Morgunblaðið - 07.03.1993, Síða 24

24 B
MORGUNBLAÐIÐ VELVAKANDI SUNNUDAGUR 7. MARZ 1993
Óittu i/íé, uS brensit
h&fr<K9rcujtinn*?þett<z. er t3xffc!"
Með
morgimkaffínu
Þú ættir að vita að góður eigin-
maður man eftir afmælisdegin-
um en gleymir fæðingardegin-
um!
Vill herrann sem sagði „Guði
sé lof að við sluppum" vera svo
vænn að koma hingað augna-
blik!
JttirogttttMafrifr
BRÉF TTL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 681811
Ríkisútvarpið o g hlustandinn
Frá Sveini Guðmundssyni:
REYNDAR er það lítil von fyrir
leikmann að gagnrýna eitt eða
neitt í þjóðfélagi okkar vegna þess
að á almenning er ekki hlustað.
Þó er það tvennt sem ég vil
gagnrýna sem mér sýnist vera
gagnrýni vert. í Þjóðarsálinni á
Rás 2, var fyrir nokkru þáttur sem
var gagnrýni á kennara og þar
var í forsvari kona sem var kynnt
sem formaður foreldrafélags að
ég held íslands. Þar hringdi karl-
maður í þáttinn og kallaði kennara
hryðjuverkamenn. Ég býst við að
spyijandinn hafi ekki skilið orðið
hryðjuverk, en það merkir, sam-
kvæmt orðabók Menningarsjóðs,
ódæðisverk, manndráp eða lim-
lesting. Ég ætla formanni félags-
ins svo starfhæfa að hún skilji
orðið en hún hreyfði ekki mótmæl-
Hvalveiðar
um. Það gerði stjómandi þáttarins
ekki heldur.
Látum vera þó að til sé fólk sem
finnist kennarar vera arftakar
vinnukvennanna, en ég sé enga
ástæðu til þess að láta svívirða
þá án þess að reynt sé að hreyfa
mótmælum.
Hitt málið er Söngvakeppni
Sjónvarpsins. Ég vil taka fram að
ég er ekki dómbær á það hvað er
best og hvað er verst, en ég er
að gagnrýna að okkur skuli vera
ár eftir ár sagt ósatt.
í byijun er alltaf sagt að verið
sé að velja lag en ekki flytjendur.
Allir vita að það er ósannindi. Ég
held að frekar sé verið að velja
flytjanda en lag.
Einhvem veginn finnst mér það
skrýtnar tilviljanir að eigendur
laga skuli jafnvel flytja lögin sjálf-
ir. (Hvar er þá leyndin.) Hvernig
stendur á því að frammámenn í
dægurlagatónlist geta aldrei verið
sammála um að bæta atkvæðum
sínum við efsta lagið? Ef menn
eiga ættir sínar að rekja í eitt-
hvert kjördæmi þá fær það oftar
en ekki einna flest atkvæði þaðan.
Nú veit ég ekki hvort laga-
smiðurinn að verðlaunalaginu í ár
er íslendingur og í sjálfu sér skipt-
ir það ekki máli, en ef hann er
ekki íslenskur ríkisborgari er þá
lagið ekki norskt? Því að okkur
sagt æ ofan í æ að verið sé að
velja lag en ekki flytjendur.
Einhvern veginn fínnst mér að
maðkur sé í mysunni þó að hann
sjáist ekki.
SVEINN GUÐMUNDSSON,
Miðhúsum,
Reykhólasveit.
A
Noregur og- Island eru fyrirmyndarríki
Frá Mauritz Sundt Mortensen:
SÆNSKA sjónvarpsstöðin TV-2
sýndi nýlega (m.a. 12. febrúar)
framúrskarandi þátt um baráttu
íslendinga fyrir því að fá að nýta
hvalastofna Norður-Atlantshafs-
ins á skynsamlegan hátt. Um-
hverfísvemdarsamtök, sem oft
hefja umræðu um mikilvæg mál-
efni, hafa greinilega misskilið
ýmislegt í þessu sambandi og
ganga í offorsi sínu allt of langt
með því að krefjast þess að sjávar-
afurðir frá íslandi og Noregi verði
sniðgengnar.
Það gleymist oft þegar þessi
mál era rædd að Norðmenn, sem
um sex áratuga skeið vora fremst-
ir í flokki varðandi hvalveiðar í
Suður-íshafí, lögðu þegar á íjórða
áratugnum fyrstir fram tillögur
um alþjóðasamninga, eftirlit,
strangar takmarkanir og veiðik-
vóta varðandi hvalveiðar.
Á þeim tíma vora það Þjóðveij-
ar (sem þá lutu stjóm nasista) og
Japanir sem neituðu að fara eftir
samningum og héldu áfram
hömlulausum veiðum.
Við sem seinna meir tókum
þátt í hvalveiðum á sjötta áratugn-
um urðum að lúta ströngum regl-
um. Það var hins vegar þegar of
seint. Bláhvalina var hvergi að sjá
lengur. Norðmenn Iögðu fyrstir
fram tillögur um skynsamlega
nýtingu stofnanna en það voru
aðrar þjóðir sem virtu þær að vett-
ugi. Ef þær takmarkanir á veiðum
sem Norðmenn lögðu til hefðu
verið virtar væri kannski enn hægt
að stunda veijanlega nýtingu
stofnanna í Suður-íshafi.
