Morgunblaðið - 04.03.1993, Qupperneq 26

jj
' i _ ____ _ __________________________ x:laí/, fluoAauTiviiv.í'i i.in3ÁjanuogoM ____________ I
26 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. MARZ 1993
IRA verður
fyrir áfalli
Breska lögreglan kvaðst í gær
hafa unnið áfangasigur í bar-
áttunni við írska frelsisherinn
(IRA) eftir að myndbandsupp-
tökur af sprengjutilræði í
Harrods-versluninni í Lundún-
um leiddu til þess að nokkrir
IRA-menn voru handteknir og
birgðir af sprengjuefni fund-
ust. Myndimar, sem teknar
voru af meintum tilræðis-
mönnum hálftíma fyrir
sprenginguna, voru sýndar í
sjónvarpi og sjónvarpsáhorf-
andi bar kennsl á þá. Bresk
dagblöð fögnuðu handtökun-
um og sögðu þær mikið áfall
fyrir IRA og hermdarverka-
starfsemi samtakanna í Bret-
landi.
Sprengjutil-
ræði í Madrid
Þijár sprengjur sprungu í
skrifstofum vinnumálaráðu-
neytisins, samtaka vinnuveit-
enda og ríkisrekins stálfyrir-
tækis í miðborg Madrid í gær.
Hreyfíng marxista lýsti til-
ræðunum á hendur sér og
varaði við þeim þannig að
hægt var að tæma bygging-
amar af fólki áður en sprengj-
umar spmngu og koma í veg
fyrir mannfall.
Unglinga-
fangelsum
mótmælt
Bresk bamavemdarsamtök
sögðu í gær að áform stjómar-
innar um að koma upp sér-
stökum fangelsum, eða
„rammgerðum þjálfunarmið-
stöðvum", fýrir afbrotamenn
á aldrinum 10-15 ára væm
bráðræðisleg viðbrögð við al-
menningsálitinu í kjölfar
frétta um morð tveggja tíu ára
drengja á barni. Þau sögðu
vist í slíkum fangelsum geta
gert unglingana að óbetr-
anlegum glæpamönnum. Ken-
neth Clarke innanríkisráð-
herra vísaði þessu á bug sem
„fíjálslyndisáróðri".
Alnæmið
breytir ekki
Frökkum
Aðeins um einn af hveijum
sex Frökkum hefur breytt
kynlífsvenjum sínum frá því
alnæmi kom til sögunnar og
56% þeirra líta svo á að
smokkar „geri út af við róm-
antíkina", samkvæmt könnun
sem birt var í Frakklandi í
gær. Frönsk heilbrigðisyfír-
völd segja niðurstöðuna mikið
áhyggjuefni því alnæmi sé al-
gengara í Frakklandi en flest-
um öðrum Evrópuríkjum. Um
250.000 Frakkar hafa smitast
af alnæmisveirunni.
Brown hótar
hörku
Ron Brown, viðskiptaráð-
herra Bandaríkjanna, sagði í
gær að Bandaríkjastjóm væri
reiðubúin að beita hörku til
að binda enda á ósanngjarna
viðskiptahætti Japana og fleiri
viðskiptaþjóða. Hann kvaðst
ekki hlynntur innflutningsk-
vótum eða sérstakri aðstoð
ríkisins við bandarísk fyrir-
tæki en sagðist ætla að knýja
fram opnun markaða erlendis.
Matthey vantaði aðeins þijú at-
kvæði til að ná kjöri í fyrstu umferð
atkvæðagreiðslunnar í gærmorgun.
Hann hlaut 130 atkvæði í annarri
umferð og Brunner 108 en 122 þurfti
til að ná kjöri. Þetta er í annað sinn
sem sameinað þing kýs ekki kven-
frambjóðanda SPS í ríkisstjórn. Lil-
ian Uchtenhagen náði ekki kjöri fyr-
ir 10 árum. Það var í fyrsta sinn sem
kona bauð sig fram í stjómina. Borg-
aralegi meirihlutinn kunni þá hvorki
að meta skoðanir hennar né fram-
komu og kaus Otto Stich, jafnaðar-
mann frá Solothurn. Því var hvíslað
um Uchtenhagen að hún væri frek
og henti öskubökkum í bræði. Það
er útbreidd skoðun að Brunner sé
ekki nógu „fín“, hún minni meira á
þjónustustúlku en ráðherra. Auk
þess er hún yfírlýstur herandstæð-
ingur. Þetta er fyrsta kjörtímabil
hennar á þingi og samstarfsmenn
hennar þar hafa ekki haft mikinn
tíma til að kynnast henni. Það nægði
Tilbúnir til
hrefnuveiða
NORÐMENN hafa ákveðið að
hefja hrefnuveiðar að nýju og
þrír hvalveiðibátar haida til
veiða í vísindaskyni í apríl, eða
eftir páska, að sögn Politiken.
