Morgunblaðið - 16.04.1981, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 1981
Spurt er:
Ég get ekki tekið páskunum sem sjálfsögðum hlut.
Reyndar á ég í vandræðum með þá, þeir koma svo
þvert á annað í lífi mínu.
Hvað felst í páskunum, þegar allt kemur til alls?
Páskarnir koma þvert á annaö í lífi okkar allra. En ef þeir
koma í raun og veru, ef þeir verða veruleiki, leysa þeir
vandræöi en valda engum. Þeir eru svar viö vanda lífsins og
gátu dauðans. Guös svar.
En vænt þykir mór um þaö, aö þú skulir ekki taka páskana
sem sjálfsagðan hlut. „Sjálfsagöir hlutir“ vekja ekki umhugs-
un. Og aö taka afstööu til páskanna án umhugsunar, hvort
sem afstaðan væri jákvæö eöa neikvæö eöa i hálfvelgju þar á
milli, það er ekki samboöiö þeim né þér.
Þaö er allt annaö en sjálf-
sagt, aö páskar skuli vera til.
Þeir, sem lifðu þá fyrstir, tóku
þeim sem fjarstæðu. Þaö, sem
geröist hinn fyrsta páskadag,
kom sannarlega þvert á allt.
Frásögur guöspjallanna af at-
buröum eru ekki eins orði til
orðs. En þeim ber saman um
meginatriöi. Og eitt skín í gegn-
um þær allar: undrun, alger
undrun yfir því, sem oröiö var.
Þaö er talað um „ótta og
ofboö". Og fullan efa allra um
það, sem þeir sáu og heyröu.
Dæmdur, krossfestur maður
var risinn upp frá dauöum.
Þegar komið var aö gröf hans,
sem haföi veriö rammlega múr-
uö aftur og innsigluö, var hún
opin og tóm. Og viö konurnar,
sem ætluöu aö heiðra legstaö
vinar, sem var fallinn, eins
gersamlega sigraöur og orðið
getur, var sagt: Hann er ekki
hér, hann er risinn upp, hann
lifir, farið og segið frá því.
Og síðan laust þessu yfir einn
af öðrum: Kristur er upprisinn,
hann er sannarlega upprisinn.
Þetta voru ekki sjálfsögö
tíðindi. Þau voru ekki fólgin í
því, aö Jesús heföi fengið líf sitt
framlengt í öörum heimi og væri
þar til áfram með einhverjum
hætti. Slíkt var engin sérstök
frétt á þeirri tíð. Þaö voru engin
óvænt eöa stórvægileg tíðindi,
þótt látinn maöur gerði vart viö
sig. Samtímamenn Jesú trúðu
flestir á eitthvert líf eftir dauö-
ann. Og þeir geröu fyllilega ráö
fyrir tilveru anda, illra og góöra,
eins og flestum er Ijóst, sem
lesa Nýja testamentiö.
Sú játning, sem mætir þér í
Nýja testamentinu, er ekki sú út
af fyrir sig, aö Jesús lifi, þótt
látinn sé. Kristin frumjátning er
þessi: Jesús er Drottinn.
Nýja testamentiö varö reynd-
ar til af því aö þaö uröu páskar.
Þaö er nokkurn veginn víst, aö
jarðlíf Jesú heföi horfið í
gleymsku, nema sem slitrur úr
annál, ef hann heföi ekki risiö
upp. Svo rækilega var frá því
gengiö aö vista þaö allt í
gleymsku og grafarþögn, aö því
heföi enginn mannlegur máttur
getaö hnekkt, því síöur neinir
óskadraumar eða ímyndun.
Viö skulum ekki gleyma því,
að allt líf Jesú, öll framkoma
hans til orös og æöis, miöaöi
beinlínis og vísvitandi aö því aö
knýja menn til afstöðu. í hverju
oröi hans og verki var fólgin
spurning: Hver er ég? Þeir voru
margir, sem sáu í persónu hans
leiftra fyrir því drottinvaldi kær-
leikans, sem birti sjálfan Guö á
jörö. Þeir játuöu: Þú ert Kristur,
sonur hins lifanda Guös, þú ert
Drottinn í ríki Ijóssins, friöarins,
kærleikans. En aðrir sögöu: Þú
ert falsari, þú tekur þér vald,
sem þú átt ekki, þú gerir sjálfan
þig aö guöi. Og aö lokum var
hann dæmdur til dauða fyrir
þetta. Hann var krossfestur fyrir
aö þykjast vera Guðs sonur,
Drottinn og frelsari mannsins.
