Morgunblaðið - 13.06.1999, Side 10

10 SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
íbúar Austur-Héraðs deila um sameininqu qrunnskólans á Eiðum við Eqilsstaðaskóla
Morgunblaðið/Sigurður Aðalsteinsson
TVEIR fyrstu árgangarnir úr sameinuðu skólahverfi Egilsstaða og Eiða munu sækja skóla á Eiðum þar sem talið er
ákjósanlegt umhverfi fyrir kennslu ungra barna.
Yfirlýsing um vilja
eða stjórnarskrá?
Hluti íbúa Austur-Héraðs berst af hörku
gegn sameiningu grunnskólans á Eiðum
við Egilsstaðaskóla og segir þau brot á lof-
orðum sem gefín voru við sameiningu
sveitarfélaganna. Sumir krefjast jafnvel
uppskiptingar sveitarfélagsins. Forystu-
W
BÚAR Egilsstaðabæjar, Hjalta-
staðahrepps, Eiðahrepps, Valla-
hrepps og Skriðdalshrepps sam-
þykktu sameiningu sveitarfélag-
anna og runnu þau saman í
sveitarfélagið Austur-Hérað við síð-
ustu sveitarstjómarkosningar. Sa-
meiningin var alls staðar samþykkt
með miklum meirihluta, 69 til 90%.
Minnsti áhuginn var í Hjaltastaða-
hreppi þar sem 69% íbúanna sam-
þyldctu.
Verði reknir sjálfstæðir
Skólamál voru í þessum hreppum
eins og víðar viðkvæmt mál í aðdrag-
anda sameiningar. Sveitarfélögin
ráku þrjá grunnskóla, á Eiðum, Egils-
stöðum og Hallormsstað. I viljayfir-
lýsingu sem fylgir samþykkt sveitar-
stjómanna um að ganga til atkvæða-
greiðslu um sameiningu kemur
greinilega fram að ekki er gert ráð
fyrir breytingum á skipulagi skólanna
fyrst í stað. Fram kemur að þeir verði
starfræktir með svipuðu sniði og und-
anfarin ár og hver skóli verði sjálf-
stæður en samstarf aukið. í annarri
grein segir að skoðaðir verði kostir og
gallar á samnýtingu húsnæðis skól-
anna og gert nýtt skipurit. „Kjörtíma-
bilið 1998-2002 verði notað til vinnu og
tillögugerðar. Skólanefnd skili tillög-
um varðandi þessa þætti til sveitar-
stjómar eigi síðar en haustið 2001.“
Bæjarstjóm hins nýja sveitarfé-
lags, Austur-Héraðs, hefur unnið að
endurskipulagningu skólamálanna og
úrvinnslu annarra mála í kjölfar sam-
einingar. Nú í vor, tæpu ári eftir að
hún tók við, var samþykkt nýtt skipu-
menn fræðsluyfírvalda í sveitarfélagínu
segja að ekki hafí verið grundvöllur fyrir
sjálfstæðum rekstrí skólans og að breyt-
ingarnar séu ekki síst gerðar með hags-
muni nemendanna í huga. Helgi Bjarnason
kynnti sér mismunandi sjónarmið.
þessa stefnu upp í kosningayfirlýs-
ingum sínum við sveitarstjómar-
kosningamar.
Kristján segir að sveitarstjórnin
hafi ekki haft eðlilegt samráð við íbúa
sveitanna um breytingarnar. Komið
hafi fram á þeim eina fundi sem
Fræðslu- og menningarsvið hélt með
íbúunum að nánast væri búið að
ákveða að sameina skólana og að
flytja börn úr 3. til 10. bekk til Egils-
staða. Pað gætu foreldrarnir ekki
sætt sig við vegna þess að akstur
barnanna ykist. Kristján segir að
kröfum hagsmunasamtakanna hafi
verið hafnað, nema hvað samþykkt
hafi verið að fjölga fulltrúum í
Fræðslu- og menningarráði, í sam-
ræmi við viljayfirlýsinguna sem var
grundvöllur sameiningar sveitarfé-
laganna. Segir hann að þrátt fyrir
þetta hafi hann boðið upp á sátt í
málinu. Hún yrði að byggjast á því að
bæjaryfirvöld hægðu á sér, réðu
skólastjóra að Eiðaskóla til að
tryggja sjálfstæði hans, létu nafn
hans halda sér og leyfðu foreldrum
að koma að málinu. Segist hann ekki
hafa fengið undirtektir.
