Morgunblaðið - 22.07.2000, Qupperneq 44

44 LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Ásta Margrét
Agnarsdóttir
fæddist á Undirfelli í
Vatnsdal, A-Húna-
vatnssýslu, 10. sept-
ember 1916. Hún lést
á heimili sonar síns
13. júli síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Hólmfríður Ás-
grímsdóttir, f. 18.
október 1884, d. 30.
mars 1951, og Agnar
Þorláksson, f. 22.
október 1878, d. 18.
maí 1955. Börn
þeirra voru 15 tals-
ins.
Hinn 22. september 1937 giftist
Ásta Agnari Hólm Jóhannessyni, f.
á Brúnastöðum í Lýtingsstaðar-
hreppi, Skagafirði, 11. mars 1907.
Hann Iést 3. september 1992. Börn
þeirra Agnars og Ástu eru: 1)
Marsibil, f. 16.6.1935, maður henn-
ar var Jóhannes Ástvaldsson, f.
28.9. 1910, d. 23.5. 1979. Böm
Marsibil em átta, barnabömin
fimmtán og eitt langömmubarn. 2)
Agnar Búi, f. 2.3. 1937, kona hans
Elsku mamma mín. Það er skrítið
til þess að hugsa að þú sért ekki
lengur héma hjá okkur. En svona er
lífið, við höfum víst öll ákveðinn tíma
hérna áður en við snúum til annars
staðar. Ég vona og vil trúa því að sá
staður verði þér auðveldari og
áhyggjuminni en lífið héma var. Það
var svo sannarlega ekki alltaf fyrir-
hafnarlaust lífið þitt þótt auðvitað
ættirðu þínar góðu stundir líka.
Að alast upp í stórum systkinahópi
► þar sem öll afkoma byggðist á mikill
vinnu, þrautseigju og kjarki, hlýtur
að móta mjög líf hvers einstaklings,
en þau voru 14 systkinin. Enda man
ég varla eftir mömmu öðruvísi en við
einhverja iðju. Hún mat mjög mikils
þann eiginleika fólks að vera vinnu-
samt og koma sér áfram í lífinu.
Einnig var hún mjög meðvituð um að
með námi fengi fólk góðan meðbyr í
lífinu.
Mestan hluta lífsins bjó hún í sveit
og hafði mikinn áhuga á öllu sem við-
kom sveitalífinu almennt og tók virk-
an þátt í því. Hún og pabbi eignuðust
12 börn og voru með tvær uppeldis-
dætur í nokkur ár, svo það var í
mörg horn að líta til þess að eiga í sig
- og á. Þannig að maður var ekki mjög
' gamall þegar byrjað var að notast
við mann til snúninga og jafnvel að
treysta fyrir verkum. Vinnan á stóru
sveitaheimili þurfti svo sannarlega
að byggjast á góðri samvinnu og
mikilvægi þess að allir væru sem
best inn í hlutunum. Þegar ég hugsa
til baka þá sé ég betur en ég hafði áð-
ur gert mér grein fyrir, hve þau voru
samheldin og umfram allt góðir
verkstjórar. Aldrei voru árekstrar
um hvernig hlutirnir ættu að vera.
En lífið var ekki áfallalaust, þau
misstu sjö ára son, Sigurð, í bruna
sem tók líka hús þeirra og alla innan-
stokksmuni. Þetta var að vonum
mikið áfall sem í raun greri aldrei.
Þau sáu þá vel hve samheldni og
hjálpsemi er mikils virði og minntust
oft vina sinna sem lögðu mikið á sig
til að hjálpa þeim á þessum erfiðu
tímum. Einnig misstu þau son, Sig-
fús, í sjóslysi sem var þeim mikil
raun. Þessi áfoll höfðu mikil áhrif á
þau og voru þau mjög vakandi yfir
okkur hinum og voru ekki róleg
nema að vita hvar við værum og
hvemig okkur liði. Oft fannst okkur
að þau væru með óþarfa áhyggjur,
en það er meiri skilningur á því í dag
hvað lá að baki. Umhyggja þeirra
náði ekki bara til okkar meðan við
-^orum böm að aldri, við vomm svo
sannarlega alltaf bömin þeirra og
létu þau sig miklu skipta velferð okk-
ar og fjölskyldna okkar. Þó auðvitað
væri það ekki alfarið í þeirra valdi
eftir því sem við fómm sjálf að taka
ábyrgð á lífi okkar.
