Morgunblaðið - 13.04.1997, Qupperneq 30

MORGUNBLAÐIÐ
>J0 B SUNNUDAGUR 13. APRÍL 1997
„Ég er fædd á Akranesi árið
1957 en flutti þaðan með foreldrum
mínum og systkinum til Reykjavíkur
þegar ég var rétt rúmlega þriggja
ára. Foreldrar mínir eru Halldór
Sigurður Backman, fyrrverandi
byggingarmeistari, og Jóhanna
Dagfríður Arnmundsdóttir. Mamma
er ættuð af Skaganum en pabbi var
fæddur hér í Reykjavík. Við erum
fjögur systkinin. Hin eru Ammund-
ur Sævar, hæstaréttarlögmaður,
Inga Jónína, söngkona og Erpst
Jóhannes, auglýsingateiknari.
Ég var oft uppi á Skaga hjá afa
og ömmu á sumrin og fór kannski
i svona mánuð í það sem ég kalla
fitunarbúðir. Amma lagði mikið upp
úr því að ég færi bústin heim. Ég
var voðaleg písl sem lítið barn. Það
var mjög notalegt að dvelja hjá afa
og ömmu og andlega næringu fékk
maður ómælda og ekki amalegt að
fá að príla um i rabbabaragörðum
og að stela einni og einni rófu. For-
eldrar mínir voru vinstri sinnuð.
Pabbi átti stóran þátt í uppbyggingu
á félagsheimilinu Rein. Það var mik-
il félagsskapur í kringum pólitíska
starfíð í gamla daga og heimili okk-
ar var oft eins og hótel fyrir sósíal-
ista af Vesturlandi. Það var mikil
félagsandi ríkjandi og oft ýmsar
heimspekilegar vangaveltur lengi
fram eftir.“
Manstu hvenær þú fórst fyrst í
leikhús?
„Ég var átta eða níu ára. Þá
höfðum við búið í Reykjavík í nokk-
ur ár. Fyrstu leikritin sem ég sá
voru Dýrin í Hálsaskógi og Ferðin
til tunglsins í Þjóðleikhúsinu. Svo
fór ég að fara reglulega í leikhús
þegar ég var orðin nemandi í Gagn-
fræðaskóla Réttarholts. Fyrsta
skiptið sem ég fór í Þjóðleikhúsið
eftir að ég var komin í skólann var
í fyrsta bekk og þá lét ég sauma á
mig gulan kjól til hátíðabrigða, því
það var svo fínt að fara í leikhús."
Höfðu foreldrar þínir áhuga á
leiklist?
„Já, og pabbi var alltaf með ann-
an fótinn í áhugaleikhúsinu uppi á
Skaga. Við bjuggum á Skagabraut
5 og þar bjuggu einnig Asgerður
Gísladóttir og Sigurður Guðmunds-
son, lögga, og Asa var framarlega
í leikfélaginu og ég sótti ýmsar
hugmyndir til fólks í kringum mig
og varð fyrir áhrifum frá þessu fólki
mjög snemma. Ásu fannst alltaf að
ég ætti mjög auðvelt með að setja
mig inn í aðstæður annarra og hef-
ur stundum minnt mig á það síðar.
Ég held ég hafi fyrst áttað mig
á því að leikarastarfið var möguleiki
þegar ég skoðaði myndir frá áhuga-
leikfélaginu á Skaganum, mjög
skemmtilegar myndir. Þá grunaði
mig að ég ætti eftir að leggja þetta
fyrir mig síðar. I Gagnfræðaskólan-
um byijaði ég svolítið að fást við
leiklist. Við vorum saman í bekk ég
og Bergþór Pálsson og ákváðum að
fara á námskeið í leiklist. Þetta
voru aðallega raddæfingar og upp-
Iestur. Okkur fannst æfingamar
sprenghlægilegar og gátum illa ein-
beitt okkur en hlógum þeim mun
meira. Mér fannst nú erfitt að koma
fram og var svolítið taugaóstyrk og
ætlaði að læra þetta betur.“
Hlutverk í leikhúsum,
kvikmyndum og sjónvarpi
Er það þá í framhaldi af þessum
fyrstu kynnum þínum af leiklistinni
að þú ákveður að gerast leikkona?
„Nei, það var síðar. Ég gerði það
upp við mig þegar ég fór til Olafsvík-
ur og var þar við kennslu einn vetur
eftir stúdentspróf úr menntaskóla.
Þá fann ég að þetta togaði í mig
og ég ákvað að fara í inntökupróf,
með gott veganesti þaðan að vestan
og innritaðist í Leiklistarskóla ís-
lands árið 1978 og útskrifast síðan
árið 1982. Helstu kennarar við skól-
ann á þessum árum vom Helga
Hjörvar, Hilde Helgason, Guðmunda
Elíasdóttir, sem kenndi mér söng,
Fjóla Ólafsdóttir, Arnar Jónsson,
Sigmundur Öm Amgrímsson,
Hallmar Sigurðsson, Eyvindur Er-
lendsson og Ritvu Siikala, finnsk
leikstýra.
í Leiklistarskólanum var kennd
leiklistarsaga og svo undirstöðuatr-
iðin og tæknileg fög, leiktúlkun,
spuni, raddbeiting, upplestur og svo
vom einkatímar í leikfimi og gífur-
lega mikil áhersla lögð á líkamlega
færni. Námið reyndist mér ákaflega
Morgunblaðið/Þorkell
> EDDA Heiðrún verður aðalhlutverkinu Goldu í Fiðlaranum á þakinu sem Þjóðleikhúsið er að frumsýna um þessar mundir.
