Tíminn - 25.09.1965, Qupperneq 9

TÍMINN
mm
LAUGARDAGUR 25. september 1965
Vinnutími verkamanna
um 2900 stundir á ári
T a ? L A i
Vlnnulaun og vlnnuatundlr 1964.
Upplýsingar þær, sem hér
fara á eftir, eru byggðar á
úrta'ksrannsókn, sem nær til
21 fyrirtækis í Reykjavík og
851 manns (verkamanna og
iðnaSarmanna), sem unnu ým
ist allt árið, eða nær aHt árið,
hjá sama vinnuveitanda. Ef
viðkomandi starfsmaður vann
ekki allt árið hjá sama
a Alm. verkatnenri:
á. Þetta þarf ekki að hafa
álirif á samanburðinn á vinnu
tíma og vinnulaunum frá ári
til árs, ef vegið er með sama
fjölda milli starfsgreina öli
árin eins og gert verður hér
á eftir. Þá virðist óhjákvæmi
legt að skipta þeim, sem vinna
eftir kjarasamningi Dagsbrún
ar í þrjá meginhópa:
stundir, eftirvinnustundir og
næturvinnustundir eru lagðar
beint saman og þeim vinnu-
stundafjölda síðan deilt í árs
launin. Það er sú stærð, sém
notuð verður við útreikning á
vísitölu launa.
Tafla I sýnir fjölda þeirra
starfsmanna í hverri starfs
grein (alls 659), sem fjallað
Vlnnutímt 1 klst. á mariri Lauri r 1’ írnaU.. M-taJ -
Dvt. Evt. Nvt. Samt.. orlnf t dagv (þiis.kr) kr. . t.lmak. kr.
Vegið meaaltal'64 2041 446 406 28<+3 139 57.1 45.1
Vegia meftaltal'63 1976 4 L L 50 3 2890 112 , . 29.4 56.6
Verkamenn 1 DagabrUn FJ. Vinnutíml 1 klat. pr. mann Laun *• Tfnak.
drt. Vog Dvt. Evt. Nvt. Samt. orlof (þda.kr) í dagv. (kr)
1 2 3 4 5 6 7 8
a Alra. varkaraenn Ymla atörf Bygglngarvinna Flakvinna Hafnarvlnna MJÓlkurv.og dreif. Olíudrelf. 60 3 213 37 37 10 14 i8 1^6 20 8 2192 2091 1956 1974 2226 2251 420 429 3ð9 527 66 267 m 724 407 271 720 2907 2763 3069 2900 2565 3258 138 159 151 135 130 171 38.0 46.2 35.7 35.4 42.7 >9.5
Vegið raeöaltal 420 226 2041 446 406 2893 139 37.1
b Aðat.ra. v. fagvinnu <r
Járnaralðar Tréamíðar Bifv.-og vélavlðg. 39 l 35 30 2139 2230 2253 385 509 397 167 220 206 2671 2559 2856 S§ 153 45.9
Vegið meöaltai 5+ 100 2206 419 197 2822 144 41.7
c atjírnendur véla o* teskja
Bifrelðaatjðrar Kranaatjdrar 153 80 20 2183 2170 295 451 517 473 2995 3094 m 40.4 44.1
Veglð raeðaltal 185 100 2180 326 508 3014 161 41.1
SaraanveRlð a-c Alroennir verkaraenn Aðatoðara. v. fagv. StJ. véla og tækja <120 it? 55 20 25 2041 2205 2180 446 416 326 . 406 196 508 2893 2817 3014 161 41.1
Vegið raeðaitai 659 100 2109 410 3S9 2908 146 39-0
TAFLA II
vinnuveitenda,
upplýsinga um
hans aflað af
HlutfallsLeg sklptlng vlnnutlmans
1964
1963
var upp-
viðbótartekjur
skattaframtali
71
68
15
14
14
18
LOO
100
al-
Tíraakaup í dagvlnnu (8. dálkur) *r ralknaður ilt. Þar
or gert ráð fyrlr, að raaðal-eftirvlnnuálag sé 55JÍ. og natur-
vinnuálag 9^ á dagvinnukanp. Ennfreraur er gert ráð fyrir,
að raeðalorlof sá 6,5 % á allt kaup, og það því laekkað sera því
hjá Skattstofu Reykjavíkur. Er
því ekki ástæða til að ætla
annað, en að úrtaksrannsókn
þessi sýni allar árstekjur
þeirra manna, sem hún nær til.
