Morgunblaðið - 15.06.1983, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. JÚNÍ 1983
25
Minning:
Kristjón Jónsson
frá Gilsbakka
Fæddur 2. janúar 1897.
Dáinn 13. maí 1983.
þegar ég ung að árum byrjaði
búskap að Munaðarhóli, þá varð
Gilsbakka-fjölskyldan mínir
næstu nágrannar. Foreldrar
Kristjóns voru bæði frá Breiða-
fjarðareyjum. Móðir hans, Kristín
Jónsdóttir frá Sellátri, og faðir
hans, Jón Sigmundsson frá Akur-
eyjum á Breiðafirði. Hann var
bróðir Ingveldar Sigmundsdóttur
sem hér var skólastjóri um ára-
tuga skeið. Þau bjuggu um tíma á
Þingvöllum í Helgafellssveit og
þar fæddist Kristjón. Þegar hann
var 12 ára gamall fluttust þau
hingað til Hellissands og settust
að á Gilsbakka. Auk Kristjóns
eignuðust þau eina dóttur, Mar-
gréti, gifta Þórði Elíassyni frá
Vatnabúðum í Eyrarsveit, búsett í
Njarðvíkum. Sólveig Andrésdótt-
ir, bróðurdóttir Kristínar, ólst
einnig upp hjá þeim og var á
þeirra heimili þar til hún giftist
Jóni Oddssyni hér á Hellissandi og
lifir hún mann sinn. Margrét,
systir Kristjóns, nam ljósmóður-
fræði strax þegar aldur leyfði.
Henni var það gefið að hafa svo-
kallaðar læknishendur, enda kunn
sem afburða manneskja í sínu
starfi. Mér er það minnisstætt hve
Kristín á Gilsbakka tók mér vel og
hvað gott var að leita til hennar
meðan við vorum nágrannar. Hún
var höfðingleg kona ásýndum og
hýr á brá.
Ég tók fljótt eftir því að þetta
heimili skar sig dálítið út úr hvað
umhverfi snerti, því auk mat-
jurtagarðanna, sem flestir höfðu
við heimili sín á þessum tíma, þá
höfðu þau hjón komið sér upp
stæðilegum rifsberjarunnum, auk
fjölda jurta. Þarna var vinalegt
heim að líta og allt snoturt.
í þessu umhverfi ólst Kristjón
upp og mun hann þegar á þessum
árum hafa verið farinn að fylgja
föður sínum til verka bæði á sjó og
landi, en Jón Sigmundsson reri
lengi á Blikanum sem svo var kall-
aður og mun eini báturinn sem
uppi stendur og heldur sínu gamla
breiðfirska lagi.
Sjómannsstarfið var lengi aðal-
starf Kristjóns og stundaði hann
sjó bæði á þilskipum og togurum,
var t.d. í siglingum öll stríðsárin.
Hann hélt samt ávallt tryggð við
átthagana og heimili sitt, eins eft-
ir að foreldrar hans létust, en þau
dóu bæði árið 1938 með aðeins 7
vikna millibili.
Eftir útivistina á togurunum fór
Kristjón að stunda sjóinn á Blik-
anum sem fyrr er getið. Var hann
þar lengstum einn á bát og lánað-
ist vel. Það sýnir tryggð hans við
átthagana að bátinn varðveitti
hann og lét síðan endurbæta og
gaf hann sjómannadagsráði til
varðveislu. Árið 1940 þann 8. júní
giftist Kristjón eftirlifandi eigin-
konu sinni, Helgu Elísdóttur frá
Vatnabúðum í Eyrarsveit. Þau
eignuðust 3 börn sem öll eru á lífi.
Þau eru Kristín hjúkrunarfræð-
ingur, gift Jóni Inga Sigursteins-
syni, Vilborg sjúkraliði, gift Einar
Þorsteinssyni, búsett í Hafnar-
firði, og Grétar umsjónarmaður,
kvæntur Guðnýju Sigfúsdóttur,
búsettar á Hellissandi. Hjónaband
þeirra Helgu og sambúð öll varð
hans hamingja og lífslán, því hún
var honum alla tíð samhent í
hverju því sem hann tók sér fyrir
hendur.
