Morgunblaðið - 03.11.1985, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. NÓVEMBER1985
Morgunbladid/Júlíus
Engin brauð — forráðamenn Kaupfélagsins í Hafnarfirði hafa sett upp
skilti, þar sem þeir tilkynna viðskiptavinum að lögbann hafi verið sett við
sölu á brauðum og kökum.
Kaupfélagið við Miðvang í Hafnarfirði:
Lögbann við sölu
á brauði og kökum
Eigandi Kökubankans fékk lögbann sett
vegna deilu um sölu í Kaupfélaginu
Fjáreigendur á Siglufirði leita til heilbrigðisráðherra:
Lokunarskipun Hollustu-
verndar verði afturkölluð
Morgunbla4i4/HBJ
Ólafur Jóhannsson fjáreigandi við hurðina í kjötfrystiklefann í sláturhúsi
félagsins sem fógetinn innsiglaði fyrir skömmu.
FÓGETAEMBÆTTIÐ í Hafnarfírði
hefur kveðið upp úrskurð um lög-
bann við sölu á brauðum og kökum
í stórmarkaði Kaupfélags Hafnfírð-
inga í verslunarmiðstöðinni við
Miðvang. Kökubankinn, sem jafn-
framt er til húsa í verslunarmiðstöð-
inni við Miðvang, setti fram kröfu
um lögbann eftir að forráðamenn
Kaupfélagsins tilkynntu, að fram-
vegis yrðu þar á boðstólum brauð
og kökur frá Mjólkursamsölunni
ásamt vörum frá Kökubankanum.
Við málflutning í fógetarétti
kom fram, að samningar hefðu
verið gerðir á sínum tíma um að
brauð og kökur frá öðru bakaríi
en Kökubankanum yrðu ekki á
boðstólum í verslunarmiðstöðinni
við Miðvang. Árið 1980 hefði
Kaupfélagið opnað stórmarkað í
Miðvangi og skömmu síðar voru
þar á boðstólum brauð og kökur
frá Kökubankanum eftir að sér-
stakt samkomulag var um það
gert.
Síðan hefði það gerst, að Kaup-
félagið bauð viðskiptavinum sínum
Samsölubrauð og eiganda Köku-
bankans tilkynnt að svo yrði i
framtíðinni. Eigandinn taldi með
þessu á sér brotið og krafðist lög-
banns við sölu á kökum og brauð-
um i Kaupfélaginu. Lögbannskrafa
hans náði fram að ganga gegn 200
þúsund króna tryggingu og skal
höfða mál til staðfestingar lög-
banninu innan viku.
Telja að annar-
legar ástæður
geti legið að baki
LÖGMAÐUR Sameignarfélags fjár-
eigenda á Siglufírði hefur sent Ragn-
hildi Helgadóttur, heilbrigðisráð-
herra, bréf þar sem kröfu Hollustu-
verndar ríkisins um lokun frysti-
geymslu félagsins er mótmælt sem
lögleysu og þess krafíst að ráðherr-
ann afturkalli lokunarskipun Holl-
ustuverndarinnar.
Eins og fram hefur komið í
Morgunblaðinu hefur bæjarfóget-
inn á Siglufirði innsiglað frysti-
geymslu sláturhússins þar sem
geymt er kjöt af fé Siglfirðinga
sem þeir slátruðu í haust án þess
að hafa til þess leyfi landbúnaðar-
ráðherra. Slátraði hver fjáreig-
andi sínu fé, sem um heimaslátrun
eða slátrun á blóðvelli væri að
ræða og ætluðu kjötið til heima-
nota.
Megininntak bréfs lögmannsins,
Jóns Steinars Gunnlaugssonar
hrl., er það að Hollustuvernd ríkis-
ins hafi ekki minnstu ástæðu til
að ætla að umrætt kjöt skorti
eðlilega hollustu eða sé skaðlegt
heilbrigði manna, enda hefði félag-
ið gert allt sem í þess valdi stóð
„til að tryggja heilbrigði eigenda
kjötsins, þá er þeir neyta þess.“
Svo lengi sem heilbrigðisyfirvöld
finni ekkert að kjötinu geti þau
ekki stöðvað eigendur þess í að
neyta þess.
