Morgunblaðið - 06.04.1995, Blaðsíða 8

8 E FIMMTUDAGUR 6. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
KOSIMIIMGAR 8. APRIL
Jákvæð og trúverðug
jafnaðarstefna
UNDIRRITAÐUR
hefur ásamt mörgum
beðið eftir þróun í átt
að samfylkingu fé-
lagshyggjuflokka. Að
hér kæmi fram jákvæð
og trúverðug jafnaðar-
stefna, sem gætti
hagsmuna heildarinn-
ar og á forsendum lýð-
ræðis fengi endurtekið
brautargengi í kosn-
ingum. Enginn leggur
áherslu á þetta atriði
nema Þjóðvaki.
Breytileiki í skoðunum
einstaklinga innan fé-
lagshyggjuflokka er
jafn mikill og skoðana-
ágreiningur milli þeirra. Því eru
flokksmúrar eingöngu til að við-
halda valdakerfum sem byggð hafa
verið upp.
Skortur á trúnaði
Alþýðulokkurinn hafði á við-
reisnarárum fengið á sig þá ímynd
að hann væri léttabátur Sjálfstæð-
isflokksins. Þessu átti að breyta
fyrir síðustu kosningar. Farið var
um á „rauðum ljósum“ við annan
mann. Viðbót var bætt við nafn
flokksins til að telja fólki trú um
að hann stæði fyrir jöfnuð, sem
allir voru búnir að gleyma. Sú tæki-
færisstefna er Alþýðuflokkurinn
sýndi að loknum kosningum er
glöggt merki um skort á trúnaði
við sína kjósendur. Láta orð og
efndir fara saman. Spilling og
óheilindi hafa einkennt flokkinn í
samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn.
Samviskuleysið kemur fram nú
nýlega með áherslunni á matark-
örfuna. Þar er fullyrt að innganga
í ESB lækki matarverð um 30-40%.
Notaðar eru sjö ára gamlar tölur
um matarverð, ekki er tekið tillit
til skekkju vegna framfærsluút-
reikninga og þeirrar staðreyndar
að reynsla annara ríkja er gengið
hafa í ESB hefur ekki leitt í ljós
lækkun á matarkostnaði, í sumum
tilfellum hefur verið um hækkun
að ræða. Við þurfum afl sem hefur
meira kjöt á beinunum, þegar talað
er um jöfnuð í samfélaginu.
Kollsteypur
og neikvæðni
Alþýðubandalagið er það stjórn-
málaafl, sem farið hefur flestar
kollsteypur í breytingum á stefnu-
skrá. Nú á ekki að þjóðnýta fyrir-
tækin, heldur leggur flokkurinn
áherslu á hagvöxt og útflutnings-
leið. Þó formaður flokksins tali
mikið á hinum nýju nótum virðast
flestir aðrir í sinni trúarlegu óvissu
skýla sér á bak við neikvæðni, upp-
hrópanir og leit að óvini. Nú er
reynt að höfða til breiðari hóps
með því að fá til liðs við flokkinn
einstaklinga, sem einhveijir flokks-
eigendur hafa gefið viðskeytið
„óháðir“. Það hljóta allir að sjá
húmorinn í þessu. Framboðið legg-
ur samhliða áherslu á vörumerkið
„lengst til vinstri“ og „óháðir“. Það
vantar opin og lýðræðisleg vinnu-
brögð í flokkinn áður en við trúum
því að fjöldi óháðra komi þar til
fylkingar. Alþýðubandalagið verð-
ur aldrei sá stórflokkur sem við
þurfum til að gæta hagsmuna
heildarinnar.
Að breyta
ímynd
Framsóknarflokkurinn var hug-
sjónaafl ungmennafélags-kynslóð-
arinnar. En glóðin kulnaði og flokk-
urinn varð samsafn bændahöfð-
ingja og kaupfélagsforystu, sem
tryggðu sig í sessi með lokuðu
valdakerfi. Samspil Framsóknar-
flokks, opinberra sjóða, Búnaðarfé-
lags og fleiri aðila hefur stýrt bú-
Gunnlaugur
Ólafsson
skaparháttum til
sveita. Fram yfír 1970
voru sauðfjárbændur
hvattir til sóknar,
hefja skyldi stórtækan
útflutning á lamba-
kjöti. Margir bændur
byggðu stór grindafj-
árhús, treystu á for-
sjárhyggju Fram-
sóknarflokksins. Sama
gerðist í fiskeldi og
loðdýrarækt. Þar bera
framsóknarmenn
mikla ábyrgð. Bændur
eru njörvaðir í fram-
leiðslustýringu þar
sem beitt hefur verið
flötum niðurskurði og
bústærð margra bænda orðin undir
framfærslumörkum. í þessu kerfí
hafa hagkvæmni, framtak og'sköp-
un einstaklinga ekki fengið að njóta
sín. Nú þegar landbúnaðarpólitík
þeirra er gjaldþrota, þegar sveitirn-
ar eru að leggjast í eyði hver á
eftir annarri og þeir bændur sem
eftir eru geta sig hvergi hreyft
vegna þess kerfís sem framsókn-
armenn allra flokka hafa komið á,
reynir flokkurinn einfaldlega að
skipta um ímynd. Hann reynir að
hreinsa af sér ungmennafélags-,
samvinnu- og bændaímyndina og
kaupir upp flest veltispjöld í borg-
inni og leggur áherslu á Reykjavík-
ursvæðið í kosningabaráttunni.
