Morgunblaðið - 13.01.1994, Blaðsíða 6

6 C
MORGUNBLAÐIÐ VIDSKIPTI/ATVINNULÍF FIMMTUDAGUR 13. JANÚAR 1994
Bílar
Bílaumboðin beijast
um síminnkandi köku
Hrun hefur orðið í sölu á sumum fólksbílategundum, álagning hefur
lækkað almennt og róðurinn þyngst verulega í rekstri umboðanna
MJÖG hefur þrengt að bílaumboðunum síðustu misseri vegna stöð-
ugt minnkandi sölu á fólksbílum. Á síðasta ári seldust tæplega
5.500 fólksbílar hjá 13 bílaumboðum og dróst salan saman um tæp
22% frá árinu 1992. Samdrátturinn í efnahagslífinu bitnar þó án
efa harðar á bílaumboðunum en þessar sölutölur gefa til kynna.
Samkeppnin hefur í miklum mæli snúist um að taka eldri bíla upp
í nýja sem oft er erfitt að selja á ný nema með verulegum af-
slætti. Þykir ljóst að álagning hafi lækkað nokkuð auk þess sem
mestur samdráttur er í sölu dýrari bíla sem eðli málsins sam-
kvæmt gefa-mest af sér. Bar viðmælendum Morgunblaðsins saman
um að rekstur flestra umboðanna hafi verið mjög erfiður og
ýmis teikn séu á lofti um að til uppstokkunar muni koma á þess-
um markaði á þessu ári. Samkvæmt upplýsingum Morgunblaðsins
munu þegar hafa átt sér stað þreifingar um sölu tveggja umboða.
Bílamarkaðurinn 1992-1993
Sala nýrra fólksbíla 1992 1993 Breyting 92/93
HEKLA 1.212 1.078 -11,1%
Mitsubishi 944 834 -11,7%
Volkswagen 258 239 -7,4%
Range Rover 2 0 -100,0%
Audi 8 5 -37,5%
P.SAMUELSS0N 1.536 1.211 -21,2%
Toyota 1.536 1.211 -21,2%
INGVAR HELGAS0N 1.199 972 -18,9%
Nissan 792 806 1,8%
Subaru 407 166 -59,2%
B&L 616 687 11,5%
Hyundai 271 423 56,1%
Lada 344 264 -23,3%
UAZ 1 0 -100,0%
BRIMBORG 721 393 -45,5%
Daihatsu 633 198 -68,7%
Volvo 88 195 121,6%
JÖFUR 311 344 10,6%
Chrysler 60 117 95,0%
Skoda 162 167 3,1%
Peugeot 89 60 -32,6%
BÍLAUMB0ÐIÐ 294 229 -22,1%
Renault 220 197 -10,5%
BMW 74 32 -56,8%
RÆSIR 290 157 -45,9%
Mazda 282 149 -47,2%
Mercedes Benz 8 8 0,0%
GL0BUS 237 102 -57,0%
Ford 154 72 -53,2%
Saab 31 26 -16,1%
Citroen 52 4 -92,3%
SUZUKI-BÍLAR 229 112 -51,1%
Suzuki 229 112 -51,1%
BÍLHEIMAR 137 81 -40,9%
Isuzu 67 29 -56,7%
Opel 12 32 166,7%
GM 58 20 -65,5%
H0NDA A ISLANDI 167 67 -59,9%
Honda 167 67 -59,9%
FIAT-BÍLAR 47 49 4,3%
Fiat 47 49 4,3%
ALLS 6.988 5.482 -21,6%
Samdrátturinn á síðasta ári kom
mjög misjafnlega fram hvað einstak-
ar bifreiðategundir varðar og dæmi
eru um algjört hrun í sölu. Þannig
minnkaði sala af Citroén úr 52 bílum
í 4 bíla og salan í sumum tegundum
japanskra bíla minnkaði einnig veru-
lega. Minnkaði sala á Mazda úr 282
bílum í 149 bíla milli ára og einung-
is 166 Subaru bílar seldust miðað
við 407 árið áður. Undantekningin
frá þessu eru Nissan bílar þar sem
salan jókst lítillega milli ára. Ef ein-
hver telst hins vegar sigurvegari á
bílamarkaðnum hljóta það að teljast
Bifreiðar og landbúnaðarvélar, sem
hafa á skömmum tíma náð undra-
verðum árangri með Hyundai-bíla.
