Morgunblaðið - 01.11.1988, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. NÓVEMBER 1988
39
Svipmyndir úr borginni / ólafur ormsson
„Sagðist ekki enn hafa hitt foringjann“
Þá er liðinn meira en mánuður
síðan „Happaþrennan plús bónus-
inn“ sem ríkisstjóm Steingríms
Hermannssonar er gjaman nefnd
komst á koppinn í stjórnarráðinu.
Á málfundi í málstofu Braga á
Vatnsstígnum, í anddyri fombóka-
verslunarinnar var hún meðal um-
ræðuefna einn þriðjudagsmorgun á
fögmm degi. Fáir tóku að vísu til
máls, enda ekki mjög fjölmennt
svona rétt fyrir hádegi, en þeir sem
það gerðu telja „Happaþrennuna
plús bónusinn" varla eiga langa
lífdaga og jafnframt ekki ríkjandi
nein bjartsýni um að afrekaskráin
verði löng, minnugir fyrri vinstri
stjóma. Haraldur Ólafsson, fyrrver-
andi alþingismaður Framsóknar-
flokksins, kurteis maður og geðug-
ur, reyndi þó að halda uppi ein-
hveijum vömum fyrir nýja rfkis-
stjóm og taldi of fljótt' að kveða
upp nokkum dóm, sagðist ekki enn
hafa hitt foringjann, Steingrím, sem
einstaka maður segir að gangi nú
um með geislabaug yfír höfðinu dag
hvern líkt og heilagur maður.
Bragi ræddi málin frá sjónarhóli
hins lífsreynda manns sem kemur
fátt svo sem á óvart og niðurstaðan
að það skorti nú sárlega andlega
reisn f þjóðlíf vort, á andlausum
tímum, helst að vonarglætu sé að
fínna hjá Jóni Óttari Ragnarssyni
og félögum á Stöð 2, mönnum sem
þora meðan aðrir þora ekki og þá
sérstaklega haft í huga hið myndar-
lega framtak sjónvarpsstöðvarinnar
að skipuleggja nú á haustdögum í
Borgarleikhúsinu Heimsbikarmótið
í skák þar sem flestir snjöllustu
skákmenn heimsins reyna með sér,
á meðan ríkissjónvarpið bærir varla
á sér og virðist því miður sofa svefn-
inum langa.
„Happaþrennan" ætlar að sjá um
að sá svefíi verði ekki langur ef
marka má yfírlýsingar mennta-
málaráðherra og mun sem betur fer
vera að vænta þess að fjárhagur
stofnunarinnar vænkist þegar nær
dregur jólahátíðinni og jólagjafa-
farganið setur svip á skammdegið.
Heimsbikarmótinu er nú nýlokið
í Borgarleikhúsinu og var aðsókn
mjög góð út mótið enda óhemju
dýrt fyrirtæki. Það er ómetanlegt
að starfa sem næturvörður í húsi
þar sem skákmót er haldið sem
vekur athygli víða um heim. Ég hef
nú á annað ár litið eftir Borgarleik-
húsinu, fjórar nætur í hverri viku,
og það eru góðir andar f húsinu get
ég fullyrt og tæplega völ á betri
eða hentugri skákstað. Sfðan skák-
mótið hófst hef ég fengið félags-
skap, skipuleggjendur mótsins hafa
ráðið mann úr sfnum röðum til að
gæta rándýrra tækja sem þar eru
geymd á meðan á mótinu stendur.
Sigurður Egilsson, maður um
þrítugt, geðugur maður og ljúfur
hefur það verkefíii með höndum og
þegar ég kem á vakt eru umferðim-
ar oftast búnar, skákborðin á svið-
inu nánast eins og skákmennimir
skildu við þau, vegsumerki oft for-
vitnileg, kaffíbollar, ölglös og eftir
eina umferðina öskubakki við eitt
borðið þar sem Tal sigraði Portisch
og í bakkanum tólf sígarettustub-
bar. Tal er mikill reykingamaður
og greinilegt að í þeirri skák hefiir
verið allnokkur stöðubarátta og
kannski lengi vel tvísýnt þar til
„Töframaðurinn frá Riga" innbyrti
vinninginn með leiftursókn og þá
hefur sígarettan greinilega gegnt
allnokkru hlutverki eins og hjá
Viktor Kortsnoj, sem einnig er mik-
ill reykingamaður og virðist varla
komast í gang fyrr en hann er bú-
inn með hálfan sígarettupakka.
Þó sígarettureykingar séu taldar
miður hollar og úr þeim hafí dregið
stórlega á sfðari árum þá er það
einn og einn maður sem viðheldur
enn þessum ósið og ætla má að
drepi nú fljótlega í sfðustu sígarett-
unni. Um daginn hitti ég einmitt
einn reykingamann, Þorstein Egg-
ertsson, textahöfund, listmálara,
söngvara og þúsundþjalasmið, á
kaffistofu í miðborginni. Hann
drakk svart kaffí, bleytti í með
molasykri og reykti Camelsígarett-
ur að morgni dags meðan við spjöll-
uðum um daginn og veginn og rifj-
uðum upp gamlar minningar frá
Suðumesjum, Keflavík, þar sem við
vomm báðir í skóla eiginlega
nokkm áður en skákheimurinn vissi
af snilli Mikaels Tal og Viktors
Kortsnoj.
