Morgunblaðið - 01.05.1985, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKtTDÁGtJR 1. MAl 1985
ÚTVARP/SJÓNYARP
„Fá mér
tvá...
w
Eg minntist hér í gærdags-
pistli á nýfluttan sjónvarps-
pistil hins nýbakaða útvarps-
stjóra, Markúsar Arnar Antons-
sonar, þar sem áréttuð var sú
ábyrgð er rikisfjölmiðlarnir bera
lögum samkvæmt á varðveislu
þjóðmenningar vorrar og tungu,
og i því sambandi tók ég dæmi af
Sturlungaþætti Einars Karls Har-
aldssonar á rás 1, er ég taldi varpa
prýðilegu ljósi á fornmenningu
vora. En einnig minntist ég á þá
hópa manna, er nú sækja á af
miklum þunga um aukið svigrúm í
samfélagi voru fyrir staðlaðar af-
urðir hins alþjóðlega vitundariðn-
aðar. f þeim herbúðum virðist
hvergi smuga fyrir þjóðlega
menningu, enda mun ódýrara að
dreifa innihaldi hinna alþjóðlegu
„skemmtipakka" (afsakið orð-
bragðið) en að leggja rækt við
heimatilbúna dagskrárgerð. Dag-
skrárgerðarmönnum í þjónustu
hins opinbera er hinsvegar lw?ð sú
sjálfsagða skylda á herðar. Eg tel
eigi réttlátt að skipa þannig þjóð
vorri í tvær fylkingar, annars veg-
ar fylkingu þeirra er bera ábyrgð-
ina á þjóðerni voru og menningu
og svo hina er búa við algert frelsi
í þessum efnum sem öðrum. Þriðji
kosturinn er vafalaust fyrir hendi
og hann er sá aö leggja niður þann
vandræðagemling er ríki nefnist,
en kenningar hinna hálfbrjáluðu
Gyðinga er ég nefndi í gærdags-
pistlinum ganga að mestu útá það,
að afneita flestum þeim siða- og
samskiptareglum, með öðrum orð-
um lögum og reglum er vér höfum
byggt á siðuð þjóðfélög vor og
ríkisvald allt frá tímum lögmáls-
bóka Móses.
Afkomendurnir
Nú en ég tel persónulega að svo
lengi sem við burðumst við að lifa
saman í sátt og samlyndi, innan
ramma laganna sem ein þjóð með
eitt ríkisvald, þá beri okkur öllum
skylda til að styrkja þann grund-
völl er þjóðmenning vor hvílir á og
sá grundvöllur er tungan, hinn lif-
andi málheimur andartaksins og
ekki síður sá forni málheimur er
vekur til lífs sögu vora og fólgin er
í Islendingasögunum. Þann heim
ber okkur að opna uppá gátt fyrir
uppvaxandi kynslóðum, í krafti
nýjustu tækni, því annars vex
hættan á því að hin alþjóðlegi vit-
undariðnaður mái út landamæri
menningar vorrar og vér finnum
ekki lengur hugsun vorri og til-
finningu stað. Með öðrum orðum
þá verðum vér ekki lengur íslend-
ingar nema í landfræðilegum
skilningi. Því legg ég til að ströng
ákvæði verði sett hinum nýfrjálsu
sjónvarpsstöðvum (sem vonandi
sjá brátt dagsins ljós) og ríkis-
sjónvarpsstöðinni okkar, á þann
veg að þær filmi búta úr íslendinga-
sögunum og sýni reglulega. Þessa
búta má festa á myndsældur og
selja, ekki bara á myndbands-
leigum og i skólum landsins, held-
ur og textaða til allra heimshorna.
Það er raunar mín persónulega
skoðun að með þessu móti einu sé
oss fært að laða uppvaxandi kyn-
slóðir til móts við þann málheim
er geymir sögu okkar og þjóðlega
menningu. Og ég er ennfremur
þreirrar skoðunar að slíkar glefs-
ur úr íslendingasögunum geti í
krafti alheimssjónvarpsins vakið
slíka athygli á landi voru, og þeim
vörum sem þar eru framleiddar,
að jafnvel ríkisstarfsmenn geti
horft björtum augum fram á veg-
inn, eða hvað haldiði að „Shogun“
hafi selt marga Datsuna og Mitsu-
bishía?