„ÉG HEFÐIVILJAÐ
LÆRA MEIRI SÖNG“
Edda Heiðrún Backman hefur það sem af
er þessu leikári leikið tvö veigamikil hlutverk
á stóra sviði Þi'óðleikhússins, Helgu í leikriti
Olafs Hauks Símonarsonar, Þrek ogtár, og
Gínu í leikriti Henriks Ibsen, Villiöndinni.
Þá leikur hún aðalkvenhlutverkið í Fiðlaran-
um á þakinu sem verður frumsýndur á stóra
-rsviði Þjóðleikhússins um miðjan aprílmánuð.
Olafur Ormsson ræddi við Eddu Heiðrúnu
um leikhúsið, tónlistina, sönginn og leitaði
álits leikstjóra, leikara og gagnrýnanda á
ferli hennar sem leikkonu og söngkonu.
EDDA Heiðrún Backman
hefur leikið stór hlutverk
í athyglisverðum sýning-
um í Þjóðleikhúsinu síð-
astliðin ár eða frá því að hún kom
frá Borgarleikhúsinu eftir að hafa
leikið með Frú Emilíuog Leikfélagi
•.Jteykjavíkur um tíma. Þá hefur hún
*einnig leikið í kvikmyndum og sjón-
varpi og er nú tvímælalaust ein
þekktasta leikkona okkar. Hún æfír
nú af kappi fyrir næsta stórverk-
efni, aðalkvenhlutverkið í Fiðlaran-
um á þakinu. Edda Heiðrún býr
ásamt manni sínum Jóni Axel
Björnssyni, myndlistarmanni og
syni sínum Arnmundi E. Bjöms-
syni, sjö ára, og dóttur Jóns Axels
og Sóleyjar heitinnar Eiríksdóttur,
Brynju, vestarlega við Framnesveg-
inn, í fallegu húsi sem byggt var á
Bráðræðisholtinu fyrir um það bil
^fjórtán árum eða um svipað leyti
og ýmsir starfsfélagar Eddu Heiðr-
únar byggðu þar hús og til varð
eins konar leikaranýlenda. Guðrún
Ásmundsdóttir hefur búið í næsta
nágrenni og Karl Ágúst Ulfsson,
María Sigurðardóttir og Sigmundur
Örn Arngrímsson áttu lengi heima
í húsum á holtinu og í næsta húsi
*iið heimili Eddu Heiðrúnar býr syst-
ir hennar Inga Jónína sópransöng-
í Villiöndinni með Pálma Gestssyni og Steinunni Ólínu Þorsteins-
dóttur en að baki þeim standa Gunnar Eyjólfsson, Sigurður Sigur-
jónsson, Sigurður Skúlason og Magnús Ragnarsson.
kona og ofar í næsta húsi við Fram-
nesveginn búa þau hjón Jón Ársæll,
fréttamaður á Stöð 2 og kona hans,
Steinunn Þórarinsdóttir, myndlista-
maður.
Það var einmun.a veðurblíða
mánudag í marsmánuði þegar ég
heimsótti leikkonuna , sólskin og
hlýtt í veðri eftir frosthörkur og
umhleypinga í allt að hálfan mánuð
og einungis þrír dagar til voijafn-
dægurs. Það vantaði ekkert nema
þvottinn á snúrurnar og söng fugl-
anna til að minna enn frekar á þann
fögnuð sem framundan er í náttúr-
unni þegar klakaböndin bresta og
fyrstu vorboðarnir minna okkur á
bjarta tíð með blóm í haga.
Leikkonan skimaði út um eldhús-
gluggann þegar ég gekk um hlaðið
við húsið og var að vörmu spori
komin að útidyrahurð og bauð mig
velkominn, brosmild. Hún var stolt
þegar hún sýndi mér húsið sem fað-
ir hennar, Halidór heitinn Backman,
átti heiðurinn af að byggja fyrir
fjórtán árum og gera að jafn vistleg-
um húsakynnum og raun ber vitni.
Edda Heiðrún var í ljósbláum
gallabuxum, í ljósbrúnu vesti utan
yfir grænni skyrtu, hún er ljósskol-
hærð og hafði bundið hárið í hnút
aftur á hnakkann. Hún gerði í stuttu
máli grein fyrir sögu hússins eftir
að við höfðum sest við borð í stofu.
„Pabbi byggði þetta hús fyrir
fjórtán árum. Húsið var upphafiega
kofi sem stóð sem úthýsi við bygg-
ingu sem hét Vorboðinn og var sum-
arbústaður fyrir böm róttækra for-
eldra. Pabbi vildi endilega að ég
notaði tækifærið og hefði þetta sem
fyrstu einingu í hús. Húsið var upp-
haflega við Rauðhóla."
Uppruni og bernska á
Akranesi og í Reykjavík
Innan dyra eru "eggir hússins að
mestu klæddir ljósbrúnum furupan-
il. Úr stofu er gott útsýni yfír til
næstu húsa og frá stofunni er yfír-
byggð sólstofa þar sem Jón Axel
hefur aðstöðu til að fást við teikn-
un. Út frá stofunni er eldhúskrókur
og á vegg við eldhúsið er portett-
mynd í ramma sem vakti athygli
mína og þegar ég forvitnaðist frek-
ar um myndina kom í ljós að hún
er eftir Ágúst Petersen myndlistar-
mann og er af leikkonunni og svip-
urinn er fremur alvörugefinn, ólíkur
því brosi og því fjöri sem einkennir
Eddu Heiðrúnu við fyrstu kynni.
Ég spurði hana um fyrstu minning-
ar hennar tengdar benskuárunum: