Tíminn - 12.08.1965, Blaðsíða 5

FTMMTUDAGUR 12. ágúst 1965
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastj.: Steingrimur Gíslason. Ritstj.skrifstofur i Eddu
húsinu, simar 18300—18305. Skrifstofur, Bankastræti 7 Af-
greiðslusímt 12323. Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 90.00 á mán innanlands — í
lausasölu ka'. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
„Viimufriður“ Mbl.
Þagar sigurvegarnir í lok seinustu heimsstyrjaldar
hótu að ræða um skipan mála eftir styrjoldina, kom
fijutt í ljós, að allir virtust þeir hjartanlega sammála
um eitt. Það var að efla og treysta lýðræðisskipulagið.
Þegar setzt var að samningaborðinu kom hins vegar 1
ljós, að þeir voru lítið sammála um, hvað væri lýðræði.
Bandarikjamenn og Bretar töldu skipulag sitt vera hið
rétta lýðræði. Rússar töldu hins vegar eins-tlokks-skipu-
lag sitt vera hið rétta lýðræði.
Þetta rifjast upp, þegar Mbl. heldur áfram að klifa
á því dag eftir dag, að aldrei hafi ríkt meiri vinnufriður
á íslandi en í forsætisráðherratíð Bjama Benediktssonar.
Ef ekki á að halda því fram, að ritstjórar Mbl. fari með
vísvitandi ósannindi, verður afstaða þeirra ekki skýrð
öðru vísi en þannig, að þeir leggi allt aðra merkingu
í orðið vinnufriður en hingað til hefur verið gert. Vinnu-
frið hafa menn hingað til kallað það, þegar kaupsamn-
ingar hafa gengið greiðlega og ekki hefur því komið til
verkfalla. Mbl. virðist hins vegar kalla það vinnufrið,
þegar kaupsamningar ganga erfiðlega og verkföll eru
fleiri og meiri en nokkru sinni fyrr.
Hér í blaðinu hefur það hvað eftir annað verið rakið,
að fleiri stórverkföll hafa orðið í forsætisráðherratíð
Bjama Benediktssonar en nokkru sinni áður á jafn
skömmum tíma. Það hefur t.d. verið bent á allsherjar-
verkfallið í desember 1963, sjómannaverkfallið síðast-
liðinn vetur og síldveiðistöðvunina í sumar, að ógleymd-
um skæruhemaði Dagsbrúnar. Mbl- reymr ekki neitt
að hnekkja þessari upptalningu, heldur segir í Stak-
steinum í gær að hún einmitt sanni að almennari
vinnufriður hafi ekki verið hér á landi síðasta aldar-
fjórðunginn heldur en nú síðustu ‘IVi árið.'
Hér hafa menn því glögga skýringu á því„ hvað Mbl.
kallar „vinnufrið“. Samkvæmt staðhæfingum þessum
hefur „vinnufriður aldrei verið almennari'! en þegar
verkföll hafa verið stærst og flest!
Nú fara menn að skilja vegna hvers Bjarm Benedikts-
son er mesti verkfallsráðherra íslendinga. Menn hafa
hingað til álitið, að það stafaði af ráðaleysi og stefnu-
leysi hans, en ekki ásetningi. Aðalmálgagn hans gefur
annað til kynna. Mbl. telur það hinn rétta vinnufrið, að
kaupdeilur og verkföll séu meiri en áður. Til þess að
tryggja slíkan vinnufrið, er núverandi glundroðastefna,
sem s'kerðir kaupmátt launþega annars vegar en þrengir
hag atvinnuveganna hins vegar, hin æskilegasta stefna.
Þjóðin mun vissulega fá að búa við hinn „Jangvarandi
vinnufrið” Mbl, ef þessari stefnu verður fylgt áfram.
25 - 30% hækkun
Hafa hinir norrænu sérfræðingar, sem hafa gert hina
nýju kostnaðaráaetlun um Norræna húsið 1 Reykjavík,
byggt það að einhverju eða öllu leyti á upplýsingum
ráðunauta ríkisstjórnarinnar. að búast megi við 25—30%
hækkun byggingarkostnaðar næstu þrjú missirin? Sé
svo, hefur ríkisstjórnin bersýnilega einhverjar meiri-
háttar efnahagsráðstafanir í undh-búningi.
Ríkisstjórninni ber vissulega að upplýsa, bvort þessar
ágizkanir eru byggðar á upplýsingum fra henni eða
ráðunautum hennar.
TÍMINN
Sigurvin Einarsson aiþm;
Þegar minnihlutinn sigrar
Það er skoðun margra að
| stjórnarandstæðingar á Alþingi
ráði engu um afgreiðslu þing
mála. Stjórnarflokkarnir felli
eða svæfi allar tillögur þeirra.
