Morgunblaðið - 20.04.1980, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. APRÍL 1980
17
um er reynt að komast fram hjá
þessari reglu blaðsins með því að
senda bréf til birtingar undir
dulnefni og gefa upp rangt nafn og
heimilisfang. Hefur nokkrum
sinnum komið í ljós við athugun,
að viðkomandi einstaklingur er
ekki til á því heimilisfangi, sem
upp er gefið. Sýnir þetta bezt, hve
langt sumir ganga til þess að fá
birt bréf undir dulnefni. Ekki
skaðar að geta þess þar sem
forsetakosningar standa fyrir dyr-
um, að Velvakanda hafa borizt
nokkrar óskir um birtingu á bréf-
um undir dulnefni um einstaka
forsetaframbjóðendur. Er þá
gjarnan um að ræða, að bréfritari
er að gagnrýna einhvern fram-
bjóðanda en vill ekki gera það
undir fullu nafni. Morgunblaðið
mun hins vegar engar greinar
birta um forsetakosningar eða
einstaka frambjóðendur nema
undir fullu nafni greinarhöfunda.
Er því tilgangslaust að senda bréf
til blaðsins um þetta efni, nema
menn séu tilbúnir til þess að
standa við skoðanir sínar.
Þess hefur nokkuð gætt síðustu
árin, að Morgunblaðið hefur verið
gagnrýnt af skoðanabræðrum
blaðsins fyrir það að birta greinar
msveitar á H-moll messu Bachs 1976.
eftir pólitíska andstæðinga þess.
Það hefur orðið æ algengara, að
þingmenn og trúnaðarmenn ann-
arra flokka en Sjálfstæðisflokks
skrifi greinar í Morgunblaðið, sem
í flestum tilvikum eru andstæðar
skoðunum blaðsins sjálfs. Morg-
unblaðið fagnar þessari þróun.
Blaðið vill vera opinn vettvangur
fyrir skoðanaskipti í samfélagi
okkar og gildir þá einu hvar í
flokki þeir standa, sem óska eftir
birtingu á efni í blaðinu. Sjálf-
stæðismenn t.d., sem margir hafa
gagnrýnt Morgunblaðið fyrir
þessa opnu afstöðu, hljóta að hafa
svo mikla trú á eigin málstað, að
það verði honum til framdráttar,
aö fólk eigi kost á því að bera
saman á einum stað í Morgunblað-
inu stefnu Sjálfstæðisflokksins og
annarra flokka. Þetta viðhorf
Morgunblaðsins til birtingar efnis
breytir í engu einarðri afstöðu
blaðsins til þjóðfélagsmála. Morg-
unblaðið mun hér eftir sem hingað
til berjast fyrir sínum skoðunum
og vera málsvari þeirra hugsjóna,
sem Sjálfstæðisflokkurinn berst
fyrir, þótt blaðið um leið ljái
öðrum skoðunum rúm. Þessi skoð-
un Morgunblaðsins er líka í fullu
samræmi við grundvallarstefnu
Sjálfstæðisflokksins um skoðana-
og tjáningarfrelsi og ekki ástæða
til fyrir sjálfstæðismenn að gagn-
rýna blaðið fyrir að fylgja þeirri
stefnu fram í raun.
Það sem hér hefur verið sagt um
afstöðu Morgunblaðsins til birt-
ingar á margvíslegu aðsendu efni
þýðir ekki, að um sjálfsafgreiðslu
sé að ræða á efni og greinum í
blaðið. Engin grein birtist í Morg-
unblaðinu nema ritstjórar blaðs-
ins eða fulltrúar þeirra hafi lesið
hana yfir og tekið ákvörðun um
birtingu. En með því sem hér
hefur verið sagt, hefur verið gerð
nokkur grein fyrir þeim sjónar-
miðum, sem liggja að baki birt-
ingu efnis í Morgunblaðinu og
margir hafa spurt um.
Það hefur auðveldað blaðinu að
verða við sívaxandi óskum um
birtingu margvíslegs efnis, að
undanfarin ár hefur verið unnið
markvisst að því að byggja upp
tæknideild blaðsins, sem nú er
orðin mjög fullkomin. Morgun-
blaðið er nú að verulegu leyti sett
og unnið með tölvutækni og þess
ekki langt að bíða að það verði að
öllu leyti. Þessi nýja tækni hefur
aukið verulega framleiðslugetu
blaðsins. Áfram verður unnið að
tæknilegri uppbyggingu, sem mið-
ar að því að auka og bæta
þjónustu blaðsins við lesendur.
Tækniframfarir eru nú svo örar í
prentiðnaði að segja má, að um
stöðuga endurnýjun sé að ræða.
