Morgunblaðið - 27.02.1983, Page 28

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. FEBRÚAR 1983
76

Pottarím
' Umsjón: SIGRÚN
DAVÍÐSDÓTTIR
Eitt og annað smálegt er á
dagskrá í dag, réttir sem ættu að
geta svipt burt gráma hvunndags-
ins, þó vonandi sé sá dagur grár
fyrir sem fæstum. En vort daglega
brauð er vissulega vel til þess fall-
ið til að Ijá lífinu lit og loftinu ilm.
Minnug þess fylgja hér uppskriftir
sem ættu að geta hentað vel við
hin ýmsu hátíðlegu tækifæri
hvunndagsins, sem sagt uppskriftir
að hvunndagsmat.
I>að vex víst ýmsum í augum að
fara að fitja upp á nýjungum í
miðri viku, eftir þetta daglega
dont. En það þarf ekki alítaf að
vera seinlegra að spreyta sig á nýj-
um réttum. Réttirnir hér á eftir
eiga að vera gott dæmi um það, því
þeir eru hvorki flóknir, seinlegir,
né krefjast langs undirbúnings. Er
þá nokkuð til fyrirstöðu að renna
augunum yfir uppskriftirnar, velja
þá fyrstu og prófa ...
Góða skemmtun!
Lambalifur í sósu
(Handa fjórum)
Lifur í brúnni sósu telst varla
til megin nýjunga í matargerð-
inni lengur. En brún sósa getur
verið annað en uppbökuð sósa
með matarlit, samanber hér á
eftir.
Vonandi vita flestir að inn-
matur ætti að vera á borðum
okkar sem oftast, helzt einu
sinni í viku eða aðra hverja viku.
Lifur og nýru eru járnríkur mat-
ur, t.d. lifur og nýru, auk þess
sem hann er magur af kjöti að
vera. Og ekki spillir fyrir að
hann er ekki alltof dýr, kannski
ekki ódýr, en svona í ódýrara
lagi. Miðað við hollustu líkama
og pyngju er þetta því hin ákjós-
anlegasta fæða. Þar við bætist
að t.d. lifur býður upp á afar
marga möguleika í matargerð.
Sama er með nýrun, en höldum
okkur við eitt í einu. Lifur á leik
í þessari lotu.
Þó lambalifur sé tilnefnd í
fyrirsögninni, getið þið notað
aðra lifur ef ykkur sýnist svo.
Kálfalifur er annáluð fyrir gæði,
þykir bæði hafa skemmtilega
áferð og milt bragð. Hún er því
miður afar sjaldséð hér eins og
reyndar kálfakjöt. Það væri
ánægjulegt að sjá þetta hvort
tveggja oftar. Nautalifur er
nokkuð gróf, en ef ykkur líkar
hún, þá er ekkert því til fyrir-
stöðu að nota hana í uppskrift-
ina hér á eftir. Svínalifur er
mjög bragðmikil og ekki að allra
smekk. Grísalifur er mun
bragðmildari og ef ykkur fellur
hún, getið þið reynt hana í rétt-
inn hér á eftir. Kjúklingalifur
þykir góður matur, er t.d. frá-
bær í hvers kyns kæfur. Hún er
því miður afar sjaldséð í búðum.
Hvað skyldi eiginlega verða um
lifrina úr öllum kúklingunum,
sem eru hlutaðir í sundir og
seldir þannig? Það er bæði synd
og skömm að ekki skuli vera
hægt að ná og nýta þessa önd-
vegis lifur. Nú, en þið notið þá
lifur sem ykkur líkar bezt ...
800 gr lifur
1 'k msk rauðvínsedik
3 dl vatn
2 V2 msk sojasósa
'k dós sýrður rjómi
1 dl rjómi (eða afgangurinn úr
dósinni af sýrða rjómanum)
1. Skerið lifrina í þunnar
sneiðar, jarlægið himnuna af
lifrinni og skerið æðar burt, eftir
því sem þarf.
2. Hitið olíu og/eða smjör á
pönnu, rétt nægilegt til að
steikja lifrina í. Steikið sneið-
arnar í heitri feitinni, þannig að
kjötið lokist að utan og brúnist
Kjötbollur á
maísbrauði
(Handa fjórum)
Ykkur virðist kannski við
fyrstu sýn að þessi uppskrift
sómi sér illa innan um upp-
skriftir einfaldleikans, en svo er
þó ekki. Uppskriftin er einföld í
framkvæmd, þó hún sé e.t.v.
nokkuð viðamikil við fyrstu sýn.