Þetta er vissulega misskilníng
ur. Fjölmörg mál fá þá af-
greiðslu á Alþingi, að þau eru
samþykkt með samhljóða at-
kvæðum bæði stjórnarsinna og
stjómarandstæðinga. Hins veg
ar eru þau mál, sem ágreining
ur er um milli flokka. Þau eru
jafnan samþykkt með atkvœð
um stjómarsinna einna og eru
þá engar tillögur stjórnarand
stæðinga teknar til greina,
hvorki stórar né smáar. Ágrein
ingsmál, er stjórnarandstæðing
ar flytja eru, nær undantekn
ingarlaust, felld eða að þau
eru svæfð í néfnd, sem stjórn
arsinnum Þykir hagkvæmari að
ferð til þess að fella mál.
En ofar þessum venjuiegu
vinnubrögðum á Alþingi er sú
staðreynd, að ágreiningsmál,
sem stjórnarflokkarnir hafa
beitt sér gegn, hafa fengizt sam
þykkt að lokum með þeirra eig
in atkvæðum. Þetta á sér stað,
fyrst og fremst, um mál, sem
eru svo réttmæt og vinsæl, að
stuðningsmenn stjórnarflokka
heima í héruðum krefjast þess,
að flokksfomsta þeirra breyti
afstöðu sinni til málanna.
Skulu hér nefnd dæmí.
Vegamál Bílddælinga.
Fyrir nokkrum ámm lögðu
íbúar á Bíldudal mikla áherzlu
á að fá Suðurfjarðaveg lengd
an um nokkra km og Þar með
tengdan við Vestfjarðaveg á
Dynjandisheiði. Þingmenn
Framsóknarfiokksins á Vest-
fjörðum, ásamt Hannibal Valdi
marssyni fluttu tillögu um fjár
veitingu í veginn, samkv. ósk
heimamanna, þíng eftir þing,
en allar þær tiUögur felldu
þingmenn stjórnarflokkanna.
Þá tóku Bílddælingar sig tU
og sendu Vestfjarðaþingmönn
um bréf, þar sem þeir kröfðust
þess að fá fjárveitingu í veg-
inn, en buðust jafnframt til
að gefa til vegarins myndar
lega upphæð ef fjárveiting
fenglst. Skrifuðu 127 Bilddæl
ingar úr öllum flokkum undir
þetta bréf. En ekki batnaði
Eyjólfi að heldur, og enn
felldu stjómarflokkamir til-
lögu okkar þremenninga um
fjárveitingu í veginn. En nú
dró að kosningum og þing-
menn stjórnarflokkanna fengu
vitneskju um hvaða áhrif af-
staða þeirra í þessu málí kynni
að hafa á Bíldudal.
Á framboðsfundi á Bíldudal
næsta ár flutti svo frambjóð
andi Sjálfstæðismanna
héraðsbúum þau skilaboð frá
ríkisstjórainni að þeir skyldu
fá einnar millj. kr. lán I veg
inn þegar í stað. Tilboðið var
svo ítrekað á sjálfan kjördag
inn. Svo var vegurinn lagður
um sumarið.
Þannig megnuðu fámennir
þorpsbúar, með einbeittri sam
stöðu sinni, að sigrast á margra
ára andstöðu valdhafanna gegn
hagsmunamáli héraðsbúa, og
málinu varð borgið, þótt ekki
væri í sölum AlÞingis
Sigurvin Einarsson
Menntaskóli á ísafirði.
Á Alþingi 1948 fluttu þeir
Hannibal Valdimarsson og
Páll Zóphaníasson frumvarp
um menntaskóla á ísafirði en
ekki fékk málið afgreiðslu á
því þingi.
1959 náðist samstaða með
öllum þáverandi þingmönnum
Vestfjarða um frumvarp um
menntaskóla á ísafirði. Var
Véstfjarðaþingmönnum í neðri
deild alþingis falið að flytja
frumvarpið. Ekki átti málið
meiri vinsældum að fagna hjá
stjórnarflokkunum, en svo að
þeir svæfðu Það í nefnd.
Virtist að litlu gagni koma
þótt stjórnarsinnar ‘væru með
flutningsmenn.
1960 flytja sömu þingmenn
frumvarpíð á ný og enn fékk
það sömu meðferð að það var.
svæft í nefnd.
1962 er frumvarpið enn flutt
af sömu þingmönnum og enn
er það svæft.
1963 flytja Vestfj.þingmenn
frumvarpið í fjórða sinn. Nú
skilar menntamálanefnd Neðri
deildar áliti um málið í tvennu
lagi. Meiri hlutínn þrír full-
trúar stjórnarflokkanna vilja
vísa málinu til ríkisstjórnarinn
ar en minni hlutinn, tveir full
trúar Framsóknarflokksins,
vilja samÞykkja frumvarpíð.
