Morgunblaðið - 11.01.1981, Qupperneq 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. JANÚAR 1981
ANNA BJARNADÓTTIR SKRIFAR FRA WASHINGTON:
Frá önnu Bjarnadóttur,
Waflhington, laugardag.
Utanríkismálanefnd
öldunRadeildar handa-
ríska þingsins hóf yfir-
heyrslur yfir Alexander
M. IlaÍK, utanríkisráð-
herraefni Ronalds Rea-
gan. á föstudas. Yfir-
heyrslurnar kunna að
taka lantcan tíma, en
Charles Percy, öldunjía-
deiIdarþinRmaður repúhl-
ikana frá Illinois ok for-
maður nefndarinnar,
sagði að loknum fyrstu
þremur klukkustundum
yfirheyrslnanna: „IIai>í
hershöfðinjíi, þú hiauzt
tvö heiðursmerki fyrir
framKöntíu þína í Viet-
nam. Mér finnst þú eiga
annað slíkt skilið, þejíar
þessar yfirheyrslur verða
um garð gengnar.“
Yfirheyrslur yfir ráðherraefn-
um Reagans hófust í vikunni, en
yfirheyrslnanna yfir Haig var
beðið með mestri eftirvæntingu.
Nefndarmenn vonast til að ljúka
störfum fyrir 20. janúar, svo að
landið hafi ráðherra í utanríkis-
ráðuneytinu, þegar Reagan og
ríkisstjórn hans taka við völd-
um. Haig var í opinberri þjón-
ustu í 35 ár, áður en hann hóf
störf hjá United Technologies
fyrir rúmu ári. Hann var fyrst í
herþjónustu, en gekk til liðs við
Henry Kissinger 1969, þegar
Alexander Haig, verðandi utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, vinnur eið við vitnaleiðslur í bandaríska þinginu,
sem á eftir að staðfesta tilnefningu hans í embætti.
ast eftir skjölum og segul-
bandsspólum, sem Nixon hefur
neitað nefndinni aðgang að, með
stefnu, eða láta gamlar skýrslur
og vitnisburð Haigs um Water-
gate-árin undir eið nægja. Þeir
körpuðu einnig góða stund um,
hvort þingmenn, sem ekki eigi
sæti í nefndinni, eiga að fá
tækifæri til að spyrja Haig
spurninga. Þeir ákváðu á endan-
um að sjá til um hvort tveggja,
og Haig gat hafið ávarp sitt.
Hann sagðist sitja með
ánægju undir spurningum
nefndarmanna og vera tilbúinn
að svara öllum spurningum
þeirra varðandi hæfni sína til að
þjóna í utanríkisráðuneytinu,
skoðanir sínar á utanríkismálum
og opinbera þjónustu síðustu
þrjá áratugi. Haig sagðist oft
hafa svarað spurningum um
starf sitt í Hvíta húsinu. Hann
hefði stutt Nixon fram á síðasta
dag, þar sem hann taldi hann
Haig þykir standa sig vei
við yfirheyrslur
utanríkismálanefndarinnar
Kissinger var öryggismálaráð-
gjafi Richards Nixon. 1973 varð
Haig starfsmannastjóri Nixons í
Hvíta húsinu. Gerald Ford skip-
aði hann æðsta ráðamann Atl-
antshafsbandalagsins í Briissel,
þegar hann tók við forsetaemb-
ætti 1974, og Haig gegndi því
embætti, þar til hann yfirgaf
opinbera þjónustu.
Haig þótti standa sig mjög vel
í embætti sínu hjá NATO og
nýtur mikils álits í Evrópu.
Hann hefur mjög ákveðnar and-
sovézkar skoðanir og yrði með
þeim síðustu til að gefa eitthvað
eftir fyrir kommúnistum, hvar
sem er í heiminum. En starf
hans í Hvíta húsinu á Nixon-
árunum þykir varpa skugga á
feril hans. Þingmenn, sérstak-
lega þó demókratar, vilja vera
vissir um, áður en þeir sam-
þykkja útnefningu hans, að hann
sé andvígur ólöglegu leynimakki
æðstu ráðamanna þjóðarinnar
og muni ekki leiðast inn á slikar
brautir í embætti.