Við ri^uðum upp minningar
tengdar sameiginlegum kunningja
úr Keflavík sem nú er að gera það
gott eins og sagt er um þá sem
hasla sér völl úti í hinum stóra
heimi. Okkar sameiginlegi kunningi
er sagður orðinn stórstirni í við-
skiptaheiminum vestur í Banda-
rfkjunum og enn ekki nema rétt
rúmlega fertugur, gott ef hann er
ekki farinn að fjárfesta í eignum í
flestum heimsálfum og Þorsteinn
Eggertsson sagði ýmsar skemmti-
legar sögur af kunningja okkar.
Þorsteinn kemur víða við. Hann
er leikstjóri og höfundur að sýningu
á Hótel íslandi sem hefur verið í
gangi síðustu vikur, þar sem rifj'að
er upp rokktímabilið og ég þykist
vita að Þorsteinn komi þar fram
og leyfi gestum að heyra Jailhouse
Rock af sinni alkunnu snilld, sem
minnir alltaf verulega á sjálfan
meistarann, Elvis Presley. Annars
hefur Þorsteinn Eggertsson svo
sem lítið breyst frá því ég man eft-
ir honum fyrst fyrir um það bil
þrem áratugum. Heimspekilega
sinnaður eins og áður, með al-
skegg, skeggið að vísu farið að
grána örlítið, samt unglegur og
heldur sér vel miðað við aldur, kom-
inn allnokkuð á fimmtugsaldurinn
og enn ungur í anda, þó með reynslu
þess manns sem margt hefur séð
úr skemmtanabransanum og mis-
jafnt eins og gengur og gerist.
Og enn af sígarettureykinga-
mönnum. Sigarettureykingar eru
greinilega algengari en margur
heldur. Kannski að allt krepputalið
og umræða um samdrátt í atvinnu-
lífí þessar vikumar valdi því að þær
séu að aukast aftur? Að menn og
konur freistast til að fá sér eina
eða jafnvel tvær til að róa taugam-<
ar þegar óvissa er í fjármálum þjóð-
arinnar. Ég leit inn hjá klæðskera
í miðri viku nú í október og þar var
fremur rólegt að morgni dags og
hann reykti nokkrar sígarettur.
Viðskipti þó væntanleg, Karl J.
Lilliendhal er lagtækur klæðskeri
og vandvirkur.
Ég ekki fyrr kominn inn á stof-
una, en hann var kominn með mál-
bandið á loft og tók mál af mér og
allt var það gert á snyrtilegan hátt
og af kunnáttu. Þar eins og annars?
staðar hef ég orðið var við barlóm
og vaxandi tal um erfíðleika í at-
vinnurekstri nú á haustdögum og
er þá nokkuð sama hvort um er að
ræða innflytjanda, bankamenn,
sjálfstæða atvinnurekendur, kaup-
manninn á hominu, sjoppueigand-
ann eða klæðskerann. „Happa-
þrennunnar" ríkisstjómar
Steingríms Hermannssonar bíður
greinilega stórt verkefíii ogtæplega
öfundsvert...
Ferming getur ekki
verið „borgaraleg“
— segir Finn Wagle, forstöðumaður
Fræðslustofiiunar norsku kirkjunnar
EKKI ALLS fyrir löngu var
Finn Wagle, forstöðumaður
fræðslustofhunar norsku kirkj-
unnar, staddur hér á landi og
var hann aðalleiðbeinandi á
tveimur námskeiðum sem
fræðsludeild kirkjunnar stóð
fyrir. Annað þeirra var aðal-
lega helgað fermingarstörfum
og var íjöldi presta samankom-
inn á þessu námskeiði. Af þessu
tilefni var m.a. fjallað um borg-
aralegar fermingar sem nú eru
famar að tiðkast í Noregi og á
hinum Norðurlöndunum og var
Finn Wagle spurður nánar um
þessa athöfíi.
Fyrst var hann inntur eftir því
hvað borgaraleg ferming væri og
hvaða augum kirkjunnar menn í
Noregi litu á hana. „Borgaraleg
ferming er kennsla og hátíðleg
athöfn sem samtök utankirkju-
manna f Noregi standa fyrir,"
svaraði hann. „Borgaraleg ferm-
ing hefur fengið nokkuð mikla
útbreiðslu í Noregi á undanföm-
um tíu árum og á hveiju ári fá
nokkur þúsund norskra unglinga
borgaralega fermingu.
Frá sjónarhóli kirkjunnar er
dálítið undarlegt að orðið ferming
skuli vera notað yfír athöfn sem
er alls ekkert tengd starfsemi
kirkjunnar. Orðið ferming felur í
sér að skím bams er staðfest.
