Morgunblaðið - 23.02.1983, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 23. febrúar - Bls. 33-56
Aldrei
erfiðara?
Á STUNDUM hefur verið talað um hús-
byggingar sem þjóðaríþrótt íslendinga.
Hvort það er rétt skal ósagt látið, en víst
er, að þeir eru fjölmargir, sem eyða kröft-
um sínum beztu ár ævinnar í að koma sér
upp þaki yfir höfuðið; íbúð í sambýli eða
eigin húsi. Sumir byggja oftar en einu
sinni og oftar en tvisvar, en aðrir láta eitt
skipti duga.
„Það er aldrei erfiðara að byggja en ein-
mitt núna," hefur verið viðkvæðið. Ekki
aðeins núna, heldur einnig og ekki síður
fyrir 30 árum eða 50 og skyldi ekki hver sá
sem staðið hefur í slíkum framkvæmdum
oft hafa blótað þó svo að hann minnist nú
stundanna frá byggingartímanum með
jákvæðum huga. Það er og verður trúlega
alltaf átak að eignast þak yfir höfuðið.
Á síðustu árum hefur veruleg breyting
orðið á lánakjörum, fjármagnið kostar
orðið meira en áður, sagt er að banka-
stjórar séu fastheldnari á krónurnar en
áður og nú á tímum verðtryggingar er
sjálfsagt „erfiðara að byggja en nokkru
sinni“. Eigi að síður finnst mikið af dug-
legu bjartsýnisfólki, sem stendur í þessum
stórræðum. Til að heyra viðhorf þess fólks
ræddi Morgunbiaðið við nokkra húsbyggj-
endur á dögunum og fyrsta viðtalið fer hér
á eftir. í kjölfarið fylgja á næstu dögum
viðtöl um húsbyggjendur í Borgarnesi,
Bolungarvík, Dalvík, Eskifirði, Vest-
mannaeyjum og í Reykjavík og nágrenni.
Hjónin
Asdís
Blöndai
og Anton
Antonsson
Egilsstaðir
„/>jóóarnauósyn krefst
gjörbreyttrar stefnu“
Rætt við hjónin Ásdísi Blöndal og Anton Antonsson
KgilsstöAum í febrúar 1983.
Að Laugavöllum 19 á Egils-
stöðum eru hjónin Ásdís Blön-
dal og Anton Antonsson að
byggja. I»au hjón fluttu til Eg-
ilsstaða 1978 frá Frakklandi
ásamt 3ja ára syni, en Anton er
franskur að ætt og uppruna.
Tveimur árum seinna, eða
haustið 1980, sóttu þau um lóð á
Egilsstöðum og hófu þegar
framkvæmdir. Húsið er nú fok-
helt með útihurð og glerjum;
einlyft timburhús á steyptum
grunni með kjallara, að grunn-
fleti 116 fermetrar.
„Þegar við hófum framkvæmdir
við húsið töldum við okkur eiga
fyrir sökklum og uppsteyptum
kjallaranum, en það fór nú á ann-
an veg. Þetta kostaði helmingi
meira en við höfðum áætlað þegar
allt kom til alls, enda grunnurinn
erfiður, 4 m dýpi niður á fast og
reisa varð sökklana á súlum,"
sagði Anton, er tíðindamaður
Morgunblaðsins hitti þau hjón þar
sem þau voru að leggja á ráðin um
frekari framkvæmdir við nýbygg-
inguna.
Það er mikið byggt á Egilsstöð-
um, enda hefur íbúatalan nær tvö-
faldast á tíu árum. Árið 1981 voru
62 íbúðir í smíðum á Egilsstöðum
— sem ekki var flutt inn í, auk
allra hinna „hálfköruðu" — og
vart hafa þær verið færri á síðasta
ári, en tölur um það liggja enn
ekki fyrir.
— Eruð þið dæmigerðir hús-
byggjendur hér um slóðir?
„Það held ég varla, og þó,“ segir
Ásdís, „eða minnsta kosti ekki
hvað tekur til eigin vinnu við
bygginguna. í þeim efnum erum
við sjálfsagt undantekningin frá
reglunni. Trésmiðja Fljótsdals-
héraðs hefur unnið þetta að mestu
fyrir okkur — og við þá eingöngu
unnið sem handlangarar þegar við
höfum haft frí úr okkar vinnu. Við
vinnum bæði fullan vinnudag utan
heimilisins; Anton að ferðamálum
hjá Ferðamiðstöð Austurlands og
ég sem fóstra og kennari auk þess
hefur Anton kennt frönsku á vet-
urna.“
— Hvernig hafið þið svo fjár-
magnað húsbygginguna?
„Við áttum fyrir sökklinum og
teiningunum, sem gerðar voru
samkvæmt okkar óskum, þetta er
sem sé ekki staðlað einingahús.
Síðan höfum við velt þessu á
skammtímalánum, víxlum og
vaxtaaukalánum. Við höfum lík-
lega allgóð laun miðað við það sem
gengur og gerist, en eigum þó fullt
í fangi með að standa undir af-
borgunum og vöxtum af þessum
skammtímalánum, enda tekur
skatturinn sitt af laununum."
„Já, og nú reynist auk þess æ
erfiðara að fá skammtímalán í
bönkunum nema þá til skamms
tíma,“ bætir Anton við. „Þau feng-
ust til mun lengri tíma fyrir
tveimur árum þegar við vorum að
byrja að byggja og voru hlut-
fallslega hærri þá. Nú hafa banka-
stjórarnir upp á lítið annað að
bjóða en samúðina, sem dugar
skammt til húsbygginga."
— Hversu mikið fjármagn haf-
ið þið lagt í bygginguna á þessu
stigi?
„Líklega kringum 680 þús. kr. og
300 þús. kr. þarf til viðbótar hið
minnsta til þess að gera hluta
hússins íbúðarhæfan," segir Ant-
on.
— Hvenær náið þið þeim
áfanga?
„Vonandi sem fyrst, en sem
stendur liggja allar framkvæmdir
niðri hjá okkur vegna fjárskorts.
Framhaldið veltur því fyrst og
fremst á lánamöguleikum okkar."
— Hafið þið ekki fengið nein
langtímalán?
„Jú, við fengum fyrsta hluta
húsnæðismálastjórnarláns út-
borgaðan, 60 þús. kr., fyrir réttum
5 mánuðum, sem fór beint til að
greiða niður skammtímalán sem
við tókum til að steypa kjallara-
gólfið, en það kostaði 80 þús. kr.
ásamt skólplögnum og aðkeyrðum
sandi. Það er afskaplega bagalegt,
hvernig útborgun húsnæðismála-
stjórnarlánanna er háttað. Þau
eru greidd út í þrennu lagi á 1 Vfe
Bjartsúnisfólk
í byggingabasli