Morgunblaðið - 09.09.1994, Qupperneq 30

30 FÖSTUDAGUR 9. SEPTEMBER 1994
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Junior Chamber —
uppruni og markmið
lnngangur
VIÐ íslendingar nú-
tímans sækjum alla
jafna mikið í félags-
starfsemi, um það ber
þróttmikið starf ýmissa
félagasamtaka vitni.
enning og listir,
róttafélög, líknarfé-
lög, að ætla að telja upp
alla þá afþreyingu sem
í boði er yrði allt of
langt mál.
Með stórauknu fram-
boði á afþreyingu hin
síðari ár, samfara stór-
kostlegri tæknibyltingu
á flestum sviðum mann-
lífsins, hafa félagasamtök mörg hver
átt í vök að verjast hvað varðar fjölda
félagsmanna. Astæðan er ekki sú
að þessi félagasamtök séu einhver
náttröll sem daga uppi vegna þess
að tilganginn vantar í starfsemina,
heldur fremur sú að framboðið er
orðið svo gífurlegt að það kostar
mikinn tíma og vinnu að vera sýni-
legur í íslensku þjóðfélagi þrátt fyr-
ir góðan tilgang og málstað.
Við sem störfum innan vébanda
Junior Chamber íslands höfum ekki
farið varhluta af þessari þróun. En
hvað er þetta Junior Chamber, eða
JC, eins og ef til vill flestir kannast
við sem nafn hreyfmgarinnar?
Saga Junior Chamber
Uppruna Junior Chamber má
rekja allt aftur til ársins 1910, til
—' borgarinnar St. Louis í Bandaríkj-
unum.
Ungur maður, Henry Giessenbier,
stofnaði dansklúbb ásamt fáeinum
vinum sínum. Fimm árum seinna var
Henry hvattur af virtum borgara í
St. Louis, H.N. Morgan ofursta, til
þess að taka virkari þátt í málefnum
samfélagsins.
Þetta varð til þess að Giessenbier
ásamt 32 ungum mönnum stofnuðu
„Young men’s progr-
essive civic association
(YMPCA)“. Þann 13.
október, ári seinna, var
nafni félagsins breytt í
Junior Citizens. Árið
1918 urðu þáttaskil er
Junior Citizens samein-
aðist verslunarráði
St. Louis og nafn fé-
lagsins varð St. Louis
Junior Chamber of
commerce.
Það var svo upp úr
lokum fyrri heimsstyij-
aldarinnar að 29 hópar
ungra manna víðsvegar
að úr Bandaríkjunum
stofnuðu United States
Junior Chamber of Commerce.
Henry Giessenbier var kjörinn fyrsti
forseti landssamtakanna.
Hreyfmgin varð alþjóðleg þegar
viðskiptaráð Winnipeg varð fyrsta
Junior Chamber-félagið utan Banda-
ríkjanna.
Þessi þróun hélt áfram og það var
svo árið 1946 að fyrsta heimsþingið
var haldið í Panamaborg.
Markmið og tilgangur
Junior Chamber
Markmiði og tilgangi Junior
Chamber er best lýst með orðum
stofnandans, Henry Giessenbier.
„Innan sálarveggja hreyfíngar-
innar, þar sem undirstaða persóna
og almennra borgararéttinda eru
hornsteinninn, vona ég að þau skila-
boð muni koma einhverntímann í
framtíðinni sem leiði fólk í áttina
að því sem grundvallast á stöðugum
heimsfriði sem varir að eilífu."
Henry Giessenbier hafði þá fram-
sýni að trúa því að skapgerð og
skyldur borgara væru framlegð til
varanlegs heimsfriðar. Draumur
hans og tilgangur með Junior Cham-
ber var að bjóða félögunum tæki-
færi sem myndi byggja upp sterka,
jákvæða félaga með skilningi á rétti
Svið Junior Chamber
eru ffögur, segir Viðar
Kristinsson, svið ein-
staklings, stjómunar,
byggðarlags- og al-
þjóðasamstarfs.
og skyldum borgara, ekki aðeins
gagnvart sveitarfélaginu, borginni
eða landinu, heldur öllum heiminum.
Tilgangur Junior Chamber í anda
stefnuskrár er:
„Að eiga þátt í þróun alheimssam-
félagsins með því að skapa tækifæri
fyrir ungt fólk til að þroska leiðtoga-
hæfileika sína, félagslega ábyrgð og
þá samkennd sem nauðsynleg er til
að stuðla að jákvæðri breytingu."
