Morgunblaðið - 06.08.1999, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 6. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Jim Smart
ÞORGEIR Ástvaldsson, talsmaður undirbúningshóps fyrir stofnun
samtakanna „Verndum Laugardalinn", kynnir málefni hópsins á fyrir-
huguðum byggingarreit í Laugardal í gærdag. , Á myndinni eru (f.v.)
Örn Andrésson framkvæmdastjóri, frá íþróttabandalagi Reykjavíkur,
Eggert Magnússon, formaður Knattspyrnusambands Islands, Þorgeir
Ástvaldsson, Árndís Þórðardóttir, Andrés Pétur Rúnarsson, Sigrún
Thor-Iacius, rekstrarstjóri Húsdýragarðsins, Þorgrímur Þráinsson og
Skúli Víkingsson.
EFRI myndin sýnir annars vegar 14 þúsund fermetra og hins vegar 6 þúsund fermetra byggingar á ætluðum
byggingarstað f Laugardal. Það er hús Húsgagnahallarinnar sem sett hefur verið inn á byggingarreitinn á
tölvuunninni mynd og hlutföllum verið breytt í samræmi við fyrirhugaðar byggingar. Á neðri myndinni sér
yfir Laugardalinn frá sama sjónarhorni eins og þar er umhorfs nú. Undirbúningsnefnd að stofnun samtak-
anna „Verndum Laugardal" lét gera myndirnar og var þeim dreift á kynningarfundinum í gærdag.
Samtökin „Verndum Laugardalinn“ í burðarliðnum
Mótmæla fyrirhuguðu
atvinnusvæði í Laugardal
Samfylkingin gagnrýn-
ir húsnæðislöggjöfina
UNDIRBÚNINGSHÓPUR fyrir
stofnun samtaka sem mótmæla fyr-
irhugaðri byggingu Landssímahúss
og fleiri byggingum í Laugardag
hélt fund undir berum himni síðdeg-
is í gær á fyrirhuguðu byggingar-
svæði. Á fundinum var tilkynnt um
væntanlegan stofnfund samtakanna
sem skulu kallast „Vemdum Laug-
ardalinn“ en til hans verður boðað á
næstu dögum.
Á fundinum, sem um fjörutíu
manns sóttu, skýrði talsmaður und-
irbúningshópsins, Þorgeir Ástvalds-
son, frá ástæðum mótmælanna og
aðdraganda að stofnun samtakanna.
Fram kom í máli Þorgeirs að hóp-
urinn hefði það að markmiði að
koma í veg fyrir byggingaráform í
austurhluta Laugardalsins. í því
sambandi er m.a. bent á að Laugar-
dalurinn sé „virkasta útvistar- og
íþróttasvæði borgarinnar", eins og
segir í fréttatilkynningu hópsins.
Hópurinn telur að fyrirhugaðar
byggingar breyti Laugardalnum úr
þvi að vera grænt svæði í atvinnu-
svæði sem komi í veg fyrir áð dalur-
inn fái „að vaxa í takt við fjölgun
borgarbúa og auknar áherslur á úti-
veru og hreyfingu". Atvinnusvæðið
verði einnig til þess að bflaumferð
um dalinn aukist verulega og það
eitt og sér hafi neikvæð áhrif á alla
aðra starfsemi á svæðinu.
Þorgeir sagðist óttast að fólk
gerði sér almennt ekki grein fyrir
því hve fyrirhugaðar byggingar
væru umfangsmiklar. Fyrirhuguð
bygging Landssímahússins, um
14.000 fm, og fyrirhugað kvik-
mynda- og veitingahús, um 6.000
fm, væru samtals að fermetrafjölda
álíka og Álfheimablokkimar átta,
allar til samans, en þær eru um
22.000 fm.
Þorgeir benti á að eðli málsins
samkvæmt yrði erilsamt í kringum
fyrirhugaðar byggingar, mikil um-
ferð og stór bflastæði. „Það er alveg
sama hvaða fögru orð fylgja þessum
byggingum, um að það eigi að að-
laga þessa starfsemi fjölskyldu-
garðinum og uppbyggingu íþrótta
hér í Laugardalnum; eftir situr að
við felum ekki 20 þúsund fermetra
byggingar," sagði Þorgeir.