Seldust 423 bílar af þessari gerð í
fyrra sem samsvarar um 7,7% mark-
aðshlutdeild. I þessu sambandi vekur
athygli að fjögur fyrirtækjanna voru
með um 72% af markaðnum en níu
umboð þurftu að moða úr 28% söl-
unnar. Þetta sést nánar á meðfylgj-
andi töflu. Fyrstu tölur á þessu ári
gefa til kynna áframhaldandi sam-
drátt, en fyrstu viku mánaðarins var
salan 5-6% minni en á sama tíma í
fyrra.
Nissan að sækja í sig veðrið -
„Nissan hefur verið að sækja í
sig veðrið og markaðshlutdeildin
hefur verið að aukast undanfarin
þijú ár með nýjum gerðurn," sagði
Júlíus Vífill Ingvarsson, fram-
kvæmdastjóri Ingvars Helgasonar
hf. „Á síðasta ári seldist Nissan
Micra mjög vel og er mest seldi
smábíllinn hér á landi. Miðað við
þann mikla samdrátt sem orðið hef-
ur megum við mjög vel við una. Á
þessu ári eigum við von á nýjum
Subaru Legacy og salan kemur
eflaust til með að aukast. Salan í
Subaru hefur dregist nokkuð saman
m.a. vegna þess að japanska jenið
hefur hækkað og kaupgetan minnk-
að. Kaupendur hafa fært sig yfir á
ódýrari bíla.
Við búumst við því að þetta ár
verði svipað og árið 1993. Mér finnst
teikn á lofti um það að markaðurinn
muni hressast þegar líða tekur á
árið, einkum ef einhveijir ytri þættir
verða jákvæðir. Sú mikla sprenging
sem varð í sölu bíla árið 1987 vegna
tollalækkana hefur gengið mjög
mikið niður og bílum fer fækkandi.
Meðalaldur bíla er að hækka og
fimmþúsund og fimmhundruð fólks-
bílar sem seldust á síðasta ári er
langt frá því að vera nægjanlegt til
að viðhalda eðlilegri bílaeign hér á
landi. Við teljum að markaðurinn
komi einnig til með að aukast á
seinni hluta ársins vegna þess að
endurnýjunarþörfin fer vaxandi.
Eðlileg endurnýjun hér á landi er
nær 9-10 þúsund fólksbílar. Sam-
göngur eru nauðsynlegar og ekki
hægt að halda uppi velmegun og
hraða nútímaþjóðfélagsins án eðli-
legrar endurnýjunar bíla.“
Július Vífill segir að farið hafi
verið mjög varlega í útgjöld hjá fyrir-
tækinu að undanförnu vegna sam-
dráttarins. „Við fórum reyndar út í
fjárfestingu í byijun sl. árs þegar
við keyptum bifreiða- og véladeild
Jötuns hf. og gerum okkur vonir um
að það skili sér. Bifreiðadeildin var
flutt á Fossháls og er rekin undir
heitinu Bíiheimar hf., en það fyrir-
tæki hefur umboð fyrir bíla frá Gen-
eral Motors og Opel-verksmiðjunum
í Þýskalandi. Þessir framleiðendur
hafa goldið þess að vera ekki nægi-
lega vel kynntir á markaðnum hér
á landi en við höfum trú á því að
það komi til með að breytast. Opel
er mest seldi og vinsælasti bíllinn í
Evrópu og General Motors-bílarnir
mest seldu bílarnir í Bandaríkjun-
um.“
Bjartsýni hjá Heklu
Sigfús Sigfússon, forstjóri Heklu,
bendir á að hlutdeild Mitsubishi hafi
aukist úr 13,4% í 15,2% og hlutdeild
Volkswajgen hafi aukist úr 3,8% í
4,5%. „Eg er sérstaklega ánægður
með að við skyldum hafa náð auk-
inni markaðshlutdeild á sama tíma
og jenið hefur hækkað mjög mikið.
