Morgunblaðið - 09.09.1994, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 9. SEPTEMBER 1994
FRÉTTIR
Þú þarft ekki lengur að reyna að babbla á Skandinavísku hr. Davíð. . .
Varaforseti læknadeildar HÍ um fjölgun erlendra nema
Ekkí ástæða til að óttast
MIÐAÐ við að erlendu námsmenn-
irnir þrettán sem innritast hafa í
læknisfræði nái svipuðum árangri
og íslendingar í samkeppnisprófum,
myndu tveir til þrír erlendir náms-
menn komast áfram, segir Einar
Stefánsson, yaraforseti læknadeild-
ar Háskóla íslands. Engin ástæða
sé til að óttast þá fjölgun erlendra
námsmanna sem orðið hefur í
læknadeild, en formaður Félags
læknanema lýsti í Morgunblaðinu í
gær yfir áhyggjum margra samnem-
enda sinna vegna þeirrar þróunar.
„Myndi það hins vegar sýna sig
að verulegur fjöldi erlendra náms-
manna kæmust í skólann og næðu
samkeppnisprófum, yrði að skoða
málin að nýju. Þeir 13 sem reyna
sig nú eru hins vegar ekki nægjan-
lega margir til að kalla á aðgerðir,"
segir Einar.
Einar segir ýmis rök styðja fækk-
un þá sem orðið hefur á nemendum
sem fá að halda áfram námi eftir
fyrsta ár í læknisfræði. Honum sé
t.d. ekki kunnugt um annað land sem
mennti og útskrifí jafn marga lækna
og ísland. Þannig útskrifi allar ná-
grannaþjóðir íslands hlutfallslega
færri lækna og sumar helmingi
færri. „Almennt séð eru því mögu-
leikar íslenskra ungmenna á því að
verða læknar meiri en ungmenna
annarra landa,“ segir Einar. „Ef lit-
ið er til þess að þjóðimar í kringum
okkur mennta 15-28 lækna miðað
við íslensku þjóðina, sem menntaði
36 og nú 30, er óhugsandi að kom-
ast að þeirri niðurstöðu að 36 sé sú
tala sem á að miða við, hvað sem í
skerst. Sú tala byggðist á sínum tíma
á mati á því hvað læknadeild gæti
menntað marga lækna á ári miðað
við aðstæður þess tíma, fyrir u.þ.b.
áratug. Þær aðstæður hafa versnað
verulega og þess utan er ekki réttur
mælikvarði að míni viti að líta á
kennslugetu deildarinnar, heldur
verðum við líka að líta á þörf þjóðar-
innar að einhveiju leyti og þörfin
er alls ekki meiri en við önnum nú.“
Ástandið takmarkar
Einar segir að háskólaráð hafi
tekið ákvörðun um fækkun þeirra
nema sem fá að halda áfram í lækn-
isfræði hérlendis úr 36 i 30, á grund-
velli minnkaðra fjárveitinga og sam-
dráttar, sérstaklega í spítalakerfinu
í Reykjavík. Núverandi ástand gefi
ekki tilefni til að heimila fjölgun að
nýju, og óskapleg skammsýni væri
að hindra sérstaklega þá tiltölulega
fáu erlendu námsmenn sem hingað
leita. Ættu menn t.d. að hugleiða
hvaða áhrif slíkar skorður erlendis
hefðu á íslenska námsmenn. Ákvörð-
un að leyfa erlendum nemum að
taka jólapróf á fyrsta ári á ensku,
segir Einar byggja á kurteisi og
gestrisni, enda taki þeir prófin að-
eins þremur mánuðum eftir að nám-
ið hefst. Öll önnur próf og fyrirlestr-
ar fari hins vegar fram á íslensku.
Málefnaþing SUS haldið í Kópavogi síðar í mánuðinum
Ungum þingmönnum fjölgi
MÁLEFNAÞING Sambands ungra
sjálfstæðismanna verður haldið í
Kópavogi 24.-25. september næst-
komandi. Að sögn Guðlaugs Þórs
Þórðarsonar, formanns SUS, munu
skoðanaskipti um umsókn um aðild
að Evrópusambandinu væntanlega
setja svip á þingið, auk þess sem
ungir sjálfstæðismenn munu leggja
áherzlu á að fleira ungt fólk verði
í öruggum sætum á framboðslistum
Sjálfstæðisflokksins en verið hafi.
