Morgunblaðið - 05.07.1998, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 5. JÚLÍ 1998 B 9

m á Haiti. Á þessum stað voru menn
;fja söltun á fiski.
„Ég reyni að hjálpa fátæku fólki í
fátækum löndum að mynda samtök og
skipuleggja sig líkt og við gerðum hér
í Kópavogi þegar ég var krakki.“
Morgunblaðið/RAX
Guðmundi G. Hagalín og Þórði á Sæ-
bóli hreppstjóra. Það var góður
skóli.“
Kópavogsreynslan flutt út
Þorsteinn segist alltaf hafa verið
svolítið afskiptasamm- og félagslega
sinnaður. Hann hefur lítillega skipt
sér af stjórnmálum og unnið að
mannúðarmálum. Þorsteinn er einn
af stofnendum Húmanistahreyfing-
arinnar hér á landi og var í framboði
fyrir Flokk mannsins. Hann kynntist
því starfí í gegnum Pétur Guðjóns-
son, en þeir hittust á námskeiði hjá
Stjórnunarfélagi Islands. Fyi-ir
nokkuð mörgum árum segist Þor-
steinn hafa hætt að skipta sér af
þessum málefnum á Islandi en farið
að verja kröftum sínum meðal fá-
tækra í þriðja heiminum.
„Ég tek mér alltaf mánaðarfrí í
janúar, það er mitt sumarfrí, og hef
farið utan. Þar reyni ég að hjálpa fá-
tæku fólki í fátækum löndum að
mynda samtök og skipuleggja sig
líkt og við gerðum hér í Kópavogi
þegar ég var krakki. Hjálpa fólkinu
að taka málin í sínar hendur í stað
þess að bíða eftir því að aðrir komi
og leysi vandamálin.“
Þorsteinn hefur farið víða um Suð- -
ur-Ameríku ásamt Pétri Guðjóns-
syni. Meðal annars hefur hann kom- /
ið til Argentínu, Chile, Kólombíu,
Kúbu og Dóminikanska lýðveldisins.
Undanfarin þrjú ár hafa þeir unnið á
Haiti í Karíbahafí og voru þar í tæp-
an mánuð í vetur er leið. Þorsteinn
segir að Haiti sé eitt fátækasta ríki
heimsins í dag. Þar ríki allsherjar
upplausn í stjórnkerfínu og mikil
eymd meðal almennings. A Haiti
hafa þeir Þorsteinn og Pétur unnið
að skipulagningu lestrarkennslu en í
Dóminikanska lýðveldinu er unnið að
endurbótum í heilbrigðismálum eyj-
arskeggja.
„Við höfum komið okkur upp
spænskumælandi tengiliðum, enda
Pétur altalandi á spænsku, og það er
búið að setja upp miðstöð sem við
höfum verið að tölvuvæða og koma á
símasambandi. Það er búið að
mynda hópa bæði í höfuðborginni
Port-au-Prince og úti á landi. Fólkið
er farið að gera sér grein fyrir því að
það þýðir ekki að bíða eftir hjálp að
utan.“
ísland er Paradís á jörð
Lestrarkennslan er hugsuð
þannig að ef tíu manns er kennt að
lesa þá kenni hver hinna nýlæsu
fleirum. Þorsteinn segir að þegar sé
farinn að sjást árangur af þessu
starfi. „Þetta gengur ekki alveg eins
vel og maður hefði óskað - en þetta
tosast. Mér fínnst mikið ævintýri að
gera þetta og þess vegna legg ég
þetta á mig og fórna í það fjármun-
um og tíma.“
Sýnilegi árangurinn er að fólk er
farið að skipuleggja sig og komnir
eru fastir fundarstaðir. Starfið teyg-
ir s'ig út á landsbyggðina frá höfuð-
borginni. Þorsteinn segir að tíminn
eigi eftir að leiða í ljós hvort þetta
tekst eða tekst ekki. Þetta sé gert tU
reynslu.
„Ég fæ góða útrás sem einn af
frumbyggjum Kópavogs að fást við
þetta í sumarfríinu mínu,“ segir Þor-
stein og hlær. „Ég get ekki hugsað
mér að liggja aðgerðarlaus á sólar-
strönd. Það er ekki minn stíll. Þeir
sem vilja gera eitthvað eftirminni-
legt i fríinu sínu ættu að prófa eitt-
hvað svona.
Eins líður manni vel yfir að geta
látið eitthvað gott af sér leiða. Við ís-
lendingar höfum margt að færa
þessu fólki og getum talað af
reynslu. Við skipulögðum okkui- og
unnum okkur út úr ofboðslegri fá-
tækt sem ef til vill var verst hér á
höfuðborgarsvæðinu.
Þegar maður kemur til baka úr
ferð af þessu tagi þá er maður svo
þakklátur fyrir að hafa fæðst á ís-
landi - þakklátm- fyrir hvað allt
gengur vel hér. Manni finnst Island
vera Paradís á jörð, þó að vísu megi
margt gera betur svo það standi
undir þeirri nafngift."
tugum eða hundruðum sem búið er
að bera á. Ekki er þörf á að sá, fræ-
in berast með loftinu og í jörðinni er
mikið gróðurmagn. Grasið er fyrst
til að taka við sér en síðan koma
upp villtar trjátegundir á borð við
gulvíði og Vatnsendavíði, viðju,
birki og reyni.
