Morgunblaðið - 17.10.1992, Blaðsíða 16

t<j,n il;!£iOT»Ö ,71 ;IUÍ)AÍ1JIA0UAJ OKIAlíiKUðJinA,
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. OKTÓBER 1992
Leifs Eiríkssonar minnst í höfuð-
borg Flórída með sérstökum hætti
Morgunblaðið/Atli Steinarsson
Höfuðstöðvar félagsskaparins Nautilusar i Lloyd skammt frá
Tallahasse. Húsbyggingin er að mestu leyti verk eins manns,
Francois Bousac, prófessors í miðaldasögu.
Sófi Alberts Einsteins í safni Nautilusar í Tallahassee.
Frá Atla Steinarssyni, fréttaritara
Morgnnblaðsins.
LEIFS Eiríkssonar var minnst
í Tallahassee, höfuðborg
Flórída, sunnudaginn II. októ-
ber, með því að afhjúpað var
minnismerki í nafni hans á land-
areign félagsskapar er nefnist
Nautilus, skammt austur af höf-
uðborginni. Hilmar Skagfield,
aðalræðismaður íslands í
Flórída flutti aðalræðuna við
þetta tækifæri en höfundur
listaverksins skýrði hugmynd
þess.
í ræðu sinni rakti Hilmar frá-
sagnir í íslendingasögum um ferð
Leifs til Vínlands og síðar annara
íslenskra víkinga og sagði frá af-
drifum íslendinga í Vesturheimi
og gerðu viðstaddir góðan róm að
máli hans.
Höfundur minnismerkis Leifs
er myndhöggvarinn Charles Hook.
Verkið er um tveggja metra hátt,
gert úr jámi og hefur að aðalstefi
söguna úr norrænni goðafræði um
Loka og Miðgarðsorminn.
Listaverkið stendur uppi á hói
á landareign félagsskapar er nefn-
ist Nautilus. Þetta er félagsskapur
arkitekta og nema sem leggja
stund á sögu lista, menningar og
byggingarlistar við Flórídaháskóla
í Tallahassee.
Félagið hefur komið sér upp
aðstöðu í skóganjóðri skammt frá
höfuðborginni Tallahassee á stað
sem nefnist Lloyd. Forseti félags-
ins er Francois Bousac, prófessor
við Flórídaháskóla í lista og mið-
aldasögu. Varaforseti er Justus
Dahinden, prófessor í byggingarl-
ist við háskólann í Vínarborg.
Hann hélt einnig ræðu á hátíðinni
sem átti að fjalla um byggingarl-
ist framtíðarinnar en sneris að
miklu leyti um þá frásögn sem
Hilmar Skagfíeld flutti um ferðir
íslenskra víkinga í Vesturveg og
nauðsyn á því að þekkja uppruna
sinn og rætur.
10 þúsund bækur og gömul
leikföng
Francois Bousac, forseti félags-
ins hefur sjálfur byggt stórhýsi á
félagssvæðinu. í því er merkilegt
bóksafn tíu þúsund fomra og
nýrra bóka um sögu menningar
og lista auk ýmissa listaverka
bæði fomra og nýrra. Það er einn-
ig vísir að leikfangasafni og kenn-
ir svo sannarlega margra grasa í
safninu.
Meðal gripa þar má nefna skáp
undir helgihluti, sem vitað er að
lærisveinn Michaelangelos, Berr-
uguete að nafni, skar út á sínum
tíma. Madonnan er þama skorin
út í eik og er það verk frá 12.
öld. Þama er einnig innlagt skart-
gripaskrín frá því um 1500 og
margt fleira. Af nýlegri hlutum
má nefna sófa, sem var í eigu
Alberts Einsteins. Sagði Bousac
hafa setið í þessum sófa og átt
samræður við Einstein. Ef menn
setjast í sófa þennan fá þeir alveg
nýjan skilning á afstæðiskenning-
unni. Margt fleira athyglisverðra
hluta var þama að sjá.