„Við munum leggja áherzlu á
að ungum þingmönnum fjölgi. Um
40% kjósenda eru undir 35 ára að
aldri, en þessi aldurshópur á aðeins
einn fulltrúa í þingflokki Sjálf-
stæðisflokksins," sagði Guðlaugur
í samtali við Morgunblaðið. „Hlut-
fall ungra frambjóðenda í efstu
sætum framboðslista hefur ekki
endurspeglað stærð þessa aldurs-
hóps, en mörg pólitísk mál brenna
á fólki á þessum aldri, ekki sízt
skuldasöfnun ríkissjóðs, sem kemur
í okkar hlut að greiða til baka á
næstu árum og áratugum."
Guðlaugur sagði að umræður um
umsókn um aðild íslands að Evr-
ópusambandinu myndu áreiðanlega
setja svip á þingið. „Ungir sjálf-
stæðismenn eru langflestir sam-
mála um að aðild að Evrópska efna-
hagssvæðinu hafi verið heillaspor,
en mismunandi viðhorf eru uppi
innan hreyfingarinnar hvaða skref
eigi að stíga í framhaldi af EES-
aðild. Niðurstaðan kemur ekki í ljós
fyrr en á þinginu sjáifu,“ sagði
Guðlaugur.
Formaður SUS sagði að kjör-
dæmamál yrðu eflaust áberandi á
þinginu. Jafnframt mætti búast við
að ungir sjálfstæðismenn létu til
sín taka í málaflokkum, sem þeir
hefðu ekki sinnt mikið fram til
þessa. Þar mætti nefna starf svo-
kallaðs útlagahóps, en hann fjallaði
til dæmis um málefni unglinga, sem
hafa lent utangarðs. Þá yrði rætt
um hvernig bregðast bæri við vax-
andi ofbeldi í þjóðfélaginu. Skóla-
mál yrðu tekin föstum tökum og
meðal annars tekin afstaða til
þeirra tillagna að nýrri skólastefnu,
sem lægju fyrir.
Ráðherrar krafðir svara
Málefnaþing SUS í Kópavogi er
aukaþing og ekki kosið í nein emb-
ætti. Á þinginu munu ráðherrar
Sjálfstæðisflokksins sitja fyrir
svörum. „Ráðherrarnir munu
væntanlega verða spurðir hvers
vegna ýmis framfaramál í anda
sjálfstæðisstefnunnar hafa ekki
náð fram að ganga og jafnvel
stöðvazt í þingflokki sjálfstæðis-
manna,“ sagði Guðlaugur Þór. „Þar
má nefna frelsi í olíuviðskiptum og
lífeyrissjóðamálum."
MORGUNBLAÐIÐ
Hættum í umferðinni fjölgar á haustin
• •
Okumenn verða
að drag'a úr
hraðanum
Það er farið að dimma.
Skólar eru hafnir og
þúsundir bama eru
á ferli í umferðinni allan
daginn. Reynslan hefur sýnt
að við þessar aðstæður
skapast nýjar hættur í um-
ferðinni. Það er því brýnt
fyrir ökumenn að taka tillit
til breyttra aðstæðna og
draga úr hraðanum.
„Það er staðreynd að
óhöppum fjölgar á haustin.
Septembermánuður hefur
t.d. oft reynst okkur erfiður.
Fyrir fáum árum fórust
fimm einstaklingar í um-
ferðarslysum í Reykjavík í
septembermánuði. Það hef-
ur stundum verið sagt að
það sé ekki hægt að finna
. neina eina ástæðu fyrir
þessu, en ég er ekki í vafa
um að skammdegið er or-
sakavaldurinn. Skyggnið minnkar
og veður versnar. Þessi breyting
á aðstæðum gerist svo hratt að
fólk áttar sig ekki á henni.
Það eru tveir aldurshópar sem
þurfa sérstaklega að gæta sín á
haustin. Það eru böm og ung-
menni, sem eru að fara í skóla,
og eldri borgarar. Það virðist vera
að yngstu bömin eigi erfitt með
að meta hraða ökutækja þó að þau
fari eftir umferðareglum. Öku-
menn verða því að muna eftir því
að böm eiga til að hlaupa fyrir-
varalítið út á götu. Sama er að
segja með gamla fólkið. Það á
erfitt með að meta hraða ökutækj-
anna.“
Má þá segja að ökumenn átti
sig ekki á því að það er komið
haust með nýjum aðstæðum?
