Morgunblaðið - 22.10.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. OKTÓBER 1980
27
PÆLDTÐI
Höfundar: Helma Fehrmann, Holger Franke og Jiirgen Fliige.
býðing: Jórunn Sigurðardóttir.
Söngtextar: ólafur Haukur Simonarson.
Tónlist: ólafur H. Símonarson / Thomas Ahrens.
Leikmynd og búningar: Geir Óttar Geirsson.
Lelkllst
eftir ÓLAF M.
JÓHANNESSON
„Pæld’í’ðí hlaut nafnið af
krökkum sem sáu forsýningu
leiksins í Fellahelli, er það vel því
þetta nýjasta verk Alþýðuieik-
hússins er einmitt samið fyrir
krakka eða réttara sagt krakka
sem eru að verða fullorðin. Og
hvað gerist þá jú röddin breytist
hjá strákum, stelpur fá brjóst,
sum sé ákveðin hormón spýtast út
úr ákveðnum innkyrtlum og ný
lífshvöt vaknar „kynhvötin" bless-
uð. Um þessa miklu breytingu
líkama og sálar fjallar „Pæld’í’ðí.
Geðlæknisfræðin álítur að sálar-
heill mannsins sé hættast 'er
snöggar og miklar breytingar
verða á lífsmunstrinu. Óvíða á
lífsferlinum verður manneskjan
fyrir jafngagngerðri stökkbreyt-
ingu og á gelgjuskeiði. Ekki er nóg
að líkaminn umturnist heldur
um. Fyrst hurfu stelpurnar inn í
helgidóm kennslustofunnar, rauð-
ar og hvítar komu þær til baka,
með dularfullt bros á vör, mikill
hlaut þeirra leyndardómur að
vera. Næst þustum við strákarnir
inn. Kennarinn sat náfölur bak við
kennarapúltið. Á töflunni bak við
hann hékk mynd af einhverju sem
líktist kuðung. Þannig hófst tím-
inn með langvinnri hlátursgusu.
Kennarinn barði i borðið. „Þið
eruð ekki í þrjúbíó strákar." Þetta
var óskaplega skemmtilegur tími
sem fór 90% í að fylgjast með
feimnislegum tilburðum kennar-
ans. Orðið „kynfræðsla" var
óþekkt í þá daga og er það víst enn
hér á norðurhjara, þess vegna
fannst mér hreint stórkostlegt að
sjá slíka fræðslu í listrænum
búningi Alþýðuleikhússins undir
nafninu „Pæld’í’ðí”. Krökkunum
sem sátu þessa kvöldstund í Fella-
helli virtist heldur ekki leiðast
enda vandamál þeirra og hugðar-
efni birt af óþvinguðum leikhóp
þeim Bjarna Ingvarssyni, Mar-
gréti Ólafsdóttur, Guðlaugu
Bjarnadóttur og Sigfúsi M. Pét-
urssyni undir leikstjórn sniðugs
Þjóðverja Thomas Ahrens. Mikið
væri nú gaman ef fræðsluyfirvöld
£( wiU frlu búnvn ab tpn1)'1
pabba t&a ni'ommu <&» cvivbvxTtx.
saal ^cr h«nm» btUa
•jtttsl e&d ht^ur ah mumsli Kojli
rcijnt ah uLsVjjra þ»k ^vjtvt pér
Hér ááur (ijrr j,agái
(olk að ótorkurmn
Ræmi med bórnin.
Litið fræðslurit um kynferðismál fylgir sýningunni, hér eru myndir
úr heftinu.
breytist einstaklingurinn frá
verndaðri heimilisveru í óvernd-
aða félagsveru, sem senn skal taka
þátt í stríði veraldarinnar. „Ungl-
ingavandamálið" margþvælda er
að sjálfsögðu ekkert annað en
fylgifiskur hinnar gagngerðu
breytingar er verður á lífi ein-
staklingsins við 14—15 ára aldur.
