Morgunblaðið - 23.06.1987, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚNÍ 1987
27
Gorbachev:
Vesturlönd skortir
pólitískt raunsæi
Moskva, Reuter.
GORBACHEV, leiðtogi Sov-
étrikjanna, sagði á sunnudag, er
hann kom óvænt fram opinber-
lega, að Vesturlönd skorti
pólitískt raunsæi, sem nauðsyn-
legt væri ef eitthvað ætti að
ganga í afvopnunarviðræðum
austurs og vesturs. Sovétmenn
væru hins vegar tilbúnir að koma
til móts við Vesturlönd.
Gorbachev spjallaði við hóp inn-
lendra og erlendra fréttamanna er
hann kom af kjörstað ásamt Raisu
konu sinni. Þau höfðu þá nýlokið
við að greiða atkvæði í kosningun-
um, sem fram fóru á sunnudag.
Gorbachev ræddi við blaðamennina
um ýmis mál, allt frá áætlunum
sínum um efnahagsumbætur til af-
vopnunarviðræðna.
Gorbachev sagði að Sovétmenn
væru undir þrýstingi frá Vestur-
löndum að taka raunveruleg skref
í átt til afvopnunar. Hann sagði að
áþreifanleg skref í þessa átt hefðu
þegar verið stigin, og Sovétmenn
væru áfram tilbúnir til viðræðna
við Vesturlönd í því skyni að opna
afvopnuninni leið. Hann sagði að
þessi viðleitni Sovétmanna hefði
skilað sér í breyttu almenningsáliti,
fólk gerði sér grein fýrir afleiðing-
Mikhail Gorbachev
um þess, að stríð brytist út og hefði
áhyggjur af núverandi ástandi.
Þá sagði Gorbachev að Vestur-
lönd skorti pólitískt raunsæi og
hugsuðu fyrst og fremst um það
að halda andlitinu út á við. „En það
sem við þurfum, eru áþreifanleg
skref í átt til kjamorkulauss heims,
heims án ofbeldis", sagði Gorbac-
hev.
Er leiðtoginn var spurður um
Rust á Rauða torginu:
Genscher ræðir
við sendiherra
Sovétríkjanna
Bonn, Reuter.
HANS-Dietrich Genscher, ut-
anríkisráðherra Vestur-Þýska-
lands, hefur rætt um lausn
Mathias Rusts úr sovésku fang-
elsi við sendiherra Sovétríkjanna
í Vestur-Þýskalandi, Yuli Kvits-
insky, að þvi er talsmaður
vestur-þýska utanríkisráðuneyt-
isins upplýsti í gær.
Embættismenn beggja ríkjanna
hafa lagt áherslu á að flugferð
Rusts og lending á Rauða torginu
megi ekki stofna í hættu opinberri
heimsókn forseta Vestur-Þýska-
lands, Richards von Weizsáckers,
til Sovétríkjanna en hún er fyrir-
huguð snemma í júlí. Hafa þeir
gefið í skyn að Rust verði hugsan-
lega látinn laus fyrir heimsóknina.
Sovéskir stjómarerindrekar hafa
sagt að verði Rust sóttur til saka
í Vestur-Þýskalandi gæti það orðið
viðunandi lausn á máli sem komið
hefur ríkisstjómum beggja land-
anna í klípu. Vestur-þýskur sak-
sóknari hefur sagt að Rust eigi á
hættu allt að fimm ára fangelsis-
dóm þar í landi ef hann verði
fundinn sekur um að hafa ógnað
flugöryggi. Engu máli skipti þótt
afbrotið hefði verið framið yfir er-
lendu ríki.
Valentin Falin, forstjóri sovésku
fréttastofunnar Novosti, sagði í út-
varpsviðtali í fyrradag að ef Rust
yrði samvinnuþýðari í yfírheyrslun-
um í Lefortovo-fangelsinu í Moskvu
og gæfi ýtarlegri upplýsingar um
ferð sína yrði hægt að láta hann
lausan fyrir heimsókn Weizsáckers.
Aðspurður um þessi ummæli Falins
sagðist Gennady Gerasimov, tals-
maður sovéska utanríkisráðuneytis-
ins, ekki vita hvar Falin fengi
upplýsingar sínar. Sjálfur hefði
hann ekki heyrt þetta.