„Árið 1992 gerðum við átak í trjá-
rækt hér á lóðinni," segir Þorsteinn.
„Við vorum búin að tapa tíma vegna
þess hvað við byrjuðum seint. Þess
vegna settum við aukaorku í átakið
og það fór vel af stað. Það er erfítt að
rækta hér vegna þess hvað er vinda-
samt. Hér koma oft erfiðar austan-
og suðaustanáttir, en þetta er allt
hægt með þolinmæði." Þorsteinn
hefur gert skjólgarða úr vörubrett-
um og segir þau reynast vel. Uppi-
staðan í ræktuninni er sitkagreni,
stafafura, birki og nokkrar tegundir
af tröllavíði. Þorsteinn segir vel
koma til greina í framtíðinni að selja
sitkagrenið og fjallaþin sem lifandi
jólatré, það er jólatré með rót. Með
réttri meðhöndlun geti fólk plantað
trénu vorið eftir að það hefur skreytt
híbýli um jólin.
SKÓGARGANGA var nýlega um
skógarreiti við Elliðavatn og kom
margt áhugafólk um skógrækt að
skoða árangur ræktunarinnar. Þor-
steinn Sigmundsson, sem hér er
fremst á myndinni, hefur grætt upp
mikið land og plantað mörgum
trjám.
„Þetta er bókað frá því snemma á
vorin og langt fram á haust,“ segir
Þorsteinn. Yfii' sumarið eru_ lang-
flestir gestimir útlendir en Islend-
ingar koma frekar á vetuma. „Fólki
utan af landi þykir þægilegt að vera
hér í sveitarmenningunni og í næsta
nágrenni við borgina. Þetta er mark-
aðssett sem ‘sveit í borg, hjá Ferða-
þjónustu bænda, sem sér um að selja
gistinguna," segir Þorsteinn.
Mannbætandi að
rækta landið
Elliðahvammi tilheyra rúmlega
tveir hektarar lands. Þegar Þor-
steinn flutti þangað var gróðurfarið
umhverfis bæinn afskaplega rýrt.
„Það var illa farið af langvarandi of-
beit líkt og var hér á öllu höfuðborg-
arsvæðinu. Sérstaklega fór þetta
illa af vetrarbeitinni. Fljótlega
gerðum við Magnús Hjaltested,
bóndi á Vatnsenda, samkomulag um
að rækta upp landið hér umhverfis.
Ég hef notað úrganginn frá búinu
til að bera á mela og örfoka svæði
og stöðva gróðureyðinguna.“ Þor-
steinn segir að það hafi tekist af-
skaplega vel að græða landið. Hekt-
ararnir eru farnir að skipta mörgum
Ljósmynd/Þorsteinn Sigmundsson
Þau Þorsteinn og Alisa segja það
afskaplega gott að fást við skógrækt
og að umgangast skógræktarfólk.
„Það er ekki síst gott fyrir sálina,
manni líður svo vel af þessu,“ sagði
Alisa.
Félagslega sinnaður
Þorsteinn er í Félagi eggjabænda,
Félagi kjúklingabænda og hefur ver-
ið í stjórn ísfugls hf. og Mjólkurfé-
lags Reykjavíkur.
„Þegar ég var að alast upp var
fólk í Kópavogi afskaplega félags-
lega sinnað og ég hef aldrei jafnað
mig á því að alast upp við þær að-
stæður,“ segir Þorsteinn og hlær.
„Ég ólst upp í umhverfi sem krafðist
mikillar samstöðu fólksins. Það gerði
enginn neitt fyrir Kópavogsbúa og
andaði frekar köldu frá Reykjavík.
Fólkið þurfti að standa afskaplega
vel saman um að koma sér upp
vatnsveitu, gatnakerfi og að byggja
allt upp. Það þurfti að stofna ung-
mennafélag, skátafélag, byggja upp
stjórnkerfi bæjarins, stofna strætis-
vagna, koma á fót verslun og hvað
eina. A þessum árum kynntist maður
perlum eins og Huldu Jakobsdóttur
og Finnboga Rúti Valdimarssyni,
Morgunblaðið/RAX
HÓPUR sem þeir Þorsteinn Sig-
mundsson og Pétur Guðjóns-
son hafa komið á fót inni í
frumskógi Haiti. Pétur er fyrir
miðri mynd í rauðri skyrtu að
hvetja fólkið til að vinna sjálft
að úrbótum eigin mála.
sinnar tegundar í Kópavogi, að sögn
Þorsteins. Andabú er rekið að Lundi
og á Vatnsenda eru kindur og hestar
auk skógræktar. Þorsteini þykir
ekkert að þvi að vera með búskap í
kaupstað. Hann telur það mikinn
kost að vera í nánd við markaðinn
enda eru viðskiptavinir hans um allt
höfuðborgarsvæðið. Aðaltekjur bús-
ins koma frá eggjaframleiðslu, næst
er kjúklingakjöt og í þriðja sæti
ferðaþjónusta.
Mikið bókað í bændagistingu
Þorsteinn og Alisa byggðu nýtt
íbúðarhús árið 1990. Alisa segir að
það sé draumahús og byggt eftir
þeirra höfði, enda þægilegasta hús
sem hún hefur búið í og auðvelt að
þrífa. Þegar flutt var í nýja húsið var
gamli bærinn útbúinn fyrir bænda-
gistingu líkt og annað minna hús á
lóðinni. í stærra húsinu geta gist 10
manns og í því minna sex gestir.
■