Morgunblaðið - 20.04.1995, Page 17

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 20. APRÍL 1995 F 17
NÁTTÚRUVERNDARÁR EVRÓPU
Verndum einstakt
hálendi íslands
Verjum Jökulsá á Fjöllum og
Jökulsá á Brú gegn óraunhæfum
virkjunarframkvæmdum.
Baldur Pólsson, Egilsstöðum,
Guðmundur Póll Ólofsson, höfundur, Stykkishólmi,
Björn Ingvarsson, Egilsstöðum,
Holldór Valdimorsson, skólostjóri, Húsavík
Korólína Hulda Guðmundsdóttir, Skorradal, Borgarfjarðarsýslu.
FYRIR 8.000-9.000 árum gaus
gígaröð í Jökulsárdal og
skildi gosið eftir sig boga-
dregna gjallgígaröð. Nokkr-
um árþúsundum síðar ruddust
mikil jökulhlaup niður farveg
árinnar og hreinsuðu gjallið
utan af flestum gigunum svo
að eftir standa aðeins gíg-
tappar þeirra sem við nú köll-
um Hljóðakletta. Nyrstu gíg-
arnir sluppu við hlaupin,
skarta sínu rauða gjalli og
bera Rauðhólanafnið með
rentu.
langs tíma er litið. Þess vegna er
nauðsynleg að meta náttúruvernd-
argildi svæða og gera áætlanir um
vemd þeirra til frambúðar ekki síst
þegar búast má við auknu álagi af
ferðamennsku, vegagerð, sumar-
húsabyggð, orkuvinnslu o.fl.
Við veltum því nú fyrir okkur
hvort eigi að veita stómm hluta af
vatni Jökulsár á Fjöllum austur á
land og virkja orku þess þar. í því
sambandi er spurt tæknilegra
spurninga: Er þetta hægt? Höfum
við tæki og aðferðir til að ráða við
framkvæmdimar? Nauðsynlegt
þykir líka að spyija hagfræðilegra
spuminga: Borgar þetta sig? Getum
við selt orkuna með hagnaði? Til
að svara þessum spumingum er
farið út í mjög svo fjárfrekar rann-
sóknir og þykir flestum sjálfsagt.
Hingað til höfum við hins vegar
veigrað okkur við að spyija sið-
fræðilegra spuminga. Hver er rétt-
ur okkar til þess að fara út í þessar
I framkvæmdir? Emm við e.t.v. að
taka til okkar verðmæti sem kom-
andi kynslóðir eiga rétt á? Það er
I til að svara slíkum spumingum að
verndaráætlanir em nauðsynlegar.
Enn hefur ekki verið gerð vernd-
aráætlun um neitt friðlýst svæði á
Islandi og er vemdaráætlunin um
Jökulsárgljúfur, sem byijað var á í
fyrra, sú fyrsta sinnar tegundar.
Ekki var farið út í sérstakar rann-
sóknir á Jökulsárgljúfrum og ná-
^ grenni þeirra í þessu skyni heldur
I var stuðst við tiltækar niðurstöður
* annarra rannsókna svo langt sem
I þær náðu. Engin sérstök fjárveiting
var veitt til verndaráætlunarinnar
árið 1995 og vinna við hana liggur
nú niðri, a.m.k. um stundarsakir.
Vemd í dreifbýli og þéttbýli
NAT
HREIN OG TÆR
'ÚRA LANDSINS
Ein helsta auölind þjóöarinnar
um alla framtíð.
Til að nýta þessa auðlind þarfumhverfi okkar allt að vera óspillt og
ýtrasta hreinlœtis að vera gœtt á vinnustöðum.
Við eigum mikið í húfi íslendingar, hvernig þessi málþróast, þar sem
afkoma okkar byggist á gœðum lands og sjávar. Engum blandast
hugur um að hrein og tœr náttúra landsins og fyrirtœki búin
samkvœmt ýtrustu hreinlætis- og mengunarvarnakröfum eru bestu
vopnin, þegar att er kappi við aðra framleiðendur á heimsmörkuðum

Ef húseigandi í þéttbýli vill breyta
þakinu á húsinu sinu kemst hann
ekki upp með að spyija einungis
tæknilegra og hagrænna spuminga.
Hann verður líka að kanna hvort
nágrannamir og sveitarstjóm sætta
sig við breytinguna. Þykir þeim að
með henni sé hann að ganga á rétt
þeirra? Taka ákveðin verðmæti frá
þeim, t.d. útsýni til Snæfellsjökuls?
Eða er maðurinn að eyðileggja til
frambúðar sérstakt svipmót hússins?
Getur verið að íslendingar séu vark-
árari í manngerðu þéttbýli heldur
en í viðkvæmri og einstakri náttúm
landsins?
Sigrún Helgadóttir fulltrúi
Náttúruverndnrráðs í
undirbúningsnefnd.
Á þessu sviði eru mörg verkefni og stór sem bíða úrlausnar
sveitarstjórna og atvinnurekenda, en efalaust hafa fáir gert sér grein
fyrir því, að unnt er að leysa þau með langtíma fjármögnun.
í lögum Iðnlánasjóðs eru ákvœði, sem heimila honum að lána íþessa
mikilvœgu uppbyggingu.
GÆTUM LANDSINS - GERUM HREINT.
iðimiAnasjódur
ÁRMÚLA 13a, 108 REYKJAVÍK, SÍMI 588 6400