Alþýðublaðið - 09.01.1959, Blaðsíða 2

VEÐRIB: NA gola, bjartviðri.
Frost 8—10 stig.
•k
SLYSAVARÐSTGí’A Reykja
víkur í Slysavarðsíofunni
er opin allan sólarhringinn.
Læknavörður L.R. (flyrir
vitjanir) er á sama staS frá
kl. 8—18. Sími 1-50-30.
tiYFJABÚÐIN Iðunn, Reykja
víkur apótek. Laugavegs
apótek og Ingólfs apótek
fylgja lokunartíma sölu-
búða. Garðs apótek, Holts
apótek, Austurbæjar apó-
tek og Vesturbæjar apótek
eru opin til kl. 7 daglega,
nema á laugardögum til kl.
4. Holts apótek og Garðs
apótek eru opin á sunna-
dögum milli kl. 1—4. e. h.
BL4FNARFJARÐAR apótek
er opið alla virka daga kl.
0—21. Laugardaga kl. 9—
16 og 19—21. Helgidaga kl.
13—16 og 19—21.
SiÓPAVOGS apótek, Álfhóls-
vegi 9, er opið daglega kl.
B—20, nema laugardaga kl.
9—16 og helgidaga kl. 13—
16. Sími 23100.
*
DAGSKRÁ alþingis: Nd.: 1.
Bann gegn botnvörpuveið-
um, frv. 2. Atvinnuleysis-
tryggingar, frv.
★
TJTVARPIÐ í dag: 18.30
Barnatími: Merkar uppfinn
ingar. 18.55 Framburðar-
fcennsia í spænskú. 19.05
Þingfréttir. 20.30 Daglegt
mál. 20.35 Góðtemplararegl
an á íslandi 75 ára: Sam-
flelld dagskrá. 22.10 Upplest
ur: „Hví.tt og svart:i, smá-
saga eftir Rósberg G. Snæ-
dal (höfundur les). 22.25
„Á léttum strengjum.“
k
FHÁ GUÐSPEKIFÉLAGINU
Stúkan Septíma heldur
fund í kvold kl. 8.30. Séra
Jakob Kristinsson flytur er
indi: „Eftir andlátið“ (þýdd
ur bókarkafli). Utanfélags-
menn eru velkomnir.
★
Txúlofanir.
Nýlega opinberuðu trúlof-
un sína ungfrú Þórunn
Björnsdóttir, Iiveragerði, og
i irður Ö. Jóhannsson kenn-
ari, Hveragerði. — Qpin-
Jyerað hafa trúlofun sína ung
tvú Valgerður Magnúsdóttir
Verzlunarmær, Hveragerði,
pg Guðmundur Jónsson húsa
E ióur, Hveragerði.
k '
FEEÐAiyiANNAGENGIÐ:
4 sterlingspunú .. kr. 9i,86
4 TJSA-dolIar . .. . - 32.80
1 Kanada-doIIar .. - 34.09
ÍðO danskar kr. .. - 474.96
100 norskar kr. .. - 459.29
10 0 sænsfcar kr. .. - 634.16
100 finnsk mörk . . - 10.25
1060 frans. frankar - 78.11
100 belg. frankar - 66.13
lð 0 svissn. frankar - 755.76
100 tékkn. kr - 455.61
ftöO V.-þýzk mörk 786.51
31000 lírur - 52.30
£00 gyllini - 866.51 Sölugengi
1 Serlingspund kr 45,70
1 Bandar.dollar 16,32
1 KanadadoIIar — 16,96
100 danskar kr. 236,30
3109 norskar kr. 228,50
100 sænskar kr. — 315,50
100 finnsk mörk 5Á0
11000 franslcir fr. 38,86
lOObelg. frankar 32,90
100 svissn. fr. _ 376,00
.100 tékkn. kr. 226,67
100 v-þýzk mörk — 391,30
ílðOO Lírur — 26,02
100 Gyllini 431.10
Áfengisneyzlan hefur stórminnk
að á tímabilinuc
IÁ MORGUN 9. janúar held-
ur Góðtemplarareglan hér á
landi liátíðlegt 75 ára afmæli
sitt.