Þið búið til brauðdeig úr maís-
mjöli og fleira góðgæti. Meðan
það er að bakast, útbúið þið
kjötbollur. Og meðan þær eru
svo að bakast getið þið sinnt öðr-
um starfa eða lagzt fram á eld-
húsborðið og leyft ykkur þann
munað að slaka á eftir önn eða
ró dagsins.
EITT OG ANNAÐ
SMÁLEGT
en brenni ekki. Gætið þess eftir
föngum að feitin brenni ekki.
Bragð af brenndu bætir sjaldn-
ast ...
3. Hellið edikinu yfir og látið
það gufa upp, hellið síðan vatn-
inu yfir og sojasósunni. Látið
lifrina sjóða þar til hún er hæfi-
lega soðin. Þetta er kannski ekki
mjög nákvæmt orðalag, en suðu-
tíminn fer eftir þykkt sneiðanna
og hitanum. Og svc er misjafnt
hvað hver vill sjóða lifrina lengi.
Ég mæli með sem stytztum suð-
utíma, því ofsoðin og þurr lifur
er annar og lakari matur en
hæfilega soðin og mjúk og safa-
rík lifur.
4. Þegar ykkur lízt lifrin hæfi-
lega soðin, setjið þá rjómann í
skál, hellið soðinu yfir og þeytið
þetta vel saman. Ef þið eigið
rafmagnskvörn, þeytið þá í
henni. Hellið öllu á pönnuna aft-
ur, hitið og berið fram. Sósan á
sumsé ekki að sjóða eftir að hún
kemur á pönnuna aftur. Geri
hún það, er þó ekki vá fyrir dyr-
um, hún missir kannski eitthvað
af útlitsfegurð sinni, en bragðið
góða glatast ei ...
Með þessum rétti fer vel að
bera fram pressaðar kartöflur,
kartöflustöppu eða einfaldlega
soðnar kartöflur. Ég býst við að
einhverjir þiggi sultu með. Ekki
spillir að sultan sé löguð úr upp-
skeru síðasta hausts, t.d. úr
rifsberjum eða öðrum jarðar-
blóma íslenzkrar náttúru ...
þeir sem eiga rifsber í frysti
eru ekki lengi að hrista sultu
fram úr erminni. Setjið ber í
pott ásamt sykri eftir smekk.
Hitið svo berin þiðni og sykur-
inn ley"ist upp. Þar með er sult-
an tilbúin á borðið.
Maísbrauð tilheyrir vart dag-
legri fæðu okkar, enda erum við
utan maísbeltisins. Hugmyndin
að brauðinu er ættuð frá Banda-
ríkjunum, eða öllu heldur þeim
hluta þeirra þar sem maís tíðk-
ast. Það þarf víst vart að taka
fram, að í Bandaríkjunum eru
mörg matarmenningarsvæði, þó
úr fjarlægð virðist þau stundum
vera aðeins eitt, hamborgara- og
steikarabúð. í brauðið á að nota
gróft maísmjöl, ekki maízena
sem er afar fíngert. Það er þó
hægt að nota maízena, en áferð-
in verður ekki eins skemmtileg.
Gróft maísmjöl, jafnvel stein-
malað, má fá í búðum þar sem
boðið er upp á fjölbreytt úrval
kornvöru. Súrmjólk er gjarnan
notuð í bandarískan bakstur, og
þið skuluð ekki halda að hann
verði súr af því. Matarsódi þarf
eitthvað súrt til að komast í
gang, en þið getið notað súr-
mjólk og mjólk til helminga ef
ykkur sýnist svo. Og ostur gefur
brauðinu óviðjafnanlegt bragð.
Ögn af sykri, pipar og múskati
bætir enn við bragðkviðuna.
Þegar brauðið er hálfbakað, er
kjötbollum raðað ofan á og bak-
aðar þar á. Safinn úr kjötinu
rennur niður í brauðið. Þar með
er brauðið hafið upp í æðra
veldi. Bollurnar eru bragðbættar
með sellerírót. Ef þið náið ekki í
harta (hún er tvímælalaust alltof
sjaldséð) þá notið sellerístöngla.
