Morgunblaðið - 17.04.1983, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. APRÍL 1983
55
Storfsfólkid ber enn þann
dag í dag svip hinnar gömlu
rótgrónu Evrópumenningar,
enda storf þeirra allt hand-
verk, eins og áður.
í safninu er þessi kerra,
sem ekið var í um París í
lok 19. aldar.
Hermés er fjölskyldufyrir-
tæki í 5 ættliði. Núverandi
framkvæmdastjóri, Jean
Louis Dumas-Hermés, hall-
ar sér fram á málverk af
stofnandanum, Thyerry,
sem var aktygjasmiður og
stofnaði fyrirtækið 1837,
Silkiklútar með nýju
mynstri, gerðu úr því sem
viðkemur hestum eða hund-
um, kemur út með reglu-
legu millibili. Konur safna
Hermésklútum eins og
krakkar frímerkjum eða
konur postulínsplöttum.
1 a i i G 1 ■

samsettum teini til að steikja á
brauð yfir eldi, o.s.frv. t slíkri
kistu mátti sjá postulínsdiska,
hnífapör og fínustu glös. Og þarna
er skurðlæknataska úr Krímstríð-
inu. Annað sérkennilegt og enskt,
sem þarna er að sjá, eru hesta-
skór. Nei, ekki skeifur, heldur skór
úr mjúku leðri. Til hvers? Varla til
hlífðar í snjó. Til að hlífa því að
hófarnir skemmdu gólfið? Nú er
ég komin nálægt því. Hestarnir
voru nefnilega látnir vera á þess-
um mjúku hlífðarskóm svo að þeir
eyðilegðu ekki fínu grasflötina.
Mikið úrval er þarna af ístöðum
og sporum. Sá elsti frá 15. öld, að-
eins einn annar til slíkur í British
Museum. ístöðin eru safn út af
fyrir sig, mörg mjög sjaldgæf og
Mikill fjöldi muna varðandi ferða-
lög, veiðar og hesto frá ýmsum tím-
um eru þarna, og eiga að vera hug-
myndabanki fyrir storfsfólk Her-
més, enda í miðjum vinnustaðnum.
Úr safninu. Fremst má t.d. sjá litlu
handferðatöskuna, sem hefðardaraa
hefur haft með sér á ferðalög í
vagni. Þar er fyrirkomið af ótrúlegri
hugkvæmni öllu sem nota þurfti í
næturstað, silfurþvottaskálum, silf-
urkertastjaka, tekönnu og bollum,
fílabeins-snyrtitækjum o.fl. í skápn-
um til hægri má greina ístöð og
spora frá ýmsum tímum og úr ýms-
um málmum, jafnvel silfri.
fín. Til dæmis ístöð með lukt á og
sérkennilega íbúðarmiklir og
skreyttir gripir af því tagi úr silfri
frá Mexíkó. Dýrmæt púðurhorn og
svo framvegis, sem ekki er hægt
að lýsa, enda dugar skammt slík
upptalning.
Hnakkur eftir máli
Við höldum upp mjóa stiga milli
hæða. Leðurlyktin berst á móti
manni, þegar komið er inn í vinnu-
stofu söðlasmiðanna. Þar eru í
rauninni rætur fyrirtækisins og
þær eru ræktaðar, þótt hnakkarn-
ir séu nú kannski í raun ekki nema
lítill hluti af allri starfseminni.
Þar á bæ telja þeir þá hlutverk
tengiliða milli manns og hests en
lykilinn að Hermés. Það tekur
20—35 klst. að vinna hvern hnakk.
Hann er algerlega handunninn,
áletraður höfundi sínum, númer-
aður og færður í bækur.
Söðlasmiðirnir voru að fá sér
kaffisopa, þegar mig bar að, en
þótti sjálfsagt að leggja frá sér
bollann og sýna mér iðn sína.
Hnakkarnir eru þarna unnir af
alúð og þá er hægt að fá eftir máli.
Yfirsöðlasmiðurinn sýnir mér
eyðublað til að útfylla, þegar tekið
er mál af kaupanda. Og svo segir
hann að sumir vilji sitja aftarlega
i hnakknum, aðrir framarlega sem
skipti máli. Það fari líka eftir því
hvernig hesturinn er og til hvers
eigi helst að nota hnakkinn. Mér
dettur strax í hug að gott gæti
verið fyrir íslenska reiðmenn að
hafa svo sérsmiðaða hnakka, t.d.
þegar riðið er vökrum fákum og
menn vilja kannski fá þyndina
aftarlega.
— Það er mjög mikilvægt þegar
hnakkur er smíðaður að byrja
rétt, útskýrir þessi aldni söðla-
smiður, því það skiptir svo miklu
máli að reiðmaðurinn sitji rétt.
Hann sýnir mér virki úr járni,
sem hægt er að stilla í mismun-
andi form. Síðan eru virkin smíð-
uð eftir þeim, stoppuð með fínni
ull — engu öðru en ull og það verð-
ur að gera vel og svo er leðrið
strengt yfir.
En ekki eru allir hnakkarnir
sérsmíðaðir. Þeir eru með 10—12
tegundir á boðstólum og þótt
hnakkarnir séu svona handgerðir,
segja þeir einum rómi að þeir séu
ekkert dýrir. Verð frá 8000—9000
frönkum. Sá sem verið var að
smíða þarna vóg 5 kg.
Það eru viðbrigði að koma aftur
út í umferðargnýinn ofan af hæð-
unum í Hermés. Þar fer fram hæg
þróun, ekki bylting, segir starfs-
fólkið. Jean Louis Dumas Hermés,
forstjóri fyrirtækisins, segir: „Á
20. öldinni höfum við þróað auga
og eyra, en hvað varð um ilminn
og snertinguna? Það er enn til og
það kemur aftur í tísku. Ég vil
reyna að vera íhaldssamur —
reyna að hjálpa ungu fólki til að
læra hvernig sauma á leður, eða
kenna því að þekkja þetta sér-
staka skrjáf sem hwrist þegar
gott silki er snert. Ég reyni að
hafa hér besta silfur, besta leður
og besta hæfileikafólk. Brátt
gengur 21. öldin í garð. Við lítum á
okkur sem verndara vissra gæða
til handa nýjum hönnuðum. Við
verðum að halda í okkar kröfur og
vinnubrögð, svo að það sem við
kunnum megi mæta kröfum fólks
sem vill gæðavöru í framtíðinni.
Við erum ekki stórir hér, en erum
samt mikilvægur hluti af menn-
ingu Vesturlanda."
- E.Pá.