Morgunblaðið - 20.09.1990, Blaðsíða 12

12 B
MORGUNBLAÐIÐ VIDSKIPTI/ATVINNULÍF FIMMTUDAGUR 20. SEPTEMBER 1990
Fremsfír með fax
■tnipfín rrri
KUlbuU LnJ
FYRR EÐA SEINNA
VELUR ÞÚ
RICOH FAX
acohf
NÁMSTEFNA
um varðveislu skjala
og upplýsinga á
ÖRCÖGNUM OG LJÓSDISKUM
(Micro Film) (Optical Disk)
• Minnkun skjalamagns
• Öryggisafrit • Eyðing gagna
• Geymsla • Vistun • Varsla
Félag um skjalastjórn og Stjórnunarfelag
íslands efna til námstefnu um örgögn og
Ijósdiska að Hótel Loftleibum,
þriðjudaginn 2. október, kl. 9 - 17.
Fyrirlesari:
DAVID O. STEPHENS CRM,
framkvæmdastjóri Dataplex og forseti ARMA
International, sem eru alþjóðasamtök á sviSi
skjalastjórnar.
Upplýsingar og skráning á námsstefnuna
hjá Stjórnunarfélagi Islands í síma 621066
fyrir 27. september. TakmarkaSur fjöldi.
Stjómunarf&dg Islands
ÁNANAUSTUM 1S. 101 REYKJAVÍK
ERLEND VERÐBREF
Stefán Jóhannsson
Val á sjóðasijórn-
endum mikilvægt
Þegar fjárfesta á erlendis er mjög
mikilvægt að val á erlendum sjóða-
stjórnanda sem hefur yfirumsjón
með fjárfestingum takist vel. Að-
ferðir við þetta val hafa breyst mik-
ið sl. 20 ár. í byrjun var um það
að ræða að menn leituðu þangað sem
leiðin var skemmst, þ.e. farið var
beint á fundi með þeim sem einhver
tengsl voru við fyrir. Um. 1970 með
tilkomu frammistöðumats fóru menn
að velja eftir árangri sjóðastjórn-
enda. Þegar í ljós kom að þátíðin
var ekki nógu góður mælikvarði á
framtíðina fór hlutverk ráðgjafans
vaxandi. Það þurfti að meta frammi-
stöðu í þátíð og hvort líklegt væri
að hún yrði sambærileg í framtíðinni
og þá af hveiju. í dag eru yfir 80%
sjóðastjórnenda valdir af hlutlausum
ráðgj afarfy rirtækj um.
Það fyrsta sem gera þarf þegar
velja á sjóðsstjóra er að lista upp
þau einkenni sem æskilegt er að
hann hafi m.v. þær væntingar sem
fjárfestir hefur til arðsemi og
áhættu. Þessi forvinna hjálpar til við
það að ákveða hvort velja eigi stórt
eða lítið sjóðstjórnendafyrirtæki. Á
það að vera áhættusækið eða íhalds-
samt, sérhæft í hlutabréfum eða
skuldabréfum.
Óframkvæmanlegt er að ræða við
yfir 100 aðila sem hafa jafnvel allir
þau einkenni sem listuð hafa verið
upp. Næsta skref er því svo kallað
forval. Því skiptum við í þrennt. í
fyrsta lagi: Hvernig hefur viðkom-
andi fyrirtæki staðið sig í því að
ávaxta fé og hvernig var árangrinum
náð. í öðru lagi reynum við að meta
gæðin og höfum þá í huga aðferðar-
fræðina sem þeir beita, stjórnskipu-
lag, reynslu og hæfileika stjórnenda
og hversu hæft við teljum að fyrir-
tækið sé til að aðlaga sig að hugsan-
lega breyttum aðstæðum á markaði.
í þrjðja lagi lítum við hlutlaust á
hvernig viðkomandi falla inn í okkar
umhverfi og hvemig þeir eru í stakk
búnir til að ná þeim markmiðum sem
við settum í byijun.