Hollustuverndin byggði lokun-
arkröfu sína m.a. á ákvæði í heil-
brigðisreglugerð sem segir að
óheimilt sé að slátra búfé utan
sláturhúsa í kaupstöðum og kaup-
túnum, enda þótt afurðir séu ætl-
aðar til heimilisnota eingöngu.
Lögmaðurinn telur að þetta reglu-
gerðarákvæði hafi ekki lagastoð
og því að engu hafandi í málinu.
Með ákvæðinu sé skertur réttur
manna í kaupstöðum og kauptún-
um til sjálfsbjargar með mataröfl-
un. Þá kemur fram í bréfinu að
umbjóðendur hans hafi grunsemd-
ir um að annarleg sjónarmið búi
að baki aðför Hollustuverndar
ríkisins að þeim. Þeim sé m.a.
kunnugt um að hagsmunaaðilar
vilji knýja félagsmenn til að beina
sláturviðskiptum til sinna slátur-
húsa, og telja að þeir skirrist ekki
við að beita ríkisvaldi af óbilgirni
í þessu skyni hafi þeir aðstöðu til.
Fundur JC:
Frjáls-
hyggja
eða ríkis-
rekstur?
FRJÁLSHYGGJA eða ríkisrekst-
ur? er efni félagsfundar, sem JC
í Reykjavík efnir til í Risinu á
Hverfisgötu 105 þriðjudagskvöld-
ið 5. nóvember nk. kl. 20.00.
Frummælendur á fundinum
eru Hannes H. Gissurarson,
sagnfræðingur, og Birgir Árna-
son, hagfræðingur hjá Þjóð-
hagsstofnun. Að erindum lokn-
um bera þeir fram spurningar
hvor til annars og síðan verður
mælendaskrá opnuð fyrir um-
ræður og fyrirspurnir til frum-
mælenda.
Fundurinn er öllum opinn.
Trúnaðar-
bréf afhent
PÁLL Ásgeir Tryggvason sendi-
herra afhenti hinn 14. október sl.
Todor Zhivkov, forseta Búlgaríu,
trúnaðarbréf sitt sem sendiherra
íslands í Búlgaríu með aðsetur í
Moskvu. Krétutilkínoing
Fundur SVS og Varðbergs fimmtudagskvöldið 7. nóvember:
Michael S. Voslensky ræðir um
sovésk viðhorf við Vestur-Evrópu
Talinn háttsettasti sovétborgari sem yfirgefið hefur heima-
land sitt. KGB reyndi að myrða hann fyrir fjórum árum
DR. MICHAEL S, Voslensky, pró-
fessor og forstöðumaður Sovét-
rannsóknarstofnunarinnar í Miinc-
hen, höfundur hinnar heimsfrægu
bókar NomenkJatura, sem fjallar
um herrastéttina í Sovétríkjunum,
er væntaniegur hingað til lands í
boði Samtaka um vestræna sam-
vinnu (SVS).
Voslensky, sem er fyrrum
framkvæmdastjóri afvopnunar-
máladeildar Sovésku vísindaaka-
demíunnar og starfsmaður
Heimsfriðarráðsins, flytur er-
indi og svarar fyrirspurnum á
fundi sem SVS og Varðberg
gangast fyrir nk. fimmtudags-
kvöld, 7. nóvember. Fundurinn
verður á Hótel Esju, 2. hæð, og
hefst kl. hálfníu. Hann er opinn
félagsmönnum í SVS og Varð-
bergi og gestum þeirra. Voslen-
sky mun m.a. ræða um sovésk
viðhorf til Vestur-Evrópu.
Birgir ísleifur Gunnarsson,
alþingismaður, kynnir ræðu-
mann í upphafi fundar, en Birgir
ritaði sjö greina flokk um bókina
Nomenklatura, sem birtist hér í
blaðinu vorið 1983 og hefur einn-
ig komið út tvívegis sérprentað-
ur.
Sagt hefur verið, að hærra
settur sovétborgari hafi aldrei
kosið að setjast að á Vesturlönd-
um en þegar dr. Voslensky tók
þá ákvörðun 5. mars 1972. Hann
var þá 51 árs gamall, virtur
fræði- og embættismaður í Sov-
étríkjunum, þar sem hann hafði
lifað og hrærst í efri lögum
herrastéttarinnar frá unga aldri.
