Morgunblaðið - 15.03.1979, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. MARZ 1979
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinseon.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guómundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson
Ritstjórn og afgreiósla Aöalstraati 6, sími 10100.
Auglýsingar Aöalstræti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 3000.00 kr. é ménuöi innanlands.
I lausasölu 150 kr. eintakiö.
Ríkisstjórnin lafir
fram í rauðan dauðann
Höfuðskylda hverrar ríkisstjórnar er að marka stefnu í
efnahagsmálum. Grundvallarágreiningur um slíka heild-
arstefnu jafngildir stjórnarslitum í hverju siðmenntuðu
þingræðislandi. Og þannig var þetta líka fram á síðasta ár
hér á landi. Fram að þeim tíma hefði viðkomandi forsætisráð-
herra annaðhvort vikið ráðherrum Alþýðubandalagsins úr
ríkisstjórninni eða beðizt lausnar eftir uppákomuna á
mánudaginn. En pólitísku siðferði hefur hrakað svo síðasta
misserið, að aldrei var við slíku að búast. Fram í rauðan
dauðann reynir ríkisstjórnin að lappa upp á það sem ekkert
er. Allt bendir til að efnahagsfrumvarpið verði útvatnað enn
frekar. Og þá mun koma í ljós, að síðustu atburðir eru aðeins
eitt sjónarspilið enn í ósamkomulagi og getuleysi stjórnar-
flokkanna, eins og Geir Hallgrímsson komst að orði í
Morgunblaðinu í gær. Nýtt samkomulag, sem reist yrði á
rjúkandi rústum stjórnarsamstarfsins, breytir engu um þá
heildarmynd, að engra jákvæðra hluta er að vænta af hendi
þessarar ríkisstjórnar.
Kjarni málsins er sá, að ríkisstjórnin hefur gefizt upp við
að stjórna landinu og móta tillögur til Alþingis um að setja
landinu lög, eins og Geir Hallgrímsson komst að orði.
Ríkisstjórn sem þannig hefur formlega og opinberlega
afhjúpað getuleysi sitt á að fara frá.
Forsætisráðherra hleypur í það skjólið, að hann muni einn
og persónulega flytja efnahagsfrunvarpið í þeirri mynd, sem
samkomulag hafi orðið um í ríkisstjórninni. En sú veila er í
þeim málflutningi, að ráðherrar Alþýðubandalagsins segja
þetta helber ósannindi og fara háðulegum orðum um
forsætisráðherra.
Eins og nú standa sakir eru ýmsir forkólfar í verkalýðs-
hreyfingunni með tilburði til þess að vekja upp ríkisstjórnina.
Slíkir uppvakningar í mórauðri peysu, kallaðir mórar, hafa
sjaldan orðið til mikils fagnaðar og svo mun enn reynast.
Þjóðin er búin að fá nóg af þessari ríkisstjórn. Hún skilur
ekki, hvers vegna ráðherrarnir stritast við að sitja, eins og
þeir séu límdir við stólana. Hún vill fá þingrof og kosningar
og gera upp sakirnar við þessa menn og fella nýja dóma í Ijósi
atburðarásarinnar síðustu mánuði.
Umbúðir um skerðingu
kaupgj aldsvísitölu
Forsætisráðherra talar um, að hann ætli sjálfur að flytja
síðustu útgáfuna af frumvarpinu sínu. Allar voru þær
vondar, en þessi er verst og hefði verið meiri mannsbragur að
því, ef hann hefði tekið sig saman í andlitinu og flutt fyrstu
útgáfuna, sem væntanlega er í samræmi við það, sem hann
sjálfur vill.
Ef frumvarpið er skoðað, kemur í ljós, að í rauninni er það
ekki neitt nema umbúðir utan um skerðingu kaupgjaldsvísi-
tölunnar. Ef það yrði samþykkt, mundi heildarskerðingin
nema tæpum 12% á hálfu ári, sem launþegar yrðu að bera
bótalaust, fyrir utan þá kjararýrnun, sem felst í niðurgreiðsl-
um.
Að öðru leyti gengur aukin miðstýring eins og rauður
þráður í gegnum frumvarpið, áfram yrði hert að atvinnuvg-
unum og verslunin í landinu tekin kverkataki.