Rauður múrsteins kastali
Byggingin sjálf er afar sérstæð,
Hilmar __ Skagfield, aðalræði-
maður íslands í Flórída, flutti
aðalræðuna. í baksýn er minn-
ismerki eftir Charles Hook,
helgað minningu Leifs Eiriks-
sonar, en byggt á frásögninni
úr norrænni goðafræði um
Loka og Miðgarðsorminn.
hlaðin úr rauðum múrsteinum, lík-
ist miðaldakastala að lagi til, nema
hvað hringlaga viðbygging er gerð
úr bámjámi. Á sinn sérstæða hátt
minnti byggingin svolítið á lista-
safn Ásmundar Sveinssonar.
Fyrir utan bókasafnið er að
fínna í byggingunni aðsetur fyrir
lista- og fræðimenn svo og sýning-
arsal í hringbyggingunni. Enn var
verið að vinna við fundarsal sem
ætlaður er fyrir fyrirlestra og
fundarhöld í framtíðinni en hann
hefur þó þegar verið tekinn í notk-
un við nokkuð framstæðar að-
stæður. Á lóðinni er önnur bygg-
ing sem var eins og hvalur í lag-
inu. Þar vora veitingar fram bom-
ar að þessu sinni.
Fjöldi listamanna var mættur
til þessarar sérstæðu Leifshátíðar
þar sem boðið var upp á heilsteikt-
an grís sem hafði verið á teini í
meira en tólf klukkustundir auk
ýmissa annarra rétta sem nem-
endur komu með heiman frá sér.
Höfðu menn ekki áður bragðað
jafn ljúffengan grís.
Á meðan dagskráratriðin fóru
fram héldu margir áfram vinnu
sinni þama í októbersólinni en það
er kannski óþarfí að taka fram
að veður var mjög gott, sól og
sunnan andvari.
Chuka dans- og trommuhópurinn
frá Kenýa.
Síðustu sýn-
ingar chukka-
dansaranna
SÍÐUSTU sýningar chukkadans-
aranna frá Kenya í Hlaðvarpan-
um, Vesturgötu 3, verða í dag,
laugardag. A morgun munu dans-
aramir sýna í Kramhúsinu.
Dansflokkurinn sýnir í kjallarasal
Hlaðvarpans kl. 14.30, 15.30 og
16.30 á laugardag og eftir hveija
sýningu gefst tækifæri til að gæða
sér á te og kaffí frá Kenýa í Betri
stofu Hlaðvarpans. Kenískur út-
skurðarmeistari situr á listmarkaðn-
um og sker út í tré dýr úr framskóg-
um Afríku. Listafólkið frá Kenýa
kemur hingað í tilefni af Kenýadög-
um sem nú standa yfír í Reykjavík.
Chukkadanshópurinn heimsækir
Kramhúsið sunnudaginn 18. október
kl. 14-16. Þar á að skapa afríska
þorpshátíðarstemmningu með því að
kenna þátttakendum dans og trom-
muslátt frá Kenýa. Að lokum verður
allsheijar danshátíð þar sem chuka-
meðlimir dansa og tromma með þátt-
takendum að hætti afrískrar þorps-
hátíðar. Allir eru velkomnir á afríska
þorpshátíð í Kramhúsinu.
----» ♦ «--
Stórstúkan
andmælir
bjórhátíð
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi ályktun frá Stór-
stúku íslands:
„Á fundi sínum 12. okt. sl. and-
mælir Framkvæmdanefnd Stórstúku
íslands harðlega hinni svonefndu
„bjórhátíð" sem nú er haldin víðs-
vegar um landið og telur að þar sé
um stórhættulegt fyrirtæki að ræða
ekki síst fyrir íslenska æsku sem
hefur við kappnóg vandamál að
stríða á vettvangi áfengis- og vímu-
nefnaneyslu. Ennfremur lýsir Fram-
kvæmdanefndin djúpri hryggð yfir
þeim hörmulegu atburðum sem orðið
hafa nú nýverið í sambandi við of-
beldi, sifjaspell og tilraunir til nauðg-
unar og telur vafalítið að neysla
áfengis og annarra vímunefna eigi
mjög stóran þátt í þeim.“
Gísli Halldórsson
hylltur í Hamborg
NÚ ERU hafnar sýningar á Börn-
um náttúrunnar í kvikmyndahús-
um í átta borgum í Þýskalandi.
