Morgunblaðið - 25.08.1981, Síða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. ÁGÚST 1981
Nýlega voru stödd hér á landi hjónin Guðbjörg
Magnúsdóttir og Trausti Þorláksson, en hann hefur
starfað undanfarin þrjú ár hjá Friðargæsluliði Samein-
uðu þjóðanna (SÞ) á landamærum ísrael og Líbanon.
Starfar Trausti hjá hinum svokölluðu „Field Service“
(FS) en það kallast sveitir hinna borgaralegu klæddu
starfsmanna SÞ. Þeir sjá um undirbúning fyrir komu
hins eiginlega friðargæsluliðs og um alla þjónustu við
það s.s. viðhald á vélum og verkfærum, skrifstofuvinnu
o.s.frv.
Aðalstöðvar FS eru í Naqoura í Suður-Líbanon, sem
er aðeins um sjö kílómetra frá ísraelsku landamærun-
um. Þar eru skrifstofur, verkstæði og annað nauðsyn-
legt til þess að halda friðargæsluliði SÞ gangandi í
Líbanon. í Nahariyya, sem er bær í ísrael, sjö
kílómetrum fyrir sunnan landamærin, búa starfsmenn
FS hins vegar. Er þetta gert, að sögn Trausta,
öryggisins vegna því ekki er talið forsvaranlegt að
starfsmenn FS búi með fjölskyldur sínar í Líbanon
vegna ástandsins þar.
Eitt af verkum Trausta er einmitt að sjá um flutning
á starfsfólki FS til og frá vinnustað á hverjum degi og
einnig að hafa yfirumsjón með bílaflota SÞ á staðnum.

Hjónin Guðbjörjf Magnúsdóttir og Trausti Þorláksson að heimili sonar þeirra, en þar dvöldu þau á meðan
á dvöl þeirra hér á landi stóð.
„Synd hvernig farið er með
Trausti með Indónesa og Finna sem hann var að undirbúa fyrir
„meirapróf“ en Trausti var sá eini, til skamms tima, sem hafði þau
réttindi i húðunum og kom þvi i hans hlut að undirhúa aðra bilstjóra
undir meiraprófið.
Hér má sjá nokkra starfsmenn -Field Service” saman komna að loknum vinnudegi i Nahariyya i ísrael.
Lengst til vinstri má sjá annan lslendinginn sem þarna starfar, auk Trausta, Haildór Hilmarsson. Þriðji
íslendingurinn sem þarna starfar heitir Benedikt Guðmundsson.
„Það var í marz 1979 sem ég
hóf störf hjá Sameinuðu þjóðun-
um og var ég skráður til Miðaust-
urlanda. Ég hóf störf í Jerúsalem
í bíladeildinni þar sem ég hafði
umsjón með bifreiðaverkstæði SÞ
þar og voru um 60 arabar undir
minni stjórn þar.
í september sama ár er ég
færður til Líbanon og fæ það
hlutverk að sjá um uppbyggingu
viðgerðar- og flutningadeildar SÞ
í Naqoura sem er ein stöðva FS
þar í landi. Er hún stærsta
„mission" stöð SÞ í heiminum í
dag og er enn í uppbyggingu.
Starf mitt þar var að sjá um
bíladeildina svokölluðu þ.e. við-
hald á öllum bílum SÞ í Líbanon
og að flytja FS-menn til og frá
Naqoura til Nahariyya. Vinnu-
tími FS-manna er frá hálf átta á
morgnana til hálf fjögur á dag-
inn. Þá þarf að aka þeim yfir
landamærin til Israel.
Þetta er gert vegna öryggis
fjölskyldna starfsmanna SÞ.
Fyrirkomulagið á þessum ferðum
er það að á morgnana er farið
með mannskapinn í rútum yfir
landamærin og fylgir ísraelskur
landamæravörður með rútunni
alla leiðina til Naqoura. Þegar
rúturnar eru komnar á áfanga-
stað og allir farþegar farnir frá
borði er ekið aftur til Nahariyya
þar sem rúturnar eru geymdar
þegar ekki er verið að nota þær.
ísraelsku hermennirnir, sem
oftast eru yfirmenn, fara síðan úr
á leiðinni til baka á landamærun-
um. Þetta er gert til þess að
forðast mikil vandræði því ef
enginn hermaður er með þá leita
landamæraverðirnir mjög vel í
rútunum taka jafnvel dekkin af
o.s.frv. Þetta eru fjórar 50 manna
rútur af Mercedes Benz-gerð sem
við fengum þegar pólska friðar-
gæslustöðin í Jsmalia var lögð
niður eftir Camp David-samn-
inga Egypta og ísraelsmanna.
Eins og áður sagði eru allir
starfsmenn SÞ í FS fluttir dag-
lega á milli Nahariyya og Naq-
oura nema einn maður frá hverri
deild sem verður eftir um nætur
og helgar. Deildirnar sem um
ræðir eru rafmagns-, fjarskipta-,
eftirlits-, skrifstofu- og þá bíla-
og flutningadeild."