ólafur M.
Jóhannesson
„Þriðji Maðurinn“
— Jón Baldvin Hannibalsson
„Þriðji maður-
| 00 inn“, þáttur
“ A Ingólfs Mar-
geirssonar og Árna Þórar-
inssonar, er á dagskrá
rásar 2 á morgun 2. maí
klukkan 21.00.
Þriðji maðurinn að
þessu sinni er formaður
Alþýðuflokksins, Jón
Baldvin Hannivalsson.
Hann ætlar að rabba við
umsjónarmennina um líf-
ið og tilveruna, sjálfa sig
og pólitíkina í klukku-
tíma.
Dagskrá um Jónas frá Hriflu
■Hlv Dagskrá um
1 705 Jónas Jónsson
1 « — frá Hriflu verð-
ur á dagskrá rásar 1 í dag
klukkan 17.05. Dagskráin
ber nafnið „Að velta í
rústir og byggja á ný“, og
er hún flutt í tilefni af
aldarafmæli Jónasar.
Gunnar Stefánsson tók
saman og tengir efnið, en
ýmsir sérfróðir menn
fjalla um ýmsa þætti í
ævistarfi Jónasar: Eggert
Þór Bernharðsson, sagn-
fræðingur, um hlutdeild
Jónasar í stofnun Alþýðu-
flokksins og Framsóknar-
flokksins og Þórarinn
Þórarinsson, fyrrverandi
ritstjóri, um valdaskeið
hans í Framsóknarflokkn-
um. Andrés Kristjánsson,
fyrrverandi ritstjóri,
fjallar um stefnu Jónasar
í menningarmálum og Þór
Whitehead, sagnfræðing-
ur, um afstöðu hans í
utanríkismálum. Þá svara
tveir alþingismenn, Har-
aldur Ólafsson og Jón
Baldvin Hannibalsson, því
hvað þeim þyki merkast í
pólitísku starfi Jónasar.
Einnig verða fluttar frá-
sagnir Jónasar sjálfs af
upphafi Samvinnuskólans
og stofnun Alþýðusam-
bandsins sem varðveittar
eru í segulbandasafni út-
varpsins. Lesari er Gerður
Steinþórsdóttir.
Lokaþáttur „Shogun“
22
■i Lokaþáttur
10 „Herstjórans"
““ eða „Shogun"
Or byggðum Vestfjarða“
99
■■■■ Viðtalsþáttur
U30 Finnboga Her-
— mannssonar
„Úr byggðum Vestfjarða"
er á dagskrá rásar 1 á
morgun, 2. maí, klukkan
11.30.
Viðmælendur Finnboga
rekja minningar sínar frá
þeiri tíð er þeir fyrst
muna eftir sér í heima-
byggð sinni, bæði frá
barnsaldri og eins þegar
um fyrstu kynni aðfluttra
er að ræða. Brugðið er upp
aldarspegli viðkomandi
byggðarlags, hvernig þá
var umhorfs, hvaða menn
voru helst áberandi og
brugðið upp svipmyndum
úr atvinnu- og menning-
arlífi byggðarinnar.
Þær byggðir er sóttar
voru heim eru Súðavík við
Álftafjörð, ísafjörður,
Bolungarvík, Flateyri við
Önundarfjörð og Þingeyri
við Dýrafjörð. í fyrsta
þætti er rætt við Hjört
Hjálmarssonar fyrrum
sparisjóðsstjóra og skóla-
stjóra á Flateyri og segir
hann frá ýmsum atvikum
milli stríðsáranna, þ. á m.
viðleitni Þjóðverja að
nema járn úr jörðu í ön-
undarfirði fyrir seinna
stríð.
eins og það heitir á frum-
málinu er á dagskrá sjón-
varpsins klukkan 22.10 í
kvöld. Eins og menn ef-
laust muna úr síðasta
þætti þá dó hin fagra
Mariko, sem Anjin-san
dáði svo mjög og elskaði
svo að lokaþátturinn verð-
ur forvitnilegur.