Hann gekk þess ekki dulinn,
aö vitnisburöur hans um sjálfan
sig myndi leiða til þessara
afdrifa. En hann var jafnviss um
hitt, aö hann varö aö gjalda
þetta verö, köllun hans kraföist
þess, kærleikurinn, sem í hon-
um brann, knúöi hann. Hann
lagði lífiö aö veöi fyrir vissu
sinni um hlutverk sitt. Hann
vissi, aö hann varö aö gefa It'f
sitt, kafa til botns í myrkriö,
tæma beiskan bikar þess eit-
urs, sem læsir sig um æöar
mannkyns. Annars gæti ekki
lífið hans, himneska, hreina lífiö
hans, oröið bati, heilsugjöf,
hjálpræöi.
Þetta skildu ekki aðrir Þegar
hann var dæmdur og deyddur
meö smán, þá brast allt, öll von,
sem hann haföi vakið. Þeir, sem
höföu fylgt honum og fundiö
andvara nýrrar heilsu streyma
frá honum, þeir hlutu aö líta svo
á, aö þeir heföu veriö blekktir.
Hans konungsstóll var fallinn,
hans drottinlega kóróna var
oröin aö háöi.
Páskarnir sneru öllu viö.
Krossinn myrki varð uppljóm-
aöur af siguroröi almáttugs
Guös: Jesús er Drottinn, hann
hefur sigraö, þaö var satt, sem
hann sagði: Eg er upprisan og
lífið.
Kross og gröf Jesú varö vitni
um úrslit í baráttu Guös um
manninn, um glataöa soninn
Dr. Sigurbjörn Einarsson
biskup
sinn, mig og þig. Það uröu hvörf
í framrás tilverunnar, þáttaskil í
sköpunarsögu Guös, úrslit, sem
skipta sköpum og eiga enga
hliöstæöu frá þeirri stundu aö
heimur varö til og þar til hann er
kominn í mark.
Ég er hér ekki aö flytja eigin
skoðun, þó aö þaö sé mér
persónuleg vissa, sem ég hef
sagt hér. Ég er aö endursegja
boöskap Nýja testamentisins
um páskana. Þegar Jesús reis
upp, var dauöinn dæmdur og
duöans mein. Hinn nýi maöur
steig fram sigrandi, frumburöur
Fjölskyldan í fermingarstörfum
Þetta er nú þriöja barniö
mitt sem fermist, sagði konan
forviöa, en það hefur aldrei
veriö gerö nein krafa til okkar
foreldranna frá kirkjunni fyrr.
Það eina sem viö áttum að
gera var aö halda veizlu. En
auðvitað kem ég.
í söfnuöí konunnar. svo sem
víöa um landiö, var gerö til-
raun um nýjar aöferöir viö
fermíngarundirbúninginn. Á
fundi sem presturinn haföi í
haust meö foreldrum væntan-
legra fermingarbarna var lögð
áherzla á þaö aö samstarf væri
nauösynlegt milli heimilis og
kirkju.
Nú voru fermingarbörnin aö
fara í heimsókn til kaþólsku
kirkjunnar til aó kynnast hátt-
um þar, það var óskað eftir að
foreldrar kæmu líka og ættu
þarna sameiginlega reynslu
meö börnum sínum.
Allur þorri foreldranna kom,
eins og ofangreind móöir.
Margs var spurt og athyglis-
verðar umræöur fóru trúlega
fram í fjölskyldubílnum á leiö-
inni heim.
Margskonar
fermingarstörf
Á síðasta kirkjuþingi lagöi
kirkjufræðslunefnd fram frum-
tillögur sínar um breytingu á
fermingarundirbúningi kirkj-
unnar.
Þar kemur fram að leggja
skuli áherzlu á fleiri þætti en
fræösluna eina í undirbúningi
fermingar. Nauösynlegt sé aö
byggja upp gott samfélag mllli
barnanna innbyröis og prests-
ins, þannig að jákvæö afstaöa
mótist til kirkjunnar. Helgihald
og bænalíf þurfi einnig aö vera
þar snar þáttur svo aö börnin
eignist innsýn í þennan veruleik
kirkjunnar. Þá var lögð áherzla
á aö fermingarbörnin annist
einhverja kirkjulega þjónustu,
t.d. viö aldraöa eöa viö guös-
þjónustur til þess að sá megin
þáttur í kirkjulegu starfi veröi
þeim ekki framandi.
Nefndin talar um ferming-
arstörf og á þar við undirbúning
fermingarinnar í heild sinni,
sem unninn er af heimili, söfn-
uði, presti og unglingum.
