Morgunblaðið - 17.11.1979, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. NÓVEMBER 1979
15
ólafur Magnússon stofnandl Fálkans isamt konu sinni, Þrúði
Guðrúnu Jónsdóttur. Myndin er sennilega tekið árið 1896 þegar
ólafur var 23 ára gamall, en hann fæddist að Láganúpi í
Rauðasandshreppi árið 1873. Þrúður andaðist 1949 og Ólafur 1955.
Eitt hinna 18000 reiðhjóla sem framleidd voru hjá Fálkanum
1940-1954.
eintökum. Innflutningur á erlendum
hljómplötum hefur ætíð síðan verið
snar þáttur í starfseminni," sagði
Ólafur.
Hvað með aðrar vörur?
„Sala saumavéla var snemma þátt-
ur í starfsemi fyrirtækisins og árið
1932 fékk Fálkinn umboð fyrir hinar
þekktu ítölsku Necchisaumavélar, og
ég held að ég geti fullyrt að engin
saumavél hefur selst jafn mikið hér á
landi.
Árið 1928 fékk Fálkinn umboð
fyrir Dodge Brothers, sem fram-
leiddu Dodge-bifreiðarnar, og voru
fluttar inn um það bil 80 bifreiðar til
ársins 1932 þegar einkasala ríkisins á
bifreiðum tók við.
Á fyrstu árum og áratugum þess-
arar aldar var mest um að vörur
væru fluttar frá Danmörku, en fljót-
lega fór Fálkinn að flytja sínar vörur
beint hingað til landsins frá hinum
ýmsu framleiðendum og með því
tókst að lækka vöruverðið nokkuð.
Það er alveg ótvírætt að þetta hefur
átt stóran þátt í því hversu velgengni
fyrirtækins jókst á þessum árum.
Árið 1940 hófst svo reiðhjólafram-
leiðsla Fálkans, en þá hafði að mestu
tekið fyrir allan innflutning vegna
stríðsins. Þessi framleiðsla stóð
stríðs- og haftatímabilið fram til
ársins 1954, en þá hafði opnast að
nýju fyrir innflutning til landsins. Á
þessum árum voru framleidd í Fálk-
anum um 18 þúsund reiðhjól, sem
seld voru undir vörumerki fyrirtæk-
isins.
Breytt rekstrarform
Árið 1948 var rekstrarformi fyrir-
tækisins breytt í hlutafélag, en til
þess tíma hafði það verið í einkaeigu
Ólafs Magnússonar. Segja má að
Fálkinn hafi á þessum tíma verið
orðið mjög öflugt fyrirtæki með um
20 starfsmenn. Fyrsti framkvæmda-
stjóri fyrirtækisins var Haraldur V.
Ólafsson, sonur Ólafs Magnússonar
og faðir minn. Fyrirtækið flutti 1948
í nýreist, eigið hús við Laugaveg 24,
þar sem öll starfsemi þess fór síðan
fram allt til ársins 1968.
Véladeild fyrirtækisins var stofn-
uð 1956 að frumkvæði Braga Ólafs-
sonar, sem þá hafði nýlega hafið
störf hjá því. Upphaflega voru aðal-
vöruflokkar hennar kúlu- og rúllu-
legur auk drifbúnaðar, svo sem keðja
og tannhjóla. Á seinni árum hefur
starfsemi þessarar deildar vaxið
mjög og margir vöruflokkar bætzt
við, einkum á sviði vélbúnaðar og
tækja til iðnaðar og sjávarútvegs.
Annars má segja að véladeildin hafi
sérhæft sig í legum, reimum, hjöru-
liðskrossum og ásþéttum á allar
gerðir farartækja og véla. Við höfum
sem sagt leitast við að veita atvinnu-
vegunum sem allra bezta þjónustu á
þessu sviði.
Heimilistækjadeildin er sú yngsta
í fyrirtækinu, var stofnuð 1971, en
um þessar mundir er fyrirtækið
einmitt að opna nýja verzlun á 2. hæð
húss fyrirtækisins við Suðurlands-
braut 8, þar sem heimilistæki verða
seld á um 200 fermetra gólffleti. í
tengslum við þessa verzlun verður
fullkomin varahluta- og viðgerðar-
þjónusta.