Málið hlaut svo enga af-
greiðslu á þinginu og sofnaði
einu sinni enn.
Lokaþáttur þessa máls ger-
ist svo á síðasta þingi, þegar
Vestfj.þingmenn flytja mennta
skólafrumvarpið í fimmta sinn.
Horfurnar um samþykkt frum
varpsins voru þó í upphafi
ekki betri en áður, málið hið
sama og fyrr og þingmenn hin
ir sömu og árið áður, en Þá
hefst ánægjulegur þáttur
þessa máls.
Heimamenn á ísafirði úr
öllum flokkum tóku höndum
saman og söfnuðu undírskrift
um um alla Vestfirði undir á-
skorun til Alþingis um að sam
þykkja menntaskólafrumvarpið.
Nokkru eftir áramót síðastl.
vetur eru svo allir Vestfjarða
þingmenn boðaðir til ísafjarð
ar. Þar er þeim afhentur einn
mikill skjalabunki. Er þar kom
in áskorun Vestfirðinga til
Alþingis um að samþykkja
menntaskólafrumvarpið. Höfðu
um 2000 Vestfirðingar undirrit
að plaggið. En auk þessa ítrek
uðu ísfirðingar alvöru sína í
þessu máli með snjöllum ræð-
um og voru þar allír í einum
flokki.
Þrátt fyrir þetta var enn
nokkuð tvísýnt um afdrif máls
ins á Alþingi. En svo fór þó,
undir þinglok að rikisstjórnin
flutti sjálf frumvarp um þrjá
nýja menntaskóla í landinu.
Skyldi einn Þeirra verða á
ísafirði. Málið gekk hraðbyri
gegnum þingið og frumv. sam-
þykkt með samhljóða atkvæð
um.
Samtakamáttur heimamanna
hafði hér unnið þann sigur í
miklu menningarmáli Vest-
fjarða, sem lengi mun verða
minnisstæður.
3
Ríkislán til vega á Vestfjörðum
Það er flestum kunnugt að
Vestfirðír eru erfiðasta hérað
landsins til vegagerðar og á-
stand veganna þar verst á
landinu. Af þessum ástæðum
mun það vera að fjárveiting
ar til nýbyggingar vega þar
var, allt til 1964, nokkru meiri
en til annarra landshluta eða
um 19—20% af nýbyggingar-
fénu. Augljóst var þó, að ekki
yrði um meirfháttar umbætur
á vega'kerfinu að ræða þótt
Þetta hlutfall um fjárveitingar
héldist. Var því ekki um annað
að ræða en ríkislán til vega
bóta.
Á Alþingi 1959 fluttum við
Hermann Jónasson og Páll
Þorsteinsson frumvarp um lán
til nýbyggingar þjóðvega á
Vestfjörðum og Austurlandi,
þíngmenn stjórnarflokkanna
svæfðu málið í nefnd.
Á því sama þingi felldu þing
menn stjórnarflokkanna breyt.
tillögu við fjárlögin frá Fram-
sóknarmönnum sama efnis.
1960 fluttu sömu þingmenn
samhljóða frumvarp. Aftur
stöðvuðu þingmenn stjórnar-
flokkanna málið í nefnd.
1961 fluttum við þrír enn
frumvarp um lánsfé til Vest
fjarða- og Austurlandsvega.
Þá var ríkisstjórnin sjálf farin
að taka lán til Keflavíkurvegar.
Nú var málið ekki svæft í
nefnd heldur var því vísað til
ríkisstjórnarinnar, sem að sjálf
sögðu kom í sama stað níður.
1962 fluttum við, hinir sömu,
enn frumvarp sama efnis og
aftur vísuðu Þingmenn stjóm
arflokkanna því til ríkisstjórn
arinnar.
Á þessu sama þingi kom
fram breyt. tiUaga við fjár
lögin um 9,5 millj. kr. ríkislán
til vegabóta á Vestfjörðum og
Austurlandi. Flutningsmenn
voru Hermann Jónasson, Hanni
bal Valdimarsson, Sigurvin
Einarsson, Páll Þorsteinsson,
Halldór Ásgrímsson, Lúðvík
Jósefsson og Eysteinn Jónsson.
Þessa tillögu felldu þingmenn
stjórnarflokkanna, allir sem
einn.
Á þinginu 1963. fluttum
við Hermann Jónasson og
Hannibal Valdimarsson tvær
tillögur við fjárlög,
um 10 millj. kr. lán til vega-
bóta á Vestfjörðum og
um 10 millj. kr. til þess að
koma í veg fyrir fólksflótta
og eyðingu byggða á Vest-
fjörðum.
Báðar þessar tillögur felldu
Framhald á bls. 12