Hraðinn er lykilatriði
„Það má segja að ökumenn átti
sig ekki á því að þeir verða að
minnka hraðann þegar skamm-
degið gengur í garð. Þeir verða
að gefa sjálfum sér tíma til að
bregðast við vandanum. Ökumenn
eiga auðveldara með að sjá vand-
ann og bregðast við honum yfir
sumartímann. Hraðinn er því lyk-
ilatriði í þessu máli. Menn verða
að gefa sér meiri tíma yfir vetrar-
mánuðina. Aðstæðumar krefjast
þess.“
Geta haustrigningamar ekki
valdið ökumönnum erfiðleikum?
„Jú, það myndast oft rásir í
götunum sem geta verið hættuleg-
ar þegar rignir. Vatnið sest í hjól-
förin og ef ökumenn ----------
aka hratt mega þeir
ekki gleyma því að bíll-
inn getur flotið. Það
minnkar viðnám í hjól-
börðunum og hemlun
tekur lengri tíma. Þetta eykur lík-
ur á að menn missi stjórn á bílnum
og hann fari út af veginum. Þess
vegna er nauðsynlegt, þegar rign-
ir, að aka ekki í hjólförunum eða
aka hægar.
Aðeins eitt dauðaslys
Hafa mörg dauðaslys orðið í
umferðinrii í Reykjavík það sem
af er árinu?
„Nei, sem betur fer hefur aðeins
eitt banaslys orðið í umferðinni í
Reykjavík það sem af er árinu.
Það eru margir samverkandi þætt-
ir sem valda því að færri hafa
dáið í umferðaróhöppum. Lækn-
arnir geta bjargað miklu, en ég
held þó að ástæðan fyrir þessu sé
ekki síst sú að við höfum gengið
mjög hart fram í því að ná umferð-
arhraðanum niður. Það hefur verið
brýnt fyrir ökumönnum að virða
Magnús Einarsson
►EINN maður hefur látið lífið
í umferðinni í Reykjavík það
sem af er þessa árs. Banaslys-
in urðu talsvert fleiri á sama
tíma í fyrra. En öðrum slysum
og umferðaóhöppum hefur
ekki fækkað milli ára. Magnús
Einarsson, yfirlögregluþjónn í
umferðardeild lögreglunnar í
Reykjavík, segir að þó árangur
hafi náðst sé engin ástæða til
að slaka á. Reynslan sýni að
slysum fjölgi á haustin. Öku-
menn verði því að halda vöku
sinni. Magnús er 57 ára gam-
all og hefur starfað sem lög-
reglumaður í 36 ár. Hann varð
varðstjóri 1967, aðalvarðstjóri
1972 og aðstoðaryfirlögreglu-
þjónn 1977. Magnús var yfir-
lögregluþjónn á ísafirði 1986-
1987 og varð stöðvarstjóri hjá
lögreglustjóranum í Reykjavík
1987. Magnús er kvæntur ÓI-
öfu Erlu Hjaltadóttur. Þau
eiga þrjú börn
hraðamörkin og ég helda að mér
sé óhætt’ að segja að það hafi
borið árangur.
Umferðaróhöppin eru samt ekki
mikið færri en undanfarin ár, en
tjón á bílum er minna. Trygginga-
félögin hafa greitt minna í tjóna-
bætur en áður. Þegar hraðinn er
minni verður tjón minna og slys á
fólki ekki eins alvarleg.“
Fer lögreglan eitthvað í skólana
til að kenna bömunum hvernig
þeim ber að haga sér í umferðinni?
--------- „Það eru tveir lög-
reglumenn hjá lögregl-
unni í Reykjavík í fullu
starfi við að sinna um-
ferðarfræðslu skóla-
barna. Þeir fara í skól
Alvarleg slys
á börnum á
haustin
ana á vetuma, fara á bamaheim-
ili á vorin og taka á móti bömum
sem koma í heimsókn á lögreglu-
stöðina."
Er meira um slys á börnum á
haustin þegar skólar byija?
„Nei, sem betur fer fjölgar slys-
um ekki. Við höfum hins vegar
orðið varir við aukningu á vorin.
Þá fara bömin af stað á hjólum
án þess að ráða almennilega við
að stjórna þeim. Þau slys sem
verða á bömum á haustin eru hins
vegar oft alvarleg. Það er mjög
brýnt að foreldrar, forráðamenn
barna og kennarar leiðbeini börn-
um í umferðinni fyrstu dagana.
Það þarf að benda bömum á ör-
uggustu leiðina og hvað það er
sem þarf helst að varast. Eg held
að foreldrar og kennarar geri þetta
og þess vegna hefur náðst árang-
ur í þessu efni.“