Hann hafði mikla reynslu að
baki og bjó yfir mikilli þekkingu
á öllum innviðum sovéska alræð-
isbáknsins. Skömmu eftir að
hann tók þessa ákvörðun, reyndu
KGB-menn að ræna honum í
Vínarborg. Eftir að bók hans
Nomenklatura kom út, þar sem
hann lýsir sovéska stjórnkerfinu
innan frá og ekki síst sinni eigin
stétt, herrastéttinni, reyndu
KGB-menn að drepa hann á eitri
(í Bremen í september 1981).
Michael S. Voslensky fæddist
NOMEN
,Um
herrastéttina
i Sovétríkjunum"
.Michael Voslensky
Ritgerð Birgis ísl. Gunnarssonar
um Nomenklatura, sérprentuð úr
Morgunblaðinu.
6. desember 1920 í Berdjansk í
Suður-Úkraínu, en fluttist átta
ára gamall til Moskvu, þar sem
hans beið óvenju glæsilegur
námsferill, svo að athygli vakti
hjá stjórnvöldum. Á háskólaár-
um sínum hlaut hann t.d. hinn
eftirsótta Stalín-styrk, en á þeim
árum var það æðsta viðurkenn-
ing, sem stúdent gat fengið.
Hann er doktor í sagnfræði,
heimspeki, stjórnvísindum og
almennum stjórnmálafræðum.
1946 var hann sendur til Nurn-
berg, til þess að vera túlkur og
þýðandi við stríðsréttarhöldin
yfir foringjum nasista. Að þeim
loknum tók Sokoloff marskálkur
hann með sér til Berlínar til
starfa við Fjórveldastjórn
bandamanna í Þýskalandi.
Eftir það var frami Voslenskys
tryggður. Nefna má, að hann
starfaði í alþjóðamálastofnun
sovéska utanríkisráðuneytisins,
var upplýsingastjóri Ráðherra-
ráðs Sovétríkjanna, starfsmaður
Heimsfriðarráðsins í Prag og
Vín, félagi og starfsmaður Vís-
indaakademíunnar, prófessor við
Lúmúbaháskóla í Moskvu, ritari
aðalnefndar Sovétríkjanna um
afvopnunarmál, átti sæti í sov-
ésku nefndinni um öryggi og
samvinnu í Evrópu, var fulltrúi
Sovétríkjanna í Pugwash-hreyf-
ingunni (alþjóðlegum samtökum
vísindamanna fyrir vopnaeftir-
liti með þátttöku margra vís-
indamanna á Vesturlöndum),
starfsmaður og ráðgjafi Æðsta
ráðsins og Miðstjórnar sovéska
kommúnistaflokksins, forseti
Vináttufélags Austurríkis og
Ráðstjórnarríkjanna, sat i
UNESCO-nefnd Sovétríkjanna
o.s.frv.
Eftir að Voslensky settist að á
Vesturlöndum hefur hann flutt
fyrirlestra sem prófessor við há-
skólana í Vín, Miinster, Ham-
borg, Múnchen og Linz, í Banda-
ríkjunum og við Max Planck-
Michael S. Voslensky.
stofnunina í Starnberg. Alls
hefur hann ritað fimm bækur og
um 450 greinar í blöð og tímarit.
Frægastur hefur Voslensky
orðið fyrir bók sína Nomenklat-
ura, um valdastéttina í Sovét-
ríkjunum. Þetta rússneska töku-
orð úr latínu („nomenclatura“ =
nafnaskrá) er nú orðið alþjóðlegt
á sinn hátt eins og „Gúlag“, sem
Solzjenitsín gerði frægt. Bókin
hefur víða orðið metsölubók, en
hún hefur síðan 1980 komið út í
Þýskalandi, Frakklandi, á ftalíu,
Spáni, Grikklandi, í Portúgal,
Svíþjóð, Argentínu, Brasilíu,
Japan, Bandaríkjunum og Bret-
landi. Hún hefur verið gefin út
og henni dreift ólöglega í Pól-
landi og Ungverjalandi og á
rússnesku í Englandi, þaðan sem
henni er smyglað til Sovétríkj-
anna.