Á sjöunda áratugunum efldist
fyrirtækið mjög og urðu þrengslin á
Laugavegi 24 mikið vandamál. Var
þá ráðist í byggingu núverandi aðal-
stöðva fyrirtækisins á Suðurlands-
braut 8, en þangað flutti fyrirtækið á
árunum 1968—1970. Þetta húsnæði
er um 3500 fermetrar að gólffleti og
er í dag fullnýtt, en utan starfsem-
innar á Suðurlandsbraut rekur Fálk-
inn tvær hljómplötuverzlanir á
Laugavegi 24 og í Vesturveri, en
almennt um hljómplötudeildina má
segja, að hún hefur verið söluhæsta
deild fyrirtækisins s.l. 3—4 ár. Hún
er stærsti innflytjandi landsins á
erlendum hljómplötum auk þess sem
við gefum út nokkuð af íslenzkum
hljómplötum áriega.
Þá má geta þess, að starfsemi
reiðhjóladeildarinnar hefur vaxið
mjög á seinni árum og vöruúrvalið
aukist. Þar er nú á boðstólum auk
reiðhjólanna úrval barnavagna,
barnakerra og skyldra vara. Svo
hefur hin síðari misseri verið lögð
meiri áherzla á rafmagnshandverk-
færi,“ sagði Ólafur Haraldsson.
Staðan og framtíðin
Að síðustu var Ólafur inntur eftir
stöðu fyrirtækisins í dag og hvað
væri framundan. „Það má alveg
fullyrða að staða fyrirtækisins er
mjög góð í dag, velta þess var á
síðasta ári um 2000 milljónir króna
og við greiddum í opinber gjöld um
100 milljónir króna, auk þess sem
systurfyrirtæki Fálkans, Stál,
greiddi um 30 milljónir króna í
opinber gjöld. Þá greiddum við um
204 milljónir króna í söluskatt til
ríkissjóðs á síðasta ári.
Hvað varðar framtíðina þá erum
við með þetta húsnæði okkar fullnýtt
þannig að fyrir dyrum er óneitaniega
á næstu árum að færa út kvíarnar í
nýju húsnæði. Við höfum þegar sótt
um lóð fyrir húsnæði í Mjóddinni
svokölluðu og fengið jákvætt svar og
nú fyrir skömmu sóttum við um
stækkun á þessu húsnæði. í þessu
húsnæði í Breiðholtinu höfum við
hugsað okkur að vera með úrval vara
úr hinum ýmsu deildum fyrirtækis-
ins sem ætla mætti að ættu erindi
þarna upp eftir. Þá má nefna það að
við förum að opna nýja hljómplötu-
verzlun í Austurveri við Háaleitis-
braut.
Þá eigum við lóð í svokallaðri
Borgarmýri við Vesturlandsveg, þar
sem gert er ráð fyrir að byggt verði
25 þúsund rúmmetra hús. Þetta hús
verður nokkuð sérstætt þar sem það
er byggt upp af 12—13 sexhyrndum
einingum, um það bil 200 fermetrar
að flatarmáli hver. Það gerir okkur
kleift að byggja þetta hús í nokkrum
áföngum eftir því sem efni og
ástæður leyfa," sagði Ólafur Har-
aldsson.
Að síðustu var Ólafur Haraldsson
spurður hvort ékki væri erfitt að
henda reiður á og halda um allan
þann aragrúa vörueininga sem fyrir-
tæki eins og Fálkinn hlyti að vera
með á lager. „Það kostar auðvitað
töluverða vinnu að fylgjast með
hreyfingu lagers þegar á honum eru
18 þúsund vörueiningar, en þetta
hefur allt blessast í gegnum árin og
síðan um síðustu áramót þegar við
settum þetta allt í tölvuvinnslu er
þetta mjög viðráðanlegt," sagði Ólaf-
ur að síðustu.
— sb.
Hin nýja heimilistækjadeild Fálkans.
Renniverkstæði Fálkans 1952 og er ólafur Magnússon, stofnandi fyrirtækisins, við Við reiðhjólaframleióslu 1951.
rennibekkinn.