Morgunblaðið - 11.03.1995, Síða 2

2 E LAUGARDAGUR 11. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Sverrir
LAND MÍNS FÖÐUR
ÍSLENSKIR
LISTVIÐBURDIR
Í PARÍS
dvalist í París síðan í ágúst til að
vinna að Envoi. Við Ircam er eitt
fremsta tölvutónlistarhljóðver í
heimi og þar eru samankomin
mörg helstu tónskáld nútímans.
Þorsteinn Hauksson tónskáld og
Atli Ingólfsson eru einu íslending-
arnir, að ég best veit, sem unnið
hafa við Ircam-stofnunina í París.
Kristinn Sigmundsson óperu-
söngvari er nú aftur kominn til
Parísar til að syngja við Bastillu-
óperuna, en hann söng í fyrra eins
og mörgum er kunnugt í Chatelet-
söngleikhúsinu í óperu Strauss,
Die Frau ohne Schatten (Skugga-
lausu konunni). í þetta skipti syng-
ur hann hlutverk Mefistófelesar,
sem er eitt af þremur aðalhlut-
verkunum í Fordæmingu Fásts
eftir Hector Berlioz. Verkið er
byggt á sögu Goethes um Fást og
var frumflutt í Opera Comique í
París árið 1846 við fremur daufar
undirtektir. Sjálfur talaði Beriioz
um „dramatíska þjóðsögu“ en ekki
óperu, enda er verkið mjög erfitt
í uppsetningu og hefur ekki verið
sviðsett oft. ítalski leikstjórinn
Luca Ronconi leikstýrir óperunni,
sem var upphaflega sett upp í
Teatro Regio í Turin 1992, Hu-
bert Soudan sér um tónlistarstjórn
og Margherita Palli um leiktjöldin.
Kristinn er frábær í alla staði
og þó að uppsetning óperunnar
hljóti ekki mikla náð fyrir augum
og eyrum franskra áheyrenda hef-
ur Kristni tekist að sigra hjörtu
þeirra eins og heyra mátti af mót-
tökunum á sýningunni 23. febrúar
og eins og Iesa má hjá flestum
gagnrýnendum sem hafa skrifað
um sýninguna. í dagblaðinu Le
Monde talar gagnrýnandinn Anne
Ray um „svalar móttökur frum-
sýningargesta", en segir ennfrem-
ur að ástæðuna megi eflaust rekja
til þess að tónlistarstjórnin hafi
ekki verið í höndum Myung Whun
Chung tónlistarstjóra óperunnar
og átti þetta að verða síðasta tón-
stjórnunarverk hans áður en hann
færi. Gagnrýnandinn hrósar
Kristni m.a. fyrir nákvæmni og
hnitmiðun í framburði og dialógum
og segir einnig að móttökurnar á
annarri sýningu hafi verið miklu
hlýrri og betri. Pierre Petit gagn-
rýnandi Le Figaro talar um í blað-
inu 13. febrúar „að Kristinn sé
að syngja hér Mefistófeles í fyrsta
sinn og að hann geri það á mjög
greindarlegan hátt“, ogennfremur
segir hann að raddbeiting þessa
íslenska barítóns sé töfrandi. Síð-
asta sýning á Fordæmingu Fásts
verður 5. mars.
Kristinn söng einnig í 9. sym-
fóníu Beethovens í Bastillu-óper-
unni 21. febrúar og segir þessi
sami Pierre Petit í lok greinar sem
hann skrifar í Le Figaro 23. febú-
ar eftir að hafa farið miklum lo-
fyrðum um flutninginn almennt
og stjórnandann, Michael Boder,
að hann hafi algjörlega fallið fyrir
hrífandi raddbrigðum íslenska ba-
ritón-söngvarans og að nálægð
hans á sviðinu sé yfirþyrmandi.
Sænska menningarmiðstöðin
hefur stundum boðið upp á tón-
leika með íslensku tónlistarfólki
og fyrir stuttu spiluðu þar Auður
Hafsteinsdóttir fíðluleikari og
Bryndís Halla Gylfadóttir selló-
leikari með spænskum píanóleik-
ara við mjög góðar undirtektir.