Nokkur töf varð á, áður en
Haig gat flutt nefndinni ávarp
um skoðanir sínar og fortíð í
upphafi yfirheyrslnanna. Þing-
menn gátu ekki komið sér saman
um, hvort nefndin ætti að sækj-
saklausan þar til annað var
sannað og skyldum forseta varð
að fullnægja, hvað sem á bjátaði.
Haig sagði, að hann og Reagan
væru sammála um, að Bandarík-
in hefðu verið áhrifaríkust, þeg-
ar utanríkisstefna landsins var
skýr og virt af þegnum þess og
þjóðum, sem þau áttu samskipti
við. Hann sagði, að mikill vandi
lægi framundan í heiminum, en
hann væri yfirstíganlegur, ef
Bandaríkin hefðu góðan forgang
í utanríkismálum og ynnu með
öðrum þjóðum gegn heimsvand-
anum. Utanríkisstefna landsins
þyrfti að vera sjálfri sér sam-
kvæm, ef hún ætti að vera tekin
alvarlega, og aðeins einn maður
ætti að vera ábyrgur fyrir henni,
forseti landsins, en utanríkisráð-
herra og enginn annar, ætti að
vera málsvari utanríkisstefnu
hans.
Þingmenn spurðu Haig spurn-
inga um Chile, Watergate, utan-
ríkismál og einkamál hans, að
ávarpi hans loknu. Hann var
mjög orðvar í svörum sínum, lét
ekki vaða ofan í sig, en þótti
komast vel frá spurningunum.
Hann sagðist ekki hafa unnið
beint að Chile, þegar hann starf-
aði fyrir öryggisráðgjafa for-
seta, en það var á árunum, þegar
sagt var, að leyniþjónusta
Bandaríkjanna (CIA) hefði
stuðlað að uppreisn gegn Salva-
dor Allende. Hann sagðist ekki
hafa vitað mikið um Watergate,
þegar hann varð starfsmanna-
stjóri Nixons, en hann hefði látið
fjarlægja hlerunartæki úr
skrifstofum forseta strax og
hann vissi af þeim. Hann greindi
frekar frá utanríkisstefnu sinni,
sem hljómaði hörð, en ekki
ógnvekjandi. Og hann sagði, að
heilsa sin væri góð, en sú
ákvörðun að hætta störfum í
einkageiranum til að hefja aftur
opinber störf, myndu kosta sig
um 8—9 milljónir dollara í
tekjum næstu 4 árin.
Nefndarmenn kvörtuðu undan
skömmum tíma að spyrja Haig
spurninga, þeir höfðu 10 mínút-
ur hver í hvert sinn, en 17 eiga
sæti í nefndinni. Þeir virtust þó
hafa nægan tíma til að karpa um
framkvæmdaatriði og sumir
virtust hafa meiri áhuga á að
koma eigin skoðunum á fram-
færi en kynnast skoðunum
Haigs á málunum. Vænta má, að
spurningar nefndarmanna verði
þrengri og kannski erfiðari þeg-
ar líður á yfirheyrslurnar. Þeir
munu væntanlega spyrja hann
frekar um Watergate, Vietnam-
stríðið og skoðanir hans á ein-
stökum atriðum í utanríkismál-
um. Flestir búast þó við, að
útnefning Haigs verði samþykkt
á endanum vandræðalaust.
íslenskur matsölustaður meðal
þeirra bestu í Luxemborg
I NÝRRI skrá yfir 52 bestu veit-
ingastaði í Luxemborg, „De Tour de
Luxembourg Gastronomique 1981“
er að finna matsolustaöinn Cockpit
Inn sem er i eigu íslendingsins
Valgeirs Sigurðssonar. Starfsmenn
staðarins eru einnig íslenskir og er
Sigurvin Gunnarsson fyrrum yfir-
matreiðslumaður á Hótel Sögu við
stjórnina i eldhúsinu.