Það er þó ekkert kappsmál hjá okk-
ur að vera númer eitt á markaðn-
um.“
Sigfús vísaði því alfarið á bug að
Hekla ætti í rekstrarerfiðleikum
vegna samdráttarins og benti á að
fyrirtækið hefði margar og sterkar
stoðir undir rekstrinum. Hins vegar
hefði verið tekið til í rekstrinum að
undanförnu. „Við höfum ekki sagt
upp fólki en ekki ráðið í stað þeirra
sem hættu heldur fremur fært fólk
til í störfum. Við í Heklu erum mjög
bjartsýnir á árið 1994. Markaðurinn
verður hins vegar mjög erfiður og
menn þurfa að gæta mikillar varúð-
ar og aðhalds í rekstrinum."
Fyrri hluti ársins 1993
erfiður hjá Globus
Þórður Hilmarsson, forstjóri Glob-
us, segir að fyrri hluta síðasta árs
hafi fyrirtækið verið að bíða eftir
þeim bílum sem síðan hafi reynst
aðalsölubílar ársins. Þess vegna
hefði orðið samdráttur í sölu á Ford-
bílunum. Þá hefði ekki tekist að
semja um verð á Citroén-bílum.
„Seinni hluta ársins varð jöfn og góð
stígandi í sölunni og megnið af sölu
ársins fór fram á þeim tíma. Okkar
sala skiptist hins vegar nokkuð jafnt
milli sendibíla og fólksbíla."
Á þessu ári eins og seinni hluta
ársins 1992 hefur verið haldið áfram
hagræðingu hjá Globus. Því verki
er að mestu leyti lokið þannig að
áhrifin af þeim aðgerðum koma að
fullu fram á þessu ári.
Aðspurður um áætlanir fyrir þetta
ár sagði Þórður: „Ég held að bíla-
sala almennt verði svipuð á árinu
eða jafnvel eilítið minni en í fyrra.“
Hann benti á að afkoma bílaumboð-
anna væri væntanlega með þeim
hætti að menn myndu leita leiða til
frekari hagræðingar.
Jöfur býr sig undir
erfiðari tíma
„Við jukum okkar markaðshlut-
deild milli ára,“ sagði Óli Rúnar
Ástþórsson, framkvæmdastjóri Jöf-
urs hf. „Jeppasalan kom mjög vel
út og jókst um 160% milli ára og
sala á Skoda jókst einnig. Hins veg-
ar minnkaði salan í Peugeot. Við
höfum verið að leitast við að styrkja
undirstöðurnar og tókum í því skyni
við umboði fyrir þungavinnuvélar.
Síðan hafa verið mjög strangar að-
haldsaðgerðir í gangi til að mæta
fyrirsjáanlegum samdrætti. Þannig
höfum við verið að skera niður
ónauðsynlega kostnaðarliði og
fækkað starfsmönnum úr 27 niður
í 18. Við teljum að árið 1994 verði
ekki betra en síðasta ár og búum
okkur undir erfíðari tíma hvað sölu
varðar.“
Gísli Guðmundsson, forstjóri Bif-
reiða og landbúnaðarvéla hf., sagði
að markaðurinn hefði tekið vel við
Hyundai-bílunum frá því þeir voru
fyrst kynntir um mitt ár 1992.
„Markaðshlutdeild okkar er þokka-
leg eða 12,4% og við erum mjög
ánægðir með söluna á Hyundai-bíl-
unum. Hyundai var með 7,7% hlut-
deild en Lada 4,8%.“
Hann sagði að áætlanir B&L mið-
uðust við óbreytta sölu á þessu ári.