Hann lagði áherslu á að í fyrir-
hugðum samtökum yrði fólk úr öll-
um flokkum. Hann minnti á að und-
irskriftasöfnun sú, sem farið hefði
fram á bensínstöðvum að frum-
kvæði Stefáns Aðalsteinssonar,
hefði gengið vel og að þegar hefðu 5
til 6 þúsund manns skrifað nöfn sín
á lista.
Varðandi hugsanlegar aðgerðir
kvað Þorgeir samtökin ætla að
halda fram máli sínu með „vitræn-
um hætti“ og sagðist vonast til að
hægt væri „að fá menn að minnsta
kosti til að staldra við“.
ÞINGFLOKKUR Samfylkingar-
innar hefur sent frá sér yfirlýsingu
um húsnæðismál þar sem lýst er
yfir fullri ábyrgð á hendur stjórn-
völdum vegna þess ástands sem
skapast hefur í kjölfar breytinga á
húsnæðislöggjöfinni um síðustu
áramót. Ekki hafi verið mætt auk-
inni þörf fyrir íbúðarhúsnæði á höf-
uðborgarsvæðinu sem skapast hafi
vegna fólksflutninga af lands-
byggðinni.
„Þær aðvaranir sem stjómarand-
staðan setti fram í aðdraganda
breytinga eru nú allar að koma
fram, en þær hafa leitt af sér langan
biðtíma fyrir íbúðarkaupendur með
miklum tilkostnaði, sprengt upp
íbúðar- og leiguverð og teflt fjár-
málum margra heimila í tvísýnu.
Jafnframt hafa afleiðingar verið
aukin verðbólga og þrýstingur á
vaxtastigið í landinu.“
Leiga hækkar mikið
Þingflokkur Samfylkingar bendir
á að á leigumarkaðinum séu nú ná-
lægt 1.500 fjölskyldur á biðlista eft-
ir leiguhúsnæði. Námsmenn á
biðlista eftir leiguhúsnæði séu í
kringum 350 og hafi fjölgað um
60% frá síðasta ári. Verðsprenging
hafi orðið á fasteignamarkaði og
leiguverð tvöfaldast á skömmum
tíma. Algengt leiguverð fyrir
tveggja herbergja íbúð sé 50-60
þúsund á mánuði.
„Þingflokkur Samfylkingar telur
nauðsynlegt að þegar í stað verði
gripið til aðgerða til að auka fram-
boð á leiguhúsnæði. Lýsir þing-
flokkurinn sig reiðubúinn til sam-
starfs við stjórnvöld í því efni og
telur að rikisvaldið í samráði við
sveitarfélögin, verkalýðshreyfing-
una og lífeyrissjóði eigi sameigin-
lega að grípa tU ráðstafana tU að
fjölga leiguíbúðum og efla leigu-
markaðinn.
Jafnframt telur þingflokkurinn
að endurskoða þurfi frá grunni þá
húsnæðislöggjöf sem tók gfldi um
sl. áramót, tU að spoma gegn nei-
kvæðum afleiðingum vanhugsaðrar
húsnæðislöggjafar," segir í ályktun
þingflokks Samfylkingar.
Alþjóðleg ráðstefna, „Vestur um haf“, verður haldin í Norræna húsinu í næstu viku
Fjallað um
heimildir fyrir
landafundum
og landnámi
Morgunblaðið/Jim Smart
Á MEÐAL fyrirlesara á ráðstefnu sem haldin verður í Norræna húsinu
frá 9. til 11. ágúst, eru þær Marianne E. Kinkel, prófessor við Illinois-
háskóla (t.v.) og Kirsten Wolf, prófessor við Manitoba-háskóla. tílfar
Bragason, forstöðumaður Stofnunar Sigurðar Nordals, hefur ásamt
öðrum séð um undirbúning.
ALÞJÓÐLEG ráðstefna um heim-
ildir fyrir landafundum og landnámi
norrænna manna við Norður-Atl-
antshaf hefst i Norræna húsinu á
mánudaginn. Á ráðstefnunni, sem
hlotið hefur heitið „Vestur um haf‘
munu 23 fræðimenn af hinum ýmsu
fræðisviðum halda fyrirlestra. Björn
Bjarnason menntamálaráðherra
mun opna ráðstefnuna, en hún
stendur fram á miðvikudag.