Ráðgert er að hrefnuveiðar í við-
skiptaskyni hefjist siðan í júní.
Jan Henry T. Olsen, sjávarút-
vegsráðherra Noregs, bauð 40
fréttariturum erlendra fjölmiðla til
fundar í Lofoten og lagði þar
áherslu á að hrefnuveiðarnar væru
afar mikilvægar fyrir norska sjáv-
arbæi.
„Því fór öldungis víðsfjarri að upp-
gjafar gætti í framburði hans og
raunar var ljóst að hann er enn for-
inginn," sagði dómarinn Agostino
Gristina, í samtali við Reuters-frétta-
stofuna en Gristina yfirheyrði „Toto“
Riina fyrstur manna eftir að hann
var handtekinn. „Riina hefur, líkt og
aðrir þeir foringjar Mafíunnar sem
handteknir hafa verið, hvorki sagt
einu orði meira né einu orði minna
en hann hafði þegar ákveðið,“ sagði
þingmaðurinn Alfredo Galasso, sem
er séfróður um Mafíuna.
Sérfræðingar eru sammála um að
vöm Riina, sem er 62 ára, hafi verið
snilldarlega útfærð en að sama skapi
hafi hún ekki komið á óvart. Mál-
flutningur hans hafí allur lotið að
trúverðugleika fyrrum liðsmanna
Mafíunnar, sem látið hafa upplýs-
ingar í té um starfsemi samtakanna
gegn vægari refsingu. Á ítölsku eru
þessir menn nefndir „pentiti“. Riina
kvaðst engin samskipti hafa átt við
þá „pentiti“ sem nefndir voru og
væru fullyrðingar þeirra einungis til-
búningur þeirra sem með rannsókn
málsins fara. Hvatti hann til þess
að viðkomandi „pentiti" yrðu leiddir
inn í réttarsalinn þannig að hann
gæti hrakið ásakanir þeirra.
Framkoma Riina í réttarsalnum
þótti einkennast af hógværð og kurt-
eisi. Einu sinni baðst hann afsökunar
á Sikileyskunni sinni. Hann gat þess
að hann hefði litla menntun hlotið
enda hefði hann verið ólæs bóndason-
ur. Félagsfræðingurinn Pino Arlacc-
hi, einn virtast Mafíusérfræðingur
Ítalíu sagði í sjónvarpsviðtali að
menntun og djúp virðing fyrir menn-
ingunni gæti tæpast talist til eigin-
leika þeirra sem leiðtogar Mafíunnar
þyrftu að búa yfír. „Háskólagráðu
er ekki krafist. Sá sem stjómar Cosa
Nostra þarf ekki að vera hávaxinn,
bjarteygur og ljóshærður. Viðkom-
andi þarf að hafa fullkominn skilning
á eðli valdsins og vera tilbúinn til
að sýna af sér bæði takmarkalausa
slægð og fullkomið hamsleysi.“
Nýr Airbus-ættliður
NÝ gerð Airbus farþegaþotu var vígð í gær við athöfn í Hamborg í Þýska- pantanir og verður fyrsta flugvélin afhent til áætlunarflugs í byijun
landi er Airbus A321 var sýnd í fyrsta sinn. Þotan er náskyld Airbus næsta árs. Kemur hún í hlut þýska flugfélagsins Lufthansa. A321-þotan
A320 en nokkm Iengri. Hún tekur 186 farþega í sæti og kostar fullbúin var sett saman í Hamborg, hin fyrsta í Airbus-fjölskyldunni sem smíðuð er
47 milljónir dollara eða 30 milljarða króna. Borist hafa 153 staðfestar í Þýskalandi og fyrsta stórflugvélin sem smíðuð er þar í landi eftir stríð.