Nú erum við tilbúin til að útfæra
nákvæmari samantekt á þeim sem
til greina koma eftir þá síun sem
við höfum framkvæmt. Þau fyrir-
tæki sem eftir eru þarf að biðja um
að senda skrifleg svör við ákveðnum
spumingum. Markmiðið er að fá
svör sem gera okkur kleift að
Athugasemd
Eigin íjaðrir og
annarra
eftir Einar Birni
Nýstofnað fyrirtæki, ísteka, hefur
sl. tvo mánuði haft fyrrum lyijaverk-
smiðju þrotabús G. Ólafssonar hf. á
leigu og er með skammtímasamning,
aðeins um framhaid þeirrar leigu.
Engu að síður má skilja af grein á
viðskiptasíðu Mbl. 13. sept. sl., að
nú loksins væri kominn fram aðili
sem nokkur afrek gæti unnið.
Fylprófíð umtalaða er ljómandi
gott framlag til lífefnaiðnaðarins en
það er bara ekki framlag ísteka né
hugmynd, ekki einu sinni Harðar
Kristjánssonar eins.
Fylprófið og tilurð þess er loka-
punktur prófana og tilrauna sem hér
á iandi vom unnin í samvinnu þriggja
aðila, þ.e. Tilraunastöðvar Háskólans
að Keldum, G. Ólafssonar hf. og
Lífefnafræðistofu læknadeildar Há-
skóla íslands.
Sannleikur málsins er sá að hið
fyrsta prófíð í þessari lotu var alger-
lega hannað og unnið af þeim Egg-
ert Gunnarssyni og Ólafi Andrés-
syni, sérfræðingum á Keldum, og í
raun em allar aðrar tilraunir og end-
urbætur byggðar á þeim grunni.
Reyndar má gjaman koma hér
fram um leið þakklæti til þeirra
Guðmundar Péturssonar, iæknis, for-
stöðumanns Tilraunastöðvarinnar á
Keldum, og Páls A. Pálssonar, þáver-
andi yfirdýralæknis, sem alla tíð
hafa sýnt þessum þróunarverkefnum
sérstaka velvild.
Þetta próf var ómissandi þáttur í
skipulagi og hagræðingu fram-
kvæmda við söfnun til hormóna-
vinnslu G. Ólafssonar hf. og eins og
að iíkum lætur fundu eigendur
hryssa fljótt hversu þýðingarmikið
prófið var vegna þeirra eigin rekstrar
og því með ámnum æ meiri ásókn,
utan blóðsöfnunarinnar, í prófíð sem
slíkt.
Það hefur því um alllangan tíma
verið á dagskrá að fá fram próf sem
sameinaði öryggi hins fyrra og ein-
földun framkvæmdar og helst stytt-
an biðtíma einnig (hluti einföldunar).
Það var vissan um allnokkum
markað hérlendis og vonin um veru-
legan markað erlendis, sem var mest-
ur hvati þess að samvinna áður-
nefndra þriggja aðila hélt áfram ein-
mitt um þetta sérstaka þróunarverk-
efni.
Miðjumaður og samræmingaraðili
flestra sameiginlegra verkefna þessa
þrílita hóps hefur frá upphafi verið
Bergþóra Jónsdóttir, framleiðslu-
stjóri hjá G. Ólafsson hf., og er æði
langt síðan að við þijú, undirritaður,
Bergþóra og Hörður Kristjánsson
ræddum um áframhaldandi þróun
fylprófsins til þeirrar veru sem hið
nýja próf nú býr yfir.
Það verður að segjast eins og er
að mér er það mjög til efs að hefði
Hörður Kristjánsson ekki verið
starfsmaður G. Ólafssonar hf. og
tekið þátt í framþróun margvíslegra
mála þar og í þróunarverkefnum sem
fyrirtækið átti með áðurnefndum
innlendum og reyndar erlendum aðil-
um einnig, hefði honum nokkru sinni
dottið fylpróf í hug, hvað þá að vinna
að þróun þess.
Ég hefi aldrei dregið í efa hæfni
eða kunnáttu Harðar Kristjánssonar
og trúi því ennþá staðfastlega að
hann sé sá dugandi vísindamaður
sem við bundum í upphafi vonir við,
en því sorglegra er að sjá hann
bijóta, ég vona í gáleysi, þá sjálf-
sögðu skyldu hvers alvöruvísinda-
manns að geta hveiju sinni grund-
vallar verka sinna og frumkvöðla,
en þó umfram allt samstarfs síns við
aðra vísindamenn um framgang og,
þróun þess verkefnis, sem um er
rætt, hvort sem um áfangaskýrslu
eða lokaskýrslu er að ræða.