Úlfar Bragason, forstöðumaður
Stofnunar Sigurðar Nordals, hefur
unnið að undirbúningi ráðstefnunnar
ásamt öðrum og sagði hann að sú
vinna hefði hafist fyrir um ári og
hefði gengið vel, en þegar er búið að
skrá um 100 þátttakendur á ráð-
stefnuna. Ráðstefnan, sem er styrkt
af Landafundanefnd, verður einnig
send með sérstökum fjarfundabún-
aði til Akureyrar, þannig að fólk þar
getur tekið þátt.
Viðfangsefnum ráðstefnunnar hef-
ur verið skipt upp í þijá hluta: í
fyrsta lagi fornleifar og ritheimildir
um siglingar norrænna manna,
landafundi þeirra og veru fyrir vest-
an haf. í öðru lagi hvernig þessar
heimildir hafa verið túlkaðar á 19. og
20. öld. í þriðja lagi verður fjallað
um stöðu rannsókna í íslenskum
fræðum í hinsum enskumælandi
heimi, einkum í Bandaríkjunum,
Kanada og á Bretlandseyjum.
Fólk úr mismunandi
fræðigreinum
Að sögn Úlfars var lögð rík
áhersla á það að hafa ráðstefnuna
fjölgreina, þ.e. að safna saman fólki
úr mismunandi fræðigreinum, t.d.
sagnfræði, bókmenntafræði, tungu-
málum, fornleifafræði o.s.frv. Han:i
sagði að með þessu væri vonast til
þess að hægt væri að draga betur
saman þá þekkingu sem þegar hefði
safnast um þessi mál. Hann sagði
að fyrirlesararnir kæmu frá 6 lönd-
um, þ.e. Danmörku, Engiandi, ír-
landi, Bandaríkjunum, Kanada og
Islandi.
Þær Marianne E. Kalinke, pró-
fessur við Illinois-háskóla í Urbana í
Bandaríkjunum og Kirsten Wolf,
prófessor við Manitoba-háskóla í
Winnipeg í Kanada, halda fyrirlestra
á ráðstefnunni, en þær hafa dvalið
hériendis í sumar við rannsóknir.
íslensk fræði mikilvæg
Kalinke, sem er fædd í Þýskalandi
en hefur búið í BandaiTkjunum frá 10
ára aldri, hefur oft dvalið á íslandi á
sumrin, en á ráðstefnunni mun hún
fjalla sérstaklega um stöðu íslenskra
fræða í Norður-Ameríku.
I samtali við Morgunblaðið sagði
hún að staða fræðanna væri nokkuð
góð, a.m.k. væri áhugi mikill. Hún
sagði hinsvegar, að fyrir utan
Manitoba-háskóla, væri enginn há-
skóli í Norður-Ameríku með sér-
staka íslenskudeild, þar sem tiltölu-
lega fáir legðu stund á slík fræði og
þess vegna þyrftu kennara, sem sér-
hæfðu sig í þeim, einnig að kenna
aðrar greinar. Hún sagði hinsvegar
að ef háskóiar vildu standa framar-
lega í þýskum eða enskum fræðum
þyrftu þeir einnig að bjóða upp á
kennslu í íslenskum fræðum, vegna
þess hversu tengslin væru sterk
þarna á milli.
Forníslenskan
vinsæl í Kanada
Daninn Kirsten Wolf er eini pró-
fessorinn í íslenskum fræðum í
Norður-Ameríku, en hún hefur
kennt við Manitoba-háskóla í 12 ár. í
samtali við Morgunblaðið sagðist
hún ætla að fjalla um Vínlandssög-
urnar á ráðstefnunni, eða nánar til-
tekið hvernig Leifur heppni hefði
verið notaður af vestur-íslenskum
höfundum, skáldum og í vestur-ís-
lensku menningarlífi.
Wolf, sem kennir forn-íslensku,
sagði að þó nokkur áhugi væri fyrir
henni í Kanada og að um 50 til 60
nemendur legðu árlega stund á forn-
íslenskuna en aðeins um 10 til 15 á
nútíma íslenskuna. Hún sagði að vit-
anlega væri áhuginn mestur hjá
Vestur-íslendingunum, en um heim-
ingur nemenda hennar eru Vestur-
íslendingar.