Morgunblaðið - 04.02.1996, Blaðsíða 18

18 E SUNNUDAGUR 4. FEBRÚAR 1996
NEYTENDAMAL
MORGUNBLAÐIÐ
Neytendasamtökin hafa þrýst
á að stofna slíkar urskurðar-
nefndir á sem flestum sviðum. í
Danmörku, Noregi og Svíþjóð eru
sérstök embætti og stofnanir sem
eru deildarskiptar þar sem hægt
er að fá úrlausn á öllum þeim
ágreiningi sem hugsanlega getur
komið upp, hvort sem um er að
ræða bankamál, tryggingamál,
ferðamál, kaup á bílum, fasteign-
um, rafmagnstækjum, skóm, text-
ílvöru svo dæmi sé nefnt,“ segir
Sigríður Arnardóttir, lögfræðing-
ur Neytendasamtakanna. „Á síð-
ustu árum hafa verið stofnaðar
tvær mjög mikilvægar nefndir
hér; úrskurðarnefnd í trygginga-
málum og úrskurðarnefnd um við-
skipti fjármálafyrirtækja,“ segir
Sigríður.
Úrskurðarnefndir eru jafnan
settar á fót í samkomulagi neyt-
endasamtaka, aðila í viðskiptalífi
og stjórnvalda og er ætlað að vera
farvegur til að leiða deilumál til
lykta á skjótan hátt án þess að
nauðsynlegt sé að bera þau undir
dómstóla enda eru mál sem varða
viðskipti fyrir lægri upphæðir alla
jafna ekki borin undir dómstóla
og nefndirnar því einatt eini vett-
vangurinn sem unnt er að leita
réttar síns í slíkum málum. Nefnd-
irnar koma hins vegar ekki í stað
dómstólanna eðli málsins sam-
kvæmt. „Hjá úrskurðarnefnd
greiða menn lítinn kostnað, 3.700-
5.000 krónur, og leggja fram
greinargerð og gögn og fá rök-
stutt álit. Menn ákveða hvort þeir
sætta sig við niðurstöðuna eða
bera málin undir dómstóla en
reynslan hefur verið sú að flestir
fara að niðurstöðunni enda eru
menn að leita þessarar leiðar til
þess að komast hjá því að fara
með málin fyrir dómstóla," segir
Sigríður.
Ný nefnd úrskurðar um
viðskipti einstaklinga við
fjármálafyrirtæki
Úrskurðarnefnd um viðskipti
Hvar standa neytendur í deilumáium við fyrirtæki?
Úrskurðarnefndir um
ágreining við trygg-
ingafélög og banka
í ágreiningsmálum neytenda við fyrirtæki
og stofnanir er brýnt að þeir hafí aðgang
að úrlausnaraðilum sem geta úrskurðað um
málin á skjótan og ódýran hátt en jafnframt
fjallað um þau á vandaðan hátt. Hér á landi
starfa tvær sérstakar úrskurð argnefndir,
önnur úrskurðar um ágreining neytenda og
tryggingafélaga varðandi bótaskyldu, sök
og sakarskiptingu í tryggingamálum, hin
fjallar um kvartanir sem snúast um réttar-
ágreining neytenda og fjármálafyrirtækja.
við fjármálafyrirtæki var stofnuð
í október 1995 með samkomulagi
viðskiptaráðuneytis, Neytenda-
samtaka, Sambands íslenskra við-
skiptabanka og Sambands ís-
lenskra sparisjóða. Nefndinni er
ætlað að fjalla um kvartanir sem
snúast um réttarágreining sem
varðar íslensk fjármálafyrirtæki.
Aðild að þessu samstarfi við Neyt-
endasamtökin eiga allir íslenskir
sparisjóðir, bankar og dótturfyrir-
tæki þeirra, þar með talin
greiðslukortafyrirtæki.
Ekki er komin veruleg reynsla
á starfsemi nefndarinnar en sam-
kvæmt samkomulagi aðilanna
skuldbinda fjármálastofnanirnar
sig til að fylgja ákvörðun nefndar-
innar og greiða hugsanlegar bæt-
ur nema úrskurðir hafi í för með
sér veruleg útgjöld eða fordæmis-
&
ÆVITRYGGING
/
Avöxtun á heimsmœlikvarba.
Sveigjanleiki og spennandi valkostir.
Frábœr kostur fyrir
sjálfstœtt starfandi fólk!
LOGGILT VATRYGGINGAMIÐLUN
HAGALL, Árni Reynisson Ivtm, Túngata 5, Simi 55 11 110
gildi. Við slíkar aðstæður er heim-
ilt að vísa málum til dóms.
Formaður nefndarinnar er hér-
aðsdómari en einnig skipa hana
tveir fulltrúar neytenda og tveir
fulltrúar banka og sparisjóða en
fjármálafyrirtækin greiða kostn-
aðinn við nefndarstarfið.
256 úrskurðir um
tryggingamál
Úrskurðarnefnd í vátrygginga-
málum tók til starfa í október
1994 og starfar samkvæmt sam-
komulagi heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðuneytisins, Neyt-
endasamtakanna og Sambands
íslenskra tryggingafélaga. í henni
sitja þrír lögfræðingar, einn til-
nefndur af heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðherra, einn frá Neyt-
endasamtökunum og einn frá
Sambandi íslenskra tryggingafé-
laga.