Hreyfmgin byggir á þeim grund-
velli að þroski einstakra persónu-
leika muni leiða til samfélaga sem
eru þróaðri og, að endingu, til frið-
samari heims.
Junior Chamber er hreyfing fólks-
ins. Hugmyndin er að færa fólk nær
hvert öðru. Fólk með ólíkan bak-
grunn, svo sem menningarlegs, trú-
arlegs, fjárhagslegs og þjóðlegs.
Tilgangur Junior Chamber er að
sýna öllum heiminum:
Að allar manneskjur geta þrosk-
ast.
Að allir eru jafnir.
Að allt í heiminum er háð hvert
öðru.
Að heimurinn tilheyrir ekki mann-
eskjunni, heldur tilheyrir manneskj-
an heiminum.
Að sérhver manneskja er alheims-
þegn.
Árið 1946 gerði varalandsforseti
Junior Chamber Bandaríkjanna, C.
William Brownfíeld, sér grein fyrir
því að hreyfingin ætti sér engin ein-
Viðar Kristinsson
Boðið í umhverfismat:
varist eftirköst
ER ráðherra um-
hverfismála ákvað að
uppgræðsla Hólasands
skyldi fara í mat á
umhverfísáhrifum,
steig hann stórt skref.
Því miður var skrefið í
öfuga átt. Ef ákvörðun
hans stenst lög (sem
er vafasamt) er lokið
þeim kafla í upp-
græðslu og landvernd-
armálum sem áhuga-
menn hafa sinnt. Eng-
_ um áhugamanni kemur
til hugar að leggja út
í arg og þvarg við nei-
kvæðar ríkisstofnanir
um áhugamál sín,
Áhugamenn fínna sér einhvern ann-
an vettvang.
Áhugamenn um uppgræðslu
Hólasands leita ekki eftir fé úr ríkis-
sjóði til verkefnisins. Framsýn fyrir-
tæki, eins og Hagkaup og Islands-
banki, eru tilbúin til að leggja af
mörkum fé til þeirrar uppgræðslu.
Uppgræðsla Hólasands er því kær-
komin viðbót við magurt framlag
"^íiins opinbera til landgræðslu.
Uppgræðsla Hólasands: ný
viðhorf, nýjar aðferðir
Við uppgræðslu Hólasands á að
nýta nýjar hugmyndir, nýja tækni.
Hólasandur er allur 140 km2 og vél-
tækur að mestu. Samkvæmt áætlun
^L-andgræðslu ríkisins mun það kosta
100 milljónir á tíu árum að gera
núverandi eyðimörk að sjálfbæru
gróðurlendi. Til þess
verða notaðar eftirtald-
ar aðferðir:
- raðsáning lúpínu,
- áburðar- og frædreif-
ing í jaðra sandsins,
- gerð gróðureyja með
birki og víði, sem mynda
framtíðarfræbanka fyr-
ir svæðið,
- dreifing húsdýra-
áburðar og fískiúr-
gangs, blönduðu fræj-
um landgræðslu- og
skógræktaijurta.
Hvað er að gerast?
Náttúravemdarráð
hótar lögsókn vegna
þessarar uppgræðslu Hólasands.
Þegar það á'sér enga lagastoð leitar
ráðið hófanna um umhverfismat. Og
hvar var stuðning við slíkt að fínna?
Jú, auðvitað hjá systurstofnun Nátt-
úruvemdarráðs, Skipulagi ríkisins
og svo svörtu náttúruvemdinni.
Þessar stofnanir eru ávallt tilbúnar
að láta í veðri vaka að engir aðrir
en þeir, hafí neitt „vit“ á umhverfís-
málum.
Lítum aðeins á hvað Náttúra-
vemdarráð og Sandvernd hafa gert
fyrir uppblásið ísland. Nákvæmlega
ekkert. Ekki hafa þessi apparöt far-
ið fram á umhverfismat á þeirri gíf-
urlegu eyðiieggingu sem rok og fjúk
sands og moldar veldur á gjósku-
svæðum landsins? Ekki hefur Nátt-
úruverndarráð séð annað til jarð-
bóta, en að rífa upp víði í Ásbyrgi,
Miðstýring umhverfís-
mála fer vaxandi, segir
Sigurjón Benedikts-
son, sem staðhæfír, að
hún sé dæmd til að mis-
takast.
saga tré á Þingvöllum, slá lúpínu í
Skaftafelli og banna landgræðslu í
Jökulsárgljúfrum. Áhugamenn um
landgræðslu og stuðningshópar
þeirra hafa gert það sem gera þarf
og það án umhverfismats.