í úrtakinu eru sömu fyrirtæki
og leitað var til 1962 og 1963,
1. Þá, sem stunda alla
menna verkamannavinnu.
2. Aðstoðarmenn við fagvinnu.
3. Bifreiðastjóra og aðra stjórn
endur véla og tækja, sem ekki
eiga þessi tæki sjálfir.
Álit kunnugra manna, stutt
af athugun á skiptingu vinnu
vikna, vegna atvinnuleysistrygg
inga, bendir tii að vega megi
Vinnutlmi í klst. á mann
Dvt. Evt. Nvt.
Meðaltal
Meðaltal
1964
1963
2139
2031
365
401
167
429
Samt.
1509
Wii
2861
er um í þessu úrtaki, og eins
fjölda þeirra, sem teknir eru
úr hverri starfsgrein í hin
vegnu meðaltöl (vog), en það
er eins og áður segir sami
fjöldi og tekinn var með í
ýrtakinu fyrir árin 1962 og
1963.
Rétt er að taika það fram,
að 1962 og 1963 voru þær upp
Laun + Tímak. Meðal-
oj>lof. 1 dagv.timak.
kr.
(þús.kr) kr.
‘”43’il
31.4
'iSr1
116
'48.8
38.3
TAFLA III
Hlutfallsleg skipting vinnutlmans
1964
en hins vegar ekki eingöngu
þeir menn, sem unnu á sama
vinnustaðnum öll árin. Ef
þeirri reglu væri fylgt að láta
rannsóknina aðeins taka til
sömu manna nokkur ár í röð,
yrði úrtakið fljótlega svo lít-
ið, að það gæti gefið beinlínis
villandi upplýsingar. Upplýsing
ar um vinnutíma voru ekki fyr
ir hendi varðandi tekjur manna
nema á aðalvinnustað. En þar
sem þessar viðbótartekjur voru
hlutfallslega litlar, var sú leið
valin að áætla þennan vinnu
stundafjölda með því að ganga
út frá því, að meðallaunin á
vinnustund væru hin sömu á
báðum stöðum. Heildarvinnu-
stundafjöldanum utan aðal
vinnustaðar var síðan skipt í
dagvinnu, eftirvinnu- og næt
urvinnustundir í sömu hlutföll
um og á aðalvinnustað. Þar
sem hér er um mjög lítinn
hluta teknanna að ræða (1—
2%), veldur þetta ekki telj-
andi skekkjum. Að þessu sinni
nær úrtakið til nokkru fleiri
verkamanna en árin 1962 og
1963, eða 659 á móti 306, og
er ætlunin að stækka úrtakið
þannig eftir því sem tök eru
Meðaltal 1964
Meðaltal 1963
80 14 6 100
71 14 15 100
framangreinda hópa saman á
þennan hátt:
1. ALmennir verkamenn 55%
2. Aðstoðarmenn við
fagvinnu 20%
3. Stjómendur véla og
og tækja 25%
Samtals 100%
Hér á eftir eru birtar níu
töflur, tafla I—VIII, er sýna
m. a. meðalvinnutíma og með
alárslaun fyrir þessa þrjá
hópa, og hvemig þeir em sam
settir bver um sig, svo og
hvaða breytingar hafa orðið á
þessúm þáttum frá 19F3.
Verða hér raktar ielztu nið
urstöður, sem í þessum töfl
um er að finna. Það skal tek
ið fram, að það sem er kallað
„tímakaup í dagvinnu", merk
ir þá stærð, sem út kemur, þeg
ar eftirvinnu- og næturvinnu-
stundir eru umreiknaðar í dag
vinnustundir eins og skýrt
í töflunum, og þeim „heildar-
vinnustundafjölda" á ári, sem
þannig fæst deilt í árslaunin
án orlofs.
Hugtakið „meðaltímakaup"
merkir hins vegar þá stærð,
sem út kemur, þegar dagvinnu
lýsingar, sem fengust, látnar
vega sig sjálfar. Er því kerii
haldið hér, að því er varðar al
1264
íðra en almenna verkamenn
eru hér áætluð í samræmi við
þær haldbeztu upplýsingar, sem
fyrir iiggja. Vegið á framan
greindan hátt verður meðal-
vinnutími í almennri verka-
manna vinnu 2893 stundir og
meðalárslaun 139 þús. kr.
(Tafla I).
