Morgunblaðið - 30.06.2000, Side 14

14 C FÖSTUDAGUR 30. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
4
ER KRISTNIKOM AISLAND
DROTTINN ER
MINN HIRÐIR
Úr Guðbrandsbiblíu, 1584.
Drottinn er minn hirðir, mig mun ekki neitt
bresta. Hann fóðrar mig í lystilegum grashaga
og leiðir mig fram að fersku vatni. Hann end-
urnærir sál mína. Hann leiðir mig á réttan veg
fyrir síns nafns sakir. Og þótt að ég ráfaði í
myrkum (dauðans) dal, þá hræðist ég þó öngva
ólukku, því að þú ert hjá mér; þinn vöndur og
stafur þeir hugsvala mér. Þú til reiðir eitt mat-
borð fyrir minni sálu í gegn þeim er hrella mig
og skenkir fullt á fyrir mig. Gæska og
miskunnsemi mun mér eftir fylgja mína lífdaga
og ég mun búa í húsi Drottins ævinlega.
HALLGRÍMUR PÉTURSSON (1614-1674). MÁL-
VERK EFTIR SÉRA HJALTA ÞORSTEINSSON í VATNS-
FIRÐI f NORÐUR-ÍSAFJARÐARSÝSLU.

FLÓTTI
LÆRI-
SVEINANNA
Guðbrandsbiblía kom út 1584 og er
fyrsta biblíuútgáfa á íslandi. Hún var dýr
bók, kostaði hvert eintak 8-12 ríkisdali
sem var felknaverð á þeim tíma og svar-
aði til tveggja eða þriggja kýrverða. Ef
pappír hefði ekki verið kominn til skjal-
anna hefði þurft 311 kálfskinn í hvert
eintak Guðbrandsbiblíu.
Úr Passíusálmum (1666)
Hallgríms Péturssonar. Peir
hafa komið út oftar en
60 sinnum á íslensku og verið
þýddir á fjölmörg tungumál.
Án drottins ráða er aðstoð manns
í öngvu minnsta gildi.
Fánýtt reynist oft fylgið hans
sem frekast hjálpa skyldi.
Hver einn vill bjarga sjálfum sér
4, ef sýnist háskinn búinn
að hendi snúinn.
Far því varlega, að fallvölt er
frænda og vina trúin.
I sama máta sér þú hér,
sál mín, í spegli hreinum
að hryggilegar sé háttað þér
en herrans lærisveinum.
Þeir höfðu leyfi lausnarans
lffi að forða sínu
frá sárri pínu,
nauðugir misstu návist hans.
Nú gæt að ráði þínu.
;v Hvað oft, Jesú, þér flúði eg frá
frekt á mót vilja þínum
þá glæpaveginn gekk eg á,
girndum fylgjandi mínum?
Forskuldað hafði eg fyrir það
flóttamaður að heita
til heljar reita,
en þú virtist mér aumum að
aftur í miskunn leita.
Einn varstu, Jesú, eftir því
í óvina látinn höndum,
, einn svo ég væri aldrei í eymd
og freistingum vöndum.
Allir forlétu einan þig,
allt svo mig hugga kynni
í mannraun minni.
Ég bið: Drottinn, lát aldrei mig
einsamlan nokkru sinni.
JÓN VIDALÍN SKÁLHOLTSBISKUP (1666-1720).
REIÐI-
LESTUR
ÚrVídalínspostillu, 1718.
Hún er nánast eina íslenska
guðfræðiritið í lausu máli sem
öðlast hefur varanlegan sess
í íslenskri bókmenntasögu.
Heiftin er eitt andskotans reiðarslag. Hún af-
myndar alla mannsins limi og liði, hún kveikir
bál í augunum, hún hleypir blóði í nasirnar,
bólgu í kinnarnar, æði og stjórnleysi í tunguna,
deyfu fyrir eyrun; hún lætur manninn gnísta
með tönnunum, fljúga með höndunum, æða
með fótunum; hún skekur og hristir allan lík-
amann og aflagar, svo sem þegar hafið er upp
blásið af stórviðri; og í einu orði að segja: Hún
gjörir manninn að ófreskju og að holdgetnum
djöfli í augum þeirra, sem heilvita eru.
GUÐBRANDUR ÞORLÁKSSON HÓLABISKUP (15417-1627).
Biblíuútgáfur íslendinga
Heiti Útgáfuár Upplag
Guðbrandsbiblía 1584 500
Þorláksbiblía 1644 5007/1.000?
Steinsbiblía 1734 Ekki vitað
Vajsenhússbiblía 1747 1.000
Grútarbiblía 1813 5.000
Viðeyjarbiblía 1841 Um 1.400
Lundúnabiblía 1866 M Ekki vitað
Reykjavíkurbiblía 1859 2.000
Heiðna bibiía 1908 *** i.ooo*
Doxológíubiblía 1981 Um 50.000
* Hér er miðað við 1. prentun. Þessi útgáfa var síðan yfirfarin og leiðrétt, og kom að
nýju út árið 1912 og var prentuð margoft eftir það, í stóru upplagi. Sumir fullyrða
að hana (þ.e.a.s. bókina 1912) verði að telja sérstaka útgáfu.
Erkibiskupsdæmi Niðaróss
0
m .
Garðar,,
& j
á
Hólar
&
Niðarós
i
C?>AV
Skáfholt KirkLubær BÍör9v<n \Hamar
á * Oslcf * V )
Kirkjuvoguré Stavangur L$ur
Kaupmannahöfn
oM f
■r\ku
oBrimar
Teel
Samkvæmt ákvörðun páfa var ísland lagt undir erkibiskupsstól í Brimum ásamt öðrum Norður-
löndum uns þau fengu sína eigin erkibiskupa. Það gerðist í Lundi árið 1104 og Niðarósi 1153.
f