Þessi fyrrum bændaflokkur tekur
nú þátt í hinni stórfelldu eignatil-
færslu í landinu, með því að tryggja
eignarrétt hinna útvöldu á físk-
veiðiheimildum. Sú staðreynd að
flokkurinn telur sig utan og ofan
við skiptingu stjómmála í vinstri
og hægri leiðir af sér tækifæris-
stefnu, skort á skýrum línum milli
sérhagsmuna og heildarhagsmuna.
Fallinn á tíma
Kvennalistinn hefur færst af
grasrótarstigi. Réttlætiskröfur
kvenna eru mikilvægar. Þörf er að
auka þátttöku kvenna í stjórnmál-
um, leiðrétta launamun, vinna gegn
ofbeldi í samfélaginu og margt
fleira má nefna sem er jákvætt við
stefnumál Kvennalista. Líkt og
Framsóknarflokkurinn telur listinn
sig utan og ofan við skiptingu í
vinstri og hægri, sem fyrir mér
stendur fyrir heildarhagsmuni og
sérhagsmuni. Hann telur sig þriðju
víddina í pólitík, sú vídd er byggð
á „reynsluheimi kvenna“. Tilvísan
í þessa einstöku reynslu hefur
reyndar lítið orðið vart í þeirri kosn-
ingabaráttu sem nú er háð. Mikil-
vægt er að jafnt konur og karlar
með margvíslega reynslu komi að
stjórnmálastarfí. Margt af þeim
málum sem þær beijast fyrir þarf
að leysa út frá sjónarhóli fjölskyld-
unnar og í þeirri umræðu verða
allir að taka þátt, konur og karlar,
börn og gamalmenni, ríkir og fá-
tækir. Eitt af markmiðunum var
að auka hlut kvenna í stjórnmálum.
Fyrir seinustu kosningar í Noregi
voru konur formenn fjögurra
stærstu flokkanna þar í landi.
Gæti verið að Kvennalistinn með
sínum alhæfingum um sérstöðu
kvenna sé farinn að tefja fyrir slíkri
þróun hér á landi? Athugið hvaða
afl hefur mest jafnræði milli kynja
á framboðslistum.
Fákeppni og
tengslamyndun
Sjálfstæðisflokkurinn er stór,
miðað við þá sérhagsmunagæslu
sem flokkurinn stundar leynt og
ljóst. Samkeppnisstofnun hefur í
nýlegri skýrslu varað við samsöfn-
un valds á fárra hendur og hættu
á fákeppni í íslensku atvinnulífí.
Rannsóknablaðamaður og fram-
bjóðandi á Vestfjörðum benti eitt
Alþýðubandalagið er
það stjórnmálaafl, segir
—
Gunnlaugur Olafsson,
sem farið hefur flestar
kollsteypur í breyting-
um á stefnuskrá.
sinn á þá staðreynd að á tímabili
höfðu framkvæmdastjóri Sjónvarps
(Hrafn Gunnlaugsson), stjócnar-
formaður Stöðvar 2 (Ingimundur
Sigfússon), Davíð Oddsson og
Björn Bjarnason sama faxnúmer.
En allir höfðu fyrir einhveijar kosn-
ingar aðstöðu í Heklu-húsinu. Nú
þyrftum við góðan blaðamann, sem
gæti haft aðgang að upplýsingum
til að gera úttekt á því hvort sömu
aðilar og Samkeppnisstofnun bend-
ir á að hafí óeðlilega mikil völd í
atvinnulífínu borgi kosningabar-
áttu Sjálfstæðisflokksins.
Þegar sá flokkur talar um gildi
einstaklingsframtaks, er fram-
kvæmd þess fólgin í að tryggja enn
frekar sérhagsmuni þeirra er náð
hafa greipartökum á atvinnulífínu.