Alltaf var mjög gestkvæmt hjá
þeim, enda staðsett þannig að á ár-
^um áður, þegar aðalferðamátinn var
á hesti eða gangandi, þá var áð hjá
er Kristín Reginbald-
ursdóttir, f. 15.8.1940.
Þau eiga fjögur böm
og eitt bamabam. 3)
Jóhannes, f. 11.9.
1938, kona hans er
Hrafnhildur Peder-
sen, f. 28.7.1940. Hann
á einn son af fyrra
hjónabandi og fjögur
bamabörn. 4) Bene-
dikt, f. 8.2. 1940, kona
hans er María Krist-
jana Angantýsdóttir,
f. 8.11. 1948. Þau eiga
fímm börn og fjögur
bamaböm. 5) Sigfús,
f. 26.3. 1942, d. 29.11. 1963. 6)
Hólmfríður Heiðbjört, f. 6.9. 1944,
d. 13.10. 1997. Eftirlifandi maður
hennar er Jón Eiríksson. Eignuð-
ust þau fimm böm og bamabömin
em tvö. 7) Sigurður, f. 13.10. 1946,
d. 29.12. 1953. 8) Magnús, f. 28.10.
1949, kona hans er Guðlaug Ein-
arsdóttir, f. 27.1. 1951. Þau eiga
þijú börn og eitt barnabam. 9)
Ásta Margrét, f. 20.4.1951, hún er í
sambúð með Gunnar Magnússyni,
f. 11.11. 1964. Hún á þijú böm af
þeim og oftast þegin gisting og mat-
ur. En þó samgöngur yrðu greiðfær-
ari, vom þau svo heppin að hafa
eignast mikið af góðum vinum sem
héldu alltaf tryggð við þau og héldu
áfram að heimsækja þau. Einnig var
ættingjahópurinn stór og yfir sum-
artímann var oft margt um manninn
og kunnu þau því mjög vel. Ef von
var á gestum þá var alltaf farið að
hræra í kleinur, pönnukökur eða
annað sem hentaði. Þessi gestrisni
var mjög ríkur þáttur í lífinu og var
mamma leið ef hún var ekki látin vita
að við ætluðum að koma í heimsókn,
því hún vildi eiga eitthvað með kaff-
inu handa okkur.
Pabbi lést í september 1992 og eft-
ir það var mamma mjög vængbrotin
og saknaði hans mikið. Hún gat
aldrei sætt sig fyllilega við að búa
ein, enda mikil viðbrigði eftir að hafa
mestalla ævi búið með svo margt fólk
í kringum sig. Fyrir rúmur tveimur
árum missti hún dóttur sína Hólm-
fríði eftir erfið veikindi og var það
henni mjög þungbært. En hún hélt
áfram að takast á við lífið og fylgjast
með okkur hinum af sömu umhyggju
og áður, þó þrekið hefði smám sam-
an dvínað.
Þrátt fyrir mikla vinnu og stund-
um að sólarhringurinn dygði varla til
að hafa til fæði og klæði á allan skar-
ann, þá átti mamma sér áhugamál
sem hún gladdi sig við. Hún ræktaði
alltaf fallegan garð, þar var hún með
öll ósköp af blómategundum sem
hún þekkti öll með nafni og þau döfn-
uðu svo vel hjá henni, hvemig sem
áraði. Hún gat alltaf fundið sér smá-
tíma til að koma öllu því í verk sem
hún þurfti í sambandi við þessa
ræktun sína. Eins átti hún alltaf
matjurtagarð og það var eins með
hann, hún fékk oftast góða upp-
skeru. Hún hafði mjög glöggt auga
fyrir öllu fögru í umhverfinu og
kunni alltaf best við sig þar sem hún
var í einhverjum tengslum við nátt-
úruna. Hún var líka mikill dýravinur
og átti alltaf einhver uppáhaldsdýr,
oft kú eða kind, sem hún gerði gjam-
an eitthvað meira til góða, sérstak-
lega þegar þau eignuðust afkvæmi.
