Morgunblaðið - 30.06.2000, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 30.06.2000, Blaðsíða 3
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. JÚNÍ 2000 C 3 ER KRISTNIKOM Á ÍSLAND NOKKUR SÝNISHORN ÚR EDDUKVÆÐUM ÚR GRÍMNISMÁLUM Land er heilagt er eg liggja sé ásum og álfum nær. En í Þrúðheimi skal Þór vera uns um rjúfast regin. Ýdalir heita þar er Ullur hefír sér um görva sali. Álfheim Frey gáfu í árdaga tívar að tannfé. Bær er sá inn þriðji er blíð regin silfri þöktu sali. Valaskjálf heitir er vélti sér ás í árdaga. Sökkvabekkur heittr inn fjórði en þar svalar knegu unnm yfír glymja. Þar þau Óðinn og Sága drekka um alla daga glöð úr gullnum kerum. Glaðsheimur heitir inn fimmti þar er in gullbjarta Valhöll víð of þrumir. En þar Hroftur kýs hverjan dag vopndauða vera. Þrymheimur heitir inn sétti er Þjassi bjó, sá inn ámáttkvi jötunn, En nú Skaði byggvir, skír brúður goða, fornar tóftir föður. Breiðablik eru in sjöndu en þar Baldur hefir sér um gerva sali, á því landi er eg liggja veit fæsta feiknstafi. Himinbjörg eru in áttu en þar Heimdall kveða valda véum. Þar vörður goða drekkur í væru ranni glaður inn góða mjöð. rrwiuxr f u þ a r k g w Hiinc:T5 h n i j e p z s (R) tgMnroRM t b e u I ng o d ra>w f u þ a r k TIITH h n í a s rmx t b I m R í FORNGERMANSKA RÚNALETRINU VORU 24 TÁKN, EN YNGSTA GERÐ RÚNALETURS SEM NOTUÐ VAR Á NORÐURLÖNDUM FRÁ ÞVÍ UM 800 VAR GERÐ AF16 TÁKNUM.. RÚNASTAFRÓFUNUM VAR RAÐAÐ f ÞRJÁ HÓPA (ÆTTIR) SEM HVER UM SIG VAR KENNDUR VIÐ FYRSTU RÚNINA! HÓPNUM. EFST ER FÉSÆTT, ÞÁ HAGALSÆTT OG NEÐST TÝSÆTT. SUMIR VIUA MEINA AÐ EDDUKVÆÐIN HAFI UPPHAFLEGA VERIÐ SKRÁÐ RÚNALETRI. MYNDIN SÝNIR ELDRI OG NÝRRI GERÐ. VALHÖLL. MYND ÚR HANDRITi ÓLAFS BRYNJÓLFSSONAR FRÁ1760. TALIÐ ER AÐ HÖFUNDUR MYNDAR SÉ JAKOB SIG- URÐSSON. FÖLLNUM STRÍÐSMANNI FAGNAÐ AF VALKYRJU MEÐ DRYKKJARHORN VIÐ KOMU TIL VALHALLAR. SÆNSKUR MYNDASTEINN FRÁ 8. ÖLD. Helstu handrit Eddukvæða Handrit varðveitt Kon" Vitnað til Eddukvæða | u^" | , Snorra- Edda Völs- unga- saga Norna- Gests þáttur| HbókkS' tÍ" bok| bók| Ung pappirs- handr. Völuspá 1 Hávamál Vafþrúðnismál Grímnismál .J Skírnismál Hárbarðsljóð 1 MHBI Hymiskviða ! lJI Lokasenna 1 Þrymskviða ! Völundarkviða _ Alvíssmál _ Helgakviða Hundingsbana 1 i&m Helgakviða Hjörvarðssonar _ Helgakviða Hundingsbana II Grípnisspá Reglnsmál i Fáfnismál Sigurdrífumál r Brot af Sigurðarkviðu L Guðrúnarkviða 1 Sigurðarkviða in skamma L. Helreið Brynhildar Guðrúnarkviða II lt;:; H|g£ Guðrúnarkviða III Oddrúnargrátur Atlakviða [JZ Atlamál in grænlensku r~“ Guðrúnarhvöt ! j Hamdismál lj: Baldursdraumar 1 Rígsþula Hyndluljóð JJJ Svipdagsmál Grottasöngur HHj Fólkvangur er inn níundi en þar Freyja ræður sessa kostum í sal. Hálfan val hún kýs hverjan dag en háífan Óðinn á. Glitnir er inn tíundi, hann er gulli studdur og silfri þaktur ið sama. En þar Forseti byggir flestan dag og svæfir allar sakir. Nóatún eru in elliftu en þar Njörður hefir sér um gjörva sali. Manna þengill, inn meins vani, hátimbruðum hörgi ræður. ÚRVÖLUSPÁ Bræður munu berjast og að bönum verða, munu systrungar sifjum spilla, hart er í heimi, hórdómur mikill, skeggöld, skálmöld, skildir klofnir, vindöld, vargöld, áður veröld steypist mun engi maður öðrum þyrma. ÚR