Turkistan:
Bandarískur hermaður
gerist slöngfuveiðari
Moskva, Reuter.
BANDARÍSKUR fótgönguliði,
sem fékk pólítískt hæli í Sov-
étríkjunum, hóf í gær vinnu sem
slönguveiðari í Sovétlýðveldinu
Turkmenistan.
„Ég er hamingjusamasti maður
á jörðu,“ sagði hinn 22 ára gamli
Wade Roberts, í viðtali við TASS-
fréttastofuna í tilefni þessa í gær.
Roberts var ráðinn til reynslu sem
snákaveiðimaður við skriðdýrar-
annsóknarstofu nálægt Ashkabad,
höfuðborgar Turkmenistan.
Að sögn TASS er Roberts lunk-
inn slönguveiðimaður, en hann kaus
að flytja til Ashkabad vegna þess
hversu nærri Karakum-eyðimörkin
er, en sú eyðimörk mun sérlega
full af snákum, ormum og skrið-
kvikindum alls konar. TASS gat
þess að Roberts væri orðinn býsna
fær í rússnesku og hygðist bjóða
nokkrum hinna nýju samstarfs-
manna sinna í mat um kvöldið.
Sovésk yfírvöld tilkynntu að Kali-
fomíubúinn Wade Roberts og hin
vestur-þýska eiginkona hans hefðu
fengið hæli sem pólítískir flótta-
menn í apríl síðastliðnum, en hann
hafði egnt herþjónustu í Giessen í
Þýskalandi.
innanríkismál, sagði hann að mörg
ljón væm á veginum til umbóta í
efnahagsmálum og félagslegrar
endumppbyggingar. Það gæti tekið
10 - 15 ár að leysa sum vandamál-
anna. Aðspurður hvort atvinnuleysi
yrði hugsanlega leyft til ð greiða
fyrir efnahagsumbótum, eins og
ýjað hefur verið að nýlega, svaraði
Gorbachev því til að slíkt myndi
aldrei viðgangst undir sósíalískri
stjóm.
Reuter
Á myndinni sjást syrgjendur við útför tveggja manna sem misstu
lífið í sprengjutilræðinu á föstudaginn. Alls hafa nú sautján látist
af völdum sprengjunnar.
Sprengingin á Spáni:
Vaxandi reiði í garð
hry ði u verkamanna
ETA biðst afsökunar á tilræðinu
Madríd, Reuter.
BASKNESKU hryðjuverkasam-
tökin ETA báðust í gær afsökun-
ar á sprengjutilræðinu í
Barcelona síðastliðinn föstudag
og sögðu að um mistök hefði
verið að ræða. Viðbrögð almenn-
ings hafa verið kröfur um
harðari aðgerðir yfirvalda gegn
samtökunum.
Sautján manns létu lífíð í spreng-
ingunni sem varð í stórmarkaði á
háannatímanum.
Talsmenn verkalýðsfélaga í
Barcelona sögðu í gær að 600
hundmð þúsund manns hefðu lagt
niður störf í fímm mínútur til að
mótmæla ódæðinu.
Um 120 þúsund manns tóku þátt
í mikilli mótmælagöngu í borginni
í gær og mótmælaaðgerðir í Baska-
hémðunum vora einnig fyrirhugað-
ar. Gonzales, forsætisráðherra
Spánar, átti um helgina langa fundi
með innanríkisráðherranum en ekki
hefur verið tilkynnt um ný skref í
baráttunni gegn hryðjuverkamönn-
um.
ETA viðurkenndi í fyrrakvöld að
skæmliðar samtakanna hefðu gert
alvarleg mistök en skilgreindu ekki
í hverju þau hefðu verið fólgin.
Samtökin sendu aðstandendum
fómarlambanna samúðarkveðjur og
hétu því að gera ekki framar
sprengjuárásir af handahófí.
Stærsta dagblað Barcelona, La
Vanguardia, sagði að fólk klígjaði
við yfirlýsingum ETA um að ekki
hefði staðið til að valda mörgum
dauðsföllum. „Er hugsanlegt að sá,
sem ekki vill valda mörgum dauðs-
föllum, komi fyrir sprengju í
stórmarkaði og það á mesta annatí-
manum?"