„Við bjóðum ekki eingöngu upp á
íslenskan mat, einnig norrænan, en
notum þó aðeins íslenskt hráefni, t.d.
síld, lax og lúðu,“ sögðu þeir Valgeir
og Sigurvin í samtali við blaðamann
Mbl.
Cockpit Inn var opnaður 4. október
sl. og sagði Valgeir að ástæðan fyrir
því að hann leit dagsins ljós væri sú
að enginn íslenskur matsölustaður
hefði verið í Luxemburg en margir
íslendingar. Þó sagði hann að staður-
inn væri sóttur jafnt af Luxemborg-
armönnum sem íslendingum enda
væri hann ekki sniðinn fyrir neinn
ákveðinn hóp manna sérstaklega.
Valgeir átti áður veitingastað í
Luxemborg sem nefndist Loch Ness.
I skránni yfir veitingastaðina sem
vitnað er í í upphafi, er staðnum hælt
á allan hátt. Þar segir:
Leiðrétting
í afmælisgrein í blaðinu í gær um
Baldvin Jónsson, hæstaréttarlög-
mann, varð meinleg prentvilla, þar
sem greinarhöf. minnist á Guðlaugu
Guðmundsdóttur. Það stendur í
greininni að hún hafi verið ramm-
skyggn og forvitin. Hér átti auðvitað
að standa forvitri.
„Cockpit Inn er ef til vill frumleg-
asti erlendi veitingastaðurinn í Lux-
emborg. Hann er nýr, eigandinn er
ungur og röskur og gamaldags inn-
réttingin er prýdd með sýningu á yfir
100 innrömmuðum ljósmyndum af
fiskveiðum við strendur íslands.
Á hringbarnum gefst kostur á að
sjá kvikmynd um ísland meðan
maður fær sér drykk fyrir matinn.
Maturinn, sem er ferskur, eru
íslenskir og norrænir sjávarréttir.
Framreiðslan er bæði frumleg og
kemur á óvart. Matreiðslumaðurinn
þekkir sitt starf og tekst að gera
flesta af réttum sínum að sérréttum
hússins. Þetta er vissulega frumlegur
staður og aðlaðandi hvort sem nm er
að ræða umgjörðina eða eldamennsk-
una og þess virði að reyna hann.
Þetta er uppgötvun ársins hjá okkur
meðal erlendra veitingastaða.“
Valgeir og Sigurvin sögðu að sam-
keppnin milli veitingastaða í Lux-
emborg væri hörð og því væri það
góð auglýsing fyrir ísland og íslensk-
an mat að Cockpit Inn skyldi vera
talinn meðal 52 bestu veitingastað-
anna þar í landi.
„Kröfurnar sem gerðar eru til
veitingastaðanna í Luxemborg eru
mjög miklar og maður veit aldrei
hvenær eftirlitsmaður er á ferð. En
vinsældir staðarins eru orðnar mikl-
ar, miklu meiri en við þorðum að
vona í upphafi."
Sigurvin sagði að vinsælasti rétt-
urinn á staðnum væri stórlúðusteik
og eins hefði íslenska síldin slegið í
gegn.
„Luxemborgarmenn eru miklir
matmenn og hafa vit á mat. íslend-
ingar borða kannski mikið í einu en
vita lítið um það sem þeir borða,"
sagði hann.
Að lokum voru þeir félagar
spurðir hvort þeir hygðu á einhver
nýmæli í kjölfar þessarar velgengni
staðarins.
„Nei, við munum eingöngu reyna
að halda okkar striki.“
Valgeir Sigurðsson (t.v.) og Sigurvin Gunnarsson.