Umhverfismál heim í hérað
Sveitarstjómir ættu að fylgjast
grannt með, hvað hér er að gerast.
Miðstýring umhverfismála fer vax-
andi í orðsins fyllstu merkingu. Við-
kvæm tengsl umhverfis og ferða-
mennsku krefjast þess að þeir, sem
era þolendur og gerendur, ráði
mestu um framgang mála á þessum
sviðum. Þeir, sem þurfa að lifa af
og með eyðirnörkunum, eru best til
þess fallnir að segja til um hvemig
endurheimt landgæða hentar í jafn-
vægi náttúru og mannlífs á hveijum
stað. Miðstýrð umhverfísvernd er
dæmd til að mistakast. Hún er
dauðadæmd.
Höfundur or tannlæknir á
Húsavík.
Siguijón
Benediktsson
kunnarorð. Brownfíeld samdi ein-
kunnarorðin í júlímánuði það ár og
árið 1950 var bætt við þau fyrstu
línunni.
Einnkunnarorð Junior Chamber
eru svohljóðandi:
Það er skoðun vor: Að trú á Guð
veiti lífínu tilgang og takinark; að
bræðralag manna sé þjóðarstolti
æðra; að skipting gæðanna verði
réttlátust við einstaklingsfrelsi og
fijálst framtak; að lög skuli ráða
fremur en menn; að manngildið sé
mesti fjársjóður jarðar; að efla og
bæta mannlíf sé öllum verkum æðra.
C. William Brownfield sagði sjálf-
ur: „Sérhveijum félaga er fijálst að
túlka einkunnarorðin í ljósi eigin
samvisku."
Tækifærin í Junior Chamber
Að mörgu leyti má kalla Junior
Chamber hreyfingu tækifæranna.
Tækifærin sem bjóðast eru svo mörg
að heila mannsævi tæki að grípa þau
öll. í grundvallaratriðum eru svið í
Junior Chamber fjögur.
Svið einstaklings, stjómunar,
byggðarlags og alþjóðasamstarfs.
með því að starfa á öllum þessum
sviðum gefst félögum í Junior Cham-
ber tækifæri til þess að auka þroska
sinn.
Svið einstaklings býður upp á
tækifæri fyrir einstaklinginn til þess
að auka þroska sinn sem manneskju
með þátttöku í námskeiðum af ýms-
um toga, svo sem í ræðumennsku,
fundarstjórn og stjómþjálfunarnám-
skeiðum ýmiskonar, sem er stjómað
af atvinnuleiðbeinendum eða reynd-
um Junior Chamber-félögum.
Svið stjórnunar býður upp á tæki-
færi í stjórnun, íjármál, skjalavörslu,
félagaöflun, markaðssetningu, al-
menningstengsl og svo mætti lengi
telja. Þarna gefast tækifæri til auk-
ins þroska sem bætir möguleika
fólks bæði í einkalífi og starfí.
Svið byggðarlagsins veitir tæki-
færi til þess að vinna með og fyrir
sitt eigið byggðarlag. Hveiju viltu
breyta, hvað viltu bæta? Hér er það
þitt framlag til þíns nánasta um-
hverfís sem skiptir máli. Á þessu
lykilsviði í Junior Chamber færðu
tækifæri til þess að nota það sem
áður hefur lærst á námskeiðum á
sviði einstaklings og stjórnunar.
Svið alþjóðasamstarfs er það svið
sem gefur tækifæri til kynna við
einstaklinga af öðru þjóðerni, að
kynnast siðvenjum og menningu
ólíkra þjóða og stofna til vináttu án
landamæra og stuðla þannig að
heimsfriði. Tækifærin sem bjóðast
með þátttöku í Junior Chamber eru
mun fleiri en það sem hér er upp
talið. Junior Chamber er hreyfing
sem veitir þér tækifæri til þess að
„læra með því að framkvæma“.
Ef þú telur að Junior Chamber
sé eitthvað fyrir þig þá hafðu sam-
band við Skrifstofu Junior Chamber
íslands í Hellusundi 3,101 - Reykja-
vík. Sími 623377. Símbréf 623317.
Skrifstofan er opin alla fímmtudaga
frá klukkan 18.00 til 20.00.
P.S. Spurðu ekki hvað hreyfingin
getur gert fyrir þig, heldur hvað þú
getur gert fyrir þig með veru þinni
í Junior Chamber.
