Öll vinna í frysti-
klefum skal þó ætíð greidd
jHeð hærra kaupinu. ef hú:i
er unnin í sambandi við úí-
skipun.
* Nýtt ákvæði þess efriis. að ef
bifreiðarstjóri annast öantsr
störf ásamt stjórn bifireðar
innar, þá skuli hann hafa
hærra kaup.
.* Kaffitímrirnir að nátiin ri,
sem voru 15 mínútur hveirr :
sinni, lengdir í 20 mínútar,
Og þeir jafnframt færðir til,
t. d. að kaffiííminn, sem var
kl. 23.45, verður nú kl. 23.00
—23.20.
* Ef verkamenn eru boðaðir
til vinnu að degtnum, skulu
þeím nú greiddar minnst 2
stundir, en var áður ein
stund.
k Þegar vinna var leyfð eftir
liádegi aðfangadag stórhá-
tíða, var sú vinna greidd með
eftirvinnukaupi, en verður
nii greidd rrijéð’ helgidaga-
ltaupi.
* Þá voru sett inn í samning-
inn nokkiir ákvæði, sem föst
hefð hefur ríkt um hverntg
framkvæma skyldi, þó ekki
væru þau sérstaklega til-
greind í samningi, svo sem
að ltonum skuli greitt karl-
mannskaup ef þær vinna að
flökun fiskjar. Einnig, að þar
sem menn vinna af ser laug-
ardaginn, skuli þeir fá greitt
helgidagakaup eftir kl. 12 á
hádegi, Iiafi þeir skilað hjá
viðkomandi atvinnurekanda
48 kíst. í dagvinnu þá viku,
nema veikindi eða önnur lög
leg foríöll hamji því.
'Eins og fyrr segir gekk hinn
nýi samningur í gildi 1. nóv-
ernber sl. Þetta er í fyrsta sinn
sem samningar hafa verið gerð
ir á Vestfjörðum milli atvinnu,
rekenda og verkalýðssamtak-
anna án þess að til uppsagnar
■hafi komið á fyrri samningi.
Heildarsamningur um kaup og
kjör landverkafólks hefur ver-
ið í gildi miili ASV og Vinnu-
veitendafél. Vestfjarða síðan
árið 1949. Enn fremur hefur
ASV samið um kjör vélbátasjó
manna síðan árið 1952, Oa ná
þeir samningar tip síldveiða,
botnvörpuveiða og línuveiða.
Enn fremur var samið um
vinnu í síldar-, karfa- og fiski-
mjölsverksmiðjum á Vestfjörð
um, og var fyrri samningur
framlengdur með hlutfallsleg-
um kauphækkmium og gerðar
voru á hinum almenna samn-
ingi landverkafólksins.
Kjarfan 6. Bjarnason
sýnir í HainarfjarSar-
bíéi í kvöld.
KJARTAN Ó. Bjarnason hef-
ur undanfarið ferðazt um Iand-
ið og sýní m.a. kvikmynd sína
frá Firinlandi á aMs 45 stöðum
víðs vegar um land. í kvöld
'sýnir hann nokkrar kvikmynd-
i" í Hafnarfjarðarbíói kl. 5, 7
og 9. Sökum þess að Kjartan
er á förurn íil Noregs verða
myiidir hans ekki sýndar hér í
Re-yfe.javík.
Kjartan fer til Noregs og
sýnir þar myndina „Sólskins-
dágar á íslandi“. en þá mvnd
hefur hann sýnt um 1800 sinn-
um í Danmörku, Noregi, Sví-
cjóð og Finnlandi við ágæta
aðsókn. —
Litkvikmyndin frá þúsund
vatna'landinu, Finnlandi, sýnir
líf og starf þjóðarinnar og er
sérstök áhefzla lögð á að sýna i
skógarhögg og flutning á viðn-
um eftir straumhörðum ám.
Auk þess sýmir Kjartan mynd
frá heimsókri finnsku forseta-
hjónanna til íslands, Aust-
fjarðaþætti, íslenzk börn, Veti
arleikina í Cortina, Olypíuleika
héstamamia í Stokkhólriu o.fl.
Umtnæíi Krúsfjovs.
