Morgunblaðið - 16.04.1981, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 1981
”Alltaf
ákvedinn í
að verða
bóndi64
Rætt við Jósep Benediktsson og
Önnu Björgvinsdóttur, ábúendur
á Ármóti í Rangárvallahreppi
Það tekur timann sinn að jfeía á garðann í fjúsinu á Ármóti eins og þessi mynd af hluta þess sýnir. Raunar
eru hér einnig hross sem gefið hefur verið inni.
Á BÆNUM Ármóti í Rangárvallahreppi búa hjónin
Jósep Benediktsson ojí Anna Björgvinsdóttir með
íjórum hörnum sínum, Bergþóru ,17,ára, Benedikt 14
ára, Heklu 6 ára og Rán 4 ára. Á Ármóti er mikill
kúahúskapur, stórbú á íslenskan mælikvarða, og í
nokkur ár hefur Jósep enda verið með stærstu og
stundum stærstur mjólkurinnleggjenda á Suðurlandi
ef félags- og ríkishúin eru undanskilin. Nú er það í
sjálfu sér ekki í frásögur færandi þó að menn búi vel
og búi stórt; sumir hafa alist upp við töðuilminn og
tekið við óðali feðranna úr góðum höndum, byggt og
bætt og kannski gerst stórir með tímanum. en þessu
var þó ekki öllu til að dreifa með Jósep. Ilann er af
mölinni, húsasmiður úr Hafnarfirði, sem hóf búskap
á Ármóti, og raunar tveimur jörðum öðrum, fyrir
aðeins rúmum tólf árum, húsalausri jörðinni ef
undan er skilið íhúðarhúsið, sem hvorki hélt vatni né
vindi.
Blm. Morgunblaðsins gerði sér ferð austur að
Ármóti einn daginn í mars og spjallaði við Jósep um
landsins gagn og nauðsynjar en einkum þó búskap-
inn á Ármóti.
„Já, ég var alltaf ákveðinn í að
verða bóndi,“ segir Jósep, „og ætli
það hafi ekki ráðið miklu um, að
ég var í sveit í tíu sumur sem barn
og unglingur á Arnkötlustöðum í
Holtum og þóttist því hafa nokkra
nasasjón af sveitalífinu. Það var
þó ekki sjálfgert fyrir mig, bæjar-
búann, að hefja búskap og þess
vegna lagði ég fyrir mig húsa-
smíðar að gagnfræðaprófi loknu
og stundaði þá vinnu í mörg ár. Á
þessum árum byggði ég hús, ein
tvö, sem ég seldi jafnharðan, en
átti sjálfur risíbúð, sem ég bjó í.
Þegar mér fannst svo tími til
kominn að fara að snúa mér af
alvöru að þessu áhugamáli mínu,
búskapnum, vildi ég ekki leita of
langt yfir skammt og fór þess því
á leit við bæjarstjórn Hafnar-
fjarðar, að ég fengi Krýsuvík á
leigu með öllum gögnum og gæð-
um en ekki hokrið tómt eins og
mér hafði virst vilja við brenna
með fyrri ábúendur á jörðinni.
Þeir virtust þó ekkert upprifnir
af hugmyndinni, bæjarfulltrúarn-
ir. að vísu ekki allir sem einn,
töldu sig að ég held vera að afsala
sér einhverju, þannig að það varð
ekkert úr þessu. Það er raunar
ekki vansalaust hvernig korhið er
með Krýsuvík, sem er vildisjörð að
mörgu leyti og ein sú stærsta á
landinu. Ég er viss um, að þar
mætti búa góðu búi og fjölbreyttu,
þar eru hagar góðir og nægur
jarðhiti en að vísu þyrfti að bæta
um betur hvað jarðræktina snert-
ir.“
Hvernig bar það svo til. að þú
festir kaup á þessari jörð, Ármóti?
„Það var í ársbyrjun 1%9, að ég
frétti af því, að Búnaðarbanki
íslands hefði með þessa jörð að
gera og fékk þá strax mikinn
áhuga á henni. Mér fannst hún þó
of lítil ein sér og falaðist því eftir
öðrum tveimur að auki, Fróðár-
hjáleigu og Vestra-Fróðholti, sem
þá máttu heita í eyði eins og
Ármót en voru í einkaeign. Um
þessi jarðakaup samdist að Iokum,
eftir nokkurn barning að vísu, og
hingað austur fluttumst við um
miðjan janúar.
Ég hef svo sem heyrt, að margir
hafi furðað sig á því þegar við
komum okkur fyrir hér um hávet-
ur, fjarri öllum fardögum, og
híbýlin eins og þau voru þá, en
hvað um það, við urðum að selja
allt, sem við áttum fyrir sunnan,
og það gerði litlu betur en að
hrökkva fyrir kaupunum."
Hvernig var svo að hefja búskap
á útihúsalausri jörð og tæplega
íbúðarhæfri? Það hafði þó varla
verið það, sem þig hafði dreymt
um?
„Nei, að vísu ekki, enda lét ég
konuna alveg um búskapinn
fyrstu þrjú árin,“ segir Jósep og
hlær. „Ég stundaði áfram mína
vinnu í bænum þennan tíma og
kom aðeins austur um helgar. Til
að byrja með vorum við bara með
svín og kindur, okkur þótti það
hentugra því að það tekur
skemmri tíma að fá afurðir af
þessum skepnum en kúnum, sem
hugurinn stóð þó alltaf til. Annars
var það náttúrulega fyrst fyrir að
koma húsinu í almennilegt stand
en jafnframt hófst ég handa við
jarðabæturnar enda túnin lítil
fyrir. Þær fólust nú einkum í því
að ræsa fram mýrarnar, miklar
mýrar, en nú er töðuvöllurinn um
150 hektarar.
Það var svo um það leyti sem ég
hætti vinnunni í bænum, að ég
hófst handa við fjósið, 250 kúa
fjós, því stórt skyldi það vera, og
tvær hlöður, þurrheyshlöðu og
votheyshlöðu. Það var ekki minna
verk en við jarðabæturnar en við
það naut ég þó mikillar aðstoðar
sveitunga minna og annarra, sem
ég fæ seint fullþakkað.“
Nú hefurðu líklega ekki húsað
upp jörðina fyrir ekkert, trúlega
þurft að fá lán?
„Jú, ætli það ekki, Stofnlána-
deildin lánaði til byggingarinnar
og þeir höfðu svo mikið við þegar
lánið var rætt, að ég var boðaður á
sérstakan fund hjá deildinni. Þeim
þótti það víst nokkuð mikið á
þessum tíma, fjórar milljónir
króna, og vissulega var það mikið
fé. Annars þykir mér það ljóður á
ráði Stofnlánadeildarinnar, að
hún lánar ekki nema út á eina
byggirigu á ári, sem veldur því, að
uPPbyggingin tekur alltof langan
tíma.“
Þú fitjaðir upp á ýmsum ný-
mælum í fjósamennskunni, Jósep,
komst með sérstaka mjaltaklefa
og það, sem ekki er minna um
vent, hefur verið með danska
fjósamenn. Það hefði nú þótt saga
til næsta bæjar hér áður fyrr!
„Já, að vísu var sama fyrir-
komulag haft á með fjós fyrir
norðan, í Eyjafirði, á líkum tíma,
en trúlega hef ég verið hvað
fyrstur. Það er líka miklu hagan-
legra, þegar margt er haft í fjósi,
að reka kýrnar á sérstaka mjalta-