Þeir fyrstu sem koma
og síðustu sem fara
„Eins og öllum er kunnugt þá
er nær algjört stríðsástand í
Líbanon og landinu er skipt á
milli hinna mörgu stríðandi afla
en þau eru: kristnir hægri menn
(falangistar) undir stjórn Hadd-
ads sem ráða 4—7 km breiðu belti
meðfram ísraelsku landamærun-
um og eru þeir mjög hliðhollir
ísraelsmönnum. Vinstri sinnaðir
múhameðstrúarmenn, Palestínu-
arabar (PLO), friðargæslulið
Sýrlendinga. Þá eru ísraelsmenn
sjálfir á ferðinni þarna og reyna
að hafa áhrif á gang mála í
Líbanon, leifar af gamla stjórn-
arher Líbanons og að lokum má
telja friðargæslulið SÞ sem er
„plantað" niður á milli hinna
stríðandi afla.
Okkar hlutverk hjá FS er að
þjónusta friðargæslulið SÞ og sjá
því fyrir vistum og öðru nauðsyn-
legu. FS-menn eru þeir fyrstu frá
SÞ sem koma á staðinn til
undirbúnings og þeir síðustu sem
fara til þess að fanga frá málum
SÞ á staðnum."
Lyklarnir eða lífið
Nú starfið þið á miklu ófriðar-
svæði. Hafið þið aldrei lent í
neinum vandræðum þess vegna?
„Ekki ég sjálfur né fjölskylda
mín, en það hefur oft komið fyrir
að ráðist hefur verið á FS menn á
ferð þeirra milli „missionstöðva"
sem eru dreifðar víðsvegar um
Líbanon, eins og áður sagði. Þá
hafa þeir ekki annan kost en að
láta allt fémætt af hendi og
jafnvel bílinn, því þessir menn
hika ekki við að skjóta á menn ef
því er að skipta. Samkvæmt
reglum SÞ þá eru okkur FS
mönnum bannað að bera vopn
þannig að við eigum ekki um
margt að velja og hvað eru
nokkrir peningar og bíll í saman-
burði við lífið?“
Eru gerðar árásir á stöðvar SÞ
í Naqoura?
„Síðasta alvarlega árásin var
gerð á Naqoura í apríl á sl. ári.
Nokkurt tjón hlaust af og til
dæmis tapaði SÞ fimm þyrlum og
nokkur hús voru lögð í rúst. Ef til
vill skýrasta dæmið um hve mikii
árásin var að veggirnir á mat-
salnum á staðnum sem tekur um
600 manns, voru eins og gatasigti
og voru alveg komnir að því að
hrynja. Geta menn sjálfsagt
ímyndað sér hvað hefði gerst
þarna ef þessi árás hefði verið
gerð meðan menn sátu að snæð-
ingi. En e.t.v. sem betur fer var
árásin gerð um helgi þannig að
engir voru þarna nema vakt-
menn, sem allir sluppu heilir á
húfi.
Það er athyglisvert að þegar
arabarnir koma ekki til vinnu
einhvern daginn, þá má búast við
að eitthvað gruggugt sé á ferðinni
og eins gott að fara varlega."
Guðbjörg bætti því við hér að á
tímabili hefði ástandið verið það
slæmt að fjölskyldur starfs-
manna FS hefðu ekki þorað öðru
en að hafa öll skilríki, vegabréf á
sér og það sem nauðsynlega þarf
að hafa til að hverfa úr landi með
örstuttum fyrirvara ef styrjöld
skylli á.
Skothríð
ekki það versta
„Byssuskothríð er ekki það
versta sem við lendum í heldur
eru það eldflaugaárásir PLO, því
þær eyðileggja allt á þeim stað
sem þær lenda á. PLO á í
erfiðleikum með að skjóta eld-
flaugunum yfir til ísraels því þær
draga ekki nema þrjá til fjóra
kílómetra og það belti sem fal-
angistar ráða með landamærun-
um, sem þó er ekki breiðara en
sjö til átta kílómetrar, þar sem
það er breiðast, er nóg til þess að
þeir verða að laumast inn á það
og skjóta þaðan til ísraels og
freista þess að þær lendi sunnan
landamæranna.
Hættusamt starf
„Fólk tekur talsverða áhættu
með því að starfa þarna eins og
áður sagði þá er talsverð hætta á
að menn verði fyrir óþægindum
vegna ástandsins þarna eins og
gefur að skilja."
Guðbjörg bætti því hér við að
mikill þjófafaraldur væri nú í
Nahariyya og reyndar víða J
ísrael og væru menn alls ekki
örygg*r um húsmuni sína jafnvel
þó að húsráðendur væru í húsinu.
Algengt er að innbrotsmennirnir
noti svefngas og væri því spraut-
að inn í íbúðir um nætur þannig