Morgunblaðið - 19.02.2000, Blaðsíða 78

78 LAUGARDAGUR 19. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Kvikmyndahátíðinni í Berlín lýkur á morgun
Milljón dollara
blaðamannafundur
Leikarar og leikstjóri Milljón dollara hót-
elsins, opnunarmyndar Berlínalsins, sátu
fyrir svörum í upphafí hátíðarinnar. Pétur
^ Blöndal sat fundinn og varð nokkurs vísari
um geimverur og stökk af húsþökum.
Reuters
Bono, handritshöfundur Miiljón dollara hótels ásamt Millu Jovovich sem
fer með aðalhlutverkið.
EINVALALIÐ situr fyrir
svörum á fyrsta blaða-
mannafundi vegna
frumsýningar opnunar-
myndar Berlínalsins, Milljón dollara
hótelsins. Við háborðið sitja leikar-
amir Jeremy Davies, sem margir
muna sjálfsagt eftir sem lítt kjarkaða
hermannninum í Björgun óbreytts
Ryans, og Milla Jovovich, sem fór
með aðalhlutverk í myndum Luc
Bessons, Fimmta frumefninu og Jó-
.hönnu af Örk. En þau eru ekki í ama-
*'legum félagsskap því þama situr
einnig Bono, söngvari U2, sem skrif-
aði handritið að myndinni. Hann er
eins og alltaf langflottastur þótt
blaðamaður efist um að hann sjái út í
salinn í gegnum biksvört sólgleraug-
un.
Og vitaskuld er fyrstu spuming-
unni beint til hans.
- Er erfiðara að skrifa handrit en
senya lag og hvarfiaði aldrei að þér
að leika sjálfur aðalhlutverkið í
myndinni?
^ „Ég er djarfur en ekki heimskur,"
' svarar Bono. „Þess vegna fékk ég 365
punda jötunuxa að nafni Mel Gibson
til þess að passa upp á að allt gengi
snurðulaust fyrir sig. Svo fékk ég til
liðs við mig alveg einstakan mann,
leikstjórann [Wim Wenders], og ann-
an slíkan [Nicholas Klein] til að skrifa
með mér handritið. Að ekki sé minnst
á alla þá sem komu að myndinni. Þeg-
ar maður semur lag er það maður
sjálfur sem fær rassskellinn en í kvik-
mynd era það svo margir aðrir.“
- Hvaðan kom hugmyndin að
myndinni?
„Milljón dollara hótelið er til í mið-
bæ Los Angeles og er enn starf-
rækt,“ svarar Bono. „Það var meira
að segja opið gestum meðan á tökum
stóð. Þegar gengið er um herbergin,
sem era fjölmörg, verður maður vitni
að ótal sögum. Ég gisti þar á níunda
áratugnum og varð hugfanginn af því
sem tökustað. Aður hafði ég fengið
hugmynd um mann sem stekkur af
húsþaki. Og Nicholas var einnig að
vinna að handriti um mann sem
stekkur og fitjaði upp á setningunni:
„Eftir að ég stökk hvarflaði að mér að
lífið væri fullkomið.“ Við sömdum
söguna út frá þessari setningu."
Lennon eftirlætis Bitillinn
Það vakti óneitanlega athygli
blaðamanns þegar hann horfði á
myndina að þar leikur sænski leikar-
inn Peter Stormare fimmta Bítilinn;
geðsjúkling sem heldur því fram að
hann hafi samið Bítlalögin. Ekki síst
þar sem svipuð sögupersóna kemur
fyrir í mynd Friðriks Þórs Friðriks-
sonar, Énglum alheimsins. Wim
Wenders er spurður að því hver sé
uppáhalds Bítillinn hans. „Ég hlýt að
nefna John,“ segir hann án þess að
hugsa sig um. Hann rétt nær að
snýta orðunum út úr sér áður en
Gloria Stuart, gamla sæta konan í
Titanic, gengur í salinn. „Gloria var
að fá sér skál af morgunkomi," segir
Bono. Hún brosir eins og engill þótt
ekki komi hún mikið við sögu á fund-
inum.
Næst er þeirri spumingu beint til
Bonos hvað honum finnist um að vera
í Berlín. Hann hafði tekið niður sól-
gleraugun og það rignir yfir hann
flassljósi úr öllum hornum salarins
svo hann er fljótur að setja þau upp
aftur. „Vá, svona er að vera rokk-
stjama," segir hann. „Þetta hjálpar
honum að hugsa,“ skýtur Wenders
inn í áður en Bono kemur sér að efn-
inu: „Mér finnst stórkostlegt að koma
hingað til Berlínar. Ég kom hingað
síðast fyrir tíu áram og borgin hefur
breyst mikið síðan þá. Þá voram við
að taka upp „Achtung Baby“. Nú er
bjart framundan og það er mikill
heiður að Milljón dollara hótelið skuli
opna fimmtugasta Berlínalinn."
Skyndilega heyrast húrrahróp.