Um það leyti hafði hann byrjað
á því tómstundastarfi sem öllum
hér í byggð er kunnugt um, en það
var trjárækt í Tröðinni sem svo er
nefnd, en þetta er stór hvammur
hérna í hraunjaðrinum rétt við
þorpið. Landslagið í þessum
hvammi minnir einna helst á
Hellisgerði í Hafnarfirði. Þarna
var stórt og ræktað tún í miðju
með ótal hraunbollum og
skemmtilegum klettabeltum allt í
kring. Áður fyrr var þetta nátt-
hagi og er hlaðinn grjótveggur allt
í kring enda efnið nærtækt. Verð-
ur ekki frekar farið út í þá sögu.
Að koma í Tröðina nú er eins og
að hitta vin í eyðimörk þarna í
hrauninu.
Með fádæma eljusemi tókst
Kristjóni að rækta þarna upp
skógarbelti og marga plöntuna ól
hann upp sjálfur. Keypti litla
græðlinga sem hann svo setti í
gróðurstíur. Nú er þarna t.d.
mannhæðar hátt skjólbelti úr
greni.
Það var á þessum árum sem ég
kynntist Kristjóni því ég var svo
lánsöm að við Helga urðum fljótt
góðar nágrannakonur, ekki síður
en tengdamóðir hennar. Helst sú
vinátta enn þó margt hafi tekið
breytingum í lífskjörum okkar
beggja. Alla tið hefur mér verið
frjálst að fara upp í Tröð hvenær
sem mig lysti og eins að sýna hana
öðrum.
Aldrei var Kristjón glaðari en
þegar hann gekk á milli runnanna
og sagði manni frá því hvar hann
hafði fengið þessa eða hina hrísl-
una, því hann hafði gaman af að
prófa sem flestar tegundir og
kunni skil á þeim öllum.
Glaðastur var hann þó á heimili
sínu, ræðinn og gamansamur og
hafði frá mörgu að segja. Þeim
sem mættu honum á förnum vegi
og þekktu hann lítt, hefði síst til
hugar komið að þessi hlédrægi
Sigurður Friðriks-
son — Kveðjuorð
Hver stund á sinn fulltrúa, einn
er nú fallinn. „Siggi póstur" eins
og hann var títt nefndur er horf-
inn af sjónarsviðinu, fastur,
tryggur og einlægur vinur vina
sinna.
Stundin sem okkur er ætlað að
dvelja hér er ekki löng og ber
okkur að varðveita hana sem best
og halda okkar sérkennum á lofti
þrátt fyrir kæfandi holskeflu
utanaðkomandi áhrifa ýmiss kon-
ar.
Siggi var trúgjarn og vissi að
enginn vildi honum illt. Hann
ferðaðist mikið um Þýzkaland í
fríum sínum og sagði skemmtilega
frá ævintýrum sínum þar, sem var
stundum góð blanda hjá honum af
fortíð og nútíð.
Þeim fækkar óðum sem eru
hreinskilnir og eru til af einlægni,
en stöðlun og hraði nútímans
verður mörgum um megn.
Sigurður Friðriksson var perla,
blessuð sé minning hans.
Friðrik Ásmundsson Brekkan
maður léki á als oddi heima hjá
sér. Þar var hann í essinu sínu og
skorti ekki umræðuefni enda vel
lesinn og fylgdist með því sem var
að gerast hverju sinni.
En allar tómstundir helgaði
hann skógræktinni og færi hann
til Reykjavíkur þá var það vana-
lega erindið að kaupa trjáplöntur.
Mér fannst það ávallt vorboði þeg-
ar ég sá Kristjón leggja af stað
með hjólbörurnar upp í Tröð en
slíkar ferðir hafa sjálfsagt skipt
þúsundum í gegnum árin. Marga
hrísluna þáði ég að gjöf, þó ég
væri ekki jafn þrautseig og hann
við að koma þeim á legg, enda
skilyrðin lakari. Kristjón var
þrotinn að kröftum þegar hann
varð rúmfastur fyrir rúmu ári.
Á Blikanum hafði hann tekist á
við marga báruna og skógræktin
tók sinn skref af kröftum hans.