Það er ekki nema eftir öðru, að hin siðvædda baráttusveit
nýkrata skuli gera slíka moðsuðu að sínu hjartans máli.
Sérstaklega þegar það er haft í huga, að þau vopn, sem
frumvarpinu er ætlað að smíða í baráttunni gegn verðbólg-
unni, eru bæði sljó og deig og ekki til stórræðanna.
„Hefðum beturfar-
ið að ykkar dœmi ”
— sögðu hagsmunaaðilar í brezkum sjávarútvegi
í viðræðum við forystumenn LÍÚ á dögunum
— OKKUR virtist, sem öll sær-
indi og úlfúð í garð íslendinga
heyri til liðinni tíð í brezku
fiskibæjunum, sögðu þeir
Kristján Ragnarsson formaður
Landssambands íslenzkra útgerð-
armanna og Ágúst Einarsson
viðskiptafræðingur hjá LÍtJ í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Þeir voru nýlega á ferð í Bret-
landi ásamt Vilhelm Þorsteins-
syni varaformanni LÍÚ og heim-
sóttu þá Fleetwood, Hull og
Grimsby.
Forsaga þessarar ferðar er sú,
að er John Prescott þingmaður
fyrir Hull var hér á ferð fyrir ári
síðan og hafði milligöngu um að
löndunarbanni á íslenzk fiskiskip
yrði aflétt í Hull. Samdist um að
forystumenn LÍÚ kæmu til Hull
að ári og ræddu um þróun mála
varðandi landanir íslenzkra fiski-
skipa í Hull. Markaðurinn í Hull
opnaðist fyrir íslenzk skip í marz-
mánuði fyrir ári, en síðan gerðist
það að löndunarbanninu var aflétt
í Fleetwood í júlí og í október í
Grimsby.
Aðstæður hafa því gjörbreytzt
af hálfu Islendinga á einu ári og
nú er ekki lengur um það að ræða
að samið sé um landanir skipa
héðan í einni borginni umfram
aðra, heldur ráðast landanir í
Bretlandi nú orðið af framboði á
fiski héðan, sem síðan ræðst að
verulegu leyti af verði og kostnaði
í Bretlandi. Frá því í fyrrahaust
hafa siglingar íslenzkra fiskiskipa
með afla til Bretlands verið tíðar
og þessa dagana er talsvert um
sölur, sem m.a. stafa af því að víða
í frystihúsum er kröftunum beint
að hrognafrystingu.
— Við vorum í Grimsby
miðvikudaginn 7. marz og áttum
þar viðræður við hafnarnefnd
borgarinnar, sem er undir forsæti
Austin Michel þingmanns fyrir
Grimsby, sögðu þeir Kristján og
Ágúst Einarsson í gær. — Það er
rétt að útskýra nokkuð hverjir
sitja í þessari nefnd, en hún var
sérstaklega sett á laggirnar til að
annast mál, sem snertu landanir
íslenzkra skipa í Grimsby. Þarna
hittum við við eitt borð löndunar-
menn, fulltrúa verkamanna, út-
gerðar, fiskkaupmanna, sjómanna
og yfirleitt þá aðila, sem þessi mál
varðar beint.
— Við gerðum grein fyrir því á
þessum fundum, sem og á öðrum
slíkum í ferðinni, að við þyrftum
að takmarka þorskveiðar í ár
meira en áður. Það gæti þýtt
minnkandi framboð á fiski til
Bretlands og menn virtust skilja
þetta sjónarmið okkar. Þarna bár-
um við fram ýmis kvörtunarefni,
sem komið hafa upp í vetur og því
var heitið að það, sem við vorum
óánægðir með, yrði lagfært.
— Fulltrúar í þessari nefnd
lögðu ríka áherzlu á að fá fisk frá
íslandi að vetrarlagi. Bátaútgerð
frá Grimsby hefur stóraukizt og er
bátunum einkum beitt í Norður-
sjóinn og á heimamið, en þetta eru
yfirleitt litlir bátar, sem stunda
ekki veiðar yfir veturinn.