Blaðamaður lítur í kringum sig og sér
Peter Stormare ganga í salinn. Eitt-
hvað era þessir leikarar framlágir frá
því kvöldið áður. Bono er í miðjum
klíðum að svara enn einni spuming-
unni: „Það var gaman að semja tón-
listina fyrir myndina. Við létum sýna
hana og spiluðum undir því sem við
sáum á hvíta tjaldinu. Þarna vora
samankomnir fjölmargir einstakir
tónlistarmenn á borð við Daniel Lan-
ois, Jon Hassell og Brian Eno og upp-
tökustjóri var Hal Willner. Wim var
viðstaddur í litlu upptökuveri í Dubl-
in og við nutum hverrar mínútu. Það
er auðvelt að byrja lög en erfiðara að
ljúka þeim.“ Svo er hann spurður út í
örhlutverkið sem hann leikur í mynd-
inni. „Wim fékk mig til þess ama,“
segir hann og brosir. „Ég fæ enn
hroll þegar ég horfi á atriðið þar sem
rokkstjarnan lætur Ijós sitt skína í
eigin mynd. Aðeins Wim getur fengið
mig til þess að gera svona lagað.“
Geimverur og
jaðarpersónur
En nú stendur upp suðrænn og
sællegur blaðamaður með rjóðar
kinnar og beinir spumingu til Millu
Jovovich þar sem hann tekur fram að
hún sé virt söngkona, leikkona, móðir
og fyrirsæta og spyr hvort hún sé
geimvera. Hún jánkar því hiklaust.
Þegar hún talar um myndina segir
hún sögupersónu sína ekki vera að
leita að ástinni heldur sé hún mótuð
af ást; hún hafi engan áhuga á heim-
inum og það þurfi mann á borð við
Tom Tom til þess að vekja hana aftur
til lífsins.
Það er einmitt samband persónu
hennar, Eloise, og Tom Tom, sem
leikinn er af Jeremy Davies, sem er
helsti kosturinn við Milljón dollara
hótelið. Þau ná innilegum samleik og
þeirra er ástarsagan sem söguþráð-
urinn er vandlega vafinn um. Davies
er spurður hvað hafi heillað hann við
hlutverkið. „Ég hef alltaf laðast
meira að jaðarpersónunum heldur en
rómantískum aðalhlutverkum; ég vil
helst ekki vera sá sem fær stúlkuna í
lokin, ekki einu sinni geimverana. Ég
stend í þakkarskuld við Wim fyrir að
gefa mér lausan tauminn og leyfa
mér að vera bam á tökustað."
Aðspurð um hvaða sögupersónu
hún líkist mest af þeim sem hún hafi
leikið segir Milla Jovovich að hún sé
ólík þeim öllum.
„Ég þurfti að teygja mig langt þeg-
ar ég lék Eloise vegna þess að sjálf er
ég alveg laus við hlédrægni og hef
mikla þörf fyrir að tjá mig; ég get
raunar orðið ansi hávær á köflum.
Það var því ný reynsla að spreyta mig
á þessu hlutverki og ég komst að
ýmsu um sjálfa mig sem ég hafði ekki
fundið áður.“
Kvikmynd kínverska leikstjdrans Zhang Yimou sigurstrangleg á Berlinale
Melódía ástarinnar
Myndin Heimleiðin í leikstjórn Zhang Yi-
mou hefur farið misvel í kvikmyndagagn-
rýnendur. Rósa Erlingsdóttir segir hana
tilfínningaþrungna og klisjukenda melódíu
sem hylli hið liðna og syrgi nútímann.
Kennarinn fluttur heim í sveitaþorpið.
BLAÐAMENN rísa úr
sætum þegar stórmeist-
ari asískrar kvikmynda-
gerðar, Kínverjinn
Zhang Yimou, gengur í salinn á
blaðmannafundi á kvikmyndahátíð-
inni í Berlín. Gagnrýnendur fara
-ðaginn eftir ófögram orðum um
myndina en tala af hálfgerðri lotn-
ingu um leikstjórann sem að þeirra
mati hefur að öllum líkindum gert
tvö stór mistök. Annars vegar með
því að brjóta blað í sögu asísks
kvikmyndaiðnaðar með því að
þiggja fjármagn frá bandaríska
stórfyrirtækinu Colombia Pictur-
es. Ófyrirgefanlegt. Hins vegar að
beygja sig um of fyrir pólitískri
ritskoðun í Kína.
Myndin er beinlínis gerð til að
vekja áhorfendur, sem era svo
firrtir af þægindum, neysluhyggju
^%g peningasvalli nútímans til um-
hugsunar. Yimou sýnir okkur í
þeim tilgangi einfaldleika sveita-
lífsins í Kina þar sem ástin dafnar
enn í sinni frumstæðustu mynd.