„Herkostnaðurinn við að ná þessum
fáu bílum í bílgreininni er hins vegar
orðinn gífurlegur."
Þokkalegur rekstur hjá
P. Samúelssyni
P. Samúelsson hf. umboðsaðili
Toyota hefur haft ótvíræða forystu
hvað snertir markaðshlutdeild á
markaði fyrir nýja fólksbíla. Fram
hefur komið að síðasta ár var erfitt
í rekstri fyrirtækisins. Það hefur
mátt glíma við 50% hækkun á jap-
anska jeninu meðan útsöluverð bíl-
anna hefur aðeins hækkað um 10%
sem bætist ofan á samdráttinn á
markaðnum. Við þessu var brugðist
á síðasta ári með því að semja við
Toyota um að miða við þýska mark-
ið í stað jensins og tók þetta fyrir-
komulag gildi á miðju ári. „Til
skemmri tíma taka verksmiðjurnar
á sig gengismuninn sem endurspegl-
ast í verðhækkunum til lengri tíma
litið,“ sagði Bogi Pálsson, fram-
kvæmdastjóri P. Samúelssonar hf.
„Við völdum að skipta úr jenum í
þýsk mörk vegna þess að markið
er stöðugast gagnvart íslensku krón-
unni vegna samsetningar myntkörf-
unnar. Síðan höfum við reynt að
lækka reksturskostnað hjá okkur
með því að ráða ekki í þær stöður
sem hafa losnað. Þannig má segja
að Japanirnir hafa að hluta til tekið
á sig samdráttinn, við að hluta til
og að hluta til hefur þessu verið
hleypt út í verðlagið. Þetta gerir það
að verkum að reksturinn kom þokka-
lega vel út á síðasta ári af því að
við náðum að bregðast nógu snemma
við. Reksturinn var þó mjög þungur
miðað það sem á að vera. Við sjáum
ekki fram á, að þurfa að fara út í
miklar breytingar á þessu ári. Sam-
keppnisstaðan mun ráða því hvort
það verða einhveijar verðhækkanir
en það er ljóst að bílaumboðin þyrftu
að hækka verðið hjá sér.“
Brimborg með hagnað í fyrra
Egill Jóhannsson, markaðsstjóri
hjá Brimborg, sagði að fyrirtækið
hefði náð að auka söluna árið 1992
þegar samdrátturinn á bílamarkaðn-
um hefði byrjað. Þá hefði fyrirtækið
selt 340 Daihatsu-bíla úr sendingu
sem átti að fara til Júgóslavíu. „Þrátt
fyrir 68% samdrátt á síðasta ári
• erum við ennþá í sjöunda sæti með
Daihatsu og í fjórða sæti yfir jap-
önsku merkin. Hins vegar hefur sala
á Volvo aukist verulega. Helsta
ástæðan fyrir því er að við höfum
fengið tvö ný módel, Volvo 850 og
Volvo 460.“
Hann sagði að þrátt fyrir sam-
drátt myndi Brimborg skila hagnaði
á sl. ári. „Við miðum okkar rekstur
við að selja 300 fólksbíla á ári en
hann byggist reyndar á ýmsu öðru
eins og vörubílum, bátavélum, verk-
stæðisrekstri o.fl. Um mitt ár 1992
hófum við sparnaðaraðgerðir og
reynum að halda öllum kostnaði í
lágmarki. Bjartsýnasta spá okkar
gerir' ráð fyrir óbreyttri sölu á þessu
ári. Hins vegar gefa tölur yfir sölu
fyrstu vikuna á árinu til kynna að
samdráttur gæti orðið 5-6% á þessu
ári þrátt fyrir að janúar í fyrra hafi
verið einn versti sölumánuður í sög-
unni. Við vonumst til, að Daihatsu
haldi sínum hlut en búum okkur
undir minnkun.“ KB
SAMDRATTUR — Efnahagskreppan í þjóðfélaginu hefur leikið bifreiðaumboðin illa en sölusam-
drátturinn milli ára er um 22%.