Auglýsingar
kvikmynda-
húsanna
Nokkrar umræður hafa orðið í
vetur í tilefni af því, að flest
kvikmyndahúsanna á höfuðborg-
arsvæðinu hafa hætt að auglýsa í
Morgunblaðinu. Talsmenn þessara
kvikmyndahúsa, hafa sagt í blöð-
um að ástæðan sé sú, að þeir verði
að greiða tífalt hærra auglýsinga-
verð í Morgunblaðinu en öðrum
blöðum og að þeir hafi ekki efni á
því.
Auglýsingaverð allra dag-
blaðanna í Reykjavík er hið sama
a.m.k. á pappírnum. Morgunblaðið
fylgir þeirri grundvallarreglu, að
allir viðskiptavinir þess sitji við
sama borð og að engum sé ívilnað
umfram aðra. Þeir sem auglýsa í
Morgunblaðinu geta treyst því, að
jafnræði gildir í þessum efnum.
Frá grunnverði auglýsinga í blað-
inu er veittur afsláttur eftir
ákveðnum reglum, sem byggist á
því, hve viðskiptin eru mikil. Er
það í samræmi við þær viðskipta-
reglur, sem almennt gilda, að
stórir viðskiptavinir fá hámarks-
afslátt, sem veittur er. Kvik-
myndahúsin á höfuðborgarsvæð-
inu, sem í áratugi hafa verið
viðskiptavinir Morgunblaðsins og
birt auglýsingar í blaðinu daglega
hafa fengið þennan hámarksaf-
slátt frá því grunnverði auglýs-
inga, sem gildir á öllum blöðunum.
Þegar kvikmyndahúsaeigendur
að þessu sinni létu í ljósi óánægju
með kostnað þeirra af auglýsing-
um í Morgunblaðinu m.a. vegna
þess að þeim er sjálfum haldið í
óþolandi spennitreyju af verðlags-
yfirvöldum og verulegur hluti af
miðaverði þeirra gengur til opin-
berra aðila, var athygli þeirra
vakin á því, að þeim væri auðvitað
í sjálfsvald sett, hve mikið auglýs-
ingarými þeir keyptu, hve stórar
auglýsingar þeirra væru. Til
hægðarauka setti auglýsingadeild
Morgunblaðsins upp nokkur dæmi
um auglýsingar, sem væru minni
en þær auglýsingar, sem kvik-
myndahúsin höfðu í blaðinu.
Þannig voru lögð fyrir kvik-
myndahúsin dæmi um það, hvern-
ig auglýsingin mundi líta út, ef
hún kostaði 100 þús. krónur á
mánuði, 140 þús. kr. á mánuði, 200
þús. kr. á mánuði og 300 þúsund
kr. á mánuði. Þessum tillögum
höfnuðu kvikmyndahúsin og vildu
fá sömu stærð auglýsinga og áður
fyrir mun lægra verð. Á það gat
Morgunblaðið ekki fallizt og getur
ekki fallizt. Það hefði verið hróp-
legt ranglæti gagnvart öðrum
auglýsendum blaðsins að gefa
tilteknum hópi auglýsenda kost á
mun lægra auglýsingaverði en
öðrum. I þessu sambandi má geta
þess, að öll kvikmyndahúsin til
samans voru langt frá þvi að vera
með stærstu viðskiptavinum
blaðsins í auglýsingum, þótt þau
hafi vissulega haft þá sérstöðu að
vera með auglýsingar í blaðinu
daglega. Auglýsingar þeirra kvik-
myndahúsa, sem nú hafa hætt að
auglýsa í blaðinu voru aðeins
rúmlega 2% af auglýsingavið-
skiptum þess.
Spurningin um auglýsingaverð í
dagblöðunum er víðtækari en svo
að hún snerti einungis auglýsend-
ur. Það hefur ekki staðið á því, að
önnur dagblöð í Reykavík hafi
talið sér nauðsynlegt að hækka
bæði áskriftarverð og auglýsinga-
verð. Hins vegar er ljóst, að t.d.
kvikmyndahúsin fá svo mikinn
afslátt á auglýsingaverði hjá öðr-
um dagblöðum, að hann nemur á
bilinu 70—90% frá grunnverði
auglýsinga. Það er jafnframt ljóst,
að það auglýsingaverð, sem kvik-
myndahúsin greiða sumum dag-
blaðanna a.m.k. stendur ekki und-
ir kostnaði við vinnslu og birtingu
auglýsinganna. Þá vaknar í fyrsta
lagi sú spurning, hvort aðrir
auglýsendur í þessum blöðum fái
sama afslátt og ef svo er, hvers
vegna þessi blöð hafa haft áhuga á
að hækka grunnverð auglýsinga á
undanförnum árum. Þeir, sem
hafa efni á því að veita svo mikinn
afslátt, sem raun ber vitni, j)urfa
tæpast á hækkun að halda. I öðru
lagi hlýtur sú spurning að brenna
á vörum kaupenda dagblaðanna,
hvers vegna nauðsynlegt sé að
hækka áskriftarverð og lausasölu-
verð á þriggja mánaða fresti úr
því að sum blaðanna hafa efni á að
veita svo mikinn afslátt frá aug-
lýsingaverði.