Einstaklingshyggjan birtist ekki í
því að gera fólki með snjallar hug-
myndir auðveldara fyrir að stofna
fyrirtæki. Skattastefna flokksins
byggir á því að létta skattbyrði
fyrirtækja og stóreignafólks. Ein-
staklingshyggjan byggist ekki á að
virkja sköpunargáfu þjóðarinnar og
að setja mörg egg í körfuna, held-
ur hefur í iðnaðarstefnu flokksins
verið lögð ofuráhersla á álver.
Smáfyrirtæki eru drifkraftur nýj-
unga og framfara. Slíka stefnu
setti Bill Clinton á oddinn í forseta-
kosningum í Bandaríkjunum og
hefur það skilað nýrri grósku inn
í efnahagslífíð þar í landi. Þó nauð-
synlegt sé að vinna í stóriðjumál-
um, eiga kjörorðin lítið og fagurt
við um þau smáfyrirtæki sem
öyggja á menntun og frjóum hug-
myndum. Þau eru vaxtarbroddar.
Hiifundur er lífeðlisfræðingur og
í 4. sæti á lista Þjóðvaka á
Austuriandi.
Ert þú 32%
Islendingur?
MISJAFNT vægi at-
kvæða á landinu er að
mínu mati brot á grund-
vallarmannréttindum.
Það er gersamlega
óréttlætanlegt að á
sumum stöðum á land-
inu dugi þijú atkvæði
ekki til að jafna það sem
eitt atkvæði gerir ann-
arsstaðar. Ekkert ann-
að dæmi endurspeglar
eins vel hvað flestir
stjómmálaflokkar líta
niður á hinn almenna
kjósanda. Þeim er hjart-
anlega sama þótt það
sé meira en þrefaldur
munur á atkvæðavægi
Allir vita að þetta er ósanngjamt,
en enginn vill breyta því, að einum
flokki undanskildum. Það vita líka
allir að flestir þessara flokka mundu
missa spón úr aski sínum ef atkvæða-
vægið yrði jafnað, þess vegna dettur
þeim ekki í hug að lagfæra það.
Hver fer að samþykkja það á alþingi
að fella niður sitt eigið þingsæti? Við
vitum svarið, þetta er erfítt mál að
koma í gegnum þingið. Þeir eru ekk-
ert að hugsa um þjóðina, þeir eru
bara að hugsa um sína eigin hags-
muni. Þó er einn flokkur undanskilinn,
flokkurinn sem hugsar um þjóðina.
Hversu mikils virði ert þú
sem íslenskur kjósandi?
Hér á eftir fara tölur um það
hversu mikils virði sem íslenskan
kjósanda meirihluti stjórnmála-
manna telur þig vera. Þetta er hlut-
fallið sem var í gildi í síðustu alþing-
iskosningum. Því lægri tala því
minna meta alþingismenn þig, sem
íslending. Vestfjarðakjördæmi 100%.
Norðurlandskjördæmi vestra 92%.
Austurlandskjördæmi 72%. Vestur-
landskjördæmi 66%. Suðurlandskjör-
dæmi 56%. Norðurlandskjördæmi
eystra 50%. Reykjaneskjördæmi
33%. Reykjavík 32%. Hvemig lýst
þér á? Sættir þú þig við þetta? Það
er alveg víst að enginn Reykvíkingur
sættir sig við að hafa aðeins 32%
atkvæði samanborið við frænda sinn
fyrir vestan. Það er tími til kominn
að íslendingar standi saman og krefj-
ist réttar síns í alþingiskosningum.
Eins og staðan er þá er langt í frá
að meirihlutinn ráði, í þessu landi.
ísland á ekki að vera bananalýð-
veldi. Það er kominn tími til að krefj-
ast óskerts lýðræðis.
Svo virðist vera að mörgum íslend-
ingum þyki þetta í lagi,
margir kjósa óréttlætið
að minnsta kosti yfír sig
aftur og aftur. En ég
trúi því að það sé í raun-
inni ekki svo, ég vii trúa
því að kjósendur hafí í
rauninni ekki áttað sig
á því hvað felst í þessu.
Sannleikurinn er sá að
allir sem hafa skert at-
kvæðavægi hafa ekki
jafnan rétt á við hina.
Er eðlilegt að það þurfi
þijú atkvæði í einu kjör-
Baldvin dæmi ti! að íafna Það
Björgvinsson ?em eitt afkvmði
J í oðra; Kjosendur geta
Íslandi. notað tækifærið í næstu kosningum
og nýtt sitt atkvæði þannig að það
sé fyrsta flokks hvar sem kosið er á
landinu. Þeir gera það þannig að
þeir kjósa þann flokk sem vill jafna
atkvæðavægið, þannig fær sá flokk-
ísland eitt kjördæmi,
segir Baldvin Björg-
vinsson, og öll atkvæði
jöfn að vægi.
ur þann fjölda þingsæta sem þarf til
að breyta þessu. Þetta er stjómar-
skrárbreyting þannig að það þarf að
ijúfa þing, kjósa aftur og samþykkja
málið endanlega. Enginn skyldi van-
meta íslendinga þegar þeim fínnst á
sér troðið, þá standa þeir þétt saman,
bæði menn og konur.