En í stuttu máli sagt fylgir myndin
hrynjandi bandarískrar kvik-
myndatónlistar. Þegar sagt er frá
hráum og svart-hvítum veruleika
rfútímans hljóma örfáir sorglegir
tónar. Fortíðin er hins vegar sólrík
í fullum litskrúðugum blóma og
henni er fylgt eftir með melódíu
sem minnir á sinfóníur meistara
nítjándu aldar sem kryddaðar eru
af kostgæfni Hollywood. Maður
hvílir augun og sér fyrir sér
þúsundir fiðlna dansa á himnum,
hljómar þeirra snerta áhorfandann
og hann gleymir sér í tvær heilar
stundir undir fiðluleik og ótrúlega
fallegum myndum. Meistaralegt
handbragð Yimou má þó þekkja af
flæðandi, harmónískum senum.
Myndum sem vegna fágætis síns
hverfa manni seint úr minni.
Ástin blómstrar í sveitinni
Ástarsagan er eins stór og falleg
og himinninn yfir þessu smáþorpi í
Norður-Kína sem vitrir menn
segja að líti eins út í dag og fyrir
fimmtíu árum. Zhao Di leikinn af
Zhang Ziyi er enn hálfgerður
krakki þegar hún finnur ástina í
fyrsta skipti. Ungur kennari, Luo
Yousheng, sem kemur frá borginni
til að hefja kennslu í nýjum skóla
þorpsins er hinn heppni pipar-
sveinn og þau lifa hamingjusöm
það sem eftir er. Nú er hann dáinn
og hin gamla Zhao Di fer fram á að
hann verði borinn frá sjúkrahúsi
borgarinnar til þorpsins þar sem
hann á að hvíla við hlið hennar
þegar að því kemur að hún leggist
til hinstu hvílu, að sjálfsögðu við
hliðina á skólanum þar sem hann
fær notið návistar vinnustaðarins
um ókomna framtíð.
Hin ástfangna Zhao Di er sýnd í
lit þar sem hún hleypur um haga
kínverskrar sveitar um vor, sumar,
haust og snjóþungan vetur á með-
an hún bíður kennarans sem var
fluttur til borgarinnar til ráða-
bruggs við yfirvaldið. Fegurð
Zhang Ziyi minnir á Gongi Li,
fyrrverandi konu Zhang Yimou og
forseta dómnefndar kvikmyndahá-
tíðarinnar í Berlín að þessu sinni.
Þessar kínversku leikkonur eru
svo fallegar að þær eru eins og af
öðram heimi en það sama má segja
um fyrri kvikmyndir Zhang Yi-
mou. En hver hugsandi manneskja
kemst ekki hjá því að finna fyrir
óþægilegri predikun leikstjórans
sem hyllir sveitasæluna og reynir
að framkalla myndir sem segja
áhorfandanum að aðeins þar lifi
sannar tilfínningar. í uppsveitum
Kína þar sem fólk lifir enn þann
dag í dag við mikla fátækt, slæman
húsakost og litla heilbrigðisþjón-
unstu undir ógnastjórn einræðis-
herranna í Peking þar sem þeir
síðarnefndu lifa í vellystingum.
Hann tekur borgir nútímans í gísl-
ingu sem samheiti fyrir allt hið
slæma. Hið slæma sem spillir
manneskjunni í einskærri peninga-
græði. Frægasti leikstjóri Kína
mætir á Berlinale með áróðurs-
mynd um hinu góðu gömlu tíma
sem er pólitísk því þarna er verið
að predika um kúltúrbyltinguna.
Boðskapurinn er ofan á allt annað
ótrúverðugur þar sem síðasta
mynd Zhang Yiomou „Not one
less“ fjallaði einnig um ungan
kennarara, konu sem samfélagið
styrkir til náms og ætlast til að
hún haldi kyrru fyrir í sveitaþorp-
inu og kenni ungviði þess um
ókomna framtíð. Hún brýst undan
okinu og kemst á viljanum einum
saman til borgarinnar þar sem hún
kynnist öðrum hliðum mannlífisins.
Saga hennar var trúverðug, maður
skildi hana og fann til með henni.
Zhang Yiomou hefur gert stór-
kostlega hluti þrátt fyrir pólitíska
ritskoðun í heimalandi sínu. Þessi
mynd ber handbragð mikils lista-
manns sem ber þó fyrir sig þau orð
að ef vestræn neysluhyggja nái að
grafa undan kínverskum hefðum
væri það hans martröð. Þeir sem
þekkja til pólitísks ástands í Kína
vita hins vegar að einræðisherrun-
um í Peking hefur gengið ágætlega
og svo til upp á eigin spýtur að
murka lífíð úr fólkinu til sveita,
sem áður fyrr hélt uppi kínversk-
um hefðum og lífsmáta. Hann segir
jafnframt á blaðamannafundinum,
næstum því vélrænt að hans vera-
leiki sé að lifa við ritskoðun og því
reyni hann að nota mátt listarinnar
til að segja það sem honum býr í
brjósti. Myndin er enginn glæpur.
Maðurinn er listamaður, myndirn-
ar og frammistaða leikaranna bera
þess glögg merki, en hún er
gangrýnisverð, einna helst vegna
þess að maður hlýtur að spyrja sig
fyrir hvern og fyrir hvaða markað
Zhang Yiomu sé að vinna kvik-
myndir?