Oftast fékk hún það líka launað í góð-
um afurðum, eða bara smágælum.
Þegar ég settist niður til að skrifa
nokkur kveðjuorð, þá er svo margt
sem kemur upp í hugann, frá lífs-
hlaupinu. Sumt hef ég sjálf lifað, séð
og heyrt, en annað heyrt frá öðrum
til að fá heildarmynd, sem verður þó
aldrei fullkomin. Því svo langt sem
ég man hefur alltaf verið að bætast
við myndina, nýjar frásagnir, svör
við spurningum og annar skilningur
á lífinu eftir því sem meiri þroska er
náð.
Við höfum alla tíð verið mjög nán-
ar enda alltaf haft mjög mikil sam-
skipti. Við hefðum gjarnan viljað
hafa styttra á milli okkar núna síð-
ustu árin. Það hefur oft verið sárt að
fyrra hjónabandi með Gunnari
Friðrikssyni. Barnabörnin eru tvö.
10) Ingibjörg, f. 15.3.1953, hún var
gift Sigurði Ásgeirssyni. Áttu þau
tvær dætur. Þau skildu. Böm
hennar eru fjögur og bamabömin
tvö. 11) Anna Snæbjört, f. 9.9.1957,
hún er gift Páli Þóri Pálssyni, f.
8.10. 1954. Þau eiga tvö böm og
eitt bamabam. 12) Sigurður Heið-
ar, f. 12.2. 1959, kona hans er Sig-
urbjörg Sigurðardóttir, f. 2.12.
1959. Þau eiga eina dóttur og eitt
barnabarn. Agnar og Ásta ólu
einnig upp tvær systur Deboru
Susan og Lindu Lee Duprie.
Ásta og Agnar bjuggu á Heiði í
Gönguskörðum, Skagafírði, allt
þar til þau brugðu búi um 1970.
Sonur þeirra hefur búið þar síðan.
Þau fluttu þá til Reykjavíkur. Ásta
vann ýmis störf eftir að hún flutti
til Reykjavíkur. En síðustu árin
þar unnu þau hjónin bæði á Hótel
Sögu. Eftir að Agnar varð fýrir bif-
reið og slasaðist þannig að hann
varð óvinnufær ákváðu þau að
flytja aftur norður og settust þau
að á Sauðárkróki. Þau bjuggu að
Raftahlíð 11 þar til Agnar lést
1992. Ásta flutti að Víðigrund 16,
Sauðárkróki, og bjó þar til dauða-
dags.
Utför Ástu verður gerð frá Sauð-
árkrókskrikju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 11.
hugsa til þess að hún væri ein, sér-
staklega þegar heilsan var ekki nógu
góð. Ég er ennþá að standa upp til að
fara að hringja í hana eins og ég
gerði svo oft á kvöldin, svona er van-
inn.
Elsku mamma, ég veit að þú held-
ur áfram að vaka yfir okkur og biðja
fyrir okkur, eins og þú gerðir alltaf.
Ég veit að það hefur verið vel tekið á
móti þér þegar þú komst til nýrra
heimkynna og átt þú það svo sannar-
lega skilið. Eg þakka þér fyrir allt
sem þú hefur fyrir mig gert, í verki,
orðum og bænum. Það er gott að
hugsa til þess að hafa átt þig sem
móður, því margt í okkar samskipt-
um hefur gert mig að því sem ég er í
dag. Takk fyrir það. Guð veri með
þér og vísi þér veginn áfram.
Þín dóttir,
Ásta.
Elsku mamma mín.
Ekki hélt ég að það yrði mér svona
erfitt að skrifa litla grein til þín.
