Morgunblaðið - 16.04.1981, Qupperneq 45

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 1981
45
langan tíma taki að ala upp
varphænsni, og sé stefnt að mestri
framleiðslu á eínum árstíma
fremur en öðrum, hljóti það að
leiða til þess, að framleiðslan
verði of lítil á öðrum tímum.
Hagkvæmast sé að halda varpinu
jöfnu allt árið. „Þetta eru nokkrir
dagar um jól og páska, og síðan
dettur salan niður nokkrum dög-
um síðar. Augljóst er því, að ekki
er hægt að hafa metframleiðslu á
tímabilinu 15. til 23. desember, og
láta hana síðan snarlækka þegar í
janúarbyrjun eða jafnvel strax
milli jóla og nýárs."
Slátra 3000
kjúklinKum á viku
Hið sama á við um kjúklinga-
framleiðsluna, þar er slátrað jafnt
og þétt allt árið, um 3000 kjúkling-
um á viku, sem í kjöti gerir um 3
til 4 tonn. Sveiflur í sölu kjúklinga
eru jafnaðar með frystingu, þann-
ig að mismunandi sala kemur ekki
að sök.
Svínin seldu þeir á hinn bóginn
í fyrrahaust, en voru áður, eða frá
1974, með milli 120 og 140 gyltur.
„Ástæða þess, að við seldum
svínin, var sú, að við vildum fara
út í meiri sérhæfingu í búinu, sem
við teljum að gefi betri raun.
Svínin voru eiginlega alltaf hálf-
gerðar hornrekur hjá okkur,
áherslan var lögð á eggja- og
kjúklingaframleiðsluna. Þegar
okkur var svo neitað' um leyfi til
að slátra svínum og alifuglum í
sama sláturhúsi, ákváðum við að
hætta hreinlega við svínabúið.
Svínahúsið var líka við landa-
merkin, og því kom það ekki að
sök, þótt nýir eigendur tækju við
þeim, okkar bú er áfram sér,
nágrannarnir eru aðeins komnir
aðeins nær! — Sala svínabúsins
var því alls ekki nein nauðungar-
sala eins og einhverjir kunna að
halda, heldur var þar um hreina
hagkvæmniráðstöfun að ræða, til
þess gerða, að búið í heild kæmi
betur út en áður.“
25 manna starís-
lið allt í allt
Starfsmenn við Holtabúið eru
um 25 talsins, ef allt er talið,
starfsmenn á Ásmundarstöðum,
starfsfólk við sláturhúsið og þeir
er vinna við búið að Teigi í
Mosfellssveit, en jörðina þar hafa
þeir á leigu. í starfsliðinu eru
menn sem stunda hina fjölbreyti-
legustu atvinnu, og gefur það
nokkra hugmynd um umfang
rekstrarins: bílstjórar eru á
launaskránni, járnsmiður og bif-
vélavirkjar, matráðskona, menn
er vinna við slátrun, fóðrunar-
menn og jafnvel dýralæknir, sem
að undanförnu hefur aðstoðað við
gangsetningu á nýjum vélum í
sláturhúsinu.
Gunnar segir, að nokkur hreyf-
ing sé á starfsfólki hjá þeim, en þó
hafi þeim haldist fremur vel á
fólki. Sumir hafa farið í aðra
vinnu í tíma og tíma, svo sem upp
að Hrauneyjafossi, en margir
koma aftur. „Flesta starfsmenn
okkar yfirborgum við,“ segir
Gunnar, „við greiðum hærri laun
en gerist á almennum vinnumark-
aði, og fyrir bragðið hefur okkur
haldist vel á góðu starfsfólki."
Atkvæðin ok stjórn-
málanu'nnirnir
I upphafi segir Gunnar, að þeir
bræður hafi fengið eðlilega fyrir-
greiðslu hjá lánastofnunum þeim
er lána til uppbyggingar í land-
búnaði. Eftir 1974 hafi þetta hins
vegar breyst. Síðan hafi þeir
aðeins fengið skammtíma lánafyr-
irgreiðslu í bönkum, sem oft dugi
skammt, og sagði Gunnar hinn
mikla fjármagnskostnað, sem at-
vinnureksturinn þyrfti nú að
greiða, vera einn mesta vanda
fyrirtækisins.
Alþingismenn úr bændastétt og
Búnaðarþingsfulltrúa sagði Gunn-
ar ekki hafa mikinn áhuga á þeim
búrekstri er stundaður væri á
— Bræðurnir á Asmundarstöðum sóttir heim
Gunnar sýnir hlaðamönnum eitt hænsnahúsið. Varphænurnar eru allar hvítir „Italir", kunn
varphænsnategund, en holdahænsnin eru á hinn bóginn af tegundinni „Plymouth Rock". — Hænurnar eru
hér hafðar í litlum búrum eða grindum. þrjár til fjórar saman, og er svigrúm þeirra til hrevfinga þvi lítið.
Ekki var þó annað að sjá en þeim liði vel, þær lita vel út og verpa mikið, sem venjulega er talið besta dæmið
um vellíðan varphænsna.