— Frá Grimsby var haldið til
Fleetwood á fimmtudeginum og
þar hittum við fyrir sams konar
nefnd, en áttum einnig tal við
borgarstjórann í Fleetwood. Fisk-
veiðar frá Fleetwood hafa minnk-
að verulega að undanförnu og þá
fyrst og fremst vegna útfærslunn-
ar í 200 mílur við ísland. Menn
telja að ef ekki er hægt að tryggja
framboð á fiski frá Islandi kunni
að þurfa að loka fiskihöfninni í
Fleetwood. Við sögðum fulltrúum í
þessari nefnd í Fleetwood, eins og
annars staðar, að við gætum ekki
tryggt ákveðið framboð á fiski frá
íslandi. Það væri sérhvers útgerð-
armanns að ákveða hvort og þá
gjarnan hvert siglt væri með
aflann.
Loks fórum við til Hull og
hittum þar m.a. John Prescott
þingmann borgarinnar og David
Gairnes, sem er háttsettur innan
verkalýðshreyfingarinnar í land-
inu og hefur einkum náið samband
við fiskibæina, en þessir tveir
menn beittu sér aðallega fyrir
afnámi löndunarbannsins á ís-
lenzk skip í Bretlandi. Eins og í
Fleetwood eru menn áhyggjufullir
FJÖLMIÐLAR í
Bretlandi sýndu
ferð (slendinganna
mikinn áhuga og
stöðugar fréttir
voru í útvarpi,
sjónvarpi og blöð-
um um viðræðurn-
ar við hagsmunaað-
ila í Hull, Fleet-
wood og Grimsby.
Þessi mynd af þeim
Vilhelm Þorsteins-
syni, Kristjáni
Ragnarssyni, Jóni
Olgeirssyni ræðis-
manni og umboðs-
manni í Grimsby
og Ágúst Einars-
syni birtist t.d. á
forsíðu Grimsby
Evening Telegraph
með þriggja dálka
frétt.
Borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins:
Ráðskast er með Landí
án samráðs við Reykví
BORGARFULLTRÚAR Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík átelja
í tiliögu, sem þeir hafa lagt fram
fyrir borgarstjórnarfund á
morgun, harðlega vinnubrögð
iðnaðarráðherra, þar sem ekkert
samráð hafi verið haft við Reyk-
víkinga, sem eru eignaraðili að
Landsvirkjun að hálfu, um
nýskipan á fyrirtækinu. Hafna
þeir tilmælum ráðherra um
nefndaskipun til að ganga nú til
samninga á fyrirframgerðum
grundvelli. Tillagan er svohijóð-
andi:
1. Borgarstjórn Reykjavíkur
telur þau vinnubrögð með öllu
óviðunandi, sem iðnaðarráðherra
og ríkisstjórn hafa viðhaft við
undirbúning tillagna um skipulag
raforkumála. I því sambandi bend-
ir borgarstjórn á, að Reykjavíkur-
borg er helmings eignaraðili að
Landsvirkjun á móti ríkinu, en öll
tillögugerð um raforkumálin geng-
ur út á það, hvernig unnt sé að
ráðskast með fyrirtækið. Við
undirbúning þeirra tillagna, sem
nú hafa séð dagsins ljós, hefur
ekkert samráð verið haft við borg-
arráð eða borgarstjórn, og Reykja-
víkurborg ekki gefinn neinn kostur
á að tilnefna fulltrúa í svonefnda
„skipulagsnefnd um raforkuöflun",
sem nú hefur skilað tillögum
sínum. Borgarstjórn átelur þessi
vinnubrögð harðlega og undir-
strikar, að öll tillögugerð um
framtíð Landsvirkjunar hlýtur að
verða unnin af báðum eignaraðil-
um sameiginlega á fullum jafn-
réttisgrundvelli.
2. Borgarstjórn bendir á, að í
tillögum þeim um skipulag raf-
orkumála, sem „skipulagsnefnd
um raforkuöflun" hefur látið frá
sér fara, er ráð fyrir því gert, að
landsfyrirtæki verði myndað um
raforkuöflun með þeim hætti, að
núverandi Landsvirkjun, Laxár-
virkjun og 132 kw byggðalínur
sameinist í eitt fyrirtæki, sem
áfram heiti Landsvirkjun. Ljóst
er, að þetta á aðeins að vera fyrsta
skref til víðtækari sameiningar
raforkuöflunarfyrirtækja. Þessi