Betra starfsumhverfí fyrir
nemendur og kennara
Broddi B. Bjarnason, forseti bæj-
arstjórnar Austur-Héraðs, leggur
áherslu á að plaggið sem fylgdi
ákvörðun um sameiningu sveitarfé-
laganna væri viljayfirlýsing eins og
skýrt kæmi fram. Getur hann þess að
þar hafi verið sett upp skipurit sem
gert hafi verið ráð fyrir að unnið væri
eftir í nýju sveitarfélagi. Fljótlega
„Stjórnarskrá" nýs sveitarfélags
Hluti foreldra og fleiri íbúa úr
Kristján B.
Þórarinsson
Broddi B.
Bjarnason

Ágústa
Björnsdóttir
Helga
Guðmundsdóttir
rit fyrir sveitarfé-
lagið sem er tals-
vert frábrugðið
því skipuriti sem
gert var ráð fyrir í
sameining-
arplagginu og
ákveðið að sam-
eina grunnskól-
ana á Eiðum og
Egilsstöðum nú
þegar, en það er Halldór
heldur ekki fylli- Sigurðsson
lega í samræmi við sameiningarplagg-
ið. Skólastarfið er skipulagt þannig að
tveir yngstu árgangamir úr skóla-
hverfum Egilsstaða og Eiða ganga í
skóla á Eiðum og 3. til 10. bekk skóla-
hverfanna er kennt á Egilsstöðum.
Hefur þetta að sjálfsögðu í fór með
sér akstur yngstu bamanna frá Egils-
stöðum í Eiða og lengri akstur eldri
bamanna úr Hjaltastaða- og Eiða-
þinghám.
fyirum Hjalta-
staða- og Eiða-
hreppum geta
ekki sætt sig við
breytinguna og
hvemig að henni
var staðið. Hafa
þeir stofnað sam-
tök til að berjast
gegn henni,
Hagsmunasam-
Stefán tök íbúa Hjalta-
Jóhannsson staða- Og Eiða-
þingháa, og leitað til lögmanns um að
hnekkja ákvörðuninni. „Sameining
sveitarfélaganna var ákveðin með
allskonar fyrirvörum og skilyrðum
sem fram koma í sameiningarplagg-
inu. Við lítum á það sem nokkurs
konar stjómarskrá fyrir hið nýja
sveitarfélag, ekki síst hvernig vinna
skuli að skólamálum á fyrsta kjör-
tímabili sveitarstjórnar," segir Krist-
ján B. Þórarinsson á Eiðum, formað-
ur hagsmunasamtakanna. Vekur
hann einnig athygli á því að öll fram-
boðin á Austur-Héraði hafi tekið
eftir sameiningu hafi verið fengnir
ráðgjafar til að endurskoða það og
búa til nýtt skipurit og nú hafi það
verið samþykkt. Sama mætti segja
um skólamálin, það sem fram kæmi í
plagginu væri yfirlýsing um vilja og
við úrvinnslu málsins hefði komið í
ljós að annað skipulag væri betra.
Agústa Bjömsdóttir, varaformað-
ur Fræðslu- og menningarráðs, segir
að þegar farið var ofan í saumana á
rekstri skólanna hafi komið í ljós að
hann gengi ekki í óbreyttri mynd,
sveitarfélögin hafi einfaldlega verið
komin í þrot með reksturinn. Hún
segir að líta verði á ákvæði samein-
ingarplaggsins um óbreytt fyrir-
komulag í því ljósi og gagnrýna megi
að ekki skuli hafa verið farið betur
ofan í fjárhagsstöðu sveitarfélaganna
og rekstur skólanna áður en gengið
var til sameiningar.