SIGURDRÍFUMÁLUM Laug skal gjöra þeim er liðnir eru, þvo hendur og höfuð, kemba og þerra, áður í kistu fari, og biðja sælan sofa. ÚR HÁVAMÁLUM Deyr fé, deyja frændur, deyr sjálfur ið sama; en orðstír deyr aldregi hveim er sér góðan getur. Deyr fé, deyja frændur, deyr sjálfur ið sama. Eg veit einn að aldri deyr, dómur um dauðan hvern. er fagur álitum og hefur hermanns atgervi. A hann er og gott að heita í einvígi. Forseti heitir sonur Baldurs og Nönnu Nepsdóttur. Hann á þann sal á himni er Glitnir heitir. En all- ir er til hans koma með sakarvand- ræði, þá fara allir sáttir á braut. Sá er dómstaður bestur með guðum og mönnum... Sá er enn taldur með ásum er sumir kalla rógbera ásanna og frumkveða flærðanna og vömm allra goða og manna. Sá er nefndur Loki eða Loftur, sonur Fárbauta jötuns. Móðir hans er Laufey eða Nál, bræður hans eru þeir Býleist- ur og Helblindi. Loki er fríður og fagur sýnum, illur í skaplyndi, ny'ög fjölbreytinn að háttum. Hann hafði þá speki umfram aðra menn er slægð heitir og vélar til allra hluta ... Kona hans heitir Sigyn ... Þá mælti Gangleri: „Hverjar eru ásynjurnar?" Hár segir: „Frigg er æðst. Hún á þann bæ er Fensalir heita og er hann allveglegur. Önnur er Sága. Hún býr á Sökkvabekk og er það mikill stað- ur. Þriðja er Eir. Hún er læknir bestur. Fjórða er Gefjun. Hún er mær og henni þjóna þær er meyjar and- ast. Fimmta er Fulla. Hún er enn mær og fer laushár og gullband um höfuð. Hún ber eski Friggjar og gætir skóklæða hennar og veit launráð með henni. Freyja er tignust með Frigg. Hún giftist þeim manni er Óður heitir. Dóttir þeirra heitir Hnoss ... Sjöunda Sjöfn. Hún gætir mjög til að snúa hugum manna til ásta, kvenna og karla... Áttunda Lofn. Hún er svo mild og góð til áheita að hún fær leyfi af Alföður eða Frigg til manna sam- gangs, kvenna og karla, þótt áður sé bannað eða þvertekið. Fyiir því er af hennar nafni lof kallað, og svo það er lofað er mjög af mönnum. Níunda Vár. Hún hlýðir á eiða manna og einkamál er veita sín á milli konur og kaiiar ... Tíunda Vör. Hún er vitur og spurul svo að engan hlut má hana leyna. Það er orðtak að kona verði vöi' þess er hún verður vís. Ellefta Syn. Hún gætir dyra í höllinni og lýkur fyrir þeim er eigi skulu inn ganga og hún er sett til varnar á þingum fyrir þau mál er hún vill ósanna... Tólfta Hlín. Hún er sett til gæslu yfir þeim mönnum er Frigg vill forða við háska nokkrum ... Þrettánda Snotra. Hún er vitur og látprúð... Fjórtánda Gná... Sól og Bil eru taldar með ásynj- ÝMIR OG AUÐHUMLA. STEINMYND EFT- IR EINAR JÓNSSON GERÐ Á ÁRUNUM 1907-1909. Sköpun heimsins Úr Snorra-Eddu Úr Ýmis holdi var jörð of sköpuð, en úr sveita sjár, björg úr beinum, baðmur úr hári, en úr hausi himinn. En úr hans brám gerðu blíð regin Miðgarð manna sonum, en úr hans heila voru þau hin harðmóðgu ský öll of sköpuð. Úr Eddukvæðum -V'sy- „ASKUR OG EMBLA ÓRLÖGLAUS." MYNDSKREYTING EFTIR DANSKA LISTAMANNINN ERNST HANSEN, 1925. Sköpun mannsins Uns þrír komu úr því liði öflgir og ástgir æsir að húsi, fundu á landi, lítt megandi. Ask og Emblu örlöglausa. Önd þau né áttu, óð þau né höfðu, lá né læti, né litu góða. Önd gaf Óðinn, óð gaf Hænir, lá gaf Lóður og litu góða.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.