Nú ganga Norðmenn og íslend-
ingar fram fyrir skjöldu varðandi
skynsamlega nýtingu á hvala-
stofnunum í Norður-Atlantshafí á
meðan aðrir setja fram brengluð
sjónarmið sem gera málstaðnum
meira illt en gott.
í Bandaríkjunum þar sem fjöl-
margir er búa íjarri sjávarsíðunni
sniðganga nú sjávarafurðir til að
stöðva hvalveiðar alfarið hafa
menn engan skilning á því að ís-
lenskar og norskar hvalveiðar era
að minnsta kosti jafn réttlætanleg-
ar og varfærnar og dádýraveiðin
í skógum Bandaríkjanna.
MAURITZ SUNDT
MORTENSEN
Bærum.
Yíkveiji skrifar
HÖGNI HREKKVÍSI
„ þAU E.RJJ 'ÓLL SVO <SÓÐ AE>
HAWN <3ETUR BKKI AkVE&IÐ 616/"
Hver er sinnar gæfu smiður. Það
er rétt, svo langt sem stað-
hæfíngin nær. Hún spannar hins
vegar ekki sannleikann allan, að
dómi Víkverja.
Enginn á kost á því að velja sína
eigin foreldra, en erfðir ráða mjög
miklu um hæfni og farsæld ein-
staklingsins. Enginn ræður því inn
í hvers konar samfélag hann fæð-
ist, en það er himinhrópandi munur
á aðstöðu einstaklinga til náms,
þekkingar og þroska, eftir því hvar
á jörðu þeir fæðast. Og enginn,
hvort heldur hann er fæddur til ríki-
dæmis eða fátæktar, er gulltryggð-
ur gegn sjúkdómum eða slysum,
sem era örlagavaldar í lífí fjölda
fólks.
Samt sem áður ráðum við heil-
miklu um eigin velferð. Lífsmátinn,
sem við temjum okkur, hefur ríku-
leg áhrif á heilsufar okkar og vel-
ferð alla. Við sáum og uppskeram
með námi og þekkingu, sem við til-
einkum okkur, fæðuvali og líkams-
rækt, ræktun hugarheims okkar og
lífsviðhorfum. Að þessu leyti erum
við okkar eigin gæfu- eða ógæfu-
smiðir.
Við mótum einnig okkar eigin
umhverfí, okkar eigið samfélag,
með pólitískum viðhorfum okkar.
Einnig að því leyti erum við okkar
gæfu- eða ógæfusmiðir. Víkveiji
hættir sér ekki frekar út á hálan
þjóðmálaísinn, en minnir á fleyg orð
Rickards Sandler:
„Þar sem mönnum leyfíst að
staðhæfa, að ríkið sé ekki gott, þar
er ríkið gott.“
Samkvæmt þessum orðum sann-
ar stjómarandstaðan ágæti íslenzks
samfélags bæði vel og rækilega!
xxx
Sósíaiisminn er dauður segir sá
vísi dósent, Hannes Hólm-
steinn Gissurarson, í Dagblaðskjall-
ara. Betur að satt væri, segir Vík-
veiji. En er það nú svo?
Sósíalisminn hefur að vísu verið
tekinn til pólitískra gjaldþrotaskipta
eða siglir hraðbyri í þá áttina í flest-
um ef ekki öllum ríkjum, sem búið
hafa eða búa við marxískt hagkerfí.
Sósíalisminn var útfærður með
ýmsum hætti í viðkomandi ríkjum
Austur-Evrópu, Asíu, Afríku og
reyndar víðar. Niðurstaðan varð
samt ein og söm: 1) afgerandi lítil
vermætasköpun á hvem vinnandi
þegn, ergo: lök lífskjör, 2) réttur
fólks til framtaks, skoðana, tjáning-
ar og ferðalaga nánast þurrkaður
út, 3) völdum og flokksræði viðhald-
ið með hervaldi og upplýsingaein-
angran, unz sjónvarpstæknin gerði
viðkomandi þjóðum kleift að kynn-
ast kjörum umheimsins, sem voru
allt önnur, miklu betri og mann-
eskjulegri.
Samt sem áður er ofsagt að sós-
íalisminn sé dauður, að dómi Vík-
veija. Hann er víðast hvar á knján-
um. Við „réttar“ aðstæður getur
hann þó enn sýnt klæmar. Og Vík-
veiji spyr: Er sósíalisminn dauður
á Islandi? Hrandi Berlínarmúrinn
nokkra sinni í hugarheimi íslenzkra
sósíalista?
xxx
Veðurfjölbreytnin hefur verið
með fádæmum í vetur. Einn
daginn og reyndar margan daginn
helkaldur norðangarrinn. Daginn
eftir er kannski sami hiti á Sauða-
nesi við Siglufjörð og á Miðjarðar-
hafseyjum. Þá er úr ýmsu að velja
í síbylju roks og storma og nægja
höfuðáttimar vart til. Eða hvað
sagði ekki limruhöfundurinn Jó-
hann Hannesson fyrir margt löngu:
„A Norðurhafseyjunni íslandi,
er ekki við kvöldgöngur sýslandi,
því vindkviður æmar,
næða um eyrun og tæmar
og öskrandi fremur en hvíslandi"!