Morgunblaðið - 05.09.2000, Page 1

STOFNAÐ 1913
202. TBL. 88. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 5. SEPTEMBER 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Hugmynd um þjóðaratkvæði í Þýzkalandi um stækkun ESB
Ráðamenn í umsóknar-
ríkjum furðu lostnir
Einræðisstjórn herforingjanna f Búrma herðir enn tökin
Aðalstöðvum stjórnar-
andstæðinara lokað
uters.
Rangiín. AP, AFP, Reuters.
RANNSÓKNARMENN stjómar
herforingja í Búrma réðust í gær til
atlögu gegn aðalstöðvum helsta
flokks stjórnarandstæðinga, Pjóðar-
bandalagsins fyrir lýðræði, NLD, í
höfuðstaðnum Rangún og var því
borið við að rannsóknin væri liður f
átaki gegn „hermdarverkamönnum",
að sögn aðstoðarutanríkisráðherra
landsins, Khin Maung Win. Skjöl
voru flutt á brott úr aðalstöðvunum.
Fullyrt var að nauðsynlegt væri að
loka skrifstofum flokksins meðan
rannsóknin stæði yfir.
Win lét ummælin falla á fundum
með embættismönnum ráðuneytis-
ins. Sagt var að uppreisnarmenn
Karena, sem er afskekktur þjóð-
flokkur er lengi hefur barist fyrir
sjálfstæði, og útlæg stúdentasamtök
hefðu staðið fyrir samsæri með sam-
tökum ungra lýðræðissinna. Hópam-
ir hefðu reynt að smygla fimm
sprengjum inn í landið til að nota við
hryðjuverk. Um tugur hermdar-
verkamanna sem komið hefði frá
svæði við taílensku landamærin léki
enn lausum hala.
Ekki náðist samband við talsmenn
stjórnarandstöðunnar í gær þar sem
þeim var meinað að tala við fjölmiðla
og símar þeirra lokaðir.
Fyrir NLD fer Aung San Suu Kyi,
sem aðfaranótt laugardags var
þvinguð til að binda enda á vikulanga
mótmæladvöl sína með hópi stuðn-
ingsmanna í smábæ skammt frá
Rangún.
Suu Kyi er sögð heil á húfí og við
góða heilsu. Henni var meinað að
halda áfram út á landsbyggðina til að
hitta að máli stjórnarandstæðinga og
ákvað að neita að snúa aftur heim til
Rangún. Hófst þá taugastríð hennar
við herforingjana. Suu Kyi er hand-
hafi friðarverðlauna Nóbels og sam-
tök hennar unnu yfírburða sigur í
þingkosningum 1990. Herforingja-
stjómin hundsaði þá niðurstöðu og
síðan hefur Suu Kyi staðið fyrir frið-
samlegu andófi. Hún var árum saman
í stofufangelsi og ferðafrelsi hennar
hefur undanfarin ár verið mjög heft.
Er fréttamenn ræddu við æðsta
fulltrúa í sendiráði Bandaríkjanna í
Rangún, Priscillu Clapp, í gær sagði
hún að ásakanir stjómvalda um að
NLD væri í tengslum við hermdar-
verkamenn væm „illmannlegur til-
búningur“.
Klasasprengjur í Kosovo
Rauði krossinn
krefst hreinsunar
Ósló. Morgunblaðið.
Aiþjóða Rauði krossinn krefst þess í
nýrri skýrslu að hætt verði að nota
svonefndar klasasprengjur í hernaði
og gagnrýnir Atlantshafsbandalagið,
NATO, fyrir að hafa ekki fjarlægt
slíkai- sprengjur í Kosovo, að sögn
Aftenposten.
Enn er mikið um slíkar leifar
Kosovo-stríðsins á víðavangi og hafa
alls um 150 óbreyttir borgarar slas-
ast eða farist af völdum þeirra frá því
að átökunum lauk í íyrra.
Klasasprengjur em nokkur hundr-
uð litlar sprengjur sem komið er fyrir
í hylki. Er það springur dreifast smá-
sprengjurnar um stórt svæði og
sundrast auk þess í litlar flísar. Oft
springa klasasprengjur ekki við að
lenda á jörðinni. Talið er að minnst
30.000 óspmngnar smásprengjur af
þessu tagi séu enn í héraðinu.
Klasasprengjur eiga það sameigin-
legt með hefðbundnum jarðsprengj-
um að þær verða óbreyttum borgur-
um að fjörtjóni löngu eftir að átökum
lýkur. Erfítt er að finna þær og eyða
þeim. Böm era í sérstaklega mikilli
hættu. Þær springa við létta snert-
ingu, ekki er hægt að aftengja þær
eða leita þær uppi með tækjum eða
hundum. Aðeins er hægt að sprengja
þær á staðnum ef þær finnast í tæka
tíð.
Rauði krossinn gagnrýnir NATO
fyrir aðgerðaleysi við sprengjuleit og
segir auk þess að bandalagið hafi
ekki veitt stofnunum sem gera út leit-
armenn nægilegar upplýsingar. Þeir
þurfi að fá að vita hvar í héraðinu
slíkum sprengjum hafi verið varpað.
Páfi ver
blessun
forvera síns
Vatíkanið. AFP, AP.
JÓHANNES Páll II páfí varði í dag
þá ákvörðun að taka Píus páfa
niunda í tölu „blessaðra", en það er
forstig þess að
vera tekinn í
dýrlingatölu.
Páfi tilkynnti á
sunnudag um
blessun Píusar og
Jóhannesar páfa
XXIII, sem
nefndur var
„hinn góði“, en
Jóhannes Páll blessun hins
páfi fyrmefnda hefur
verið harðlega gagnrýnd, einkum
af samtökum gyðinga.
Píus níundi sat á páfastóli frá
1846 til 1878. Hann þótti strangur
og íhaldssamur, en hann gaf til
dæmis út umdeilda skrá yfir „rang-
ar skoðanir“, þar sem meðal annars
var að finna sósíalisma, frjálslynd-
isstefnu, raunhyggju og framfara-
hyggju, auk þess sem siðmenning
samtímans var fordæmd í heild
sinni. Hann fyrirskipaði að gyðing-
ar í Róm skyldu búa í afmörkuðum
gettóum og hann er sagður hafa
líkt þeim við hunda.
Ymis samtök gyðinga, þar á með-
al Wiesenthal-stofnunin, hafa
vcgna þessa harðlega gagnrýnt
blessun Píusar. Margir segja hana
vera svartan blett á embættistíð Jó-
hannesar Páls páfa, sem hefur lagt
áherslu á að bæta samskipti kaþ-
ólsku kirkjunnar við gyðinga og
baðst fyrr á þessu ári afsökunar á
misgjörðum kaþólskra gegn gyð-
ingum á Iiðnum öldum.
„Misskilinn maður“
Páfi brást til varnar í gær og
sagði að Píus níundi hefði verið
„misskilinn maður sem sýndi óvin-
um sínum ávallt miskunnsemi“.
Hann svaraði gagnrýni gyðinga
ekki beint, en sagði að forveri sinn
hefði setið á páfastóli á erfiðum
tímum. Páfi lagði áherslu á að Píus
níundi hefði verið einlægur trú-
maður.
AP
Mótmæla álögum
á eldsneyti
FRANSKIR vörubflstjórar mót-
mæltu í gær hækkunum á bensíni
og olíu með því að stöðva umferð
við ohuhreinsunarstöðvar og
birgðastöðvar um allt landið. Víða
mynduðust langar biðraðir er bíl-
eigendur flýttu sér að reyna að fá
áfyllingu áður en allt væri upp-
urið. Bændur, leigubflstjórar og
sjúkrabflstjórar gengu víða í lið
með vörubflstjórum. Viðræður
voru hafnar milli fulltrúa mót-
mælenda og embættismanna í
samgöngumálaráðuneytinu í Par-
ís en þær fóru út um þúfur. Þess
er krafist að stjórnvöld lækki
álögur á eldsneyti. Á myndinni
sést bóndi í Valence reka um 250
kindur um göturnar til að mót-
mæla háu eldsneytisverði.
RÁÐAMENN ríkja í Mið- og Aust-
ur-Evrópu, sem sækjast eftir aðild
að Evrópusambandinu, lýstu í gær
furðu sinni yfir ummælum Þjóðverj-
ans Gunters Verheugens, sem fer
með stækkunarmál ESB í fram-
kvæmdastjórn sambandsins, um að
skynsamlegt væri að efna til þjóðar-
atkvæðagreiðslna í Þýzkalandi um
stækkun sambandsins til austurs.
Reynt var að draga úr ummælum
Verheugens í gær.
Stjórnmálamenn í tveimur um-
sóknarríkjum um ESB-aðild gagn-
rýndu ummælin opinberlega, en þau
ollu þó ekki síður titringi í höfuð-
borgum aðildarríkja sambandsins,
einkum í Berlín. Ungverski þingfor-
setinn Janos Ader hafði einhver
gagnrýnustu orðin um hugmynd
Verheugens. Sagði Ader þau sýna að
Evrópusambandið skorti heildar-
stefnu hvað varðar stækkunarmálin.
Joschka Fischer, utanríkisráð-
herra Þýzkalands, lýsti því yfir að
það kæmi ekki til greina að halda
þjóðaratkvæðagreiðslu um málið í
Þýzkalandi. Gerhard Schröder
kanzlari fullyrti að ESB yrði tilbúið
til að taka inn ný aðildarríki árið 2003
og Fischer lýsti sig í gær fylgjandi
því að slegið yrði föstu fyrir lok árs-
ins, hvenær næstu áfangar stækkun-
arinnai- kæmu til framkvæmda.
Fyrstu umsóknarríkin sem fengju
inngöngu yrðu að fá hana í seinasta
lagi um áramótin 2004-2005.
Verheugen kom deilunni af stað
með viðtali í Siiddeutsche Zeitung á
laugardag, þar sem hann sagði, að-
spurður hvort hann teldi skynsam-
legt að Þjóðverjar fengju að greiða
atkvæði um stækkun ESB: „Þetta
væri áhætta, en ég myndi styðja það.“
Talsmaður Verheugens í Brassel,
Jean-Christophe Filori, reyndi að
draga úr vægi ummælanna í gær með
því að leggja áherzlu á að þetta væri
persónuleg skoðun Verheugens en
ekki stefna ESB.
MORGUNBLAÐHJ 5. SEPTEMBER 2000