„Herstjórinn“ er banda-
rískur framhaldsmynda-
flokkur gerður eftir met-
sölubók eftir James Cla-
vell. I aðalhlutverkum
eru: Richard Chamberla-
in, Toshiro Mifune og
Yoko Shimada.
I
UTVARP

MIÐVIKUDAGUR
1. maí
Hátíöisdagur verka-
lýösins.
7.00 Veðurfregnír. Fréttir.
Bæn. Tónleikar. Þulur velur
og kynnir 7.20 Leikfimi.
7.55 Daglegt mál. Endurt.
páttur Siguröar G. Tómas-
sonar frá kvöldinu áöur.
8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15
Veöurfregnir.
Morgunorö: — Úlfhildur
Grimsdóttir talar.
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna.
.Kötturinn sem fór slnar eig-
in leiðir" eftir Ftudyard Kipl-
ing. Kristln Ólafsdóttir les
fyrri hluta sögunnar I þýð-
ingu Halldórs Stefánssonar.
9.20 Leikfimi. Tónleikar. 9.45
Þingfréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veður-
fregnir. Forustugr. dagbl.
(útdr.).
10.45 Islenskir einsöngvarar og
kórar syngja.
11.15 Úr ævi og starfi íslenskra
kvenna. Umsjón: Björg Ein-
arsdóttir.
11j45 íslenskt mál
Endurtekinn þáttur Guðrúnar
Kvaran frá laugardegi.
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Til-
kynningar.
12J0 Fréttir. 12.45 Veður-
fregnir. Tilkynningar. Tón-
leikar
13J0 Barnagaman
Umsjón: Heiödls Noröfjörð
(RÚVAK).
13.40 Tónleikar.
13.50 Lúörasveit verkalýösins
leikur. Stjórnandi: Ellert
Karlsson. Kynnir: Jón Múli
Arnason. (Hljóöritun frá vor-
tónleikum 1984.)
14.25 Dagskrá útifundar full-
trúaráös verkalýðsfélaganna
I Reykjavlk, BSRB og INSl á
Lækjartorgi. Avörp flytja:
Guðmundur Þ. Jónsson
formaður Landssambands
iönverkafólks, Einar ÓLafs-
son formaður starfsmann-
afélags rlkisstofnana og full-
trúi INSl. Fundarstjóri: Björk
Jónsdóttir stjórnarmaöur I
Verkakvennafélaginu Fram-
sókn. Einnig mun sönghóp-
urinn Hálft I hvoru koma
fram.
15.15 Popphólfið — Bryndls
Jónsdóttir.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15
Veöurfregnir.
1620 islensk tónlist
a. Ragnheiöur Guðmunds-
dóttir syngur lög eftir Þórar-
inn Guðmundsson og Sig-
valda Kaldalóns. Ólafur
Vignir Albertsson leikur á
planó.
b. Eiður A. Gunnarsson
syngur lög eftir Sigvalda
Kaldalóns. Ólafur Vignir Al-
bertsson leikur á planó.
c. Sinfónluhljómsveit Islands
leikur lög eftir Isólf Pálsson
og Björgvin Guðmundsson:
Páll P. Pálsson stjórnar.
d. Lúörasveitin Svanur leikur
Iðg eftir Arna Bjðrnsson.
Sæbjörn Jónsson stjórnar.
17.00 Fréttir á ensku.
17.05 „Aö velta I rústir og
byggja á ný“. Samfelld
dagskrá á aldarafmæli Jón-
asar Jónssonar frá Hriflu.
Gunnar Stefánsson tók sam-
an.
18.10 Tónleikar.
Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Kvöldfréttir. Tilkynningar.
19.45 Málræktarpáttur. Baldur
Jónsson formaður Islenskrar
málnefndar flytur.
19.50 Horft I strauminn með
Kristjáni frá Djúpalæk (RÚ-
VAK).
20.00 Útvarpssaga barnanna:
Gunnlaugs saga ormstungu.
Erlingur Sigurðsson les (3).