Minningarnar hafa hlaðist upp
síðustu dagana, en ein stendur þó
upp úr. Það var þegar ég sagði þér
að ég væri að fara til Ameríku, til
manns þar, sem ég þekkti ef til vill
ekki nógu mikið, en það mikið að
hjarta mitt segði mér að ég væri að
gera rétt.
Svar þitt kom mér á óvart, en þú
sagðir mér að treysta hjarta mínu,
ég myndi alltaf sjá eftir því ef ég færi
ekki. Þú sagðir líka að við yrðum að
halda orkuflæðinu gangandi annars
yrði bara stöðnun í lífi okkar, þú vild-
ir að sjálfsögðu vita eitthvað um
þennan mann, en efst í huga þér var
að hann yrði mér og börnunum mín-
um góður. Ég mun aldrei gleyma til-
finningum mínum í þessu samtali, ég
man ég sagði, að af öllu því sem þú
hefðir gefið mér í gegnum lífið væru
þessi orð þín mér ómetanleg, ég
gleymi heldur ekki hvað þú trúðir
líka á að ég væri að gera rétt. Seinna
þegar ég var komin héma til Salt
Lake City og hringdi í þig vildir þú
bara vita hvort ég væri hamingju-
söm, hvort Dave væri mér góður en
það er nafn þessa manns, og hvort
væri fallegt héma.
Það er svo margs að minnast,
elsku mamma mín, og mikið að
þakka Fyrst af öllu þakka ég þér fyr-
ir að þú skyldir alltaf trúa á mig,
hvemig sem líf mitt var og hvað
mörg feUspor sem ég tók, alltaf trúð-
ir þú á getu mína tU að halda áfram.
Ég man þegar ég var yngri, eða ef
til vill er eðlilegra að segja þegar þú
hafðir enn heilsu, hvað ég undraðist
kraftinn þinn og það var eins og þér
væri ekkert ómögulegt, orka þín til
alls var alveg einstök, ég veit að ég á
aldrei eftir að kynnast öðmm eins
vilja og þú hafðir. Ég veit í dag að
það var vilji þinn, sem hjálpaði þér í
gegnum allt lífið.
Ég hugsa til síðustu daganna
heima á íslandi, þegar ég hafði svo
mikið að gera, vildi og ætlaði að gera
miklu meira fyrir þig, vera miklu
meira með þér, en hlutirnir vom allt-
af óteljandi sem ég átti eftir að gera
svo að þetta miklu meira með
mömmu varð ógnarsmátt, og sam-
viskubit í þokkabót, núna þegar ég
hef allt of mikinn tíma til að gera
ekki neitt er fjarlægðin svoUtið erfið.
Ég man líka, elsku mamma mín,
hvað oft við sögðum þegar við töluð-
um saman í síma að kvöldi tU, hvað
við vildum vera með vængi og geta
dmkkið kvöldkaffið saman. Nú hefur
þú fengið vængina þína og vonandi
kemur þú til mín í kvöldkaffi og nýt-
ur þess að sjá hvað er fallegt hérna.
Eg spurði þig líka áður en ég fór
frá Islandi, hvort þú héldir að þú
treystir þér að koma í brúðkaupið
mitt ef ég gifti mig hérna. Svar þitt
kom mér á óvart, bæði vegna þess að
ég vissi hvað heilsa þín var orðin lé-
leg og líka vegna þess að þú varst
mjög hrædd við að fljúga. „Það held
ég að geti vel verið og hvað er þetta
langt flug“ spurðir þú. Núna veit ég
að það verður ekki erfitt flug,
mamma mín, að koma til mín þegar
ég gifti mig, hvar sem ég verð stödd í
veröldinni.
Ég gæti haldið svona áfram enda-
laust, elsku hjartans mamma mín, ég
veit að pabbi hefur tekið vel á móti
þér, eins Fríða systir og bræðurnir
Fúsi og Siggi. Ég veit Uka að nú ertu
laus við allar þínar þrautir og getur
notið lífsins í hinum eilífa guðlega
dal.