Nefndinni er ætlað að fjalla um
ágreining um bótaskyldu, þar með
talda sök og sakarskiptingu milli
neytenda og tryggingafélags og
kveða upp úrskurði innan fjögurra
vikna frá því að mál telst úrskurð-
arhæft. Nefndin úrskurðar ekki
um bótafjárhæðir nema að fengnu
samþykki aðila málsins.
Að sögn Sigríðar Arnardóttur
hefur úrskurðarnefndin þegar
sannað gildi sitt og úrskurðaði í
256 málum á síðasta ári. Flest
voru vegna árekstra í umferðinni
þar sem deilt var um sakarskipt-
ingu.
„Við teljum að við þurfum að
fjölga þessum nefndum hér. Ef
þær eru ekki fyrir hendi er mjög
mikil hætta á að neytandinn gef-
ist upp þar sem hann telur að það
borgi sig ekki að fara með málin
fyrir dómstóla. Við vitum um
fjöldamörg dæmi um slíkt. Okkur
vantar ágreiningsnefnd sem getur
fjallað um viðskipti vegna bif-
reiða, fasteigna og ýmsa opinbera
þjónustu. Auk þess að bæta stöðu
neytenda veita slíkar nefndir við-
skiptalífinu mikið aðhald og
stuðla að bættum vinnubrögð-
um,“ segir Sigríður.
Fjórar kvörtunar-
nefndir
Að auki starfa á vegum Neyt-
endasamtakanna fjórar kvörtun-
arnefndir. Ein úrskurðar í málum
vegna ferða sem skipulagðar eru
af ferðaskrifstofum í Félagi ís-
lenskra ferðaskrifstofa. Önnur í
málum vegna þjónustu efnalauga.
Sú þriðja, sem rekin er í sam-
starfi við Húseigendafélagið og
Samtök iðnaðarins, fjallar um mál
vegna kaupa á vörum og þjónustu
frá aðilum í byggingariðnaði,
hvort sem um er að ræða mál
vegna nýbygginga, viðhalds eða
endurbóta. Fjórða kvörtunar-
nefndin er nefnd Samtaka sam-
vinnuverslana, Kaupmannasam-
takanna og Neytendasamtakanna
og úrskurðar um ágreining vegna
kaupa á vörum í verslunum sem
eiga aðild að Samtökum sam-
vinnuverslana og Kaupmanna-
samtökunum.
Kvörtunarnefndirnar fjórar
starfa á skrifstofu neytendasam-
takanna og annast samtökin
rekstur þeirra. Neytendur greiða
1.000-10.000 krónur fyrir að vísa
málum til þeirra.
Að auki má nefna að á vegum
félagsmálaráðuneytis starfar úr-
skurðarnefnd varðandi deilum í
fjöleignarhúsum.
Þá veitir FÍB félagsmönum
þjónustu varðandi ágreiningsmál
við bílaviðskipti.
LÆGSTA VERÐIÐ A ISLANDI
OGÞÓTT VÍÐAR VÆRI LEITAÐ
Þeim fjölgar sífellt sem hafa komist upp ó lag með að skipta við bensínstöðvar
Orkunnar og spara þannig upphæðir sem flestum finnst að muni um. Og það er
athyglisvert að bera saman verð á þessari orku á íslandi og á hinum Norðurlöndunum.
Bensín- og díselolíuverð á Norðurlöndum
í janúar 1996 ( Meðalverð í hverju landi)
ISLAND:
Dumnörk Finnland Noregur Svíhjóð Meðalverð Orkan
Bensín, 95 okt. blýlaust 71,60 80,00 83,90 76,80 70,10 65,20
Bensín, 98 okt. blýlaust 73,20 81,40 87,00 80,70 72,50 68,40
Díselolía ^37V80^ ^75JK^ (K^ 25,40 ^^90^
Byggl á samanburði í Morgunblaðinu 28. janúar 1996.
Þ A Ð M U N A R U M M I N N A I
Pakki á dag
kallará
336.000 kr
tekjurá hjón
HJÓN sem reykja einn pakka af
sígarettum hvort á dag þurfa að
auka tekjur sinar um að minnsta
kosti 336 þúsund krónur á ári til
að fjármagna reykingarnar.
Miðað er við að einn pakki af
sígarettum kosti 267 krónur.
Útgjöld heimilis sem kaupir 2
pakka af sígarettum á dag eru
því 195 þúsund krónur á ári.
Það segir hins vegar ekki alla
söguna því ef tekið er tillit til
skatta kemur í ljós að til þess að
hafa handbærar 195 þúsund
krónur þarf að auka tekjur sínar
um 336 þúsund krónur á ári. Þá
er aðeins miðað við 41,93% skatt-
greiðslu og ekki tekið tillit til
frekari jaðarskattáhrifa, svo sem
skerðingar á bótagreiðslum við
það að heildartekjur fara yfir
viðmiðunarmörk.
Ef hjónin legðu um það bil 16
þúsund krónur á mánuði i sparn-
að og upphæðin bæri 5% raun-
ávöxtun í 20 ár ættu þau 6,4
milljónir króna að þeim tíma liðn-