Morgunblaðið - 17.11.1979, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. NÓVEMBER 1979
Matthias Bjarnason er Kreinilexa vanur kappræðumaður, og hann bar
höfuð og herðar yfir aðra frummælendur á fundinum á Borðeyri.
Einar K. Guðfinnsson i ræðupúlt-
Inu.
Jónas á Melum teygir sig i Morgunblaðið. Jón á Melum til hægri,
óiafur bórðarson til vinstri.
Gamaldags framboðsfundur á Boröeyri á Ströndum:
Frambjóóendur sýndu á köfl-
um mikil tilþrif, og á stundum
veltust fundarmenn um af hlátri
Þó fjöl-
miðlar hafi
að undan-
förnu eink-
um gert
kosningabar-
áttunni á
höfuðborgar-
svæðinu
skil, þá er
hún ekki
síður hörð
víða um
landsbyggð-
ina, þar sem
frambjóðend-
ur fara um
með miklum
gusti, deila á
fundum,
heimsækja
vinnustaði og
taka í hendur
flestra kjós-
enda. Þar er
ekkert til
sparað frekar
en á mölinni,
og hart bar-
ist um hvert
atkvæði.
Grein:
Anders Hansen
Myndir:
Ragnar Axelsson
Síðdegisfundur
á Borðeyri
Á miðvikudaginn var sameigin-
legur framboðsfundur allra flokka á
Borðeyri á Ströndum, gamaldags
fundur með þátttöku allra flokka
eins og framboðsfundir gerðust best-
ir fyrr á árum. Blaðamaður og
Ijósmyndari Morgunblaðsins voru að
sjálfsögðu mættir á staðinn, til að
festa fundinn á blað og filmu.
Fundurinn var haldinn í Barna-
skólanum á Borðeyri, nýju og glæsi-
legu húsi sem stendur ofarlega í
þorpinu. Fundurinn hafði verið
boðaður klukkan fjögur síðdegis, þar
sem það væri sennilega sá tími er
hentaði bændum í nágrenninu einna
best, rétt fyrir mjaltir.
Skömmu fyrir auglýstan fundar-
tíma fór fólk að drífa að, fólk á
Borðeyri, bændur úr nágrenninu,
línumenn og fleiri. Röbbuðu fund-
armenn saman framan við skólahús-
ið á meðan beðið var frummælenda,
og var greinilegt að nokkur spenna
var í fólki að sjá og heyra til
mikilmennanna. Eins og víðar úti
um land er kaupfélagsstjórinn á
staðnum einna helst í forsvari fyrir
heimamönnum, og kom því ekki á
óvart þótt hann byði öllum frum-
mælendum í kaffi fyrir fundinn. —
Raunar bætti hann enn um betur að
fundinum loknum, því þá var öllum
hinum sömu boðið til kvöldverðar
hjá kaupfélagsstjórahjónunum.
Snæddu þeir þar saman kvöldmat-
inn og drukku kaffi í mesta bróðerni,
þó ekki hlífðu þeir hvorir öðrum er á
fundinn var komið.
Fundurinn settur
Loks kom að því að fundurinn
skyldi hefjast, flestir höfðu fengið
sér sæti, og beðið hafði verið í hið
hefðbundna akademiska kortér, því
Strandamenn leggja ekki alltof mik-
ið upp úr stundvísi fremur en aðrir
landsmenn.
Salurinn á efri hæð Barnaskólans
var nærri þéttskipaður, og áður en
fundi lauk þurftu sumir að standa.
Voru milli 55 og 60 manns komnir á
fundinn.
Fundarstjóri, Jón Jónsson bóndi á
Melum, sté nú í pontu, og grafarþögn
ríkti í salnum. Setti hann fundinn,
bauð gesti velkomna, og gerði grein
fyrir fundarsköpum. Sagði hann
hvern flokk fá að tala þrisvar
sinnum, í þremur umræðum mis-
jafnlega löngum. Útskýrði hann
tímamörkin fyrir fundarmönnum,
hvernig yrði dregið af þeim ef þeir
gerðust of langorðir og svo framveg-
is. Jafnframt skýrði hann frá því að
fyrirspurnir yrðu leyfðar eftir fyrstu
umferð.