í tilefni afmælisins verður
gefið út rit á vegum reglunnar
sem Indriði Indriðason hefur
samið. í kvöld verður samfelld
dagskrá í útvarpinu helguð
reglunni og munu Gunnar Dal,
Stefán Ágúst Kristjánsson og
Einar Björnsson annast hana.
Klukkan tvö á laugardag verð-
Iur messa 1 Dómkirkjunni, sr.
Björn Magnússon messar, en
hann hefur tekið virkan þátt í
starfi reglunnar, Um kvöldið
verður svo hóf í Góðtemplara-
húsinu.
Þá verða greinar í öllum
blöðum bæjarins á laugardag
og sunnudag og fundur Stór-
stúku íslands hefst á sunnu-
I daginn. Nefnd sú, er sér um
| hátíðahöldin, er skipuð þess-
Ium mönnum: Gissur Pálsson,
Indriði Indriðason, Björn Magn
ússon, Benedikt Bjarklind.
ISTOFNUN REGLUNNAR.
Aðdragandi stofnunar regl-
unnar hér á landi var þannig,
að um 1880 settist norskur skó-
smiður að á Akureyri. Hann
hafði starfað í bindindishreyf-
ingu í heimalandi sínu. Hann
skrifaði grein um bindindismál
í blað á Akureyri og stuttu síð-
ar var Góðtemplarareglan
stofnuð og voru meðlimir í
fyrstu aðeins tólf, þar af þrír
norskir. Þeir, sem mest héldu
merki reglunnar uppi þar, voru:
Friðbjörn Steínsson og Asgeir
Sigurðsson, sem seinna varð
aðalræðismaður Breta hér í
Reykjavík.
STARFSEMIN.
Þegar fréttamenn voru í gær
boðaðir til fundar af stjórnend-
um reglunnar var þeim skýrt
írá nokkrum afrekum regiunn-
ar á þeim 75 árum, sem liðin
eru frá stofnun hennar.
1) Góðtemplarareglan er
fyrsti félagsskóli á íslandi. Ung
mennafélög og jafnvél verka-
lýðsfélög eru upphaflega víða
stofnuð fyrir forgöngu manna
úr reglunni.
2) Reglan byggði hús í tuga
tali um landið bæði til sjávar
og sveita. Þau hús voru um
langt skeið einu fundarhús
margra byggðarlaga.
3) Innan reglunnar hafa ver-
ið stofnuð ýmis konar félög, svo
sem söngfélög, leikfélög o. s.
frv. Þar hefur verið leitazt við
að vinna saman í bróðerni að
framgangi málanna.
Meðal þessara félaga má
nefna: Leikfélag Reykjavíkur,
stofnað 1897, Sjúkrasamlag
Reykjavíkur, stofnað 1909 fyr-
ir forgöngu manna í reglunni,
Glímufélagið Ármann, runnið
frá stúkunni Einingin, Hjálpar-
félagið Samverjinn, til þess á
Elhheimilið rót sína að rekja,
Dýraverndunarfél. íslands og
fleiri merk félög. Enn fremur
fcisíur reglan beitt sér fyrir
stofnun drykkjumannaheimila,
barnaheimila, Sjómannaheim-
ila, fangahjálpar, gefið út
barnabækur og aðrar bækur og
hóf að gefa út barnablaðið
Æskuna fyrir 60 árum.
Þessa er alls getið í afmælis-
ritinu.
Eftir 75 ára starf eru nú um
119 stúkur í landinu og drykkju
skapur hefur að sögn forstöðu-
manna reglunnar stórminnkað.
Um 1884 var áfengisneyzlan
hér reiknuð 6 lítrar á hvern
einstakling árlega — nú 1,7
lítrar.
Og íslendingar drekka nú
minnst allr3 þjóða heims.
Búa sig undir
verfíð.
Fregn til Alþýðublaðsins.
SEYÐISFIRÐI í gær.
HÉRÖMA gengur á með bylj-
um og frost er talsvert. Snjór
er ekki mjög mikill.
I Bátarnir eru að búa sig út á
1 vertíðina fyrir sunnan. Verða
| 3—4 bátar leigðir á vertíðina
| syðra í vetur. G.B.
Vesfmannaeyjar
Framhald af 1. síðu.
irritað var með fyrirvara 3. jan.
sl.
