Morgunblaðið - 26.07.1985, Blaðsíða 7

Morgunblaðið - 26.07.1985, Blaðsíða 7
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. JÚLl 1985 B 7 samneyti viö barniö og geta á sinn hátt hjálpaö hvort öðru, enda eru þau stór þáttur í lífi barnsins. Eins getur þessi aöstaöa oröiö til þess aö jafnvægi kemst á mál líffræöi- legu foreldranna — enda veröa þau, rétt eins og félagsráögjafinn í svona tilvikum, aö gera sér grein fyrir því aö veriö er aö finna lausn á vandamálum líöandi stundar meö barniö eöa börnin í forgrunni, þaö er ekki veriö aö kryfja til mergjar ástæöu skilnaöarins eöa einhvers sem er löngu liöiö." Emely minntist á tilvik þar sem báðir foreldrar deildu forræöi barns. Er engin hætta á að barniö fari illa út úr því að feröast á milli heimila? „Viö þykjumst hafa séö aö börn eigi auðveldara meö aö laga sig aö aðstæðum en margir halda. Þaö sem þau eiga verst meö aö líöa er jjegar enginn útskýrir fyrir þeim og ræöir hlutina viö þau. Þaö gefur barninu mest öryggi ef komiö er fram viö þaö á hreinskilinn hátt og því gert Ijóst aö á báöum stööum á þaö heimili og er elskaö af stjúp- og líffræðilegum foreldrum sínum. Þaö er gott og blessað svo fram- arlega sem foreldrarnir eru ekki sendandi hverju ööru tóninn meö barniö sem milliliö. Fólk veröur aö gera sér grein fyrir því aö reiöi og biturleika sín á milli veröur þaö aö gera upp hvert viö annaö, ekk! i þeirra börn séu oröin aukaatriöi. Af þessu getur skapast mikil tog- streita og átök, sér í lagi ef fjárhag- ur fjölskyldunnar er bágur," segir Emely B. Vishner. „Peningar skipta miklu máli varöandi stjúpfjölskyldur. Pen- ingar koma úr einni átt til aö sjá um barn í annarri átt og þaö er aldrei nóg til aö allir séu sáttir. Þaö er kannski full sterkt til oröa tekiö aö segja „aldrei", en viö veröum vör viö aö togstreita vegna barns- ins og peninga er oft orsakavaldur ýmissa vandamála í stjúpfjölskyld- um.“ — Þið hafið aðallega rætt um stjúpfjölskyldur og bðrn, hvaö um stjúpfjölskyldur þar sem unglingar eiga í hlut? „Þaö er Ijóst aö því yngri sem börnin eru því auöveldara er aö finna farveg fyrir stjúpfjölskylduna. En meö unglinga er um að ræöa fólk sem er á leiöinni „út úr“ fjöl- skyldunni. Margir stjúpforeldrar lenda i vandræöum meö aö kynn- ast og koma öllu því til skila, sem þeir vildu sagt hafa sínum stjúp- börnum á nokkrum árum. Því miö- ur veröur afleiöingin oft sú aö unglingarnir veröa stjúpforeldrun- um mótþróafullir. Eins er algengt aö unglingar í stjúpfjölskyldum gangi fyrr út úr þeim, en unglingar sem búa með sínum líffræðilegu foreldrum. En, eins og í öörum fjöl- Emely B. Og John S. Vishner. Morttunblaftið/Friðþjófur Helgason gegnum þriöja aöilann, barnið. Hlutir eins og aö gagnrýna hitt for- eldrið svo barnið heyri og segja svo :„ég er ekkert reiður út í þig, ég er reiöur út í hana," þaö er ekki nóg. Barnið er hluti af báöum og hugsunin: „ef þú ert reiöur út i mömmu hlýtur þú aö vera reiður út í mig“ vaknar auöveldlega. Eins veröur fólk aö athuga aö biturleiki þess í milli má ekki koma þannig fram aö barniö fái samviskubit gagnvart ööru foreldri yfir þvi aö njóta samvista viö hitt. Oft er um að ræöa hluti sem foreldri átta sig ekki á, fremur en aö