Krefjumst
ekta lýðræðis
í kosningunum þann 8. apríl ætla
allir þeir sem vilja leiðrétta atkvæða-
vægið að sameinast um að kjósa eina
flokkinn sem barist hefur fyrir
óskertu lýðræði á íslandi, flokkinn
sem vill að landið sé gert að einu
kjördæmi. Ég skora á hvern þann
íslending sem er undir þeirri niður-
lægingu að hafa skert atkvæðavægi,
að kjósa óskert lýðræði, að kjósa
Alþýðuflokkinn, jafnaðarmannaflokk
íslands. Það er eini flokkurinn sem
ætlar sér að jafna atkvæðavægið, sá
eini sem segir að allir íslendingar
séu fýrsta flokks.
Höfundur er
rafvélavirkjameistari ístjórn FUJ
íKópavogi.
Ungt fólk varíst loforð
félagshyggj uflokka
Meginástæður
FELAGSHYGGJU-
FLOKKARNIR hafa
gefíð kosningaloforð
sem samanlagt kosta
50 milljarða. Þeir lofa
líka lífskjarajöfnun og
auknum kaupmætti.
Loforð uppá 50
milljarða
Kosningaloforðin
einkennast af þeirri
upplausn sem ríkir á
vinstri væng stjómmál-
anna, þar sem fímm
flokkar beijast um hylli
kjósenda. Allir þessir
flokkar lofa auknum
opinberam útgjöldum í atvinnulífínu
og velferðarkerfínu. Sagan kennir
okkur að takist svo illa til að vinstri
flokkamir fái fylgi, og mynduð yrði
fjögurra flokka stjórn, mun slíkt leiða
til þess að mörg þessara loforða
verða efnd. Efnahagsbatinn yrði þá
kæfður með fjáraustri í gæluverkefni
félagshyggjunnar og í stað þess að
halli ríkissjóðs minnki mun hann
aukast. Þeir sem munu borga hallann
era svo komandi kynslóðir. Það er
hætta á að eftir næstu þingkosning-
ar verði haldið uppboð
á framtíðartekjum unga
fólksins. Það er því
nauðsynlegt fyrir okkur
að fylgjast grannt með.
Það er líka vert fyrir
ungt fólk að líta nánar
á loforð félagshyggju-
flokkanna um lífskjara-
jöfnuð og aukinn kaup-
mátt.
Kaupmáttur og
þjóðartekjur
Staðreyndin er að
kaupmáttur rýmaði
., .. , ...... verulega sem hlutfall
Jon Helgi Bjornsson af þjóðartekjum þegar
vinstri stjóm Steingríms Hermanns-
sonar var við völd. Þetta gerðist ekki
í tíð ríkisstjómar Davíð Oddssonar.
Meginástæður kaupmáttarhruns á
tímabilinu 1988-1991 vora viðbótar-
skattar sem vora lagðir á einstaklinga
uppá 9 milljarða, en ekki samdráttur
í þjóðartekjum. Á tímabilinu 1991-
1995 lækka og hækka ráðstöfunar-
tekjur hins vegar í sama hlutfalli og
þjóðartekjur.
Ungt fólk verður að meta loforð
um aukinn kaupmátt, lífskjarajöfnun
kaupmáttarhruns á
tímabilinu 1988-1991
voru, að mati Jóns
Helga Björnssonar,
viðbótarskattar en
ekki samdráttur í
þjóðartekjum.
og aukin opinber útgjöld í samhengi
við það sem félagshyggjuflokkar
framkvæmdu í síðustu vinstri stjóm.
Aukin opinber útgjöld koma fram í
meiri sköttum í dag eða á morgun
og því miður alltof oft í lélegri lífs-
kjörum þeirra sem við búinu taka.
Að lokum
Mikilvægt er að eftir kosningar
verði mynduð tveggja flokka stjórn
undir forystu Sjálfstæðisflokksins
sem komi á hallalausu fjárlögum á
næstu fjórum árum. Þannig má koma
í veg fyrir að framtíðartekjum unga
fólksins verði eytt fyrirfram undir
merkjum félagshyggjunnar.
Höfundur er líffræðingur og
skipar 4. sætiá framboðslista
Sjálfstæðisflokksins í
Norðurlandskjördæmi eystra.