Þetta er I fyrsta skipti sem ís-
lensk kvikmynd er tekin til sýn-
inga í kvikmyndahúsum í Þýska-
landi. Myndin var frumsýnd á
kvikmyndahátíðunum i Köln og
Hamborg að viðstöddum Gísla
Halldórssyni leikara, Hilmari
Erni Hilmarssyni, tónskáidi, Ara
Kristinssyni, kvikmyndatöku-
manni, og Friðriki Þór Friðriks-
syni, ieikstjóra myndarinnar, seg-
ir í fréttatilkynningu frá íslensku
kvikmyndasamsteypunni hf.
„Kvikmyndahátíðin í Hamborg er
fyrsta kvikmyndahátíðin þar sem
Gísli Halldórsson hefur verið við-
staddur sýningu myndarinnar. Þar
sem Gísli ferðast aldrei með flugvél-
um tók hann sér far með Ms. Lax-
fossi til Hamborgar til að vera við-
staddur frumsýninguna. Við lok sýn-
ingarinnar bratust út gífurleg fagn-
aðarlæti er Gísli birtist og þyrptust
áhorfendur að Gísla til að fá eigin-
handaráritun.
Á kvikmyndahátíðinni í Köln kusu
áhorfendur mjmdina bestu mynd
hátíðarinnar auk þess sem hún hlaut
peningaverðlaun sem nota á til að
auglýsa myndina í Þýskalandi.
Næstu lönd til að taka myndina til
sýningar í kvikmyndahúsum verða
Japan og íran.
Jafnframt því sem áhorfendur
hafa sýnt Bömum náttúrannar mik-
inn áhuga hafa margir þýskir kvik-
myndaframleiðendur sóst eftir að
Veggspjald sem notað var til
kynningar í Þýskalandi á Börn-
um náttúrunnar.
taka þátt í næstu kvikmynd Friðriks
Þórs, Bíódagar, sem tekin verður
upp á íslandi næsta sumar. Aðstand-
endur Bíódaga verða þeir sömu og
að Börnum náttúrannar," segir í til-
kynningunni.
Þórey Þórð-
ardóttir látin
Þórey Þórðardóttir er látin,
tæplega áttræð að aldri.
Þórey fæddist í Reykjavík 26. nóv-
ember árið 1912, dóttir hjónanna
Hansínu Linnet frá Hafnarfirði og
Þórðar Bjamasonar kaupmanns frá
Reykhólum. Bjó fjölskyldan lengst
af í Vonarstræti 12. Systkini henn-
ar, sem nú eru látin, voru Sigurður,
Hans, Bjarni, Regína, Hendrik og
Skúli, en einnig ólst upp hjá þeim
hjónum Þórey Brynjólfsdóttir, sem
enn er á lífi.
Þórey giftist 29. apríl 1937 Stef-
áni Bjarnasyni frá Galtafelli, for-
stjóra og stofnanda Kauphallarinnar,
en hann lést um aldur fram 18. októ-
ber 1952. Þau eignuðust þijá syni,
Bjama, forstjóra Hljómbæjar hf., og
Þórð, framkvæmdastjóra Gistihúss-
ins við Bláa lónið, en einn dreng
misstu þau aðeins tveggja daga
gamlan.
Þórey giftist aftur 24. júní 1960
eftirlifandi eiginmanni sínum, Sig-
urði Demetz Franzsyni, óperusöngv-
ara og söngkennara. Bjuggu þau
lengst af í Reykjavík, ef frá era tal-
in 11 ár sem þau voru á Akureyri.