Elsku systkini mín öll, þakka ykk-
ur af öllu hjarta fyrir allt sem þið
gerðuð tU þess að útfor móður okkar
yrði sem yndislegust. Þakka ykkur
elsku Maggi bróðir og Lóly mágkona
að vera hjá mömmu þegar hún
kvaddi þessa jarðvist, að hún var
ekki ein.
Fjarlægðin hefur verið erfið þessa
síðustu daga, en í hjarta mínu er ég
ykkur öllum innilega þakklát fyrir
allt.
Elsku hjartans mamma mín. Guð
blessi þig um alla eilífð, þakka þér af
öllu hjarta aUt sem var og er.
Ingibjörg Agnarsdóttir.
Elsku mamma og tengdamamma,
það er svo sárt að heyra að þú sért
farin frá okkur, en við vitum að það
hefur verið tekið vel á móti þér og að
þér líður vel.
í huganum hrannast upp góðar
minningar og allar þær stundir sem
við áttum saman. Þær voru ófáar
ferðirnar sem við komum til ykkar
pabba í Einarsnesið á meðan þið
bjugguð þar í litla húsinu ykkar með
fallega blómagarðinn sem þú varst
svo ötul við að hugsa um og gera fín-
an enda var það líf þitt og yndi.
Aldrei varst þú aðgerðarlaus, ef
þú varst ekki í garðinum þá varstu
að prjóna eða sauma eitthvað til að
gefa öðrum, peysur, gammosíur,
sokka eða vettUnga enda hugsaðir þú
hlýtt til allra. Sérstaklega var þér
annt um að ömmubömin vantaði
ekld eitthvað hlýtt tU að vera í og
alltaf varst þú að útbúa afmælis- og
jólagjafir því engum vildir þú
gleyma, enda mundir þú alla afmæl-
isdaga barna og barnabama.
Eftir að þið fluttuð aftur norður á
Sauðárkrók sáumst við ekki eins oft
en þú tókst alltaf jafn vel á móti okk-
ur þegar við komum og hugsaðir allt-
af um að við fengjum einhveijar góð-
gerðir þegar við komum.
Ekki gleymum við þeim stundum
sem við áttum þegar þú komst í
heimsókn til okkar og stundum
komstu með okkur í sveitina, sem þú
varst svo hrifin af. Við emm svo
þakklát að hafa verið nýbúin að
heimsækja þig til Magga bróður þar
sem þú varst í heimsókn þegar kallið
kom.
Elsku mamma og tengdamamma,
það er svo skrítið hvað þú ert búin að
vera dugleg og áorka miklu í lífinu
við erfiðar aðstæður og mörg áföll
sem þið hjónin hafið þurft að yfir-
stíga og þú nú ein síðustu árin eftir
að pabbi okkar dó.
Elsku mamma og tengdamamma,
þú ert nú horfin frá okkur og þökk-
um við fyrir allar samverustundimar
og allt sem þú hefur gefið okkur.
Megi ljós þitt skína í hjörtum okkar
ÁSTA MARGRÉT
AGNARSDÓTTIR
um aldur og ævi. Guð glessi þig og
varðveiti.
Þín dóttir og tengdasonur,
Anna Snæbjört Agnars-
dóttir, Páll Þórir Pálsson.
í dag verður til moldar borin
tengdamóðir mín, Ásta Agnarsdótt-
ir. Ég vil minnast hennar með nokkr-
um orðum. Þegar ég kynntist henni
fyrir rúmum 15 árum átti hún þá enn
eftir heilmikið af þeim eldmóði sem
einkenndi hana. Þá bjuggu þau Agn-
ar, maðurinn hennar, í litlu húsi í
Skerjafirðinum. Garðurinn í kring-
um húsið vakti furðu mína, ég hefði
aldrei getað ímyndað mér að hægt
væri að koma svo mörgum fallegum
plöntum fyrir á svo litlu svæði. Þar
var meira að segja lítið gróðurhús
þar sem uxu jarðarber. Eins var að
líta innanhúss, öllu var fyrirkomið á
aðdáanlega, haganlegan og smekk-
legan hátt. Ásta ólst upp við fátækt,
eins og algengt var um almúgafólk á
fyrstu árum eftir síðustu aldamót.