Þær munu einnig spila á tónleikum
sem Edda Erlendsdóttir píanóleik-
ari hefur umsjón með og munu
fara fram í Auditorium Saint-
Germain í 6. hverfi, 12. mars
næstkomandi. Markmiðið er að
kynna frönskum tónlistarunnend-
um íslenska nútímatónlist og verða
eingöngu verk eftir íslensk tón-
skáld á efnisskrá, verk eftir Jón
Nordal, Karólínu Eiríksdóttur,
Hauk Tómasson, Þorkel Sig-
urbjörnsson, Atla Heimi Sveins-
son, Áskel Másson og Jónas Tóm-
asson. Flytjendur verða auk Auð-
ar, Bryndísar og Eddu, Áshildur
Haraldsdóttir flautuleikari og Ein-
ar Jóhannesson klarinettuleikari.
Edda Erlendsdóttir píanóleikari,
sem er búsett í París, hefur verið
mjög iðin við að spila og kynna
Frökkum íslenska tónlist alveg frá
því hún hélt sína fyrstu tónleika
í Frakklandi. Nú fyrir stuttu (21.
febrúar) spilaði hún í klukkutíma
í beinni útvarpssendingu á France
Musique í þættinum En blanc et
noir (í hvítu og svörtu) og spilaði
hún þar auk verka eftir Carl-
Philippe Emmanuel Bach og Grieg
Vikivaka eftir Sveinbjörn Svein-
björnsson.
Það er orðinn fastur liður í
menningarlífi Rúðuborgar að nor-
ræna kvikmyndahátíðin hefjist þar
í mars og verður sú hefð haldin í
ár. Hátíðin hefst 17. mars og
stendur til 26. mars.
Að lokum skal geta þess að bók
Steinunnar Sigurðardóttur, Le
voleur de vie (Tímaþjófurinn),
kemur út hjá Flammarion í
franskri þýðingu Regis Boyer í
byrjun maí.
Paris, febrúar 1995.
Laufey Helgadóftir.
VIGNIR Jóhannsson opnar mál-
verkasýningu í Galleri Borg í
dag, laugardag, klukkan fjögur. í
tilefni sýningarinnar heimsótti
blaðamaður listamanninn í vinnu-
stofu hans.
í vinnustofu Vignis blasir við
heldur óvenjuleg sjón. Lómarnir
hans Jóns Stefánssonar, en mál-
verkið heitir reyndar Sumarnótt,
Lómar við Þjórsá, er þar í marg-
faldri stærð og beggja vegna við
hana stórir einlitir fletir, málaðir
punktar og ljós á víð og dreif. Þeg-
ar betur er að gáð má sjá þama
fleiri gamalkunn-
ug verk íslensku
meistaranna sem
unnið hefur verið
með á svipaðan
hátt.
Það liggur því
beint við að spyija
Vigni hvað hanfi
sé að hugsa í þess-
um verkum sínum.
Málverk meó
minum
meiningum
„Þetta eru að
hluta til minning-
ar. Fyrsta
málverkaeftirpre-
ntunin sem
Helgafell gaf út á
sínum tíma var
málverk Jóns
Stefánssonar,
Lómamir. Fleiri
fylgdu í kjölfarið
og voru þessar
málverkaperlur
samtímans bæði fallegar og ódýrar
og kunni fólk vel að meta þetta
framtak. Þær héngu á veggjum
fyrirtækja og skóla og maður kom
varla svo inn á heimili að ekki héngi
ein af þessum eftirprentunum fyrir
ofan sófann í stofunni. Einn vinur
minn sagði reyndar að vinsælustu
myndirnar hefðu verið kallaðar einu
nafni: „Drottinn blessi heimilið!"