Morgunblaðinu er auðvitað
ljóst, að birting auglýsinga um
kvikmyndir, sem sýndar eru í
kvikmyndahúsunum, er líka þjón-
usta við lesendur. í samræmi við
það viðhorf blaðsins hóf það
birtingu á upplýsingum um kvik-
myndir, sem sýndar eru i bíóunum
hverju sinni, nokkrum dögum eft-
ir að flest kvikmyndahúsanna
hættu að auglýsa í blaðinu. Þessar
upplýsingar er að finna í Dagbók
Morgunblaðsins á bls. 6 dag hvern.
I páskablaði Morgunblaðsins var
einnig rækilegt yfirlit um páska-
myndir bíóanna, eins og verið
hefur um margra ára skeið.
Morgunblaðið væntir þess, að
samkomulag takist milli blaðsins
og kvikmyndahúsanna um auglýs-
ingar þeirra í blaðinu. Morgun-
blaðið hefur átt mikil og góð
samskipti við kvikmyndahúsin á
undanförnum áratugum og vill
stuðla að eflingu kvikmyndalistar
og áhuga almennings á kvikmynd-
um. Sum kvikmyndahúsanna hafa
auglýst daglega í blaðinu frá því
að það hóf göngu sína. Morgun-
blaðið metur mikils þessi viðskipti
og samskipti þótt stundum hafi
komið til ágreinings eins og verða
vill og það hefur gerzt a.m.k.
tvisvar sinnum áður að bíóin hafa
hætt um skeið að auglýsa í
Morgunblaðinu. En Morgunblaðið
væntir þess, að bæði kvikmynda-
húsaeigendur, aðrir auglýsendur,
lesendur og kaupendur virði það
sjónarmið blaðsins, að jafnræði
hljóti að ríkja í viðskiptum við
blaðið og að eðlilegt hlutfall milli
auglýsingaverðs og áskriftar- og
lausasöluverðs raskist ekki með
þeim hætti, að það verði að lokum
áskrifendur og kaupendur í lausa-
sölu, sem borgi brúsann af undir-
boðum og auglýsingastríði á milli
dagblaðanna.
Birgir ísl. Gunnarsson:
S'
Utsvarshækkunin
var ónauðsynleg
Þessa dagana er vegið að skatt-
borgurum í Reykjavík úr öllum
áttum. Á Alþingi komast fá mál
önnur að en frumvörp ríkisstjórn-
arinnar um nýja og aukna skatta
og í borgarstjórn Reykjavíkur var
hart barist sl. fimmtudag um það,
hvort stórhækka skyldi útsvör á
Reykvíkingum.
1700 milljón
króna aukaútsvar
Vinstri meirihlutinn gerði ,til-
lögu um það að nýta nýsamþykkta
lagaheimild um hækkuð útsvör að
langmestu leyti. Þeir lögðu til að
útsvör yrðu hækkuð úr 11% á
brúttótekjur í 11.88%. Heimildin
er 12.1%. Við Sjálfstæðismenn
vorum á móti þessari útsvars-
hækkun, en húr. ein mun auka álög
á Reykvíkinga um 1700 milljónir
króna.
En við Sjálfstæðismenn í borg-
arstjórn gengum lengra en að vera
á móti útsvarshækkuninni. Við
lögðum fram raunhæfar tillögur
um lækkun ýmissa útgjalda. Ef
þær tillögur okkar hefðu verið
samþykktar, hefði verið með öllu
óþarft að leggja þessar aukaálögur
á Reykvíkinga.
Raunhæfar
lækkunartillögur
Á það vildu vinstri flokkarnir
ekki failast. Þeirra 'stefna var sú
að auka skatta og hækka fjárhags-
áætlun mun meira en verðbólgan
hefur aukist á milli ára. Þetta er
annað árið í röð, sem fjárhags-
áætlun borgarinnar er þanin langt
umfram verðbólguna. Stefna
vinstri flokkanna felur í sér aukna
eyðslu, minnkandi aðhald og lítill
áhugi sýndur á ráðdeild og sparn-
aði.