Christiane Brunner hafnað sem ráðherra í ríkisstjórn Sviss
Hundruð grátandi kvenna
grýttu þinghúsið í Bem
Zttrich. Frá Önnu Bjamadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
ÞINGFLOKKUR svissneskra jafnaðarmanna (SPS) fékk viku umhugs-
unarfrest í gær til að ákveða hvort Francis Matthey, þingmaður flokks-
ins frá Neuchatel, eigi að taka sæti í sjömanna ríkisstjóm landsins.
Christiane Bmnner, þingmaður frá Genf, var frambjóðandi flokksins
í stjórnina en meirihluti sameinaðs þings kaus Matthey. Mörg hundmð
konur sem höfðu safnast saman á torgi fyrir framan þinghúsið í Bern
alls staðar að úr Sviss til að fagna kjöri Brunner brugðust illa við
úrslitunum. Þær blésu í háværar blístrur í mótmælaskyni og sumar
grýttu málningu, eggjum, kröfuspjöldum og snjóboltum í þinghúsið.
Flestar grétu af vonbrigðum og reiði. Brunner viðurkenndi að hún
væri vonsvikin. „Við megum ekki gefast upp,“ sagði hún. „Við vinnum
öragglega næst,“ reyndi hún að hughreysta konurnar.
meirihluta þeirra ekki að vita að hún
er reyndur verkalýðsforingi, kven-
baráttukona, frönskumælandi og frá
kantónunni Genf.
Takmarkað úrval
Matthey er 51 árs. Hann er reynd-
ur stjómmála- og þingmaður, þykir
Réttarhöldin í Palermo yfir Salvatore „Toto“ Riina
Verst fimlega o g varar
samstarfsmenn við svikmn
Róm. Reuter.
SALVATORE „Toto“ Riina, Mafíuleiðtoginn illræmdi, sem sakaður er
um að hafa fyrirskipað hundruð morða og tilræða, er, að mati sér-
fróðra, með framburði sinum að vara samstarfsmenn sína í glæpaheim-
inum við því að svíkja Mafiuna og dómara við að byggja málatilbúnað
á orðum þeirra hinna sömu. „Toto“ Riina hefur þrívegis í þessari viku
komið fyrir rétt í Palermo á Sikiley frá því hann var handtekinn 15.
janúar og heldur hann því fram að þekkingu sína á Mafíunni hafi
hann, líkt og almenningur, sótt í dagblöð og sjónvarpsþætti. Riina
hafði verið eftirlýstur í rúm 20 ár er hann komst í hendur réttvísinnar.
raunsær og er vel liðinn. Flestir eru
sammála um að höfuðókostur hans
sé sá að hann er ekki kona. Hann
var kjörinn í ríkisstjómina í stað
Rene Felbers, utanríkisráðherra, sem
sagði af sér vegna veikinda. Felber
er jafnaðarmaður frá Neuchatel og
frönskumælandi Svisslendingur á
rétt á sæti hans samkvæmt gamalli
hefð. Jafnaðarmannaflokkurinn vildi
tilnefna konu í hans stað en úrvalið
var takmarkað og Brunner hin eina
sem kom til greina.
Andstæðingar Brunners töldu víst
að Matthey myndi taka við ráðherra-
embættinu umyrðalaust. Hann kom
á óvart með því að vilja ráðfæra sig
við þingflokkinn. Stór meirihluti
þingflokksins studdi Brunner og vildi
ekki samþykkja kjör Mattays urn-
hugsunarlaust. Leiðtogar þing-
flokksins segja að meirihluti borg-
aralegu flokkanna hafa lítilsvirt jafn-
aðarmenn og konur með því að styðja
ekki kvenframbjóðanda flokksins.
Peter Bodenmann, formaður SPS,
gaf í skyn eftir að úrslit lágu fyrir
að flokkurinn myndi hugsanlega
hætta í ríkisstjórninni en bætti við
að það væri betra ef þjóðin leysti
saman erfíðleikana sem steðja 'að
henni, eins og atvinnuleysi og Evr-
ópumál. Svissneska ríkisstjómin hef-
ur verið skipuð fulltrúum fjögurra
stærstu flokkanna samkvæmt svo-
kallaðri „töfraformúlu" síðan 1959.
Reiði og þrýstingur almennra jafnað-
armanna gæti leitt til þess að SPS
hætti í stjóminni, flokkurinn hótaði
því þegar Uchtenhagen var ekki kjör-
in og gæti framkvæmt það út af
Brunner.
I