Þá staðfesti hann það einnig sem
heyrst hafði fyrir fundinn, að enginn
frambjóðandi Alþýðuflokksins
kæmi. Höfðu fundargestir áður rætt
það sín á milli hvað ylli, og einhver
þóttist vita að Karvel væri upptek-
inn annars staðar í kjördæminu, en
Sighvatur fjármálaráðherra til
bráðabirgða væri veikur. Ekki bar
mönnum saman um hvað ylli krank-
leika Sighvats. Einn nefndi sem
ástæðu yfirdráttinn í Seðlabankan-
um, en annar hélt að hann hefði
meiðst vegna þess hve sterklega
Karvel styddi við bakið á honum!
Enn annar sagði það ekki undarlegt
að Sighvatur væri slappur, fjárlaga-
frumvarpið væri trúlega ekki auð-
melt.
F rummælendurnir.
Kratar mættu sumsé ekki til leiks.
En frá hinum A-flokknum voru hins
vegar komnir þeir Aage Steinsson
frá ísafirði og Pálmi Sigurðsson frá
Klúku, báðir frambjóðendur Alþýðu-
bandalagsins á Vestfjörðum. Frá
Framsókn komu þeir Ólafur Þórðar-
son skólastjóri í Reykholti í Borgar-
firði, fyrrum oddviti og skólastjóri á
Suðureyri við Súgandafjörð, og Sig-
urgeir Bóasson skrifstofustjóri í
Bolungarvík, en áður kaupfélags-
stjóri á ísafirði. Frá Sjálfstæðis-
flokknum voru svo komnir þeir
Matthías Bjarnason alþingismaður
og fyrrum ráðherra, og Einar K.
Guðfinnsson úr Bolungarvík.
Ræðumenn fengu sér allir sæti í
einni röð, þvert yfir fundarsalinn,
alþýðubandalagsmenn lengst til
hægri, þá sjálfstæðismenn og loks
framsóknarmenn, en fundarstjóri
næst pontunni, lengst til vinstri, en
til hægri séð frá fundarsalnum.
Fundarstjóri tilkynnti að dregið
hefði verið um röð flokkanna, og
skyldi Alþýðubandalagið vera fyrst,
þá Sjálfstæðisflokkur og loks Fram-
sóknarflokkur.
Kenndu landsmönnum
að eta kindakjöt
Aage Steinsson sté fyrstur í ræðu-
stól, og sagðist nú vera kominn í
kosningaslag fyrr en hann hefði átt
von á, en þar væri við krata og íhald
að sakast, sem ekki hefðu viljað
mynda meirihlutastjórn eftir að
vinstri stjórnin lagði upp laupana.
Dró Aage síðan upp dökka mynd
af viðreisnarárunum, og þá ekki
síður af þeim árum sem Sjálfstæðis-
flokkur og Framsóknarflokkur sátu
saman í stjórn. Slíkar stjórnir sagði
hann „fólkið" í landinu ekki vilja
aftur.
Þá vék frambjóðandinn að land-
búnaðarmálunum, og hrósaði Al-
þýðubandalaginu upp á hástert fyrir
frammistöðuna í þeim málaflokki.
Sagði hann fólk hafa farið að eta
mun meira af kindakjöti fyrir til-
stilli Alþýðubandalagsins, auk þess
sem smjörfjallið hefði hætt að
stækka. „Við höfum því étið nokkuð
af vandanum," sagði Aage.
í lokin minntist hann á félags-
málapakkann, sem hann hefði þó
ekki tíma til að útlista, og sagði það
athyglisvert að kratar mættu ekki
til fundarins, þeir hefðu sennilega
ekki meiri áhuga en þetta á þeim
fundum sem bændafólk sækti. Áage
var alvörugefinn mjög er hann flutti
ræðu sína, fór ekki með nein gaman-
mál, enda hló enginn eða klappaði
framí ræðu hans. Honum var hins
vegar þokkalega fagnað er hann lauk
máli sínu.
Ekkert minnst á
gengisfellingar?
Matthías Bjarnason kom næstur í
ræðustól, og bar sig að öllu fag-
mannlega og greinilega þrautþjálf-
aður kappræðufundarmaður. Byrj-
aði hann á því að fagna því að
Borðeyri væri nú kominn inn á
fundaáætlun flokkanna, en hingað
til hefði hún verið skilin útundan.