En í hverju voru breytingatil-
lögur okkar fólgnar? Hvernig vild-
um við Sjálfstæðismenn forða
Reykvíkingum frá þessum auknu
álögum? Tillögur okkar voru í
mörgum liðum og því verður ekki
gerð grein fyrir þeim öllum hér.
Meginatriði þeirra skulu þó rakin.
Ekki ráða í
allar nýjar stöður
Við hverja fjárhagsáætlun
hggja jafnan fyrir umsóknir frá
hinum ýmsu borgarstofnunum um
aukinn fjölda starfsmanna. Við
gerum ráð fyrir að spyrnt sé við
fótum hjá ýmsum stofnunum og
að starfsmannafjöldi verði
óbreyttur það, sem eftir er ársins.
Það teljum við fullkomlega rétt-
lætanlegt og þegar valið stendur á
milli þess að hækka skatta eða
neita um fjölgun starfsmanna, þá
viljum við að ekki verði ráðið
fleira fólk.
Of þykkt
smurt víða
I tillögum vinstri flokkanna er
gert ráð fyrir að laun muni hækka
um 20% á árinu og við það er
fjárhagsáætlunin miðuð. í fjárlög-
um ríkisins er hinsvegar gert ráð
fvrir 17.18% hækkun launa og er
það í samræmi við áætlun ríkis-
stjórnarinnar um launahækkanir
og verðlagsbreytingar á árinu. Nú
kunna menn að hafa misjafnar
skoðanir á þessari áætlun ríkis-
stjórnarinnar, en er það ekki
kaldhæðni örlaganna að vinstri
meirihlutinn í Reykjavík skuli
verða fyrstur til að gefa ríkis-
stjórninni langt nef að þessu leyti.
Við Sjálfstæðismenn teljum eðli-
legt að halda sér við sömu aðferð
og ríkið notar í þessu efni. Á
þessari stundu eru engin rök til
annars. Hér munar tæpum 360
millj. króna.Á þessum lið eins og
ýmsum öðrum smyrja vinstri
flokkarnir of þykkt.
Draga úr
framkvæmdum
I tillögum vinstri manna er gert
ráð fyrir að verja til gatna- og
holræsagerðar 4.3 milljörðum og
til ýmissa byggingaframkvæmda
5.4 milljörðum og til ýmissa
áhaldakaupa 455 milljónum. Hér
vildum við fara hægar í sakirnar.
Við gerðum tillögu um að lækka
þessar fjárveitingar um 5%. Jafn-
framt buðum við upp á að setjast
niður með meirihlutanum og ná
samstöðu um það, hvernig draga
mætti úr framkvæmdum sem
þessu næmi. Það er enginn vandi
og í þessum tillögum okkar fólst
enginn stórfelldur niðurskurður.
Þó hefði mátt spara þarna um 500
milljónir króna.
Lækka á framlag
til BÚR
í tillögum vinstri flokkanna var
ráðgert að verja til Bæjarútgerðar
Reykjavíkur 1.350 millj. kr. Þetta
töldum við of hátt og lögðum til að
lækka þetta í einn milljarð. Bæj-
arútgerð Reykjavíkur verður eins
og önnur fyrirtæki að haga sínum
framkvæmdum eftir því, hvernig
árar hverju sinni. Önnur útgerð-
arfyrirtæki í borginni greiða
skatta í borgarsjóð. Þau sækja
ekkert fé til borgarinnar, en vaxa
þó og dafna mörg hver. Einn
milljarður ætti að duga að þessu
sinni.
Framlag til S.V.R.
má lækka
I tillögum vinstri flokkanna er
gert ráð fyrir að verja til S.V.R. 2
milljörðum. Af þeirri fjárhæð eru
400 millj. kr. ætlaðar til nýrra
vagnkaupa, rúmlega 400 millj.
ætlaðar til afborgunar á láni hjá
borgarsjóði og auk þess er sér-
staklega gert ráð fyrir lántökum
vegna nýrra vagnkaupa. Við töld-
um óhætt að lækka þessa fjárhæð
um 150 millj. kr., enda hefur
ákvörðun um kaup nýrra vagna
dregist svo mjög, að ljóst er að
ekki þarf allt það fjármagn, sem
ætlað var á árinu til vagnkaupa.
Auk þess erum við Sjálfstæðis-
menn á móti því að kaupa 3—5
fullbúna vagna frá Ungverjalandi
í tilraunaskyni, eins og vinstri
menn hafa nú samþykkt.
Hér hefur verið gerð grein fyrir
helztu tillögum okkar um lækkun
útgjalda. Þessar tillögur eru full-
komlega raunhæfar. Ef vinstri
flokkarnir hefðu borið gæfu til að
samþykkja okkar tillögur hefðu
borgarbúar losnað við aukaútsvar-
ið.