Agústa og Broddi leggja á það
áherslu að með breytingum á skipu-
lagi skólanna sé ekki verið áð draga
úr starfsemi á Eiðum, heldur þvert á
móti verið að efla hana. I því sam-
bandi bendir Ágústa á að 67 börn
verði í skólanum á Eiðum í haust í
stað þeirra 29 barna sem þar hefðu
verið að óbreyttu. Og Broddi bætir
því við að ásetningur bæjarstjómar-
innar um að byggja upp á Eiðum
komi einnig fram í því að húsnæði
Alþýðuskólans hefði nú verið tekið á
leigu, eftir að menntamálaráðuneytið
gafst upp á rekstrinum, og ætlunin
væri að koma einhverri starfsemi
þar af stað.
Helga Guðmundsdóttir, forstöðu-
maður Fræðslu- og menningarsviðs,
segir að vandaður undirbúningur
liggi að baki breytingum á skipulagi
skólanna. Faghópur hafi komist að
þeirri niðurstöðu að með sameiningu
skólanna fengist betra starfsum-
hverfi fyrir starfsfólk og nemendur
auk hagræðis í rekstri. Fræðslu- og
menningarráð hafi tekið undir þau
sjónarmið og sameining skólanna
loks einróma samþykkt í bæjar-
stjórn. Eftir það hafi verið gerð skoð-
anakönnun meðal íbúa skólahverf-
anna um það hvemig skipuleggja
ætti skólana og í henni komið í Ijós að
meiri vilji væri til þess að hafa 1. og
2. bekk hins sameinaða skóla á Eið-
um en 8., 9. og 10. bekk.
Sveitarfélögunum ber að einsetja
grunnskólana og segir Ágústa að
bæjarstjóm Austur-Héraðs hafi
staðið frammi fyrir ákvörðun um að
byggja meira við Egilsstaðaskóla í
þeim tilgangi eða að nýta húsnæði
Eiðaskóla. Otvírætt hagræði sé af því
að nýta húsnæði sem fyrir er í sveit-
arfélaginu þótt skólaakstur aukist
eitthvað. Óánægja er ekki eingöngu í
sveitinni, hjá þeim sem lengst em frá
Egilsstöðum, því sumir foreldrar
bama í 1. og 2. bekk hafa lýst megnri
óánægju með að þurfa að senda böm
sín í Eiða. Dæmi eru um að sótt hafi
verið um skólavist fyrir börn í Fella-
bæ, hinum megin Lagarfljóts.
Skipulagi aksturs breytt
Broddi Bjamason segir að vissu-
lega sé sameining skólanna hag-
kvæm lausn fyrir sveitarfélagið.
Fyrst hafi þó verið litið á faglega
þáttinn og niðurstaða sérfræðinga
benti til þess að börnin fengju bestu
mögulegu aðstöðu og kennslu sem
völ væri á með sameiningunni. I
Egilsstaðaskóla væru til dæmis sér-
útbúnar raungreinastofur sem börn-
in úr skólahverfí Eiða myndu njóta.
Helga segir að ekki megi gleyma fé-
lagslega þættinum. Á Eiðum séu af-
ar fá börn í árgöngum, allt niður í
eitt, en með sameiningu skólanna
kæmu þau inn í stærri hóp jafnaldra.
Öll segja þau að aðstaðan á Eiðum sé
kjörin fyrir kennslu yngri bama.
Fjórtán kílómetrar eru á milli
Eiða og Egilsstaða og lengist akstur
barna sem gengið hafa í Eiðaskóla
sem því nemur auk þess sem lögð
verður niður heimavist þar sem
börnin hafa gist tvær nætur í viku.
Helga Guðmundsdóttir segir að
skipulagi akstursins verði breytt í
þeim tilgangi að stytta tíma þeirra
sem lengst þurfa að vera í skólabíln-
um. Segir hún að sum börnin hafi
þurft að vera allt að einn og hálfan
tíma á leiðinni í skólann en markmið-
ið er að næsta vetur fari aksturstím-
inn ekki yfir 60-70 mínútur. Það
verði gert með því að hafa tvo skóla-
bíla í fórum og láta þá byrja á þeim
tveimur stöðum sem lengst eru frá