Félag bifvélavirkja:
Taxtabreytingar
og launahækkanir
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
eftirfarandi athugasemd frá Félagi
bifvélavirkja:
Á baksíöu Morgunblaðsins,
fimmtudaginn 8. janúar sl., var grein
sem tilgreindi niðurstöður síðustu
kjarasamninga. Voru þar bornir sam-
an annarsvegar kjarasamningar
verkamanna og bifvélavirkja hins-
vegar, verkamaðurinn átti að fá
rúmlega 9% hækkun út úr síðustu
samningum, en bifvélavirkinn 22%
hækkun. Vegna þessa vill Félag
bifvélavirkja taka fram eftirfarandi:
Við kjarasamninga, sem voru und-
irskrifaðir 27. október 1980, var eitt
af aðalkröfumálum Félags bifvéla-
virkja, að þær yfirborganir, sem
greiddar hafa verið í starfsgreininni
allt frá árinu 1970, yrðu teknar inn í
kauptaxta og þeir gerðir raunveru-
legir miðað við það kaup sem greitt
var þá á verkstæðum. Til undirbún-
ings þessu hafði félagið ásamt öðrum
félögum innan Málm- og skipasmiða-
sambands íslands, haft um það sam-
ráð við samningsaðila sína, það er
Samband málm- og skipasmiðja, að
gerð yrði launakönnun á vegum
Kjararannsóknarnefndar, sem sýndi
fram á það hver laun málmiðnaðar-
manna væru í reynd. Þegar niður-
stöður þessarar könnunar lágu fyrir,
kom í ljós það sem menn höfðu áður
vitað, að launagreiðslur (yfirgreiðsl-
ur) væru mjög mismunandi, hæstar
virtust yfirgreiðslurnar vera í ýmsum
sjávarplássum úti á landi.
Niðurstaða þessarar könnunar
sýndi, að meðaltalsyfirborgun bif-
vélavirkja hér á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu var 19,9%, yfir þeim taxta
sem í gildi var.
Ef blaðamaður Morgunblaðsins
hefði haft þessar niðurstöður í huga
þegar greinin var skrifuð, hefði dæm-
ið verið allt öðruvísi, þá hefði komið í
ljós, að 21,43% launahækkun, sem
Morgunblaðið tilgreinir, var í raun og
veru taxtaleg hækkun, hinsvegar ef
19,9% eru dregin frá 21,43% kemur í
ljós, að raunveruleg hækkun miðað
við launakönnunina, var 1,53% í fyrra
dæminu, í síðara dæminu var taxta-
leg hækkun 22,17%, en þegar 19,9%
hafa verið dregin frá 22,17%, sem
Morgunblaðið hafði reiknað út að
værl hækkun bifvélavirkja, kemur út
2,27% hækkun.
Ætíð var gert ráð fyrir því, að
yfirborganir sem voru í greinum
málmiðnaðarins, mundu mótreiknast
við þá taxtalegu hækkun sem þama
er tilgreind, auk þess sem gert var ráð
fyrir að enginn fengi minni hækkun
fyrir fulla dagvinnu en kr. 16.300,00 á
mánuði.
Þessi aðferð, sem hér hefur verið
rakin, það er, að mótreikna yfirborg-
anir við þann launataxta sem út úr
samningum kom, er þekkt, má nefna,
að Verzlunarmannafélag Reykjavíkur
og verzlunarfólk fékk almennt taxta-
hækkun gegnum kjaradóm, sem
byggðist á nákvæmlega sömu for-
sendum, það er, að þær yfirgreiðslur
sem voru hjá verzlunarfólki voru
settar inn í kauptaxta, í þessu tilviki
var ekki talað um það að verzlunar-
fólk væri að fá raunverulega launa-
hækkun, heldur væri hér verið að
færa taxtana til samvirðis þess sem
kaupgreiðslur voru. Það sama hefur
verið gert í málm'ðnaði, og þar með
fyrir bifvélavirkja, eru það orðin ný
sannindi ef Morgunblaðið finnur það
út þegar taxtar eru færðir til þess
sem greitt er, að það sé það sama og
launahækkun.
Félag hifvélavirkja