Dagsljós sjá þær hins vegar ekki, þvi húsið er gluggalaust, og raflýst allan sólarhringinn. Einu sinni á
dag er rafmagnið þó tekið af í 15 minútur. til að venja fuglana við, ef rafmagn fer af af öðrum ástæðum. En
þá getur iiðið nokkur stund áður en varaaflstöðvar eru jjangsettar. öll f óðrun er sjálfvirk, svo og
brynning, loftræsting og vélar moka undan fuglunum. Eggin renna niður á sérstakt færiband, er siðan
flytur þau i þvottahús og geymslu. Mannshöndin þarf þvi ekki að tina upp hvert egg frá hverri hænu, enda
yrði það seinlegt verk með tilliti til þess að framleiðslan er um tonn á dag!
Upphaflega var það áhugi á hestamennsku sem dreif bræðurna austur á Rangárvelli. Hér hefur Gunnar
lagt á einn gæðinga sinna. rauðblesóttan frá Kirkjubæ. Hesthús eru við tvö ihúðarhúsanna. en einnig hefur
Gunnar hesta á annarri jörð er hann á skammt frá, Árbæ.
Heima i stofu á Ásmundarstöðum: Gunnar Jóhannsson og kona hans, Vigdis Þórarinsdóttir, og börnin
Marianna og Grétar.
búum í líkingu við Holtabúið.
Búnaðarþing hefði heldur reynt að
leggja stein í götu þessa fyrir-
komulags, og Stéttarsambands-
þing bt'inlínis ályktað og sagt
þessi bú vera óæskileg.
„Það er kannski ekki von að þeir
hafi áhuga á búum af þessari
stærð,“ sagði Gunnar, „enda þarf
ekki mikinn reikningshaus til að
sjá að fleiri atkvæði koma frá
tveimur litlum búum en einu
stóru. En í heild má segja að
ríkjandi sé skilningsleysi á þörf-
um þessarar búgreinar, almennt
skilningsleysi og jafnvel fjand-
skapur, enda vitað mál, að meðan
fólk borðar egg, kjúklinga og
svínakjöt, þá borðar það ekki
kindakjöt, og það er meira en
margir geta þolað.“
Eiga samleið
með neytendum
„Við eigum raunverulega ekki
neina samleið með þeim bændum
er stunda hinn svonefnda hefð-
bundna búskap," segir Gunnar.
„Eg tel að við eigum fyrst og
fremst samleið með neytendum,
okkar takmark er að koma fram-
leiðslunni á markað á sem hag-
kvæmustu verði, og neytendanna
er síðan að velja og hafna, telji
þeir okkar verð hagstætt þá kaupa
þeir væntanlega okkar vörur.
Við erum hins vegar ekki með
neitt kerfi, enga sjóði eða styrkt-
arstofnanir er ýta framleiðslu
okkar inn á neytendur, oft án
tillits til þess hvað þeir í rauninni
vilja. Þannig er það því rniður í of
ríkum mæli þegar lambakjötið
blessað er annars vegar.“
Lagalega séð segir Gunnar
eggja- og alifuglabændur vera
innan Stéttarsambands bænda, en
þeir hafi þó með sér eigin samtök
er annist sameiginleg hagsmuna-
mál fyrir þá, það er Samband
eggjaframleiðenda.
„Hjá okkur er það algjörlega
framboð og eftirspurn sem ræður
ferðinni," segir Gunnar. „Fyrir
kemur að verð hrapar niður vegna
offramboðs, jafnvel um allt að 30
til 40%, en áföllum af slíku tagi
reynum við að mæta með aukinni
hagkvæmni og með því að ná sem
mestu út úr hverjum fugli. Mark-
aðurinn er ekki okkar höfuðverk-
ur, við getum vel mætt erfiðleik-
um þar og lært af mistökum. Það
sem verra er að eiga við er það að
við fáum ekki að vera í friði fyrir
opinberum aðilum, stjórnmála-
mönnunum sem telja sig knúna til
að stjórna framleiðslunni í land-
inu og þar með því hvað borið er á
borð á hverju einasta heimili í
landinu.
400 þúsund á dag
til offramlciðslunnar
Við gefum hér um bil sex tonn
af fóðri á dag. Það fóður kostar
um 20 þúsund nýkrónur eða tvær
milljónir gamlar, svo eftir að
fóðurbætisskatturinn komst á,
greiðum við um 400 þúsund gaml-
ar krónur á dag í þann skatt. Við
greiðum hér, bara Ásmundar-
staðabúið, 400 þúsund gamlar
krónur á dag til þess að viðhalda
offramleiðslunni í sauðfjárbúskap
í landinu. Svo einfalt er það, og í
rauninni ættu sauðfjárbændur að
þakka okkur fyrir þetta framlag
til búa þeirra í stað þess að vera
að agnúast út í Holtabúið.
Fráleitt er að mínum dómi að
leggja þennan skatt á eggjafram-
leiðsluna, enda er þar ekki verið
að keppa við neina aðra fram-
leiðslu. Skatturinn hefur aðeins
þýtt um 10% hækkun á verði til
neytenda, eggjasalan er svipuð og
áður, en kjúklingasalan, en þeir
hækkuðu einnig um 10% til neyt-
enda, hefur aðeins dregist saman.“
Nei, landbúnaðarráðherrar hafa
ekki heimsótt okkur hér upp á
síðkastið," segir Gunnar hlæjandi
er við spyrjum um áhuga landbún-
SJÁ NÆSTU SÍÐU