KRÚSTJOV hefur Iátið svo
um mælt a ðendurskoða þurfi
Potsdamsáttmálarin og lýst yfir
að Rússar muni innan skamms
fela Þjóðverjum .yfirráðin í
Austur-Berlín. Þykir íbúum
Vestur-Berlínar illt til þess að
hugsa ef herlið Vesturveldanna
vrði flutt brott og þeir skildir
eftir inni á austur-þýzku lands-
svæði. Willy Brandt, borgar-
stjóri Vestur-'Berlínar, sagði að
því mætti treysta, að Vestur-
veldin muni ekki yfirgefa Ber-
lín fyrr en ástandið er orðið
trvggt. í Bonn e'r litið svo á að
IVAR ORGLAND, sendi-
kennarj í norsku við Háskóla
islands, fíytur fyrirlestur um
norska skáldið Johan Borgen
°g þriggja binda skáldsögu
hans um LiIIelord næstk. mið-
vikudagskvöld kl. 8,30 í I.
kennslustofu háskólans.
Johan Borgen, fæddur 1902 í
Osló, skipar sess meðal fremstu
rithöfunda, sem nú eru uppi í
Noregi. Hann er búinn að gefa
út um 20 bækur, aðallega smá-
sögur og leikrit. Eitt þeirra
síðustu, ,.Mens. vi venter“,
rnun hafa verið sýnt í Reykja-
vík. Borgen er mikill stílsnill-
ingur og var eitt frægasta smá-
sagnaskáld Noregs, er hann gaf
út Lillelord (1955).
VANDAMÁL NÚTÍMA-
MANNSINS.
verið sé að þvinga Vesturveld-
in ti) þess að viðurkenna aust--
ur-iþýzku stjórnina. í Londoft
er álitið að hér sé um áróðurs-
atriði að ræða, en ekki komi tii
mála að yfirgefa Berlín aó-
sinni, þar eð það yrði aðein-
til þess að hætta væri á stvrj-
öld í Þýzkalandi.
Aidan vill aukna
gæilu á miðunum.
Á AÐALFUNDI Sk'pstjóra-
og stýrimannafélagsins Aldar;,.
er háídinn var laugardaginn 8.
nóvember 1958, var samþykkt
eftirfarandi tillaga varðarid >
Iandhelgismálið:
Aðalfundur Skipstjóra- og
stýrimannafélagsiös Aldan tel-
ur útfærslu fiskveiðilögsögunn
ar frá núverandi grunnlínu.
heilladrjúgt spor fyrir þjóðar-
heildina.
Fundurinn álítur að á næst-
komandi vetrarvertíð sé yfir-
vofandi hætta á auknum hrotta.
skap brezkra fiskimanna undii-
aukinni vernd brezka sjóhers-
ins, og sé því brýn nauðsvn ac>
efla til muna aðstoðargæzila
veiðarfæra og skipa á þéttsetn-
ustu fiskimiðunum.
Enn fremur urðu miklar um-
ræður um hið alvarlega ástanct
er ríki um ráðningu manna a
bátaflotann og var samþykki
tillaga til ríkisstjórnaririnar
þar um.
Gerðar voru ályktanir um, aci
banna veiðar með stórvirkum
veiðitækjum á ungfiski í fjörð-
um og flóum. Einnig að athug-
aðir yrðu möguleikar á að friða
viss hrygningarsvæði þorsksim;
á mismunandi svæðum frá ári
til árs,
Samþykktar voru 36 inntöku
beiðnir.
Stjórn félagsins var kjöriri:
Guðmundur H. Oddsson for-
maður, Steindór Árnason gjalcl
keri, Kolbeinn Finsson ritari.
ín nsrÉa Éáldi
llelord-bækyr hans.
Johan Borg'en.
KARACHI, fimtntudag. —
Hinn öýi forseti Pakistan, Ay-
ub Khan, hetshöfðingi, gerði
mönnum það ljóst í dag, aðfyr-
irreritiari hans í embætíi for-
seta, Iskender Mirza, hefði dreg
ið si-g til baka vegna þvingana
frá hernum og almenningsálir-
inu.
Það er skáldsaga, sem ræðir
vandamál nútímamánnsins og
er taliri meistaraverk höfund-
er. Annað bindi kom. út 1956
og þriðja og síðasta árið 1957.
Lillelord-bækurnar sýma fram
úr skarandi frásagnarlist, per-
sónulýsingú og túlkun á um-
hverfinu. Sagan gerist á
tímabili tveggja síðustu heims-
síyrjalda og fjallar um hinu
afvegaleidda gáfnapilt, Wil-
fred Sagen. sem er kallaðú"
Lillelord á því „viktóríanska''
auðmannaheimili, þar sem
hann er uppaiinn. Loks verður
hann í síðari heimsstyrjöld-
inni eins og milli tveggja eld.u
og táknrænn fulltrúi hins-
hrunda persónuleika.