Þegar litið er á Tröðina núna
undrast maður að þetta skuli vera
að mestu eins manns verk, því
ekki þarf að taka því fram að
stuðning konu sinnar átti hann
vísan í þessu sem öðru.
Samt gat hann gert að gamni
sínu yrði manni litið inn. Nú varð
hann að láta sér nægja að horfa úr
rúmi sínu á trjátoppana og greni-
trjánum sem teygja sig upp fyrir
grjótgarðinn, jafnframt því að
fylgjast með skýjafari kringum
jökulinn og athuga litbrigði hans.
Á löngum sjómannsferli hafði
hann oft spáð í veður.
Eins og ávallt stóð Helga við
hlið hans og hjúkraði honum af
einstakri nærgætni og æðruleysi
eins og henni er lagið. Hún ein
skildi þá ósk hans og þrá, að mega
kasta akkerinu í hinsta sinn, helst
á heimaslóðum.
Kristjón var ferðbúinn í síðustu
ferðina. Hann veiktist snögglega
og var fluttur suður á Landakots-
spítala þar sem hann andaðist eft-
ir viku dvöl. Þegar Helga hringdi
til mín og tilkynnti mér lát hans
varð mér gengið upp í Tröð. Mér
fannst sem bjarkirnar drypu höfði
í vornæðingnum. Nú var sá horf-
inn sem bar til þeirra næringu og
bjó þeim skjól í uppvextinum.
Kristjón frá Gilsbakka var jarð-
aður frá Ingjaldshólskirkju
fimmtudaginn 26. maí sl. að við-
stöddu fjölmenni. Þá brá svo við
að það gerði blíðskaparveður.
í hjarta mínu samgladdist ég
hinum aldna heiðursmanni að
vera kominn heim í höfn til þess
Frelsara sem hann trúði á og
treysti til hinstu stundar.
Um leið og ég þakka Gilsbakka-
hjónunum langa og trygga vináttu
votta ég Helgu og börnum hennar
ásamt öllum öðrum ástvinum
innilega samúð.
Jóhanna Vigfúsdóttir
Birting
afmœlis- og
minningar-
greina
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með góð-
um fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði, að berast í síðasta lagi
fyrir hádegi á mánudag og hlið-
stætt með greinar aðra daga. í
minningargreinum skal hinn
látni ekki ávarpaður. Þess skal
einnig getið, af marggefnu til-
efni, að frumort Ijóð um hinn
látna eru ekki birt á minningar-
orðasíðum Morgunblaðsins.
llandrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.
THOMSON
Verö: 21.990,-
Útborgun: frá 6.000
Eftirstöövar: Allt aö 6 mán.
Fáðu þér Thomson tryllitæki.
Sendum hvert á land sem er.
Topphlaðnar
Hagkvæmni + afköst
Hverjir eru kostirnir við
topphlaðnar þvottavélar:
• FYRIRFERÐARLITLAR:
Vélin er aöeins 45 cm breiö og kemst vel fyrir í
eldhúsi eða á baði.
• GÓÐ VINNUAÐSTAÐA
Ekki er nauðsynlegt að beygja sig þegar veriö
er að hlaöa eða afhlaða vélina. Það er hægt aö
opna vélina, þó hún sé full af vatni. (Það er
gagnlegt þegar ýmis gerviefni eru þvegin.)
• MEIRI ENDING:
Þvottabelgurinn er á legum báöum megin, sem
stóreykur endinguna og minnkar titring.
THOMSON er stærsti framleiðandi
þvottavéla í Evrópu.
THOMSON þvottavélarnar fara nú sig-
urför um island og hljóta bestu meö-
mæli.
Viö bjóðum:
5 kg topphlaðna vél með mjög fullkomnu
þvottakerfi og auk þess þurrkara sem not-
ar nýjustu tækni og þarf ekkert útblásturs-
rör, þar sem vélin breytir gufunni í vatn,
sem er síðan dælt út á sama hátt og ööruv.
vatni. Þessi nýja tækni er margfalt öruggari,
þar sem þessi tækni krefst ekki flókins
blástursbúnaöar.
r| fTTTfr
nnnh ^:.*3 ^minn m-

HEIMILIST ÆKJADEILD
Skípholti 19. Sími 29800.