þau vilji láta þá vera svona. Alger feluleikur á hinn bóginn gerir aöeins illt verra. Á þessu veröur líka aö finna milli- veg. — Hvað um aðstæður þar sem annað foreldri hefur alfarið for- ræöi? „Þar spilar sektarkennd oft stór- an þátt. T.d. í tilvikum þar sem faöir býr fjarri börnum sínum og líður sem hann hafi yfirgefið þau. Þegar hann síöan hefur þau hjá sér í stuttan tima á aö reyna aö bæta uþp fyrir alla fjarveruna á einu bretti. Þannig geta samvistir hans við börnin oröiö fremur óraunveru- legar. Þessi sektarkennd getur endurspeglast í aö hann geri meira fyrir börnin og fyrrverandi maka fjárhagslega en ella og þá getur komiö upp sú staöa aö núverandi eiginkonu hans finnist sem hún og skyldum skilur stjúpf jölskyldan dyrnar eftir opnar og þessir ungl- ingar koma aftur, fulloröiö fólk meö sitt eigið lífsmynstur, en tengt fjölskyldunni.“ — Ykkar persónulega alit. Getur stjúpfjölskyldan orðið „eölileg“ börnum? „Hún veröur aldrei eins og „eöli- lega fjölskyldan" en vissulega get- ur hún orðið eölileg sínum meölim- um. Fólk veröur líka aö gera sór grein fyrir því aö á næstu tuttugu árum veröur stjúpfjölskyldu- mynstriö oröið algengara en hitt, haldi svo fram sem horfir. Þaö er okkar álit aö börn geti virkilega fengiö meira út úr því aö tilheyra stjúpfjölskyldu en annars, sér í lagi ef sem þau umgangast bæöi for- eldrin, eigi sér tvö ólík heimili og tvær ástríkar fjölskyldur. Þessi börn hljóta aö vera á sinn hátt bet- ur undir lífiö búin seinna meir, þau geta þá litiö til baka og séö mikil- vægi þess aö fólk sé í jákvæöum tengslum viö annaö fólk og aö fólk tilheyri fjölskyldum, sem því líöur vel í. En til þess aö slíkt geti oröið þarf stjúpfjölskyldan aö koma sér saman um hvernig hægt er aö lifa saman þannig aö öllum líöi vel og allir séu sáttir viö sitt hlutskipti og fyrst og fremst aö reyna ekki aö byggja stjúpfjölskylduna upp eins og líffræöilegu fjölskylduna.“ Texti/Viiborg Einarsdóttir Morgunblaðið/Bjarni Eiríksson „Ég vona, ad Einalain anúi aér akki við í gröfinni!aagöi Ólafur Jóhann, ar Bjarni Ijóamyndari amallti at honum þaaaari mynd í fjörunni við Eióiagranda. „Skrifa það, sem rúmast ekki í eðlisfræðijöfnum“ — rætt viö Ólaf Jóhann Ólafsson Olafur Jóhann Ólafsson er 22ja ára gamall Reykvíkingur, sem aö undanförnu hefur stundaö nám í eölisfræöi viö Brandeis- háskóla í Massachusetts-ríki Bandaríkj- anna. Hann lauk BA-prófi í eðlisfræöi frá skólanum í vor og hlaut hæstu einkunn á lokaprófinu af þeim 1.200 nemendum, sem skólinn útskrifaöi aö þessu sinni. Ólafur Jóhann er sonur hjónanna Ólafs Jóhanns Sigurössonar rithöfundar og Önnu Jónsdóttur. Hann lauk studentsprófi frá eölisfræöideild Menntaskólans í Reykjavík voriö 1982 meö einkuninni 9.67 og sló 25 ára gamalt skólamet Jónatans Þórmundssonar pro- fessors viö lagadeild Háskólans. Ólafi bauöst styrkur til náms viö Brandeis-háskóla, en Menntaskólinn í Reykjavík hefur aö undanförnu haft náiö samband viö háskólann. Um 10 nemar Menntaskólans hafa dvalið á Brandeis og fengiö svonefndan Wien-styrk, en hann greiöir skólagjöid, fæöi og húsnæöi. Lætur nærri aö styrkurinn nemi árlega um 14.000 banda- ríkjadölum (um 560 þúsund íslenskar krónur). Styrk- urinn er