Öryggisleysi ásamt umturnun lík-
amsvessanna skapar áreitna ein-
staklinga. Við getum ekki dregið
úr þessari áreitni og þeim vanda-
málum sem henni fylgja með
valdboði einu saman. Nær er að
kynna unglingunum þá framandi
starfsemi sem fer fram innra með
þeim. Löngum hefur sá háttur
verið hafður á hér á landi að
kynna „umbreytinguna miklu"
fyrir þolendunum í svokölluðum
„heilsufræðitíma". Hér fyrr á ár-
um biðu menn slíks tíma með
óþreyju mánuðum saman og svo
þegar loks dagurinn rann upp
voru strákar aðskildir frá stelp-
tækju sig til og hleyptu leikhúsinu
enn frekar inn í skólana því hér er
fyrirmyndar „nýtitæki" að mestu
ónotað. Ég minntist áðan á eðli-
legan leikmáta leikaranna í Pæld’-
í’ðí þetta er rétt þótt vissulega
skorti hér öryggi hinna þaul-
reyndu atvinnuleikara en á móti
vegur viss ferskleiki sem því
miður virðist stundum hverfa með
tekjutryggingunni. Hér er ekki átt
við að ferskleikinn fari af túlkun
leikarans um leið og hann kemst á
góðan samning fremur að eðli
Álþýðuleikhússins sé að bjóða upp
á ferskan leikmáta. Þetta er jú
tilraunarleikhús þar sem nýút-
sprungnir leikarar eiga að fá
tækifæri til að stíga fyrstu sporin
á leiklistarbrautinni. Auðvitað eru
tilraunir áhættusamar. Tilraunir í
list ekki síður. Að mínu mati geta
þær aðeins heppnast séu þær
framdar handan ríkisafskipta og
þröngra markaðslögmála, „Pæld'-
í’ðí“.
Verslunarráð Islands:
Skattlagning á fyrirtæki
miðist við rauntekjur
SVOHLJÓÐANDI ályktun var
samþykkt á almennum fundi
Verslunarráðs íslands í Reykjavik
á mánudag:
„Á undanförnum árum hefur
fjölgað ýmsum óbeinum sköttum á
atvinnurekstur. Álagning þessara
skatta tekur ekki mið af raunveru-
legri afkomu fyrirtækja, og hefur
fyrirtækjum því verið gert að
greiða háa skatta, jafnvel þó að um
stórfelldan taprekstur hafi verið að
ræða. Er svo komið, að íslenskur
atvinnurekstur þarf að standa skil
á 10 til 15 slíkum sköttum.
Á erfiðleikatímum og þegar
skattheimtan er orðin svo mikil,
sem nú er, veldur þessi skattastefna
verulegum greiðsluerfiðleikum og
getur leitt til gjaldþrots hjá fyrir-
tækjum. Skorar fundurinn á Al-
þingi og ríkisstjórn að taka þessa
skattastefnu til endurskoðunar,
þannig að skattar fyrirtækja miðist
framvegis einvörðungu við raun-
verulegar tekjur þeirra."
Bessi les barna-
sögur á plötu
NÝLEGA kom út hjá Fálkanum
hf. hæggeng barnaplata, þar sem
leikarinn vinsæli, Bessi Bjarna-
son, les 7 þekktar barnasögur.
Þórir S. Guðbergsson þýddi sög-
urnar. Gísli Alfreðsson aðstoðaði
við undirbúning og upptökur.
Sögurnar á plötunni eru: Stíg-
vélakötturinn, Þrír bangsar,
Sætabrauðsdrengurinn, Þrír litlir
grísir, Hérinn og skjaldbakan,
Kóngsdæturnar tólf og Heimski
Hans.
WIKA
Þrýstimælar
SðyffHatfysxur
JÍ»iro@@©XR (B<s)
Vesturgotu 16.sími 13280
SÍKfí
Hitamælar
@t}yoHay§)(ui(r
<J§)(ro©®@ini <&
Vesturgötu 16,
sími 13280.
Al'Cl.VSÍNCASIMIVN KR:
22410
Rts
Kjólar — kjólar
Dagkjólar — kvöldkjólar — samkvæmiskjólar í nýju
glæsilegu úrvali. Allar stærðir — Hagstætt verð.
Opið föstudaga 9—19.
Laugardaga 10—12.
Kjólasalan Brautarholti 22.
Inngangur frá Nóatúni.
SÖNGFÓLK
Kór Dómkirkjunnar óskar eftir söngfólki.
Kórinn syngur viö guösþjónustur og heldur
sjálfstæöa tónleika. Voriö 1981 mun kórinn flytja
verk eftir Schiítz og Mozart. Æfingar verða á
laugardögum kl. 12—14.
Söngkennari er Elín Sigurvinsdóttir og stjórnandi
kórsins er Marteinn H. Friöriksson.
Upplýsingar í símum 44548, 19958 og 21047.
Sóknarnefnd Dómkirkjunnar.
Fastar
áætlunarferðir.
KAUPM AN N AHÖFN
Umboðsmenn:
Allfreight Ltd.,
35, Amaliegade
DK-1256 COPENHAGEN K
Skeyti: Alfragt
Telex: 19901a alckh dk
Sími: (01) 11-12-14
m
SKIPADEILD SAMBANDSINS
Sambandshúsinu Pósth. 180 121 Reykjavík
Sími 28200 Telex 2101