Undirskrift samninganefndar
sjómanna var bundin því skil-
yrði, áð ríkisstjórnin lýsti yfir
að í fyrirbugaðri lagasetningu
um efnahagsmálln muni bún
leggja til að kjör sjóirtanna sam
kvæmt samningi þessum skuli
9 ekki skert.
| Þar sem ríkisstjórnin hefur,
1 eftir að henni tókst ekki að fá
I orðalagsbretingu á yfirlýsing-
I unni, samþykkt hana með þeim
I skilningi að samkvæmt henni
sé heimilt að skerða fiskverðið
með niðurskurði á kaupgjalds-
vísitölunni með löggjöf, en slík
túlkun er gagnstæð því, sem
sarofninganefnd sjómanna var
að tryggja, en það var að
vernda fiskverðið fyrir hvers
■ konar lagáskei’ðingiij þá sam-
þykkir fundurinn að taka ekki
afstöðu til samkomulags samn-
inganefndar að svo stöddu og
ekld fyj’r en hægt er að leggja
fyrir félögin tillögu um fisk-
verð, sem tryggt sé í sambandi
við efnahagsráðstafanir þær,
sem fyrirhugaðar eru.
Þessi tillaga var samþykkt
með 148 atkv. samhljóða.
Framdí rifari Krúsf-
jovs sjáifsmorð?
BERLÍN, 8. jan. (REUTER).
Síðdegisblaðið Nacht-Depesche
í Vestur-Berlín skýrir frá því
í dag samkvæmt frétt frá
Moskva, að einkaritari Krú-
stjovs, karlmaður að nafni Al-
exander Vassievich, 39 ára
gamall, hafi framið sjálfsmorð.
í SKÝ'RSLUM frá hinum
ýmsu löndum Evrópu 'hefur
komið í ljós, að tiltölulega
minnst er um dauðasiys í Sví-
þjóð af völdum umferðar.
Miðað við hver 10 000 öku-
tæki er tala dauðaslysa í Sví-
þjóð 7,9. Samsvarandi tala' í
Englandi er 8,6, í Noregi 10,2, í
Danmörku 12,7, í Vestur-Þýzka
landi 25.1 og í Júgóslavíu 79,6.
9. janúar 1959
Alþýðuhlaðið
ALÞÝÐUBLAÐIÐ___________________________________
Dtg-efandi: Alþýðuflokkurinn. RitstjÓrar: Gísli J Ástþórsson og
Helgi Sæmundsson (áb). Fulltrúi ritstjórnar: Sigvaldi Hjálmars-
son. Fréttastjóri: Björgvin Guömundsson. Auglýsingastjóri • Pét-
ur Pétursson. Ritstjórnarsírnar: 14901 og 14902 Auglýsingasími:
14906 Afgreiðslusími: 14900. AÖsetur: AlþýíSnhúsitJ Frentsmiðja
AlþýSublatSsins Hverfisgötu «—10
Lágkúrulegar dylgjur
ÆSKULÝÐSSÍÐA Þjóðviljans kemst svo að orði í gær,
að minnihlutastjórn Alþýðuflokksins sé óhugnanlegt slys.
Þá ályktun' mun eiga að skilja þannig, að stjórnarmyndun
Alþýðuflokksins sé slys fyrir Alþýðubandalagið. Orðavalið
er hins vegar ekki nógu nákvæmt. Þetta er sem sé sjálfskap-
arvíti. Alþýðubandalagið getur sjálfu sér um kennt, að það
hrcikklaSist úr fyrrverandi ríkisstjórn, en auðvitað hefur
greinarhöfundurinn það =lys í huga. Alþýðuflokkurinn hafði
enga forustu um, að sarnstarf fyrrvercjndi stjórnarflokka
rofnaði. Hún var aftur á móti Alþýðuibandalagsins. Hins
vegar tókst Alþýðufl. landsstjórnina á hendur, þegar aíðr-
ar stjórnarmyndunartilraunir reyndust á'rangurslausar. Fýr-
ir honurn vaikti það eitt að forða lándi og þjóð frá stjórn-
leysi og bjarga því, sem bjargað verður.