Það voru margir munnar að metta
og bömin lærðu fljótt að þau yrðu að
leggja sitt að mörkum ætti fjölskyld-
an að geta verið saman. Þó dugði það
ekki, því sum bömin urðu að fara til
vandalausra. Ásta var þó svo lánsöm
að hún gat verið með móður sinni
sem kenndi henni sannarlega að
vinna, en sýndi henni líka ást og
hlýju.
Ásta giftist ung, Agnari Hólm Jó-
hannessyni, þau fluttu fljótlega að
Heiði í Gönguskörðum. Bamahópur-
inn stækkaði fljótt, það reyndi á
dugnað og útsjónarsemi. Agnar
veiktist af asma og oft var hann það
veikur að hann komst ekki úr rúmi,
þá var ekki um annað aðra að ræða
en Ástu að fara í verkin hans. Svo
hún þurfti að sinna jafnt úti- og inni-
verkum. Það léttist þó þegar börnin
uxu úr grasi því þau létu sitt ekki eft-
ir Uggja að hjálpa tU. Ásta sagði mér
frá því að oft hafi ekki verið tU fata-
efni til að sauma úr. Þá varð hún sér
úti um hveitipoka sem hún litaði og
saumaði úr skyrtur og kjóla á bömin
sín. Hún var snUlingur að prjóna fal-
legar peysur jafnt og sokka og vettl-
inga. Enn þá var vinna og dugnaður
það eina sem gilti. Þannig var lífið
hjá fólki sem lifði af kreppu og aðra
erfiðleika.
Rétt fyrir áramótin 1953-1954
gerðist sá atburður sem átti eftir að
setja mark sitt á ijölskylduna. Nýtt
íbúðarhúsið að Heiði brann tU kaldra
kola. Eitt barnið, sjö ára drengur,
náðist ekki út úr brennandi húsinu.
Skepnunum var öllum bjargað og
tveir bræðranna hugsuðu um þær
það sem eftir lifði vetrar. Við tölum
oft um „að duga eða drepast", þannig
hafa íslendingar lifað mörg harð-
indaár, bæði í eiginlegri og óeigin-
legri merkingu þess orðs. Byrjað var
að byggja annað íbúðarhús að Heiði
næsta vor. Lífið hélt áfram þrátt fyr-
ir sorgir og erfiðleika.
Þar bjuggu þau allt til ársins 1970,
en þá fluttu þau til Reykjavíkur
ásamt yngstu bömunum sem ennþá
vom á skólaaldri. Með nýjum lyfjum
og fjarlægð frá sveitinni fór Agnari
að batna. Þau snem aftur norður ár-
ið 1986 og bjuggu eftir það á Sauðár-
króki. Agnar lést árið 1992. Skömmu
eftir það fór heilsu Ástu að hraka.
Hún varð fyrir slysi og varð aldrei
jafngóð aftur. Þegar hún kvaddi end-
anlega var hún í heimsókn hjá Magn-
úsi syni sínum og Guðlaugu konu
hans í Borgarfirðinum. Hún átti þar
nokkra fallega sumardaga í nálægð
bama sinna sem hún unni.
Ég vil þakka Ástu samfylgdina.
Ég veit að hún á eftir að lifa þá feg-
urð sem hún þráði, einnig að ferðast
sem hana langaði aUtaf tU. Hún er
komin á þann stað sem ekkert er
ómögulegt. Við skiljum það ekki í
þessari jarðargöngu okkar, vegna
þess að við miðum alltaf við það sem
við þekkjum hér. Við emm bundin
niður á þeim stað sem við ætlum að
læra og með því fólki sem við ætlum
að vinna með. Nú fær hún að skilja
leyndardóminn um lífið og dauðann.
Hrafnhildur.
í örfáum orðum langar mig að
minnast tengdamóður minnar. Ég
kynntist Ástu þegar ég var ungUng-
ur. Minnisstætt er þegar ég kom