Þetta eru óumdeilanlega kristin
hugtök og því getur ferming ekki
verið „boigaraleg". Utankirkju-
menn sigla því undir fölsku flaggi
þegar þeir vilja gefa til kynna að
þessi athöfti sé ekki mjög frá-
bmgðin kirkjufermingu. Það er
hins vegar vel skiljanlegt, því
kirkjufermingin er mjög útbreidd
í Noregi. Á hveiju ári em u.þ.b.
80-90% norskra unglinga fermd
og fá fermingarfræðslu á vegum
norsku kirkjunnar."
Hvatning' til kirkjunn-
ar
Finn sagði að þama væri um
að ræða hóp fólks sem tilheyrði
ekki kirkjunni og hefði aðra
lífssýn. „Þetta er hópur sem kirkj-
an verður að gefa gaum því sum-
ir unglingar sjá ekki neinn mun
þama á og segjast vilja velja þá
fermingaraðferð sem þeim þyki
best, burtséð frá því hvort þau
tilheyra kirkjunni eða ekki," sagði
Finn. „Þetta er því hvatning til
kirkjunnar að vanda störf sín að
fermingarmálum sem allra best
því fermingin felur í sér svo mikil-
vægan boðskap og reynslu að
færa sérhveijum ungling. Kirkjan
ber ábyrgð á þeim bömum sem
era skírð til kristinnar trúar og
foreldramir bera ábyrgð á því að
veita þeim kristilegt uppeldi. Þess
vegna er eðlilegast að þessi böm
séu fermd kirkjufermingu enda
geta menn ekki fermst í eiginleg-
um skilningi á annarra vegum en
kirkjunnar."
Finn var inntur eftir því hvem-
ig fermingarfræðslunni á vegum
norsku kirkjunnar væri háttað og
hvaða nýjungar hefðu verið tekn-
ar upp í fræðslunni.
„Fermingarfræðslan á vegum
norsku kirkjunnar hefur alltaf
verið mjög öflug og er enn í dag,“
svaraði hann. „Fyrir tíu áram var
fermingarfræðslan endurskipu-
lögð og það hefur haft miklar
breytingar í för með sér. Fræðslan
er mun Qölbreyttari en áður og
blandað er saman hefðbundnum
og nýjum kennsluaðferðum.
Fermingarbömin fara t.d. í ferða-
Morgunblaðið/Ámi Sæborg
Finn Wagle, forstöðumaður
fræðslustofiiunar norsku kirkj-
unnar.
lög og gista í sumarbúðum í viku
eða lengur. Þar fá þau kristiiega
fræðslu á meðan á dvölinni stend-
ur og taka þátt í lifandi tilbeiðslu
kirkjunnar. Einnig er reynt að fá
bömin til að taka virkan þátt f
kirkjustarfinu."
Finn kvað aðrar óhefðbundnar
aðferðir felast t.d. í hjálparstarfí
sem bömin taka þátt í og kennsl-
an færi að einhveiju leyti fram
með trúarlegri tónlist. Þá væra
einnig skipulagðir samtalshópar.
„Áður fyrr var fermingarfræðslan
einungis í höndum prestsins en
nú era sjálfboðaliðar fengnir til
að taka þátt í samtalshópum með
fermingarbömunum. í hveijum
samtalshóp era u.þ.b. 6-8 ferm-
ingarböm og þau hittast reglulega
á heimili hjóna sem vinna í þágu
safnaðarins. Hópurinn ræðir mál-
efni dagsins út frá eigin reynslu
og í ljósi kristninnar. í dag era
nokkur þúsund sjálfboðaliðar sem
taka þátt í fermingarfræðslunni á
þennan hátt í Noregi."
Ung-ling-ar verða að
mæta skilningi
Finn sagði að í Noregi væra
fermingarbömin einu ári eldri en
fermingarböm á íslandi, þ.e. á
15. ári. Þegar fermingarfræðslan
væri skipulögð yrði að taka tillit
til þess á hvaða aldursskeiði böm-
in væra og hugleiða hvemig best
væri að ná til þeirra. „Á þessum
aldri breytist lífsviðhorf þeirra
mikið," sagði hann. „Það er því
ekki auðvelt að ná til þeirra með
hefðbundinni kennslu á þessu ald-
ursskeiði. Betra er að fermingar-
fræðslan hefjist fyrr, t.d. þegar
bömin era 10-11 ára gömul. Hins
vegar viljum við leggja megin
áherslu á það í starfí með 14-15
ára unglingum að þeir mæti skiln-
ingi og umönnun á þessum erfíða
aldri og reynt er að komast til
móts við þá eins og hægt er.“
Finn Wagle sagði að lokum, að
honum hefði þótt ákaflega athygl-
isvert að kynnast miklum áhuga
íslenskra presta á því að breyta
og bæta fermingarstörfín hérlend-
is. „Við getum mikið lært hver
af öðram því aðstæður í sam-
félaginu era sífellt að breytast en
þörf unglinganna fyrir kærleika
Krists er alltaf hin sama,“ sagði
hann.