Semsé — íermingarstörfin
beinast ekki eingöngu aö
fræöslu um aöalatriöi trúarinn-
Synd og náð — í tjáningu fermingarbarna
ar, heldur einnig að lifun þeirra
í þjónustustarfi, samfélagi og
bæn.
Allmargir prestar í minni
söfnuöum hafa fariö með ferm-
ingarhópinn sinn út úr presta-
kallinu til helgardvalar, t.d. í
Skálholti, þar sem auðveldara
er að byggja upp gott samfélag
og helgihald heldur en á stopul-
um stundum hinna vikulegu
tíma „hjá prestinum".
Foreldrar í læri
Sú þróun hefur orðið erlend-
is, aö söfnuöur taki á leigu
sumarbúöir í 2—3 vikur á
sumrin og þar fari fermingar-
störfin fram. Hefur þetta gefiö
góöa raun, sérstaklega þegar
unglingar hafa of mikiö aö gera
á vetrum en eiga erfitt meö aö
fá eitthvað að gera á sumrin.
Hafa foreldrar gjarnan komiö
um helgar og tekiö þátt í
fermingarstörfum — og þótt
ekki veita af aö hressa upp á
fræöin.
Hérlendis var gerö lítil tilraun
nys mannkyns, upphaf nýs
heims. Þetta var dögun yfir
jörö, sem aldrei snýr aftur. Og
sá, sem vill sjá þá dögun og
hleypa henni inn á sig, veröur
ekki samur maöur eftir.
Kirkja hins upprisna Krists er
í veikleika sínum bjarmi af
dögun páskanna. Inn í þann
geisla varstu borinn, þegar þú
varst skíröur. Jesús Kristur,
hinn upprisni, kom til þín og
sagöi: Eg vil láta lífiö mitt vakna
í þér, ég vil láta Ijósið mitt
kvikna í þér, ég vil láta kraft
upprisu minnar verka í þér.
Síöan ertu hans, páskabarn. Þú
ættir ekki aö heilsa neinum degi
án þess aö hugsa út í þetta og
þakka honum. Og þegar þú
kemur í kirkju, þá er hann aö
kalla þig inn í það orkusvið lífs
og Ijóss, sem hann skapaði
meö upprisu sinni. Og þegar þú
gengur til altaris, þá vill hann
leyfa þér að snerta upprisulík-
ama sinn, hann rýfur mærin,
sem skilja hið sýnilega og
ósýnilega, himin og jörð, og
lofar þér aö snerta jaröneska
mynd af sjálfum sér og þiggja líf
af lífi sínu, líf, sem getur hreins-
að og læknaö allt, sem er
smitað, saurgaö og sjúkt. Og
þegar sorgin sækir þig heim og
særir þig, þegar dauöinn leggur
einhverju sinna mörgu vopna
fyrir brjóst þér, þá minnstu
þess, aö hann, Jesús, hefur
sigrað, hann er farinn á undan
brautina dimmu, og þar sem
hann er og fer, þar sem hann
ræður og ríkir fyrir trúna, þar er
Ijós, ekkert annað en Ijós.
Páskarnir koma þvert á ann-
aö. Það er satt. Eins og bati í
sótt, eins og geisli á dimman
veg, eins og líf í dauöa.
Guöi séu þakkir, sem gefur
oss sigurinn fyrir Drottin vorn,
Jesú Krist.
Sigurbjörn Einarsson
í slíka átt nýverið. Fermingar-
hópurinn kom saman einn laug-
ardag. Áttu þau aö gera sér
grein fyrir hvaö felst í hugtökun-
um synd og náð — sem er nú
yfirleitt ekki auöskiliö fyrir fjór-
tán ára fólk — og tjá það á
myndrænan eða dramatískan
hátt. Sum tjáðu efnið í stórri
veggmynd, önnur gerðu leik-
brúöur eöa grímur og sömdu
síðan leikþætti þar sem fjallaö
var um synd og náö í kunnug-
legum aöstæöum, sem brúð-
urnar sýndu.
Foreldrum var boöiö að vera
við lokastundina og sjá vinnu
barnanna. Síðan ræddi prestur-
inn um altarissakramentiö, út-
skýröi þaö fyrir foreldrum sem
börnum og svaraöi spurning-
um. Svo fór allur hópurinn til
kirkju og gengiö var sameigin-
lega að Guðsborði.
Ýmsir fleiri tilraunir eru gerö-
ar í fermingarstörfum í ár. Fer
vel á því á kristniboðsári, þegar
flytja skal orð Guös nær hans
fólki. Flestir foreldrar bregðast
vel viö tilmælum um aukið
samstarf heimila og kirkju,
enda er hér unniö að framtíö-
arvelferö barnanna þeirra. Og
hvaö er mikilvægara?