Nú má bera saman meðal
töl fyrir árið 1964 og samsvar
andi meðaltöl fyrir 1963, Verð
ur sá samanburður þannig:
sjá töflu II.
Af þessu sést að vinnu-
tíminn er mjög langur, um
2900 klst. á ári, og mjög svip
aður bæði árin. Meðalárslaun
hafa hækkað um 27 þús. kr.
á árinu 1964 frá 1963 eða um
24%. Þróunin virðist hafa
gengið í þá átt, að dagvinna
hafi aukizt árið 1964, en næt
urvinna minnkað að sama
skapi. Getur þetta stafað af
ið án orlofs hefur nækkað úr
kr. 36.6 45.1 eða um 23%.
b Aðstoðarmenn við járn-
smíðar.
Samkvæmt töflu I voru með
alárslaun aðstoðarmanna við
fagvinnu kr. 144 þúsund og
vinnustundafjöldinn 2822 ár
ið 1964. í úrtakinu 1963 var
aðeins fjallað um aðstoðar-
menn við járnsmíðar. Er því
ekki unnt að bera annað sam
an milli áranna 1963 og ‘64 en
aðstoðarmenn við járnsmíðar
Sá samanburður verður þann-
ig:
sjá töflu III.
Vinnutíminn virðist hafa
stytzt um 190 stundir frá
1963 en eftir- og næturvinna
þó enn meira. Hér veldur hið
takmarkaða úrtak 1963 bó
sennilega mestu.
Sama þróun virðist vera
Vlnnutíml i klst. á mann Laun + Tfmak.
Alm. verkam.
Aðst.m.vlð Járnsm. 20
Blfrejðastjórar
Veglð meðaltal
Alm. verkamenn
Aðst.m.vlð Járns
Bifi-elðast Jörar
Vegið meðaltal
Dvt. Evt. Nvt. Samt. orlof (þds.kr) í dagv. -kr. .tímak kr.
55 2041 446 406 2893 139 37.1 45.0
. 20 2139 565 167 2671 139 43.1 48.9
25 2183 225 -.517 2995 157 40.4 49.2
100 2096 392 386 -2874 144 39-1 47.0
55 1976 411 503 2890 112 29.4 36.5
20 2031 401 429 2861 116 31.4 38.2
?5 -g?7? 284 590 3147 132 32.1 39-5
100 2061 377 310 2948 118 30.6 37.4
TAFLA V
Hlutfallsleg skiptirig vinnutímans
1964 73 in 13 X00
1963 70 13 17 100
menna verkamenn, vegna sam
an burðar milli ára, en verður
breytt í eðlilegra horf, þegar
farið verður að reikna út vísi
tölu launa. Vigtarkerfi fyrir
Vlnnutiml I klst. á mann Laun + T Iinak. Meða L
Dvt. Evt. Nvt. Samt. orlof (þús.kr) I dagv.tímak kr. kr.
2183 295 517 2995 157 40.4 49.2
2273 284 590 3147 132 32.1 39.6
TAFLA IV
Hlutfallsleg skipting vinnutímans
1964 73 10 17 100
1963 72 9 19 100
því, að vinna hafi verið jafn-
ari 1964 en 1963, auk þess
sem breytingar á álagi á eftir
og næturvinnukaupi gætu
haft einhver áhrif í þessu
efni. Þá ber að Jbafa það i huga
að flestir þeirra manna, sem
meðaltalsreikningarnir taka
til, eru á föstu vikukaupi og
fá greidd laun fyrir 44 eða 48
klst. dagvinnu á viku, hvort
sem helgidagur fellur inn í
hana eða ekki Gildir þetta
jafnt bæði árin. Má því gera
ráð fyrir, að unnir dagvinnu-
tímar séu allt að 3% færri
en hér er sýnt. Meðaltímakaup
hjá þessum hóp og í almennri
verkamannavinnu, þ. e. að dag
vinan lengist, en nætur-
vinnutíminn styttist. Meðalárs
launin hafa hækkað um 23
þús. kr., meðaltímakaupið hef
ur hækkað úr kr. 38,3 í kr.
48.8 eða um 27%. Athugasemd
um dagvinnutíma með tilliti
til vikukaups á einnig við
hér.
c. Stjórnendur véla og tækja:
Samkvæmt töflu I er lengst
ur vinnutími hjá þessum hópi
verkamanna eða að meðaltali
Framhald á bls. 12.