Ég, eins og reyndar flestir, á
minningar tengdar þessum eftir-
prentunum. Þessi áhrif hafa leitað
Vignir Jóhanns-
son opnar mól-
verkasýningu í
Galleri Borg í
dag sem hann
nefnir Land
míns föður
mjög á mig undanfarið svo ég ákvað
að mála þau, en með mínu persónu-
lega innleggi. Til að ná fram þessum
minningum nota ég íslenskt' lands-
lag úr málverkum sem allir þekkja
og tóna það gjarnan niður. Stærðar-
hlutföllin hafa ekkert með stærð
frumverkanna að gera. Inná mynd-
flötinn set ég svo punkta, í dreifðu
kerfi, en þessa punkta kýs ég að
nefna „meiningar". Til hliðar við
málverkið eru einlitir fletir, einnig
með punktum og innan í punktun-
um eru ljós sem varpa skímu á sjálfa
myndina, en ljósið sjálft sést ekki.
Hvert verk er því þrívítt til hliðar
við sjálft málverkið, en verkið er
rammað inn sem ein heild. Þemað
í þessari sýningu er því það, að ég
blanda mér inn í sígilda, islenska
list með mínum meiningum."
Afftur i mólverkió
— Hvað með skúlptúrinn? Ertu
ennþá að vinna við hann?
„Síðastliðið haust fór ég aftur
að mála eftir langt hlé. Það kom
til af því að ég hafði ekki aðstöðu
til að vinna skúlptúra. Reyndar eru
í þessum verkum mínum ’sömu
formin og í skúlptúrunum mínum,
bæði þau hringlaga og sporöskju-
löguðu. Mér finnst þetta því fram-
lenging á þeirri þróunarbraut sem
ég hef verið á og þó að ég bæti
afgerandi landslagi inn í bakgrunn
verkanna lít ég á þetta sem eina
heild.“
ísland togar i mig
— Ertu kominn heim til að vera?
,5Já, ég gæti hugsað mér það.
Ég hef nú búið í Bandaríkjunum
frá árinu 1979. Ég fór þangað fyrst
í listaskóla í Rhode Island og bjó
síðan í fimm ár í stórborginni New
York. Þaðan flutti ég til Santa Fe
í Nýju Mexikó, þar sem ég bjó og
starfaði í níu ár. Þó að ég kynni vel
við mig í Santa Fe þá er það svo
skrítið að ísland kallar. Mér líður
svo allt öðruvísi hér heima en úti.
Mér finnst ég oft miklu meiri íslend-
ingur en flestir sem búa hér,“ segir
Vignir og hlær. „Það er alltaf eitt-
hvað sem togar í mig; landið, veðr-
ið, samfélagið, fólkið og félagarnir.
Island og Bandaríkin eru tveir
ólíkir menningarheimar. Hvorugur
er betri eða verri en hinn heldur
einungis ólíkir. Auðvitað eru Banda-
ríkin svo stór að þar rúmast margir
menningarheimar og er lífíð í Santa
Fe mjög sérstakt. Borgin er staðsett
út í eyðimörk. Hún er ekki mjög
stór og eru flestir íbúanna á kafi í
listum eða vísindum. Þarna er því
mjög líflegt og skemmtilegt mannlíf
og margt frægra listamanna sem
hafa sest þar að. Mörg góð gallerí
eru þama og mikið um að vera á
listasviðinu. Það er heldur ekki á
mörgum stöðum i Bandaríkjunum
sem gefast svo góð tækifæri til að
hitta og kynnast virtum og þekktum
listamönnum. Umhverfið og lofts-
lagið er líka alveg einstakt þarna
svo ekki sé minnst á alla frægu
veitingastaðina og indíánamarkað-
ina.
Allt um það, ég er kominn heim
og er að koma mér upp vinnustofu
hérna með góðra manna aðstoð. Ég
hlakka mikið til að koma mér fyrir
á vinnustofunni og snúa mér svo
að vinnunni af fullum krafti“, segir
Vignir að lokum.
Nafn sýningarinnar er „Land
míns föður“. Við opnunina leika þau
Guðný Guðmundsdóttir, fíðluleikari,
og Gunnar Kvaran, sellóleikari, lög
frá fyrri hluta aldarinnar og þar á
meðal lagið sem titill sýningarinnar
er dreginn af. S.A.