veittur til eins árs í senn, en hann fæst endurnýjaöur, ef nemendur sýna góöan árangur. HLAUT HÆSTU EINKUNN Á BA-PRÓFI Ólafur lauk náminu í vor meö miklum sóma og var heiöraöur af skólanum fyrir einkunnina 3.97 á kvaröa af 4.00, sem var hæsta einkunn á BA-prófi þar aö þessu sinni (lauk prófi meö umsögninni „Summa cum Laude“). Hann hlaut einnig verðlaun fyrir árangur á sviöi lista og vísinda og var útnefndur heiöursnemi Brandeis-háskóla á sviöi vísinda („Brandeis Scholar in Science 1984—1985“). Ólafur Jóhann lauk BA- ritgerö samtímis lokaprófi, en hún var á sviöi atóm- eölisfræöi og fjallaöi um svonetndar pósitrónur. „Ég byrjaöi í stæröfræöi og eölisfræöi á Brandeis," sagöi Ólafur Jóhann í samtali viö Morgunblaöiö. „En einbeitti mér fljótlega aö eölisfræöinni. j fyrra starfaöi ég aö rannsóknum undir leiösögn Karls F. Canters prófessors í eölisfræöi. Ég á reyndar eftir aö Ijúka greinum um þaö starf, sem eiga aö birtast i banda- rískum fagritum." Ólafur Jóhann kvaö 70% stúdenta á Brandeis vera Gyöinga. „Skólinn var stofnaöur 1948 af Gyöingum, sem reka hann enn í dag. Reyndar er skólinn þekkt- astur fyrir þaö á hve skömmum tima hann er orðinn einn af bestu skólum Bandaríkjanna. Stúdentar eru um 5.000. Skólinn viröir fornar venjur og siöi Gyð- inga, sem er m.a. ástæöa fyrir því, hve skólavist er eftirsótt meöal þeirra. Skólinn er i bænum Waltham, sem er úthverfi Boston.“ Ólafur býr í Bandaríkjunum meö Önnu Ólafsdóttur unnustu sinni og kvaöst kunna þar vel viö sig. „Bandaríkjamenn eru þægilegir í umgengni. En þaö er nauösynlegt aö þekkja innan- tómt hjaliö og geta greint kjarnann frá hisminu." SKRIFAR SÖGUR SÉR TIL GAMANS Ólafur fæst dálítiö viö þaö, aö festa hugleiöingar sínar um lífiö og tilveruna á blaö. „Ég skrifa mér til skemmtunar frekar en öörum,“ sagöi hann og glotti. „Og set þaö á blaö, sem ég þori ekki aö segja annars staöar og rúmast ekki í eðlisfræðijöfnum." Hann hef- ur sent frá sér eina smásögu, en sú ber heitiö í garöinum og birtist í 20. tbl. Lesbókar Morgunblaö- sins 1985. „Ég ætla aö skrifa í sumar. Þaö er nánast enginn tími til þess úti,“ sagöi Ólafur. „Mér finnst betra aö skrifa hér heima um þaö, sem gerist í Ame- ríku og öfugt. Annars er langt frá því, aö ég kalli mig ritfæran — hvaö þá skáld. Mér sýnist þaö vera þjóö- arsjúkdómur hér á landi aö skrifa skáldlegar klausur — og allir telja sig vera skáld, þótt varla sé nema tugur manna hér á landi, sem svo geta heitiö. Ég hyggst taka mér ársleyfi frá skóla og vinna i Bandaríkjunum," sagöi Ólafur Jóhann, er ég spuröi hann aö lokum hvaö tæki nú við. „Ég bíö reyndar eftir tilboöi frá fyrirtæki þar i landi, en mér hefur einnig veriö boöin staöa viö rannsóknir á tveimur stööum ytra. En síöan ætla ég aö taka þráöinn upp aö nýju og Ijúka frekara námi viö Harvard, Stanford eöa Berkeley. Ég hef hvorki ákveöiö viö hvern þess- ara skóla ég vil nema né hvaöa fag ég vil læra. Mig grunar, aö ég muni leggja frekari stund á eölisfræði eöa einhvers konar hátæknifræöi. Ég verö sennilega 5—6 ár í viöbót i Bandaríkjunum. En ætli ég komi ekki heim á endanum — maöur á jú aöeins heima hér á bjarginu í norðri!“ — ing.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.