Höfundur er fjölmiðlafulltrúi
Junior Chamber íslunds. Félagií
Junior Chamber Hafnarfirði.
Rétt með strætó
Hvatning
í GREIN sem Pétur
U. Fenger fram-
kvæmdastjóri Almenn-
ingsvagna hf. skrifaði
20. ágúst síðastliðinn
skoraði hann á foreldra
að kenna bömum sínum
að ferðast fyrr og meira
með strætisvögnum.
Ég tek heilshugar
undir þessa áskoran.
Það þarf ekki að orð-
lengja þá hagræðingu
og vinnuspamað sem
það hefur í för með sér
fyrir útivinnandi for-
eldra að börn þeirra séu
þokkalega sjálfbjarga við að koma
sér á milli áfangastaða. í þjóðfélagi
þar sem líf fólks byggist á hraða
og yfírfljótandi dagskrá er það óhjá-
kvæmilega hlutverk okkar foreldra
að gera þau sem fyrst og best læs
á umhverfi sitt og um leið sjálf-
bjarga. Að sjálfsögðu með langtíma
og öruggri leiðsögn.
Börn eru dugleg að læra sérstak-
lega þegar tilgangurinn er Ijós. En
á móti þurfa þau þjálfun og þolin-
mæði. Það að umgangast og fara
með strætó lærist ekki á einum degi.
Á undanförnum misserum hefur
viðmót og þjónustulund vagnstjóra
stórlega batnað og hefur það eitt
og sér jákvæð áhrif aalla sem nýta
sér þjónustuna. Og með batnandi
leiðakerfí stefna þessir þjónustuað-
ilar inn á stærri markaði.
„Rétt með strætó"
í haust býður Fræðsluskrifstofa
Reykjavíkur í samvinnu við lögregl-
una í Reykjavík og Strætisvagna
Reykjavíkur 6 ára grannskólanem-
endum í Reykjavík að taka þátt í
verkefninu „Rétt með strætó“. Á
síðasta hausti var þátttakan 90%o
Það hrikalega kom í ljos að 3-4 af
hveijum 15 nemendum kunnu alls
ekki að fara rétt yfír gangbraut eða
umgangast strætisvagninn og
þekkja hætturnar. Kannski átti þetta
ekki að koma á óvart. Alltof stór
hópur barna er ofverndarður á þann
hátt að vera „borinn", „keyrður" og
fluttur á milli staða. Allir eru að flýta
sér og öllum hryllir við vægðarlausri
umferðinni.
Lögreglan í Reykjavík og Stræt-
isvagnar Reykjavíkur eiga þarna
miklar þakkir skildar fyrir sinn þátt
í að ala upp væntanlega farþega.
Þörfin hefur greinilega
sýnt sig.
Alþjóðasamtök
Nú í vor gerðist
Reykjavíkurborg aðili
að samtökunum „Car
free cities". Vonir era
bundnar við að þessi
samtök megni að ná
inn á skipulags- og
stjómarborð aðildar-
borganna og ná þannig
settu marki í að fækka
veralega notkun einka-
bílsins, auka notkun
almenningsvagna og
reiðhjóla.
Öll skref í rétta átt færa okkur
nær því marki að greiða úr umferð-
aróreiðu borganna.
Við flýtum fyrir bættri þjónustu
almenningsvagnakerfisins með því
að nýta okkur það reglulega. Tökum
Ég skora á nýskipaða
stjóm SVR að taka inn
nýjan markhóp, segir
Guðrún Þórsdóttir,
það er hjólreiðamenn.
áskorun Péturs U. Fengers og vinn-
um að því að gera Reykjavík að
fyrirmynd annarra borga með þróað
umferðarkerfi.
ímynd
í framhaldi af ofansögðu skora
ég, fyrir hönd hjólreiðafólks í borg-
inni, á nýskipaða stjórn Strætis-
vagna Reykjavíkur að taka inn nýjan
markhóp, þ.e. hjólreiðamenn!
Með því að setja hjólagrindur utan
á vagnana skapast alveg nýr ferða-
máti fyrir borgarbúa. Hjólandi fjöl-
skyldur tækju slíku framtaki fagn-
andi og sæju sér leik á borði með
að hjóla aðra leiðina en nýta sér
almenningsvagnakerfið hina. Og
ímynd Strætisvagna Reykjavíkur
sem þjónustuaðila stækkaði með
farþegafjöldanum.
Höfundur er kennslufulltrúi á
Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur og
í samstarfshópnum „Hjóireiðar í
öndvegi".
Guðrún Þórsdóttir