Einnig getið þið kryddað boll-
urnar á annan hátt, eftir því sem
ykkur lízt bezt. Utan um boll-
urnar getið þið vafið fleskbitum,
sem gefur réttinum mikið og
gott bragð eins og við er að bú-
ast. Fleskinu getið þið sleppt,
eða e.t.v. notað skinkubita.
í staðinn fyrir maísbrauð get-
ið þið bakað bollurnar á kart-
öflustöppu, sem er breidd á fat, á
soðnum hrísgrjónum eða á
brauðdeigi úr gerdeigi. Ef þið
notið venjulegt brauðdeig, þá
eru bollurnar settar á útflatt,
óbakað brauðdeigið, sem er haft
um 2—4 cm þykkt, og allt bakað
saman. Aðalhugmyndin er að
eitthvað sé undir bollunum, sem
sjúgi í sig safann úr þeim.
250 gr gróft maísmjöl, gjarn-
an steinmalað
2 stór egg
1 tsk sykur
nýmalaður pipar, ögn af ný-
rifnu múskati
100 gr fínrifinn ostur, t.d.
jarlinn
3'k dl. sjúrmjólk
1 tsk matarsódi, sléttfull
1. Setjið ofninn á 225°
2. Blandið saman mjöli, eggj-
um, sykri, pipar, múskati og osti.
Blandið saman súrmjólk og mat-
arsóda, hrærið vel í svo sódinn
leysist upp og freyði, og hellið í
eggjablönduna. Hellið þessu í
smurt fat, gjarnan leirfat. Það
þarf að vera nógu stórt til þess
að deiglagið verði aðeins 2—3
cm á þykkt. Setjið inn í heitan
ofninn og bakið í 30 mín. neðar-
lega í ofninum.
Þá eru það kjötbollurnar:
400 gr lambahakk (eða annað
kjöthakk)
Vs hluti af stórri sellerírót,
eða 2—3 sellerístönglar.
2 hvítlauksrif, 1 fyrir hikandi
hvílauksunnendur (eða slepp-
ið)
grænar kryddjurtir, þurrkað-
ar, og salt eftir smekk
3 vænar, magrar sneiðar af
reyktu svínafleski
3. Rífið rótina á fínu rifjárni,
og sellerístöngla ef þið notið þá.
Fínsaxið hvítlaukinn. Blandið
öllu, nema flesksneiðunum, sam-
an og hnoðið hakkið vel svo allt
samlagist. Mótið 15 aflangar
bollur eða smápylsur. Skerið
hverja flesksneið í 5 bita og vefj-
ið einum bita utan um hverja
pylsu.
4. Þegar brauðið hefur bakast
i um 30 mín. og hefur fengið á
sig fallegan gylltan lit, raðið þá
pylsunum á brauðið og setjið
aftur inn í ofn. Bakið nú í miðj-
um ofninum í 10—15 mín. eða
þar til pylsurnar eru stökkar og
fallega bakaðar á að líta. Þá eru
þær teknar út og bornar á borð
fyrir fagnandi matargestina ...
Islenzkur
heimilisiðnaður
Viö erum aö endurskipuleggja verzlun okkar og verö-
um eftir 12. marz með alla okkar verzlunarstarfsemi í
Hafnarstræti 3.
Vegna þessara breytinga bjóöum viö okkar góöu
viöskiptavinum næstu tvær vikur
30% afslátt
af öllum vörum í verzluninni að Laufásvegi 2.
Prjónafatnaður — lopi — band — keramik — teppi
— útsaumsgarn — minjagripir.
Vöndud vara — gott verd.
íslenzkur heimílisiðnaður
—■ ■
Prófkjör Sjálfstæöisflokksins í Reykjaneskjördæmi 26.—27. febrúar
Bragi
Michaelsson
er fulltrúi ungs fólks í Reykjaneskjördæmi. 1 /
Bragi hefur þekkingu og reynslu í sveitar- stjórnarmálum. Bragi er talsmaöur hins frjálsa framtaks og einkarekstrar. Bragi er baráttumaöur jafns atkvæöisréttar öllum þegnum til handa. Minnum á utankjörstaöarkosningu fram aö kjördegi. Kosningasímar Braga eru: 46533 — 46544. X J VV",; ■,
Stuðningsmenn Braga.