Sagði Matthías gaman að vera
komin til Borðeyrar, þó vissulega
varpaði það nokkrum skugga á
fundinn að kratar kæmu ekki. Sagði
hann þó skaðann ef til vill ekki svo
mikinn, því þeir kratar ættu góða að
þar sem væru Framsókn og Alþýðu-
bandalag. Þó þeir skömmuðu krata
að vísu nokkuð, væri meira áberandi
að þeir grátbændu þá að koma aftur
í nýja vinstri stjórn!
Þá vék hann að verðbólgunni, og
sagði hana nú vera komna yfir 81%,
og væri það í ágætu samræmi við
þau fyrirheit vinstri stjórnarinnar
að koma henni niður fyrir 30%! Ekki
sagði hann þetta þó nýtt met, því
áður hefði hún komist hærra vorið
1974, en athyglisvert væri að í bæði
skiptin væri um að ræða kveðju-
stundir vinstri stjórna undir forsæti
Ólafs Jóhannessonar.
Þá gerði Matthías ítarlega grein
fyrir stefnumálum Sjálfstæðis-
flokksins, sem hann sagði vera í
öruggri sókn um allt land þrátt fyrir
klofningsframboð í tveimur kjör-
dæmum.
Matthías sló oft á létta strengi,
meðal annars er hann minnti á að
Steingrímur hefði ekki viljað af-
henda Vilmundi lyklana þótt hann
hafi getað verið í stjórnarsamstarfi
með honum, og vildi nú aftur í slíkt
stjórnarsamstarf. Komst Matthías
hnittilega að orði, og hvað eftir
annað veltust fundarmenn um af
hlátri, þó undirtónninn í ræðu hans
væri háalvarlegur. Meðal annars
gerði Matthías það að umræðuefni,
að Aage hefði aldrei minnst á
gengisfellingu í ræðu sinni. En
ástæða þess væri auðvitað augljós,
hann teldi skynsamlegast að þegja
yfir þeim afrekum sem flokksbræður
hans hefðu unnið á þeim vettvangi.
Bar fundarmönnum
kveðju krata
Næstur vatt Ólafur Þórðarson sér
í púltið, þéttur á velli og nokkuð
þéttur í lund, vel klæddur og vel
greiddur, ljóst hárið þó nokkuð farið
að þynnast.
Ólafur sagðist vilja byrja á því að
bera fundarmönnum kveðju krata,
en þannig væri ástatt í þeim herbúð-
um að foringinn lægi veikur á
ísafirði. Af þessum sökum sagðist
hann myndi fara vægari höndum um
þá en ella!
Þegar hér var komið sögu dró
frambjóðandinn upp úr pússi sínu
Morgunblaðið frá því 9. nóvember,
og kvaðst hann vilja lesa það úr
stefnuskrá Sjálfstæðisflokksins sem
Matthías hefði ekki viljað lesa. Er
hann hafði lokið lestrinum kvað
hann uppúr með það að þetta væri
áratugur Framsóknarflokksins, með
því vildi hann standa og falla. Þá vék
hann aftur að stefnu sjálfstæð-
ismanna, og sagði byggðastefnu
flokksins á sínum tíma hafa komið
einna best í ljós er byggðar voru
1000 íbúðir í Breiðholti í Reykjavík.
Þá vek Ólafur sér að Alþýðu-
bandalaginu, skammaði það fyrir að
hafa lyft launaþakinu á sínum tíma,
og fyrir að hafa ekkert gert í þeim
málaflokkum sem þeim var treyst
fyrir, menntamálum, viðskiptamál-
um og orkumálum. Því væri það
furðuleg ósvífni af þeim að ætla nú
að fara að hrósa sér af afrekum í
landbúnaðarmálum, einmitt þeim
málaflokki er formaður Framsókn-
arflokksins hefði farið með!
Þá vék hann að því að íhaldið
hefði boðið fram klofið, og þar með
hefði meirihlutinn rokið út í veður
og vind, en á sama tíma væri Ólafur
Jóhannesson kjörinn vinsælasti
flokksleiðtoginn í skoðanakönnun
Dagblaðsins.
Fyrirspurn Jónas-
ar á Melum
Fyrsta hluta fundarins var nú
lokið, og fundarstjóri auglýsti eftir
fyrirspurnum. Fyrstur bað um orðið
bróðir fundarstjóra, Jónas á Melum.
Tók hann mjög undir málflutning
framsóknarmanna, og sagði auk þess
að íhald og kratar hefðu nú fært
jónsmessuna nær jólaföstu en áður