Það voru eðlilegir hlutir og í sam-
ræmi við stöðu mála þá að hið fyrra
prófíð var fullunnið að Keldum. Það
var á sama hátt eðlilegt að lokaþátt-
ur nýja prófsins yrði hjá Herði Kristj-
ánssyni og nú vona ég að hann geri
sjálfum sér þann greiða að gera
rétta grein fyrir sameiginlegum af-
rekum sínum og sinna samstarfsað-
ila.
íslenskum fyrirtækjum trúi ég að
sé almennt óskað velfarnaðar hér á
landi, einnig ísteka, nýju fyrirtæki,
en hingað til hefur fáum ef nokkrum
fyrirtækjum dugað lánsfjaðrir til
flugsins og allra síst séu þær tíndar
af dauðum búk.
ísteka ætti að reyna fyrst sínar
eigin fjaðrir og sjá hvað þær duga.
Reynslu annarra gætu þeir nýtt sé
hún þeim tiltæk en skreyting með
lausum lánsijöðrum er vitahaldlaus.
Valá umsjónaraðila
Æskileg einkenni 1
>1 *
Forval
> t
Samantekt
t
Viötöl
> *
Ákvörðun

minnka hópinn niður í 5 til 10 sem
raunhæft er að funda með.
Sem dæmi um það sem við þurfum
að fá svör við er: Hver er bakgrunn-
ur fyrirtækisins? Hvaða tengsl hefur
fyrirtækið, fjöldi sjóða í þess vörslu
o.s.frv. Hvaða reynslu hefur starfs-
fólk þess? Hvernig eru ákvarðanir
teknar og af hveijum? Hvaða mark-
mið eru sett varðandi arðsemi og
hvernig er áhættan metin? Hvar
staðsetur fyrirtækið sig á markaðn-
um og hvernig hefur það breyst í
gegnum tíðina? Hvernig er endurgjöf
háttað? Frammistaða einstakra
sjóða eða samvals? Ennfremur er
mjög mikilvægt að gera sér grein
fyrir þeim kostnaði sem þeir taka,
bæði beinum og óbeinum.
Eftir að hafa metið svör við sam-
svarandi spurningum og tekið viðtol
í framhaldi af því höfum við afiað
okkur nægjanlegra upplýsinga til að
taka ákvörðun, ekki fyrr.
Höfundur er forstöðumaður fyrir-
tækjasviðs Fjárfestingarfélags ís-
lands.
VIÐSKIPTI/ATVINNULÍF
DAGBÓK
Ráðstefnur
SEPTEMBER
■ IBM á íslandi gengst fyrir
ráðstefnu dagana 19.-20. sept-
ember nk. Efni ráðstefnunnar
verður fjölbreytt og sniðið jafnt
fyrir þarfir stjórnenda sem
tæknifólks. í tengslum við hana
verður sýning á hugbúnaði
og vélbúnaði frá IBM og sam-
starfsaðilum. Fyrri daginn
verður m.a. kynnt þróun IBM
’89—’90 ásamt nýjungum.
AS/400, AIX/UNIX og tölvu-
notkun hjá skipafélagi. Seinni
daginn munu samstarfsaðilar
IBM kynna kerfi sín, nýjungar
í þjónustu tæknideildar IBM,
AS/400 fortíð, nútíð og
framtíð.
OKTÓBER
■ MÁGUS félag viðskipta-
fræðinema stendur fyrir ráð-
stefnu norrænna viðskipta- og
hagfræðinema dagana 4.-10.
október nk. Á ráðstefnunni
verður íslenskur sjávarútveg-
ur til umfjöllunar, þar sem lögð
verður áhersla á fiskveiðistjórn-
un, hráefnisnotkun og nýtingu
í fiskvinnslu, en einnig verður
rætt um útflutningsmarkað ís-
Iendinga. Ennfremur verður
reynt að skyggnast inn í fram-
tíðina.