Ættingjar fómarlambanna sögð-
ust í gær myndu lögsækja yfirvöld
og stjómendur stórmarkaðarins
fyrir að sinna ekki þrem aðvöranum
frá ETA og láta ryðja svæðið en
fyrsta aðvömnin barst 57 mínútum
fyrir sprenginguna. Kröfur hafa
einnig heyrst um að lögfesta beri
dauðarefsingu fyrir hryðjuverk en
dauðarefsing var afnumin á Spáni
fyrir níu ámm.
Varnarsamstarf Vestur-Evrópuríkja:
Frakkar og Vest-
ur Þjóðverjar und-
ir sömu merkjum?
Bonn, Charos, Frakklandi, Reuter.
HELMUT Kohl, kanslari Vest-
ur-Þýskalands, hefur varpað
fram þeirri hugmynd að komið
verði á fót herdeild sem hafi á
að skipa frönskum og þýskum
hermönnum. Tillaga þessi end-
urspeglar vilja ráðamanna til
að treysta sjálfstæðar vamir
Vestur-Evrópu ef stórveldin
komast að samkomulagi um
brottflutning hluta kjarnorku-
herafla Bandaríkjamanna
þaðan. Mitterrand Frakklands-
forseti hefur sagt að erfitt
kunni að reynast að stofna slika
herdeild þar sem hermenn
þessara þjóða hafi háð blóðuga
bardaga tvisvar á þessari öld.
Kohl kanslari kynnti hugmynd
sína á fréttamannafundi í Bonn á
föstudag og er almennt litið svo
á að með þessu vilji hann styrkja
stöðu Vestur-Evrópu innan Atl-
antshafsbandalagsins. í Bonn og
París virðast menn þeirrar skoð-
unar að efla beri fælingarmátt
hefðbundinna vopna með því að
hefja samstarf á sviði vamarmála.
Em vonir bundnar við að Bretar,
sem ráða einir yfír kjamorkuvopn-
unm í Vestur-Evrópu auk Frakka,
reynist reiðubúnir til að taka þátt
í slíku samstarfí. Kohl lagði hins
vegar áherslu á að kjamorkuvam-
ir Bandaríkjamanna væm ómiss-
andi þáttur í vömum Vestur-
Evrópu.
Mitterrand Frakklandsforseti
kvaðst á laugardag telja hugmynd
Kohls „spor í rétta átt“ en lýsti
jafnframt þeirri skoðun sinni að
erfítt kynni að reynast að koma
sameiginlegri herdeild á fót þar
sem ríkin tvö hefðu tvívegis barist
á þessari öld og fortíðinni gleymdu
menn ekki svo auðveldlega. Þá
nefndi forsetinn einnig að Vest-
ur-Þjóðveijar tækju þátt í hemað-
arsamstarfí ríkja Atlantshafs-
bandalagsins en Frakkar ekki og
hefðu þeir ekki í hyggju að gera
það. Kvaðst Mitterand þó telja að
þessa erfiðleika yrði unnt að yfír-
stíga ekki síst ef Vestur-Evró-
puríkin hefðu nánara samráð á
vettvangi stjómmála.
Frakkar og Vestur-Þjóðveijar
vinna nú saman að þróun og smíði
vopna og herdeildir frá ríkjunum
hafa einnig stundað sameiginleg-
ar æfíngar í Vestur-Þýskalandi.
Þá ráðgera ríkin einnig að annast
í sameiningu þjálfun yfírmanna
innan heija þeirra.
Yfírlýsingar franskra ráða-
manna að undanfömu þykja gefa
til kynna að þeir séu reiðubúnir
til að hefja samstarf við Vestur-
Þjóðveija þrátt fyrir að Frakkar
taki ekki þátt í hemaðarsamstarfí
Atlantshafsbandalagsins. Hug-
myndir í þá vera hafa komið fram
áður en hugsanlegt samkomulag
stórveldanna um vemlega fækkun
kjamorkuvopna í Evrópu hafa
gefíð þeim byr undir báða vængi
að undanfömu.