Aðrar æsingar nefndrar greinar eru naumact svaraverð-
ar, en hins vega:r ástæða til að benda á hvernig æs'kulýSur
kommúnista skrifar um landhelgismálið, sem enginn ágrein.
ingur er um og þjóðarnaiuðsyn, að ekki verði flokkspóli-
tískt þrætuepli. Núverandi ríkisstjórn er staðráðin í að
fylgja stefnu fyrrverandi ríkisstjórnar í þessu máli. En æsku
lýð'ssíða Þjóðviljans lætur sér sæma að vera með lágkúru-
legar dylgjur í garð Alþýðuflokksins vegnai landhelgismáls-
ins. Tilgangurinn er sá að reyna að telja ungum kommún-
isíum trú um undirlíæ'gjuhátt Alþýðuflokksins við Breta. Og
sönnunin á að vera sú, að Guðmundur í. Guðmundsson ut-
anríkisráðherra hsifi endað „mótmælaorðsendingu, sem af-
hent var brezka sendiherranum hér, með. því að grátbiðja
sendiherrann að trúa því, að hann (G. í. G.) bæri virðingu
íyrir honum“. Út af þessu er svo laigt í áróðurssikyni.
Yita ekki ungj.r kommúnistar, að þessi háttur er við-.
hafður um allan heim? SVona endar Krústjov bréf sín til
Eisenhowers og. annarra foru'stumanna Yesturlanda. Er'
það sönnun um undiiTægjuhátt? Nei, svona miálflutning tek-
ur enginn skyni borinn maður alvarlega. En þetta finnst
Þjóðviljanum sæma aið koma á framfæri við unga kommún-
ista.
Alþýðublaðinu finnst slíkt og þvílíkt sem þetta hæpin
kurteisi við það unga fólk, sem hlut á að rr^á'li. Æskufólk-
ið, sem fyl'gir Alþýðuhandala'ginu' að málum, e'r áreiðan-
legai ekki svo illa að sér, að það láti blekkjast af svona
lágkúrulegum áróðri.
ÞJÓÐYILJINN gaf þá skýringu á kosningu Jóns Pálrna
sonar sem forseta sam'einaðs þings á dögun.um, að Aliþýðu-
I flokkurinn væri orðinn handbendi Sjálfstæðisflokksins.
| Niú hafa þingmenn Alþýðuhandalagsins í efri deild kosið
I Framsóknarmann fyrri varafoxseta dei!ldlarinnar í stað
I Alþýðuflókksmanns, þó að Framsóknarflokkurinn ætti að-
1 aiforseta deildarinnar fyrir. Með leyfi að spyrja: Er þetta
1 sönnun þess, að Alþýðubaindalagið sé orðið handbendi
Framsóknarflo'kksins og að Framsóknarfl'okkurinn hafi.
íekið þeirri ssndingu opnum örmum? Samkvæmt fyrri
skýringu Þjóðviljans virðist naumast áhorfsmál hvernig
beri að skilja þettsi.
Kannski á kosning fyrri varaforiseta efri deildar að
vera sára'bætur Framsóknarflo'kksins vegna þess að Al-
þýðubandalagið rauf samstarf fyrrverandi ríkisstjórnar?
Sé svo, þá er Frsimsóknarflokkurinn ekki tilætlunarsamur
iengur, en hins vegar er athyglisVert, að einmitt Alþýðu-
bandalagið skuli geta gert honum til hæfis með öðru eins
smáræði og þvi, sem fram fór í efri deild alþingis i gær.
SigluíjarSartogarar
veiða á heima-
miðurn.
Fregn íil Alþýðublaðsins,
SIGLUFIRÐI í gær.
HÉR er norganátt og hríð
þsssa daigana. Togararnir eru
báðir á veiðum á heimamiðum,
en kvarta um leiðindaveður og
lélegan afla. — Rólegt er hér í
bænum um þessar mundir og
lítil vinna í svipinn. S.S.
UNGLINGAR brutust í fyrra
kvöld inn í fiskfoúð að Víðimel
35. Var þar stoíið 60—70 krón-
um í peningum'.
í sama húsi er leðuriðja Sig-«
urðar Jónssonar og var enn-
fremur brotizt þar inn, en þjóf
arnir gátu þar engu stolið.