20.20 Hvað viltu verða?
Starfskynningarpáttur I um-
sjá Ernu Arnardóttur og Sig-
rúnar Halldórsdóttur.
21.00 Gestur I útvarpssal.
Vjatsjeslav Semjónof leikur á
harmoniku.
a. Tokkata I d-moll eftir Jo-
hann Sebastian Bach.
b. „Rauöa snjóboltatréö",
og Búlgörsk svlta eftir Vjatsj-
eslav Semnjónof.
c. Pastoral ettir Domenico
Scarlatti.
d. Sverðdansinn eftir Aram
Katsjaturian.
e. Vetrarmyndir eftir Kusia-
kow.
21.30 Aö tafli. Guömundur
Arnlaugsson flytur skákpátt.
22.00 Tónleikar.
22.15 Veðurfregnir. Fréttir.
Dagskrá morgundagsins.
Orð kvöldsins.
SJÓNVARP
19.25 Aftanstund
Barnapáttur meö innlendu
og erlendu efni: Söguhorniö
— Hörmuleg heimkoma, eft-
ir Jóhannes Friölaugsson.
Dðgg Hringsdóttir les, mynd-
ir: Hringur Jóhannesson.
Kanlnan með köflóttu eyrun,
Dæmisögur og Högni Hinriks
sem Helga Thorberg les.
19.50 Fréttaágrip á táknmáli
20.00 Fréttir og veöur
20.30 Auglýsingar og dagskrá
20.40 Sveiflur
Islenska hljómsveitin flytur I
sjónvarpssal tvö verk sem
samin voru fyrir hana og
frumflutt I Laugardalshöll á
öskudagskvöld I vetur.
Verkin eru „Broadway I sex-
MIÐVIKUDAGUR
1. maí
tlu ár" lagasyrpa úr söng-
leikjum I útsetningu Óla
Gauks — og konsert fyrir
tvo rafmagnsgltara og
hljómsveit eftir Vilhjálm Guö-
jónsson.
Stjórnandi Guömundur Em-
ilsson. Kynnir Vernharöur
Linnet.
21.05 Lifandi heimur
9. A mörkum láðs og lagar
Breskur heimildamynda-
flokkur I tólf páttum.
Umsjónarmaöur David
Attenborough. I þessum
þætti er fjallað um llfheim
fjörunnar, jurtir og dýr sem
hafa aðlagast breytilegum
llfsskilyröum flóöa og fjöru.
Þýðandi og þulur Óskar Ingi-
marsson.
22,10 Herstjórinn
Lokaþáttur.
Bandarlskur framhalds-
myndaflokkur I tólf þáttum,
gerður eftir metsölubókinni
„Shogun" efftir James Cla-
vell. Leikstjóri Jerry London.
Aðalhlutverk: Richard
Chamberlain, Toshiro Mifune
og Yoko Shimada.
Þýöandi Jón O. Edwald.
23.00 Fréttir I dagskrárlok.
22.35 „Eg er svona stór". Helgi
Már Haraldsson tekur saman
dagskrá I tilefni 1. mal.
23.15 Danslög I tilefni dagsins.
wm „Ég er svona stór".
Haukur Már Haraldsson tek-
ur saman dagskrá I tilefni 1.
mal.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
MIÐVIKUDAGUR
1. ma(
10.00—12.00 Morgunþáttur
Stjórnandi: Kristján Sigur
jónsson.
14.00—15.00 Eftir tvð
Létt dægurlög.
Stjórnandi: Jón Axel Olafs-
son.
15.00—18.00 Nú er lag
Gömul og ný úrvalslög að
hættl hússins.
Stjórnandi: Gunnar Salvars
son.
16.00—17.00 Voröldin
Þáttur um tómstundir og úti-
vist.
Stjórnandi: Júllus Einarsson.
17.00—18.00 Úr kvennabúrinu
Hljómlist flutt og/eða samin
af konum.
Stjórnandi: Andrea Jóns-
dóttir.
Þriggja mlnútna fréttir klukk-
an: 11 00, 15:00. 16:00 og
17:00.
Sjá dagskrár
hljóövarps 2. maí
á bls. 49.